24 Ocak 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 7

31 senesi sonlarına doğru, Şerif Hüse de faaliyeti arttı. Bahriye Nazırı ve dördün 1 Paşanın, Suriyedeki leraatı, Şerif Hüseyinin hayli işine yaradı. Cemal Pa- sebetle gazetelerle yaptığı neşriyat ara. Je bir cümle de Kulanmıştı: ; “ Yüksek makaniatı işgal eden bazi hainler daha vardır ki, harbin hltamında onların da hesaplarını gö- Wi €l ordu kumandanı Cem Fi bi nında gi dığı şerif ve şeyhlere bu ilânl — işte, diyordu, Türkler, Hicazdaki Arap reislerinin bu ümünden İngilizlerin istifa- eleri tabii idi. Hükümet, Necid vali ve kuman. darlığmı (İbnissuud) 8 tevcih et. mişti. Fakat İngiltere, bizden stik davranarak, bu kuvvetli Arap emi rini, daha evvel ittifak maskesi ile kendi himayesi altına almış bulu. nuyordu. Şimdi İngilizlerle ittifak muk sırası, İbnissuud ile araların. da şiddetli bir geçimsizlik olan 931 senesi Şubat ayında, Şerif Hüseyi, ilizlerle bir muahede &kdetti, Şerif, bu muahede ile, İti- lâf devletlerinin yardımlarını te. min ederek, meramını nail olaca» ğını umuyordu. nada idi ki, Tbnlasvudun Paşa) adında bira. geldi, Ve Hk adım- hedef, ölen Türkiye kur- erek i p fi ile birleş- aleyhinde Mekke Şerif e ti. Yine bugünlerde, bazı İngiliz murahhaslarının Mekkeye Kadar Etlerek Şerif Hüseyin ile gizlice Börüştüklerini öğrendim. gemi istiklâl peşinde Koşan unsurların başms SE ' faaliyetine devam etmekte ig, Temmuz 915 & (331), Kânunusani 910 ya a kadar İngilterenin Ms” fev vi komiseri Sir Hanri Makat. Aralarında muhabere cere)?” e Nihayet, bütün noktalarda Klee lar. Bu uyuşma neticesinde iri üre tere hilkimeti ile Hicaz EM nda bir ital yuahedesi © indi, Munhedenin Şarta TB Pransız işbirliğine dokun Pl bilhassa dag Sdtdeki bu kayıt, İP inin harpten sonra hükü* x lacağma işaretti. > Mekke Şerifinin gö Mak için lâzım vi Miş, Emire ve şan Paralar dağıtılmıştı. SEP: b im” bayrağını aştıktan sopr# a e temez, İngiliz zümresinir e era - tmda bulunacakt. Bununla en ber Şerif Hilseyin belki 38 YA. İlerlemiş olmasından». Yatlı hareket ediyorü kuvvetlerden hangisinin deceğini pek kestirememekt izlerini boya - rtibat alm. darrna eden e idi ti Osmanlı hükümetinin itiba ie Erüpun faik vaziyette BÖCÜK... de Şerifi dülştündürüyorüü. “ya iyle miri bu sebepler dolayı”. ... tarafı da idare edip, oyalsmı?* * *yor, neticeyi bekliyorduk it ir en, Şerif Hüseyinin ms ruhf hal içinde bulun ite Bu bildiğim için, onun bu £ İliseyin, bu irinli sözlerden fena halde kuşku- lanmıya başlamıştı. Henüz kendilerine ları göstererek : yükmdâ bize karşı da harekete geçecekler! Bugün Suriyede yaptıklarını, ya» rm Hicnzda da tetbika başlıyacaklar!.... GENERAL GALİP ANLATIYOR: Harp içinde | Şerif Hüseyinin. İngiltere ile gizli muhabereleri Yazan: Salâhaddin Güngö bazı yaklaştırama » Kral Feysal, Suudi Arabis- tan Hükümdar İbnissuut bir ziyafet esnasında yanyana reddit vaziyetinden istifade ederek, bazı hususi görüşmelerim arasın- da; — Harpten sonra, devlet Arabis tarda büyük ıslahat (o yapacaktır. Bu arada Hicaza da, hakiki bir di. ni merkeziyet şekli verilmesi ka- n van. ee manlı hükümetinin himayesi aitın da bir nevi istiklile kavuşmuş ola. caktır! Kabilinden bazı sözleri, ağzım- dan kaçırmakta idi, Yine fırsat buldukça, Almanlar- dan şikâyette bulunur, nihai zafer den sonra, Almanları memleketten Çıkarmak için uğraşmak mecburi. yetinde kalacağımızı sözde mahre- mane kâydiyle tekrar ederdim. Bu stralarda, Cemal Paşa şid” detli Icranta başlamıştı. Burda, teessüfle karşılıyacağım bir şey daha vardı: Beni Şerifi ida re için, Hicaza gönderdikleri hal- de, başkumandan vekili Enver Pa #a. Şerif Hüseyini ikide bir tekdir ediyor, ve bazan buna da kanmı- yarak bir takım tehdit mektupları gönderiyordü. Biribirini tutmıyan bu muamele ve hareketlere dair, size bir kaç şifre gösterebilirim: 20 Ağustos 330 tarihile Vehip Be- >, Ye yazılan şifre sureti .“Ahvali hazıra, Şerif ile hüs nü münasebette O bulunmayı inaenaleyh, ba Fıkra: 24 Hocaya sormuşlar: — Yüz yaşındaki adamın çocuğu olur mu? — Eğer yirmi “beş, otuz yaşlarında komşuları varsa olur! demiş. YAZAN: RENE MAİNE “Meşhur Askeri Muharrir” zı mee'elerde, müşarünileyh. le görüşerek, tevhidi efkâr ve ePal etmekliğimiz o selâmeti vatan için lâzımdır. Bu suretle hareket olunduğu (takdirde, beynelislâm kan dökülmesine lüzum kalmaz ve bu suretle e- maret memuriyetine de hüsnü muamele etmiye . mecburiyet vardır, Dirayeti müsellemeniz, sw nazik #amanda zevati mez- küreden hüsnü istifadey! temin | düşmanları önünde topraklara © gö - edi ine ümitvarım. Serifin ye ari 15VU tutem Medine tarikiyle fırkaya gönderilecek tir.,, , “ Başkumandan vekili <NVER u emir, şu sebepten İleri gel. mişt, o Başkuman. dan ( vekili doğrudandoğ- raya Şerif Hüseyin ile muhabere ederek Hicaz halkmdan bin beş yiz kişilik bir mücahit kuvvetinin cepheye gönderilmesini istemişti. Şerif, bu teklifi O kabul etti ve kuvvetin teşkil edilebilmesi için tahsisat ve silâh istedi! Muhabere, vilâyete de intikal et- tikten sonra, Vehip Bey elde ettiği vesikalara İstinat ederek, Emire i. timat caiz olmadığını, onun azliy- ie yerine hemen' bir başkasınm gönderilmesini, şayet bir vak'a çi- kacak olursa, bütün mes'uliyoti 0- zerine alacağına dair bir şifre yaz- dı. Ben aradaki bu muhaberelere de vâkıf olduktan sonra, işimin ne ka dar güç olduğunu bir kere daha düşlindüm! jne olmalıdır? Küçükken müzeleri gezerken 8€y- rettiğimiz o miğlerli, zırhlı elbiseli eski zaman askerleri karşısında tit- rediğimizi, hem de güldüğümüzü ha- İtırlarsnız elbet... Bugünkü askerlik bir nevi eski zamanın gâri get iş şeklidir. Na- sil ki o zamanki silâhlara karşı de- mirden ve zırhtan istifade ediliyor- sa, bugünkü asri silâhlara karşı da insanlar korunmak üzere çelik (o ve demirden medet umuyorlar, Yeni askeri miğferler ve makine- leşmiş orduların saçacakları © çelik yağmurlarma karşı yapılan tanklar ve sair teçhizat eski tarihlerdeki nokta nazarım modern bir şekilde tezahürüdür. Garip ki, eski insanlar kendilerine saldıran vahşi hayvanlara, en tehli- keli düşmanlarma karşı koyabilmek Üzere mağaralar kazmayı düşünmüş tüler. Şimdiki askerler de en katl | İmiilerek müdafaa ; tertibati alıyor- imar, . Şu girizgâhla bugünkü askerliğin zihniyetini çizmiş oluyorum. o Şimdi teknik kısımlara girelim. Asri askerliğin ruh ve esasmı sür- at teşkil ediyor. Seferberliğini ça - buk yapamıyan, acemi efradını harp sahasına sokabilecek kıvama çabuk getiremiyen, kıt'alarını seri sevkede- miyen milletlerin müdafaası zayıf - tr. Motörize ordularda teçhizatın mü- harebeyi aletlerin kendi başlarına kazanmalarına imkân yoktur. Onları! kullanacak ve sevkedecek gene canlı mahlüklardır. Bu hakikati idrak eden milletler, | çocuklarına spor ve askeri terbiye vererek ilerdeki ordularının âskerle- riai minimini iken ruhan ve bedenen hazırlıyorlar, Italyada gainimini a kerlerin küçükken askere elverişli| bir hale getirilmeleri için büyük teğ- kilât vardır. Ornda esas ve özü ha- gırlanmış olan küçükler askerlik Yaş larında talim ve terbiyeyi askeriye yi daha kolayca başararak hatı harbe çabuk girmek imkânlarına ma lik olarak yetiştirilmektedir. l . Yetişmiş askerlerin çabuk hareket edebilmeleri bir harbin talii üstünde en büyük rolü oynyan mesele oldu. ğuna yukarda biraz işaret etmiştim. Orduların sür'atli ve seferberliğin | çabuk yapılması nelere mütevakkıf- tir? Bu iğlerde ilk hatıra gelen şey ta bintile yoldur. Faket yolun cinsi Demiryolu, bir mersleketin müda- | faa imkânlarmı aşağı yukarı bildi - ren, orduların tecemmü ve taarruz kabiliyetlerini gösteren, (seferberli-| ğin sür'atini mukayese ettirebilen baş elemanlardan biridir. Fakat bugünkü motörize ordular için demiryolile beraber otostrad dediğimiz modern yollara İhtiyaç vardır. Bir motörize ordunun teçhizat kıy- meti otoatrad'larının mülkemmeliye - ti ve adedile pek yakmdan alâkadar olarak alçalıp yükselir. kemmelliği lihimdir. Fakat bir mulp, Motoörlü Günün- birinde Türk yurdunu şerefle müdafoa edecek moförlü birliklerimiz Avrupa Nereve Gidiyor? etmeliyiz. Bu hükmümüzü, Pus ve - saiti nakliye halk komi viteh'in resmi beyan, ri Kagono- rına istina « den veriyoruz. Vesaiti nakliye ko » ordular nasıl iş görecek?” jektörleri birinci smıf olan bir or -| dunun, o vesaltin asıl hedefi olen sür'atle sevki kabil olmadığı takdir. de, taarruz ve müdafaa kabiliyeti teçhizatının derecesile ölçülemez. Seferberliğin ve orduların damarı mesabesinde olan yollardan evvelâ demiryollarını tetkik etmek 've toplu bir fikir vermek üzere müselâh mil letlerin malik oldukları demiryolla - rini kilometre ile gösterelim: Demiryolu Millet Kilometreyle Almanya 59000 Fransa 44.000 İngiltere 24000 Italya 23.000 Polonya 20.000 Rusya 80000 Demiryollarının uzunluğunu gös - Dai sat coğrafi vaziyetlerine ve mes hiyesinin genişliğine göre nararı İti- bara almayı bilmetiyiz. Üçüncü bir da, tecemmillerini yapan bir milletin, düşman istikametine maza- rn olan vaziyetini de gözönünde bu- lundurmalıyız. İ . Demiryolu seyrtiseferinin asri ve| çok mükemmel olmasına da güpbe -| siz ehemmiyet vermeliyiz. Bu itibar- la Almanyanın demiryolları birinci sınıflır. Fransanın da son seneler yaptığı tadilâtla çok yükselmiştir. Şimdi demiryol ile askeri sevkiyat »| ta en korkulan şeylerin önüne ge| gilmiştir, diyebiliriz. Garlarda tren- lerin boğulması ve sevkiyatta Arap saçı gibi karışıklık olmunasi tecrü- belerle temin edilmiştir. Demiryolu hususunda, coğrafi va- ziyeti ve şarktaki İle garptaki ordu- lsrı arasında 10.000 kilometre gibi mühim bir ayrılık olan Rusyanın de recesi düşüktür, Gazetelerde ve beyanatlarda met- hani işittiğimiz asri teçhizat bakı - mından da Rusların taarruz ve mü- dafaa kabiliyetleri kullanacakları a- letler derecesinde değildir. Çünkü, motörize ordularmm geçe ceği yollar şöyle böyledir. Ssferber- liğin damarları olan demiryolları ise, | mesahai sathiyesinin büyüklüğü've iki kısma ayrılan kuvvetler arasın - da açıklık yüzünden kâfi zenginlik ve uzunlukta değildir. Nitekim bunu anlıyan Ruslar 1900 senesinde ancak 44.000 kilometre 0 lan demiryollarnı, 1930 senesinde 71.084 kilometreye kadar çıkarmış - lardır. Bugün ise Rus 'demiryollarmın 40.000 kilometreye kadar yükseltil - | diği anlaşılıyor. Fakat seyrlisefer noktai nazarın - dan Rus hatlarında şayanı memnu- . Makineleri, motörlü topları, pro - teren bu rakamları o menile,etlerin /tahaşşüt merkezlerinden olan aşılı miseri 1935 senesi martınm 19 uncu günü verdiği beyanatında bu hususu adetlerle şöyle aydınlatmıştır: daki şimendifer kazala « sayt kalıyoruz. Halbuki gimendifer kazaları bizde müthiş bir afettir. Size bu felâketi adetlerle bildire « yim: 1934 senesi İçinde Rusğada 6.200 tren çarpışması olmuştur. Bu kaza» lar neticesinde 4.500 vagon © harap olmuş, 60 000 vagon hasara uğra « miş ve 7.000 lokomotif kullasılamız yacak hale gelmiştir. Rusyanın $imendifer (vaziyetini sulâhiyetle bildiren bu sözlere lâyık olduğu ehemmiyeti vererek tekrar | Almanyaya geçiyorum. o Almanların şimendifer hususunda birinci sınıf demiryollarına malik olduklarını söylemiştim, Motörize or- duların can damarları olan otostrad » lar tarafından İse, Almanlar AYru - panm en kuvvetli milleti vaziyetine gelmişlerdir. Vakıa (alyanlar ote trad hususunda çok zengin şabökeles re maliktirler. Fakat Almanların yaptıkları yollarım istikametleri ve ları pek iyi düşünülmüştür. Almanlar her şeyden evvel askeri olduğu istikametlerinden belli olan yollarını güya turizme hizmet “için yapmaktadırlar, Esasen Almanya » nm askeri hazırlıklarında bu turizm denilen müessesenin gayreti pek ka- vi gözüküyor, Asker işlerinden faz» laları, gizlenmek istenilenleri hep 0- mun sırtına vurulmaktadır. o Dönemeç noktaları yükseltilmiş ve motörize orduların bütün sür'atleri « © le ilerlemeleri en küçük teferruatına kadar düşünülmüş olan Alman otos- trad'larınm aşağıdaki istiksmetleri « ne dikkat edince, Alinan askeri si » yasetinin müldafaadan ziyade taarru za istinat ettiğini ve hangi memle » ketleri hedef ittihaz ettiğini anlamış olursunuz. Alman otostrad haritasmda, bie büyük ana yolun Brime ile Lubech arasmda , uzanırken o Hamburgdan geçtiği görülüyor. . Berlinden Polonya hududuna doğ- Tu uzanan diğer ana hattı da bitmek üzeredir. Üçüncü ana yol, Breslau istikametinde, diğer bir ann hat ta; Franefort, Darmstadt, Munich kol « larma ayrıldıktan sonr hepsi birden Avusturya hududuna doğru teveccüh ediyor. Ve nihayet Berlinden Ha - novre'n doğru uzanan son bir büyük hat ta Dortmund, Dusseldorf ve Colonye şehirleri istikametinde in » kişaf edecektir. Bu hattım da İkmeline bir sey kal memet». oi Müsabaka kuponu No. 24 —————— -—- niyet bir terakki olmadığımı o kabul