11 Haziran 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

$ Za eakini SA ( , l Y | İ | | | Haliçte yapılan 170 tonluk vapur 50 binliraya çıkıyor Num: rı 110,000 Liraya alınmıştı H şımıya başlıyacak. Bu iş Şirketi Hayriyenin bir teşebbüsüdür. Gaze- teler ara sıra bundan bahsediyorlar. Biz, yapılan vapur hakkında daha etraflı malümat toplamanın faydalı olacağını düşündük. Çünkü Şirketi Hayri- yenin giriştiği bu iş, ayni zamanda memleketimiz- de vapur yapılması bakımından hem maliyet, hem de amelemizin kabiliyeti bakımından bir imtihandır. Amiral Vâsıfın hatıraları apuru görmiye giden mu- harririmiz intibalarını şöy- lece anlatıyor: Şirketi Hayriye genel direktörü ile mürakıp Amiral Vasıf ve İşlet. me müdürü, şirketin fabrikasma gidiyorlardı. Ben de aralarma ka- tıldım. Şirketin (Cumhuriyet) istimbo- tuna bindik. Eski Bahriye Müsteşa rı Amiral Vasıf, yolda hep eski ha tıralardan bahsetti. Bunlardan bir tanesi, Meşrufiyetin ilânımda ikinci |kâtip Izzeet Paşanın kaçmasına a- tü. ” Amiral Vasıfla bir, iki arkadaşı kaçmıya mâni olmayı ve İzzet paşa kaçarsa tutmayı iş edinmişler. O sırada İzzetin,gelininin adıma satın aldığı bir vapura bir düzüye eşya taşınıyormuş. İzzet paşanın kaçtığı duyulunca genç zabitler, bir müfreze bahri- yeli ile beraber vapuru basmışlar. İzzeti bulamamışlar. Bekçileri, nö- betçi bırakarak diğer vapurları a- ramıya gitmişler. Akşam, . İzzetin hususi vapuruna dönünce bir.. de ne görsünler? Bahriyelilerin karın- darı acıkmış. Vapurda yalnız ek - mekle şampanya bulmuşlar. Ek - mekleri doğramışlar, üzerine şam- panya dökmüşler. İştah ile kaşık- lamıya başlamışlar. Zabitlerini gö- rünce şu izahati vermişler: — Şişelerde güzel bir şey bulduk. 'Tatlı çorba yaptık. Pek hoşumuza gitti. Biraz köpüğü var amma al- dırmiyoruüz. Genç bahriye zabitleri günlerce bir torpito ile Adalar denizinde dola - garak İzzet paşayi aramişlar, fa- kat Abdülhamidin ikinci kâtibini e- & geçirmemişlerdir. Fabrikada çalışma sistemi B u konuşmalarla Şirketi Hay- riye fabrikasma varmıştık. #abrikanın 12 senelik Alman baş- mühendisi bizi karşıladı. Evvelâ de- poları gezdik. İntizam yamandı. Bütün malzeme kolayca sayıla- cak surette istif edilmişti. Okumak yazmak bilmiyen bir ambar ame - lesi, her nevi eşyanın mevcudunu pek az bir zaman içinde haber ve- rebiliyor. Bu sayede kısa bir za - manda mevcudu kontrol etmek İmalâthaneleri birer birer dolaş- tık. Buralarda 74 numara adımı ta- gıyacak yeni vapurla bu kızaktan inince yapılacak eşi T5 numara İ- gin yeni parçalar yapılıyor. Eski va purlar için de her türlü tamir mal- zemesi ve yedekler hazırlanıyor. Alman mütehassısla iyi bir Türk deniz inşa mühendisi olan muavi- ninin her şeyi çok iyi kurdukları derhal göze çarpıyor. Etrafta iyi iş çıkaran, severek çalışan mem - nun simalar var. 74 numaralı yeni vapur 4 numaralı yeni vapur kı - zak üzerinde tamamile mey dana çıkmıştır. Makinesi takılmış- tır. 10, 15 gün içinde kızaktan ine- cek, kazanı denizde iken takılacak ve dahili tertibat ta o zaman ikmal edilecek. Ağustosta bu vapurla Bo- ğazda gezebileceğiz. 75 numara l1 ayda yapılacak ve gelecek yaza ha- zır olacak. 74 numaralı vapür, şirket için güzel bir eser olacaktır. Fazla o - larak ta yeni amele yetiştirmek İ- cin bir mektep gibi bundan istifa- de ediliyor. Alman mütehassıs aliçte yapılan 350 yolculuk bir vapur ; on, on beş güne kadar kızaktan ine- cek, Ağustos içinde de Boğaziçinde yolcu ta- ğŞirkelihay'ı:';:nı'n bu yeni ğvapuru kizak üzerinde ta- imamile meydana çıkmıştır. ;On beş güne kadar denize H indirilecektir. Türk amelesinin istidadından çok memnundur. En ziyade ge“ç un- surlardan istifade ediliyor. Bir ilk- mektep mezunu dört sene içinde bu- rada iyi bir amele olabiliyor. Yeni vapurun uzunluğu 35, ge - nişliği 6,6, yüksekliği 2,45 metre- dir. 340 beygirlik bir makinesi var- dır. Hacmi 170 tondur. 350 ve da- ha fazla yolcu taşıyabilecek ve 12 mil sürati olacaktır. 55, 56 numa- ralar 130 yolcu aldığma göre, bu- rada yapılan vapur bunların üç misline yakım bir büyüklükte de- mektir. 72 ve 73 numaralara ben - ziyor. Dikkate değer maliyet hesapları Y eni vapurun memleket için €n dikkate değer - noktası -maliyet masrafıdır. 72 ve 73.nu - maralar, navlunla. beraber İstan - bulda teslim beheri 110 bin liraya mal olmuşlardır. 74 ve 75 numaralar Haliçte yal- nız ellişer bin liraya çıkacaktır. Bu paradan harice Mmalzeme için gidecek para y*'nız 20 bin liradır. 20 bin lira işçilik olarak Türk iş- çisine, 10 bin lira da yerli mala sarfolunacaktır. Demek ki, 72 nu- maralı vapur için harice giden 110 bin liraya mukabil 74 numara için harice ancak 20 bin liramız gidi- yor. Mukayesenin yanlış bir fikir vermemesi için şunu söyliyelim ki, 72 numaralı vapur İngiliz lirası on Hra ederken alınmıştı. Tecrübeden ders Bu da hesap edilmek şartile Şir- keti Hayriye yine kendisi için çok iyi bir iş yapmış ve memleket he- sabma pek dikkate değer bir tec- rübe geçitmiştir. Memleketin va- pur ihtiyacı hemen hemen hudut- suzdur. Şirketi Hayriyenin elde et- tiği muvaffakıyetli netice karşısın- da vapurlarımızı bir an evvel mem- lekette yapmak için harekete geç- mek lâzımdır. Şirketi Hayriyeyi bu kıymetli eseri vücude getirdiğinden dolayı tebrik ederiz. Yeni vapurun her tarafını do- laştık. Amiral Vasıf, işçiliği, hele perçin işini yüksek buldu. Perçin çivileri de Haliçte bulunan bir Türk fabrikasında yapılmıştır, Yeni vapurdan henüz inmiştik ki, kızakta bulunan araba vapurunun denize indirileceğini söylediler. Gör rülecek bir manzara idi. Koca va - pur, beş, on dakikada denize indi Bu sene araba vapurları büyük ölçüde çalışacaklardır. Hafta ara- sı günde 10 gidiş, 10 geliş, cumar- tesi ve pazar 20 gidiş, 20 geliş se- feri yapılacaktır. Sürat te 6 mil - den 10 mile çıkmıştır. Bir Mimarımız Moskovaya Gidiyor Şehir mütehassısı B. Burhan Arif, Sövyet mimarları tarafından Mosko- vaya çağırılmıştır. B. Burhan Acif, orada Moskova şehir plânını tetkik c- decek ve Sovyet İttihadı Birinci Mi- mari we Şehircilik Kongresinde hü - kümetimiz namına bulunacaktır. Gülcemale Talip Çıktı Bazı Alman, İngiliz ve Holanda grupları Denizyolları idaresi tara- fından satılığa çıkarılan Gülcemal, vapurunu almak istiyorlar. Verilen fi- yatlar 100 - 150 bin lira arasındadır. Gemi hurda fiyatına satılacağından harice gönderilmesi için Vekiller he- yetinden müsaade lmacaktır. Emirgânlılar Belediye- ye Teşekkürlerini Bildirdiler Emirgâna otobüs işletilmesine izin verilmesi Emirgânlıları çok memnun etmiştir. Emirgân halkından seçilen bir heyet, dün bayraklarla donatıl - mış bir-otobüse: binerek-evyelâ, vilâ- yete,sanra bolediyeye gelmişleeryE 1 mirgânlıların şükranlarını bildirmiş - lerdir. Heyet; vali B, Muhittin Üs - tündağa bir buket vermiştir. Beynelmilel Ceza Kongrsine Gidiyoruz Dün, Adliye Vekâletinden Müddei- umumiliğe yapılan bir tebliğde Üni- versite ordinaryüs profesörlerinden Tahirle İstanbul müddeiumumi m'1a- vinlerinden Sadrettin, Feridun ve tern yiz müddeiumumi muavinlerinden Ce- vadın, Beynelmilel ceza kongresine a- za seçildikleri bildirilmiştir. Belçikalı bir gazeteci şehrimize geliyor B. Henri Liebrecht Belçikalı edip ve gazetecilerden B. Henri Liebrecht, birkaç güne kadar şehrimize gelecektir. B. Henri, Belçi ka müharrirler cemiyetinin umumi kâtibidir. Soir ve Soir İllustre gaze - telerinin de başmuharriridir. Kendisi nin Fransız Akademisinin mükâfat landırdığı birçok eserleri vardır, TAN HATAYLI HEYET BUGÜN DÖNÜYOR Birkaç gündenberi şehrimizde bulunan Hataylı heyet, dün ak- şam Hatay Erkinlik Cemiyeti merkezini ziyaret etmiştir. Heyet azasından biri kendisile gö- rüşen bir arkadaşımıza şunlar ısöyle miştir: “— Hataykların minnet ve şülk: - ranmı Büyük Atatürke sunmak için geldik. Doktor B. Tevfik Rüştü Aras ve B. Menemencioğlu ile görüştük Ankarayı gezdik. Çubukbarajı kar- şısında hayran kaldık. Yarın akşem Ankara yolu ile Hataya döneceğiz. Se yahatimizden çok memnunuz..,, Arsadan Çıkan Bom- balar İmha Edildi Ayvansarayda bulunan bombalar hakkındaki lâboratüar raporu, Emni- yet direktörlüğüne verilmiştir. —Bu rapora göre, bombalar, 8 - 10 sene evvel arsaya gömülmüş ve tamamen bozuhnuştur. Kullanılmıya elverişli olmadığı için imha edilmiştir. İstabulda Pamuk Yetiştirilebilecek Yeşilköy tohum istasyonunda ya- pılan tecrübeler sonunda, İstanbuida da pamuk yetiştirilebileceği anlaşıl - rıştır. İstanbulun pamuk ziraatine el verişli köyleri tesbit edilmiş, hazır- lıklara başlanmıştır. Radyoların - Kontrolü Kahve, gazino, otel, apartman' ve evlerdeki radyoların sıkı şekilde kon- trolüne başlanmlıştır. * 'Senelik dinle- MeÜCTELlEFCİNİ Verimn yeLrHDONETEr y.Ü- detler cezalandımılacaktır. Geemof xnlu radyo sahiplerinden de ayrıca bir lira belediye resmi almacaktır. İKRAMİYE DAVASI Devlet Şürası, eski Şark Demir - yolları şirketi aleyhine memurlar ta- rafından açılan ikramiye davası üze rinde ademi salâhiyet kararı vermiş- ——— Mühendis Mektebi Genişliyor Mühendis mektebinin ğenişletilme si ve bu tedris yılımda mektebe şim- dikinden bir misli fazla talebe alma- bilmesi için yeni bir bina daha yapı- lacaktır. DU LŞLLER T arihi değeri yüksek olan med- rese, cami gibi eski eserlerin tamirtne temmuz başından itibaren başlanacaktır. e indistanın pamuk kralımım ka- rısı ve Hint kadın birliği reisi İna yakmımda Londradan şehrimize ge- lecektir. e * nhisarlar idaresi kadroları, a- yın on beşine kadar alâkadar- lara bildirilecektir. UMum müdür An karaya gitmlştir.. 2 8 haziranda Berlinde toplana- cak olan enternasyonal tica- ret odaları kongresinde Tiitat Nemli ile Berlin ticaret konseyimiz Avni mu rahhas olarak bulunacaklardır. e | T niversite yabancı diller mek - tebinde parasız yaz kursları 17 haziranda açılacaktır, e aliye VeXili, B. Fuat Ağralı, bu hafta içinde'tedavi için Pari- se gidecektir. © azar _verle.rinde belediye nizam ve emirlerine riayet etmiyen esnafın bundan sonra oralarda çalış- malarına izin verilmiyecektir. İlk Türk Birleşik Resim ve Heykeltraş Sergisinin dün Ankarada açıldığını yazmıştık. Yukarıki resimde sergide teşhir edilen tab- lolardan bir kısmını görüyoruz. İktısat Vekâleti yeni bir karar lerden alınmakta olan resimlerle alınmıyacaktır. Bu karar ecnebi gemileri için tat- bik edileceğinden iyi neticeler 3.11. cağı muhakkak görünmektedir, Bir müddet evvel seyyah vapu."arı için yarı yarıya indirilmiş olan resim ler de tamamen kaldırılmış olduğ'n- dan memleketimize gelecek Sseyyah- ların artacağı umulmaktadır. Karar, dahili ticaret gemilerimizir. sahiplerini de çok sevindirmiştir . Gümrük müsteşarı geldi Gümrük ve inhisarlar müsteşarı A. dil Okuldaş, dün akşam Toros. eks- presile Ankaradan şehrimize döumiüş tür. Ank#-ada 'bulunan İstanbul güm- rükleri başmüdürü Mustafa Nuri de müsteşarla birlikte gelmiştir. Adil Okuldaş, inhisar ve gümrük. lerde tetkikler yapacak, her iki ida- renin yeni kadro ve bütçelerinin tat.- biki işile de uğraşacaktır. Muıumbana antranal “Asri şekilde inşa edilecek olan Mum hane antrepolarının yıkılmasıma buş- lanmıştır. Yeni antrepolar için Av - rupaya yeni vinçler ısmarlanmıştır. İlerde bütün antrepolarda işler uto - matik olarak görülecektir. Hal Ücreti İndirilecek Trakya müfettişliği, Trakyadın gönderilen yaş meyvalardan fazla hal ücreti almdığı için Trakya köylüsü - nün zarara uğradığından şikâyet et. mişti. Bu şikâyet üzerine belediye tet. kiklere başlamış ve hal ücretlerini in- dirmeyi kabul etmiştir. İktısat mü - dürlüğü, ne kadar bir tenzilât yapıla- bileceğini tesbitle meşguldür. Belediyenin bütün malların değ ri üzerinden resim alma esasına .. nan yeni bir tarife yapmayı kabul e- deceği anlaşılmaktadır. Kaçak Rakı mı? Üsküdarda Torbalı mahallesinde sobacılık yapan Safanm, evinde ka- çak rakı çektiği haber alınmış, evde yapılan araştırmada bir kazanla im bik bulunmuştur. Safa, hiçbir şey - den haberi olmadığını söylemiştir. Kırk İki Çocuklu Baba Dün, kırk iki çocuklu babadan bahseden yazımızda küçük bir yan - lışlık olmuş, haberin mahreci Mersin olacakken yanlışlıkla Maraş şeklin - de çıkmıştır. Düzeltir, özür dileriz. Kimlerden Hiçbir Harç Alınmıyacak vermiş, Türk limanlarında gemi” bunlara ait bütün muamele harf€” larını kaldırmıştır. Bundan sonra her çeşit deniz vasıtasından $â” mandıra, rıhtım, demirleme resimlerile ruhsat tezkereleri harçlar! Üniversitede Kimya İmtihanları Dün bir akşam gazetesi Universi” tede P. S. N. sınıfı talebesinin kim” ya imtihanlarma dair bir fıkra yâ7” mıştır. Bu fıkraya bakılırsa talebt” nin elinde not yokmuş. 200 kişi im” tihana girmiş, yalnız 15 kişi $ geçmiş. Geçmiyenler arasındakı â5* ker talebe Eylüldeki ikmal imtihaf” larında muvaffak olmazlarsa alay4 gönderilecekmiş. Tercümeyi bir d0“ çent değil, talebeden biri yapıyof” muş. Arkadâşlarma haksızlık etmi * Dün matbaamıza 6I.îıxiveı".sitı—';rP(.r':'" N. sınifir talebesinden birkaç gel müracaat ettiler ve şu izahatı VET” diler : “Bu gazetenin verdiği yanlış ha * vadise çok müteessir olduk. Bu na* vadisi imtihanda muvaffak olmadıği nı zanneden bir arkadaş, ferdi olâ”* rak yapmıştır. Hakikat şudur: Not larımız tamamdır. Madeni ve de sistem kimya notları bu sene baSi” mıştır. Geçen seneden kalma uzvi H lâsısı ve bütün uzvi ve gayri notlar vardır. Daha fazla çalışmak isteyenler Profesör Arndt'in notlarif dan istifade edebilirler. Imtihanlarda geçenlerin ııox'mıl olduğunu tahmin ediyoruz. İmtihal” lar bitmedikçe neticeler belli olmadi” ğı için kat'i birşey söylenemez. Imtihanlarda Şüç sualler sorulmu” yor ve talebeye kolaylık ve hüsnü ©" yet gösteriliyor. Tercüme'eden arkadaş, 4 sene Kö” dar Ankara gaz kurslarında çalı$ ” mıştir. Almancası da, kimya malü” matı da iyidir. Kendisinden çok i$ ğ fadeediyoruz. Üniversite talebesi arkadaşlarına karşı haksızlığı ihti k malinden bahsedilmesi bir haksızl tır. Askeri talebeye gelince, alaya ©İ" mak için geçen seneden dönmüş ol mak lâzımdır. Böyle askeri talt ü hiç yoktur. Zaten geçen seneden L lan diğer talebenin imtihanı da h€” nüz başlamamıştır. Bu imtihan a. 27 sindedir. Gazetelere hakikat€ :: mamile aykırı haberler yazdırılm hepimizi çok müteessir etmiştir. — y ai TAKVİM ve HAVA | 11 Hazira_u'ğârf CUMA Yeşilköy meteoroloji istasyonun - dan alıman malümata göre, bugün yurdumuzda gökyüzünün ş.çık geç- mesi, Karadeniz sahillerinin kapalı ve yağışlı olması, rüzgârlarım umu - miyetle garp istikametinden hafif kuvvette esmesi muhtemeldir. Dünkü Hava * Dün hava, akşama kadar h lutlu geçmiş, rüzgârlar, cenu bu- atte 10 kilometre hızla esmiş Buügünkü Hava: AÇIK __/ Tadlay Gün:50 Hızır: 81 Arabi 1356 Rumi 1358 Rebiülâhar: 2 Mayıs: 29 Güneş: 4,28 — Öğle: — 1218 İkindi: 16,14 — Akşam: — 194 Yatsı: 21,42 — İmsâk: — 216 çok 22, en az 12 santigrat olara dedilmiştir. en rometre 764 milimetre, suhuneıt( Ka