11 Şubat 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 7

TAN NEDEN İTİRAF ETTİLER ? > Komşumuz Sovyet Rusyada rejim aleyhine ve Troçki tedhiş komitesi hesabına — çalıştıkları için idam edilen mücrimlerin he- men hepsi müddeiumumi Vy- chinsky'nin iddialarından daha ileri giderek cürümlerini fazla - siyle itiraf ettiler ve bu hâdise herkesi meraklandırdı. Adliye ve ihtilâ mahkemeleri, tarihle- rinde tesadüf edilmemiş olan bu itiraflarım ne gibi sebeplerle ya- pıldığını, Rusyada uzun müddet bulunmuş ve Rus ihtilâlcilerinin ruh haletlerini, ihtilâl mahkeme- lerinin çalışma tarzlarını çok iyi bilen ve son muhakemenin bü- tün celselerini takip etmiş olan bir muharrir şöyle anlatıyor: “Mahkeme reisinin kuru sesi- salonun derin sükütunu kılıç gibi KUMANDANLARIN HATIRACARI. zz GENERAL GALİP ANVLATIYOR: : _Hîcazın son gün- — lerinde Tür / erinin kahramanlığı i azan bu taarruzları def için elde ihtiyat kıtası | # Troçki tethiş komitesi hesabına çalışan suçlulardan Sokolnikov ve Piatakov kesti 5 bi bekli M aç ğ S bulunmadığından, hastaneden çıkmış yaralı siy lbwakşa şeâm_,khyomz. diye bağırdılar,. b lha.stfı]a.rda.n mürekkep perakende neferleri, icap brets) <örachel usy a a son lş hSi tikçe ileri hatlara sevkediyorduk. Şerif Abdullah bu ? Hakiki sebep? KEniazeff! Lifchits! Norkim! Muralof! Piatakoff! Puchi .- ne! — Ratiachack! Lerebiakoff! Ches. toff! ve., Tourack, Bunların hakiki sebebini Leni - nin telkin ettiği ihtilâl imanmda bulabiliriz. Çarlık devrinde bülşe. vikler pek zayıf bir akalliyet idi, O zamanki merhametsiz bir ada- letle buişevikler imha ediliyordu, V_'amh ve kırılmaz mukavemetten meyus oluyordu. 8if mücahitlerini, nihayet açlıkla yere serebileceği- * hükmetmekle beraber, siyasi tedbirlere de baş- aktan Beri kalmıyordu. Abdullah bir gün, Mekkede ellerine düşen zabitler- bîtn bir Yyüzbaşıyı yanına çağırmış, ve Taiften bir za- n muhakemenin İ Fak ı 1; Üzerinde tesir yapmaktı. 81 ihbaş bir za) yeıt hakkmda malümat alabilmek N bu talebi kabul ettim ve 129 böıî;lküaym birinci tabur, üçüncü_ |kumandanı yüzbaşı Niyazi , çdiyi, gönderdim. bö İYazinin zekâ ve kavrayışı, Vle işlere çok elverişli idi. Telâki Baik ölihde Niyazi Efendiyi gören Böndererek kendisiyle görüştürmemizi istemişti, ât buna lüzum görülmedi. Maksadı, maneviyatı- ine bir gün, ağustos ortalarında müthiş surette uc&k bir gündü. Şerif Abdulalh, evvelce Osmanlı or Sunda iken Şerifin hizmetine geçmşi olan topçu Isı Bağdatlı Sait Efendi ile görüşülmek üzere bit göndermekliğimizi istemişti. Umumi vazi- YAZAN: Salâhattın Güngör Umumt Harpten Istanbula ait bir hatıra: "Hatıraj Celâdet,, topunun küşat resmi söyliyerek beni de davet etti. Ka- bul etmedim. İsrar etti. Yine men- fi cevap verdim. Meyus olarak dı- şarı çıktı. Fakat, bir dakika son- ra, tekrar geri döndü. Beni sığınak yerine götürmek için mukaddesa- tım üzerine yeminler ederek zor- ladı. Artık mukavemet edemedim, Cümlenin şu son — k-limeleri mahkemeyi dinleyen'erin üzerine bir balta gibi düştü: — İdama malhküm edilmişlerdir! Bir zaman geçti, buzlu kutup - lardan esen dondurucu bir hava muhakemeyi takip edenlerin vü - curlarmı ürpertti. Re's kuru sesi« le devam etti: — Radek ve Lokolvikoff onar sene hapis! Stroi!off sekizer sene hapis! , Sa!ynda bir iki saniye süren de- rin bır süküt daha oölde. Öyle iki saniye ki, sanki hayat nıuallakta meraklı tarafı Lenin de babasımm ve bir kar. deşinin öyle alayişsiz ve muha « kemesiz asıldıklarını görm*iştü, Ondan sonra bolşevizmin umdele. rini çizerkan, ber Rus tebaasnm iki hayatı olması imanını da ihti - lâlin ve ihtlültinin ruhuna isletti, Lenine göre, bir Rus ikiz bir adam dır, Rusun bir cephesi hükümet hiz. metlerinde, tebaa sadakati ve Vâs zifelerinde bulunan insandır, Diğer cephesi de hükümete karsı ihtilâl için gizli çalışan mahlüktur Cephelerden her bangisi sarsı , lırsa, diğerini i d:? Bfendi, derhal tanımıştı. Bağ T İ bir koridorla ayrılmış olan üç | asılmış. Sonra salomı bir alkış Buvfeîîflîı d(;a ;fıî';(a ed;î;n aBi mektebinde meğerse bir — 'Ar yaratmak için gelmiştir. Düşü- —» L Gi Odaya girdim: tufanı kapladı. M bolşeviklerin zayıf akalliyette ol ü ğ' okumuşlarmış. Sait Efen- -nün bir kere: Mekkede yirmi kişi- — — ,, — A L e | Benizleri balmumu gibi sarar » malahmidün do$ " “İgilizlere esir düşmüş ve onla- — lik bir topçu müfrezesi, Ciyat ka- B il, miş mahkümların bışları önlerine BKK GŞN Ve ı'u'hlara. Tn İ&şyikile Şerif Hüseyinin hiz- — lesini düşmana karşı tamam yirmi kâfi.. dedim. düştü zerkedilmiş bir imandır, Lenin bu Tetine B:lî'niişu b a beş gün, âdi tüfek ve toplarla mü- Sabit Bey, memnun - olmadığı ; Z Fe KU imanı ihtlâlden sonra devam ettir. İ : dafasi TetmiğtiamAsım Kamil A İ 'hsido ayMİAK Aradanız IKi dakika |,, e Slka - oldu. Nahi Leninin mişti , ait, yahut Saidi Efendi, Medişi, EMirin kan dökmek iste- yâudlgfflden ve daha birçok malâ- Mi B_Üğlerden sonra, Taifteki kuv- elimizin teslim olmasını teklif et- a. iyazi ise, tabil aldığı talimat tekli inde hareket etti, yani böyle Tiy ifleri kabul edemiyeceğini söy- | “Şrek geri döndü. Tn devam ediyordu. Açlık, #rin canma taketmiye başla - ti del- Hastalık, ölüm vakaları, git üm fazlalaşıyordu. Kansızlık ve t._numî düşkünlük neticesi, ya has- €Ye giderken yolda, yahut has- Meye girer girmez vefat edenler, Plerimizde derin teessürler U - 'Oordu, 2 k Saflarımız arağmda bazı Suriye- & *İrat vardı. Bunlar, üçer, beşer ga ile mülâzim Şükrü Efendinin; müfrezelerinin başında gösterdik- leri kahramanlıklar, Türkün me- fahiri arasında anılacak tarihi vak'alardır. ü Bu müfrezenin aslan neferleri, piyade cephanesinin bitmesi yü - zünden, şehir dahilinde bir sırtta ve etrafındaki dağların ve binala- rın hâkimiyeti altında bulunan ka- lenin düşmek üzere bulunduğunu görünce, derhal top cephanesini a- teşlemiye koşmuşlar, fakat düş- manım yağdırdığı gülle yağmuru altında cephanelik kapısı önünde şehit düşmüşlerdi. Ş erif Hüseyin, bu kahraman- ları, ayaklarma ipler bağ- lıyarak, Mekke sokaklarında sü- rükletmiş ve bu suretle, aklı sıra, dünkü efendisi olan Türkten hımç geçmiş miydi, bilmem. ? “üthiş bir taraka kulaklarımı çınlattı. Ko- ridor, toz duman içinde kaldı, Bi- raz evvel çıktığım odaya on iki buçukluk bir obüs mermisi isabet etmişti. İşte, Taifteki arkadaşlarımla a- ramızdaki sadakat, bağlılık, vefa ve ahenk bu mahiyetteydi. — Hicaz hatıralarının sonu — Dok Şirketinin Salâhiyetli Murahhası Ankaraya Gelecek Dok şirketinin hükümetçe satm a lmması hakkında henüz esaslı müza. kerelere başlanmamıştır. Bunun için de bir müddet evvel Istinyedeki tesi- gatı tetkik eden mütehassıs Fonder en yakm ihtilâl arkadaşları, Rus ihtilâlinin on üç tane ele başısınm isimleri pek yakmıda yaşıyanlar Histesinden silinmiş olacaktır. Müthiş itirafların sebebi? Bu işin iç yüzünü ve sebeplerini neden Aaraştırmalı? Bütün mah- kümlar istenenden ve beklenen - den daha fazlasını itiraf etmedi- ler mi?, İşte asıl, istenen dinlenenlerden fazlasımı itiraf ettikleri için, adli- ye ve ihtilâl tarihlerinde görülme- miş bir şey yaptıkları için, insan- : larm tecessüsü itiraflarm sebep- lerine ve saiklerine doğru çekili - yor , 'Arzulariyle, kalbler rahat olarak intihar edilir mi?, , Bü ihtimal imkinsız olnca idam mahkümlara'n nasıl olup ta. müd- Müddeiumumi Vychinsky — Hiç birşey değil, ufak bir hâ- dise, uyuyalım, dedi. O gece uyu - müuştuk, Hakikati on beş gün sonra komü- nist partisinin resmi gazetesi olan Pravdanın ehemmiyetsiz küçük ha- vadisler arasında sıkışmış ŞU satır- larından öğrenmiştim, “Bundan on beş gün evvel be yazların iki bekçisi G, P. U. da- iresine bir bomba atmışlardır. O esnada hizmette bulunan bir kı- zıil asker ölmüştür. Yakalanan caniler cürümlerini itiraf etmiş- ler ve hemen idam edilmişler- dir.,, Bütün cesaretimi toplayarak © gece beni aldatan ahpabıma, bizi ya İşte, Trockistlerin son itirafları Leninin bu imanı ile yanılmıştır. İhtilâlci cepheleriyle muvaffak o- lamıyanlar Rus tebaası cepheleri « ni de kutarmak üÜüzere yapılacak her teşebbüsün beyhudeliğini far- ketmişler ve ihtilâlin imaniyle iti. raf etmek vazifelerini duymuşla>. dır.. ! Yoksa yazınm başlangıcmda f. şaret ettifim ve ancak hayalperest leri tatmin edebilecek sebepler hiç biri âmil olmamıştır . Cenup Vilâyetlerinde Kaçakçılık Münir Hüsrev Gü- lenin Bir Tavzihi — Inhisarlar Umum Müdürlüğü idare — tarafma geçmiye başladı- BeRE in hazırladığ t Ve-| açi Köenda | lar, almak istemişti. î gf:ğ“ğ:mfmdan îtğîaâîfğmdi,_ delumuminin tddiasmdan “î“““e;ğz' taklarımızdan hoplatan infilâkm Se- |işleri müdürü Münir Hüsrev Göleden — mâsz Bylülünün İlk haftasmda, U- Cer;ı.'el kışlasımı bir ay; — sarsıl- Vekületin: velkceği “ kerardan " sonra Laıl kendi kendilerini mğh:lî;::n se. — Pebi hakkında sorguya başladım. — |dün bir mektup aldık: ğ kuvvetimizde op :;noaî lı'kmetanet.ı.e' ölüm kusan | £ | tin Paristen göndereveği tam bee;:eklen Ki sEğriz tizma tesiri Mulkbükan adem tedeszillü Gü- 15 Ürfü mubabirimleden, Çexin et aa :eme itibariyle büyük boşluklar p ”S arşı, müdafaa eden Bin- Palâhiyetli murahhasla, girsetiri bu. n_per arasmda; ipno Hağan da — düklarmı büktükten sonra, ıslık gi- |dunda kaçakçılık hakkında aldığımız — l;: © gelmişti. Bölük kumandan- baî:ıl ];;'Vlş Bey merhumun (Ge- çadaki direktörü Ankaraya giderek aç yerme_k,. Rus ’“hîh vARAra bi kesikin çıkan bir sesle anlatmıya | ve dünkü sayımıza geçirdiğimiz ha - * askerlerinin tetik çekmiye bi- — ”” Fviş) ve arkadaşlarmnın |* tazyik... gibi Rus ihtil başladı: berden bahsederek kendisinin vazife — idarları kalmadığından Şikâ- tdiyorlardı. İyecek olmak üzere nefer ba- bareş Zi edilenler 400 gramdan - tlknndum” zeytin, hurma gibi bir Şeylerle az miktarda katır Yet yüksek kahramanlık hasletlerini de bilhassa kaydetmeliyim. Taif muharebesinde bana büyük yardımları olan arkadaşlarımdan erkânıharp Binbaşısı Sabit, yüzba- şilik zamanındanberi hizmetlerini kat'i müzakerelere başlayacaklardır. Şİrkei'i Hayriye ve Akay Tarifeleri Akay ve Şirketi Hayriye idareleri- tilâlcisinin haleti ruhiyesini kavra- yamamış bir sürü hayalperesti tat- min edebilecek sebepler ortaya a « tıldı , Moskovada uzun müddet oturup Rus ihtilâlinin ve ihtilâlcisinin vu- — Zavallı Burjuva! Bunda ne var ki, hayret içindesin? Beyazlar- la kızıllar arasmda iki tarafta da amansız ve merhametsiz bir harp var, Bundan daha tabii ne olabilir?. İhtimal muhakemesiz idamlar seni dolayısile yaptığı seyahat esnasında ne Urfada, ne de başka hir yerde hiç. — bir gazeteciye beyanatta bulunmadı- ğı, esasen gazetelere beyanatta bu - lunmak salâhiyetini hâiz olmadığını bildirmektedir. f“;lden İbaretti. takdir ettiğim Binbaşı Süleyman | Tit b;îîe :î';îî:îı tenbit eıîî t'i" hunu yalnız uzaktan seyrettiğim — iğrendiriyor, Fakat böyle idamların | — Meseleyi Urfa muhabirimizden tele — Yazi, bit ve memur aileleri de ayni — Beylerin, kumandanlık yaveri Mü- | lan tari kclğtode ’.k"im. tonlan -| zanlarda şu yukarıdaki sebep- — eaâsi sizin giyotinininden daha 83 | grafla sördük akdığımız cevap tudur vER l İYetteydiler. lâzim Raif Efendinin, şehrin asa- | caret dire Biüde ikinci top ler bana da akla yakm gelebilir- vahşiyanedir. Bizde idam mahküm-| “Ben Münir Hüsrev Gölenin ifade. — yişini temin eden Mmerkezkuman- | tısını yapacaktır. di ları kurşuna dizilecekleri zaman- |sinden bahsettim, Fakat neşredilmek — — T Ürk neferi, üç buçuk ay ;ü' Ten bu savaş devresinde, :—&hb ".1'.£tlıııı'mı'ı'ıllaş kelimele!'k;m zösıe,f:âîr sığmıyan hareketler Hiç bir taraftan yardım görmi- bir » Mavatandan uzak bir köşede, m“:vuç Türk, ırkıma hâs olı.nvblr ton gctle, Hicazın son toprağın! mla kanile sulamaktaydı. Sekiş7'da Türk hâkimiyetinin can SÜSİ günleri yaşıyorduk. n Yet Hicaz da, öteki A_'NP *ketlerinin akibetine Uğra- Ban Becikmedi, Ş bu ka: da ilâve edeyim ki: Taifin âr mahrumiyetler içinde U- me“!_n“üd“ müdafaada bulunabil- Ti]' harikadır. Tk. zaten bu dünyaya harika- danı Binbaşı Osman Efendinin ve adlarını şimdi hatırlıyamadığım daha birçok subay arkadaşlarımın, gayret ve yardımlarını da ölünci- ye kadar unutamam. Hiç unutmam: Erkânıharp Reisi Binbaşı Sabit Bey, bir gün beni muhakkak bir ölümden kurtardı. Bakınız nasıl: Sabahleyin, erken- den düşman topçusu bombardıma- na başlamış, kışladaki karargâhı- mı ateş altına almıştı. S abit Bey, bu srrada odama geldi ve yakın bir yerde, telefon merkezi ittihaz olunan bir çukurun sığınak haline getirildi- gini, fırka kumandanı. Miralay Ahmet Beyle diğer karargâh arka- daşlarımızın orada bulunduklarını Şirketi Hayriye ile Akay biletlerin. de bazı mıntakalar üzerinde tenzilât yapılacağı tahmin edilmektedir. Toplantıda, yarın şehrimize gelme- si beklenen Iktısat Vekâleti Müsteşa- rı Sadullah da hazır bulunacaktır. Atina Sergisinde Teşhir Edilen Eserler Atinada açılan eski Şark eserleri müzesi kapanmıştır. Müzelerimizden kıymetli eserler götüren Yayın direk. törü Selim Nüzhet te lstaı.ıbula dön- müş ve götürdüğü eserleri getiı:erek müzelere vermiştir. Seîgîdğ teş%ığrs :; i müzesine al! îııı]xî:e? Şîîşıüîîiyı)llacar Reisin d.eri üzerine yapılmış atlası çok beğenil - miştir. T , Fakat şimdi o vaziyette değilim. İşin içyüzünü Moskovada bulun.- duğum zaman başrmdan geçmiş bir hikâye ile anlatmıya başlıyaca- ğım; Muharririn bir hatırası 1928 senesi ağustosunda Mosko- vada bulunuyordum. — Derin uy- kumdan beni tavana kadar fırlatan ve otelin camlarmı, çerçevelerini Zangın zangır titreten bir infilâk oldu. Oda arkadaşım da benimle be- raber yatağından hoplamıştı, Me- rakla dışarı çıkacağımı anlıyan ar- kadaş: — Yerinden kıpırdama, ben gi- der anlarım, diye odadan çıktı, Bi- raz sonra geldi: dan üç gün evvel , akibetlerinden haberdar olurlar. İdam edilecek - leri gün mahkümu ufak bir mua- melenin ifası için davet ederler, Mahküm. hiç korkusuz ve çekin- meden bu daveti kabul eder,. Ar- kasında cellâdı olduğu halde, bir dehliz. geçerler, bir merdivenle inerler, bir merdiven daha, bir uzun koridor, bir koridor daha ge çerler, Son bir merdivenle mahze- ne inerler, Bir tarraka duyulur, Ve adam şakağında bir kan leke- siyle yere yıkılıır... İşte son muhakemenin idam - larma hükmettiği on üç kişinin hi- kâyesi de böyle olmuştur. Buna rağmen hepsi teker teker: Biz ha- in ve mücrimiz, ölümü bir kurtuluş üzere bana doğrudan doğruya beya - — natta bulunduğunu söylemedim. Ka- çakçılık hakkındaki sözlerini bilvası.- — ta duydum. Maksat, kaçakçılığın vü. — satini göstermek ve halkımızı ikaz et- mek olduğu için bu ifadeden bahset tim.,, Verdiğimiz haberden Münir Hüsrev Gölenin neşredilmek üzere muhabiri- mize beyanatta bulunduğu zehabı hâ- sıl olabilmesinden dolayı müteessiriz, Kendisinden özür dileriz, Mersinde Park ve Plâj hi |- Mersin — Bu sehe belediye parkk — için yeniden 6, plâj için de yeniden 4 t bin lira sarfedecek, bu suretle park —| ve plâj Mersin ve civarımm ihtiyacınmı karşılıyacak bir hale gelecektir.