11 Ocak 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

* 3 m —— > —— TAN Sağırların, dilsizlerin #FELEK sessiz kongresinde“... neler işitilir ? o Suv lar deliği hoş görmezler, Delik cep, delik pabuç, delik çorap, delik ko - İşitilmek diyorum. Sesi çıkmıyan adamın süküti ko: e ipe m kulak makbul değil - nuşması kulağa bir şey vermez gibi gelir size. Fakat biz | Kİ Mİ #i Allah dillilerin kulaklarımız konuşan ellerin, kelime söyliyen | ve layan ida a m parmakların ve cümle yapan kolların seslerini de işiti- | ğımız. ve hayvanlığımızı yaparız yor, yahut işitir gibi oluyor. | Gör, kulak, burun, ağız ve saire gi- Şimdi mevzua geçiyorum: Taş bir oda... Odada masalar Öl. nünde oturmuş on, on beş kişi ve Fasın İbi. üstleri kırmızı gömlekli, altlarılâ . işgalindeki Bu böyledir. amma dediğim gibi civert pantalon ve ya etekli kız ve amm aa 11-1.987 SON HABERe Profesör Bayan Afet Cok Alkıslanan Bir Konferans Verdi Cenevre, 9 (TAN) — Türk Tarih Cemiyeti Asbaşkanı Prafesör Bayan "Afet, dün akşam büyük Türk Amirali Piri Reisin hayat ve ek kında Coğrafya Cemiyetine çok muvaffak bir konferans vermiştir. Büyük Şefin yetiştirdiği bu Türk müfet kkiri ecnebi ilim mahafilinde sevmeyiz biz delikleri, Onun içindir. ki çoğumuzun ilk kaygumuz rüzgâr gelen delikleri tıkamaktır. (JA, erkek çocukları. & Odada derin bir| kin lâf aramızda ne de çoktur o kâfir yer rüzgâr delikleri)... Ye diğ ve Büğirlar Tersi BER Bu arada makbul olmıyan bir de. . İGK Gelirse z lik daha var ki bir haksnzlık eseridir. y Bugün ondan bahsetmek istiyorum: KÜÇÜK HARİCİ HABERLER (Baş 1 incide) kışlanmıştır. İLET Fasta Fransa, İspanya ve Almanya sa Misir ile Fas Üğ laşmışlardı. İngiltere Mısırda serbest hareket edecek, buna mukabil Fran- 28 da Fasa istediği şekilde müdahale edecekti, Ayni sene içinde Fransa ile Ispanya ayni mesele üzerinde anlaş” tılar ve İspanyaya Fasta haklar t6- min edildi, O zaman Almanya nâ - mina Kont Bulow Rayştağda bir nu- tuk söyliyerek, Fasta Alman men - faatlerinin de gözetilmiş olmasını Ümit ettiğini bildirmiş ve 1905 senesi hin 31 Mart günü Alman imparatoru Tancada karaya çıkarak Fas sultanı- nın mümessillerile görüşmüntü. O imparatorunun, Fas sağlamla - zaman Almanya sultanının hâkimiyetini mak, Fasın bütünlüğünü korumak, ticari ve iktisadi menafi bakımından müsavi bir hisse sahibi olmak istedi- 8 ortalığa yayılmıştı. Çok geçme - den Fas sultanı, Fransa tarafından teklif olunan ıslahat Pı sini red » dederek istenen ıslahatı görüşmek üzere beynelmilel .bir Konferans. da- vet etmişti. Fransa birtakım muka- ul ett e 1906 Sonkünununda Alceziras'ta top lanarak bir sürü münzxaşalardan sonra bir ıslahat projesi hazırladı. Fakat Fransa 1907 de, Fasın içinde devam eden karışıklıktan istifade e- t başladı. Ve bu iş - e sellkmelş ir devam etti, 1909 ki menfaatlerinin uy söylemiş ve inlni deruhte et da Almanya Fasta! $irf iktisadi olduğun Fransa bunların tem mişti. Bunun üzerine Fransa Fas i- Şinde genişlemiye devem ediyordu. 191 kezi olan Fas şeh- li de Fasın m9 ile Almanyayı tamı, Almanya Âkgade bir gn müdafan makandile ARAT < anlı bot göndermişti. Idi. Va harp kopma! 1911 de Almanya laşma imzalamışları Fransa Almanyay& razı tamleke vermiye Fas üzerindeki hi manya Fransanın breğmisi tanımıştı. Daha ar sa, İspanya ile de MİNT tarafın muntakaları iyiden İyiye *9AY: Yün etmişti. Almanyanın Bü k üzere idi. Fakat le Fransa bir an- bu anlaşma Kongoda müs - olmuş, ve Al yük Harp netice - sinde müstömlekelerini kaybettikten sonra yeniden gemi one « için tekrar Fastan harekti ması, dikkate r bir hâdisedir. Carçi Almanya. Fast aksa duğunu tekzip ediyor. Fakat İngilte: re ila Fransa kaynaklar! burhi at teyit etmektedirler: BU yüzer ve Almanyanın hakiki maksatlar! #nla- Şilmamış bulunuyor» Ömer Riza DOĞRUL ÇA Çinde harp Jae ve komünistler Resmen bil- Nankin, 10 (A.A.) — Resmen komünistleri mat başladığı takdirde Sianfu'da bu: lunan ecnebiler büyük bir endişe beslemektedir . Şanghay, 10 (A.A,) — Ingiliz » temiliteri İle Amerikan m Cenevre, 10 (Tan) — Evvelki ak - şam Cenevrede yüksek bir ilim mu. hitinde kalabalık ve güzide dinleyi - ciler önünde, bayan Afet tarafndan verilen kıymetli konferans, Cenevre muhitinde kuvvetli bir alâka uyan - dırmıştır . Derin bir takdirle karşılanan bu konferana mühim şahsiyetler, profe - sörler, muharrirler, Türkiye elçilik, murahhaslık ve başkonsolosluk e. küniyle Türk talebe ve vatandaşları tarafından dinlenmiştir . Konferanstan sonra Cenevredeki Türkler tarafından coğrafya cemiyeti salonlarında Bayan Afet şerefine bir çay verilmiştir. Bu konferansla cüm. huriyetimizin ilim vadisindeki araş - tırmalarının bir neticesi daha (OAv- rupa ilim muhitine tanıtılmıştır. ———. Mn gir 'dakikâda alınan haberlere göre, gid- detli muharebeler Madrit müdafasst- ni sarsamamıştır. Madrit . Bekur- Yal yolu kesilmiştir. Fakat Guadar. rama yolu açıktır. Milislerin iaşe malzemesi bu yol dun temin olunuyor. Madrit, bugün İçin, istikbale daha emin bakabilecek vaziyettedir. BUYUK ZAYIAT | Asi tayyareleri, dün akşam civar) kasaba ve şehirleri bombardıman et- | j mişlerdir. Bombardıman bilhassa Al! Mustur, Asilerin ağır zayiat verdikleri te Yit ediliyor, Bu, onların sıkı halinde taarruz etmelerinden gelmiştir. MUKABIL BOMBARDIMAN Dün sabah eümhuriyetçi tayyareler de şiddetli bir bombardıman yapmı$- lardır. Asiler, tayyarelerin göç ©€ velânmda faydalı olmaları için, ten. vir fişekleri kallanıyorlar. Bu fişek- lerin kullanılması topçu atesinin tay« yarelerle tanziminde muvaffak neti, celer veriyor, DENİZDE 'TORPİLLER Londra, 10 (Radyo Tan) — Madrit valisi sokaklara bir takım afişler as. tirarak 20 yaşından itibaren bütün İspanyalıların cümhuriyet ordusuna itihakm iteşvik etmiştir . © Barselondan alınan haberlere gö re, bir denizaltı gemisi, iki vapura torpil atmıştır. | Bunlardan birisi Sen Antonyo diğe ride Pero önlerinde olmuştur, Vs - purlara birsey olmamakla beraber her ikisi de limanlara iltica etmişler mi 801 Hi Amerikadaki Büyük Grev Detroit, 10 (A.A) — İşçiler sen- dikast müzakereler derhal başladığı takdirde grevcilerin fabrikaları bo - şaltacaklarını bildirmesi üzerine Ge- neral Motors şirketi reisi fabrikalar Asiler Madridi ' ele geçiremediler İki faraf Tayyareleri durmadan Bomba yağdırıyorlar "Hatayda işkence devam Ediyor saflar) Ara, ileri | bulunmuşlar ve müşahitlerin indik.| leri otel önünden ellerinde Suriye bay- rakları olduğu halde ve Suriye milli Suriyedeki Fransız kumandanlarım- dan Bono, buraya gelmiş ve Fransız büyük elçisi Ponsot ile görüştükten unanistanda © mağaza müstahdemlerinin kur dukları bütün teşekküllerin de dağıtılması kârarlaştırıl « tar, mıştır. ii ranses Julyana ile Prens Bernhard Krynisa kap lcalarına gitmişlerdir. pa ransiz - İspanyol ticaret muahedenamesi bu haf ta başlangıcında imzalanacak tır, .. ir kararnameye göre, İ- talyanlaria Doğu Afri- kaşı yerlileri evlenemiyecek- lerdir. eh ml e İm th re ve azaları... Sonra da Dilsiz mok. tebi talebeleri. , Odada gazeteciler de var.. Epey bir! kalabalık... Yanımda uzunca boylu bir genç adam : i «— Bugün, kongre pek harıce'li.| nutuklar da pek güzel.” Gözlerinin içine btkarak' «« Hangi nutuklar diye so - ruyorum . Karşıda durup elleriyle bazı isa - retler veren bir bayı göstererek: « — İşte, Şu zatın verdiği nutuk, diyor. Hayretle: «.- Siz bir şey O duyuyor #Ousü nuz?,, diye soruyorum » “— Görüyorum... “— Nutuk görülür mü?.. «— Dilsizlerin kongresinde oldu - gunuzu unutuyorsunuz... z «— Peki gimdi ne konuşuyorlar?. “.— Bu zat, bugln, kurumumuzun yedinci yıl kongresini huzurunuzla kutluyoruz. diye söze başladı. İdare İ heyetini, faaliyetini methetti. Sim. | imsesiz, âli) çocuk. di de diyor ki: lar için bir Düşkünler Yurdu İle yi. İ ne kimsesiz âli kilçükler için bir okül meydana getirilmiştir. Yurt ve okula devam edecek olanların yiyecek. içe cek, giyecek velhasıl her türlü ihti : yaclarını kurum temin ve 7 çılık, maran - mine steele acntağız. Talebelere | bu sen'atları 6 Dışarıda kimseye müh- taç olmasmlar hayatlarını kendileri kazansmlar.. » (Başı 1 incide? Müşahitler dün Eeylandan geçer. Buna karşılık olmak tüzere üç bin p talebesi sükünetle tezahüratta arşmı söyliyerek geçmişlerdir. Anedolu Ajansının notu: Havas Ajansı ayni Arap nü - mayişi hakkındaki | #elgrafında| bin #alebeden O bahsediyordu. Röyfer ise nümayişçilerin adedi- ni mütayedeye koyarak üç bin - den bahdiyor, Hiçbir üniver- sitesi ve hattâ lisesi olmıyan on| beş bin kişilik küçücük bir kasa - beda bin veya üç bin talebe dün yanın herhangi bir tarafında ©- lursa olsun pek güçlükle elde e- dilecek bir rekor teşkil eder. Bundan da anlaşılıyor ki mevzuu bahsolon talebe her şeyden ha- bersiz masum bir gerinti yaptı - nlan ilk mektep çocuklarıdır. Ankara, 9 (Tan muhabirinden) — ınra tekrar Suriyeye dönmüştür. üsnüniyef Griyan Fronso hüsnüni- Meslektasım benimle aley ediyor Buna daha fazla müsaade liba.. için onu mat et. etmiyeceğim. Bunun mek istiyorum ve: “.. Mükemmel bir hatip diyorum. ken 200 Türk Fransa ve Suriye aley“İ en de sözlerini anlamıya basladım hinde tezahüratta bulunmuştur. Dİ Tercümenize ihtiyacım yol. Zahmet ğer taraftan Atatürkün Konyaya mu. | bu; « | buyurmayınız... vasalâtı Antakya Türklerine dükkân- cala de Henares zerinde teksif olum- | larını kapamak için bir işaret olmuğ-İ amma, ben koyun kaval Ginler gibi, tur. O, artık, bana tercüme etmiyor bu mükemmel hatibin el işaretlerine bakıyorum. Bazı yerlerde azalardan biri nutku keserek birşeyler #öYÜ - bakmayız. yor, söylüyor dememe bütün bu müzakere esnasmda lisann bir rolli yok. Yalnız el işaretleri Yapı. uyor . ,.. “— Şimdi ne yapılıyor ?., diyorum “-— Bir senelik faaliyet T8Poru O» kunuyor.,, “ — Bir sureti sizde varsa böna ve rir misiniz? Ne yapılmış bir sen? de, anlıyayım., , İsaretler devam ederken ben elim. deki kâğıdı okuyorum - Cemiyet, iki gözü kör Mustafaya on baş lira nakti muavenette bulun. muş. Seyyar satıcılık ediyormuş. Kendisinin her türlü mali vaziyeti ku rumun dajmi kontrolü altında bulu. nüvormus. Rusyadan o Türk tebaasında olan bir bayan gelmis, barınacak bir yeri yokmuş, kurum onu himayesine al - mış, sonra Mahmutpaşada bir triko. taj fabrikasına işçi olarak vermiş. Erxincandan İstanbula iş bulmak için gelen kırk beş yasında bir âlilin iş bulamayıp (o perişan bir vaziyette kaldığı görülmüş, yası kurumun hi mayesine girmeğe mâni olduğundan yet sahibi olmalı değil midir? —— — Fakirler için Burdur, 19 (A.A.) — Vali Savaşm kendisine inne olarak bir küfe ve. rilmiş, hamallık (o yaptırılmış. yine memleketine sevkedilmiş, daha son. ra hayatta kimsesi olmıyan bir dil. siz sağır genci kurum şefil ve serse, himayesinde şehir fakirlerine hâstla | ri bir hayattan kurtarmış, kendisine tı tahsis edilmek Üzere Halkevi içti! bir boya sandığı almış. şimdi boya » mal yardım şubesi hususi bir müsa)|cılık ederek © hayatını temin et. Ağodir vak'ası pF” 21 mayıs 191i de Fas şehrini zaptetti. Fası açıkça is. tâ altına aldı, 1 temmuz 1911 de Al man Panther zırhlısı Ağadir ön göründü. Almanlar acık konuş! "“Menfaatlerimize taallük eden hâdise karşısmda kalırsak, hem es. ker çıkarırız, hem de hinterlandı iş. Şal ederiz... Fransızlar Almanları Fastan w zaklaştırmak için tavizat prensipini kabul ettiler, Fakat İngütere yine| Fransayı tuttu, Almanlar yine harbi | göze almadılar. Fransız Kongosun - dan ufaktefek arazi tavizatı temin ederek - Fransanın OFas üzerindeki| hakkını tanıdılar, İ Hasta adamın mirası Imanya Fastaki son işgelle A. ğadir hâdisesini büyük ölçü. de tekrar etmiş oluyor. Akdenizin garbinde, hasta, çok hasta bir mem. leket var. Almanya bir taraftan hâs-| ta İspanyada divüşen İki taraftan | birine fiilen yardım etmekle bera ber diğer taraftan muhtemel mirasa şimdiden el uzatmıştır. Fransa ve İngilteredeki endişe ve telâş çok ciddidir. Fakat Almanyayı| cebren Fastan çıkarmıya ve harbi göze almıya da kimse tarlftar gö. rünmüyor. e N Bu takdirde ne olacak? Almanya. | nm Fasta yerleşmesine İngiltere ve bilhassa Fransa seyirci mi kalacak- lar?, K uvvetli ihtimal şudur: Alman. ya Pasm bir noktasını isgal | etmekle eline çok kuvvetli bir rehine geçirmiştir. o Alman hükümeti, bir taraftan müstemleke sahibi olmıya| diğer taraftan en ae harp mahru yetlerine maruz bıraktığı Alman mil letini memnun etmek maksediyle harici muvaffakıyetler elde etmeğe ihtiyaç duyuyor . Almanya, gerginliği bertaraf öt. mek ve ham madde tedarik imkân » ları hakkmda anlaşmak maksadiyle | | Garbi Avrupa devletlerinin lüzum; gösterdikleri müzakerelere elinde fili; bir rehine oldğw halde girmekte her halde menfaat görüyor. Fransa, AL; manlarm Fasta arazi işçal etme » terini, kendi varlığı ve şimali Afri- | ka müstemlekeleri için en büyilk tehlike addedeceği ve İngiltere de | bu nevi düşüncelerden uzak olmadı. ği için Almanya, Fastaki mevküini bir Kuvvetli bir rehine hesiz müstemleke ve tavizat arıya. caktır , li Bu son hâdiselere göre, Alman - ya kaybedecek hiçbir şeyi kalmamız bir memleket srfativle kendini orta- ya atmış demektir, Hüdiselerin takip edeceği galip ihtimal yukarıda söyle- diğimiz yolda bir tavizat müzakere, sidir. Bununla beraber Avrupadaki umumi gergilik ve rejim ihtilâfları karşısında daha uzak ve daha vahim ihtimalleri de gözönünde tutmak lâ- zmdır . ş Ahmet Emin YALMAN e İ ihtiyaçları ve sabah akşam isşeleri İ temin edilmekteymiş... Başka bir azanm (o Kasımpaşadı Bahriye kundura fabrikasında istih. dam edilmesine, bir başkasının &ilevi vaziyeti fena olduğu için takvim sa. tığ işlerinde (o kullanılmasına karar) verilmiş, kendisi Anadoluya yolla .! nılmiş Delik paralar? Nikel paralar delik olursa geçiyor da bronz paraların deliği geçmiyor. Neden? Orasmı bilmiye imkân yok. Eğer paralara da delik açmak, dev. letin sikke basmak hakkına karsı bir nevi hürmetsizlik sayılarak delik pa. ranın geçmesi yasak edildise nikel paralar neden geçiyor?! O da para değil mi? Eğer maksat bu değil de paraların tahribata uğramaması İse, nikellerin kabahati ne?. Onların de . lik deşik edilmesine neden göz yuma. tım?! Yok o da değil, öteki de! Sadece hazineye bir kâr olsun diye ise bun - da hazinenin on para faydası yok! O halde, hen ne parayı delmis, nede o delikten bir istifade etmemiş iken neden ufek bir. dalgınlıkta aldığım delikli bronz on kurusu sokağa at mıya merer olayım! Bunu anları - yorum. Anlıyan varsa hodri mey dn! B. FELEK Frango Alman- yayı serbest bırakmış (Başı 1 İnelde) rasını General Franko Almanyanın emrine âmâde kılmıştır. Fransız gateteleri ateş püskürü yorlar Paris, 10 (A.A) — Birkaç gazete Alman kvalarının Ispanyol Fasına girmeleri meselesini tekrar mevzuu. bahsediyor, Poti Parizyen diyor ki; “— Pransa Cezayir ve Fastaki kıt” alariyle Ispanyol Fasının yanıbaşında bulunuyor. ingiliz filosu dalma Ce- belüttarık civarında dolaşıyor. Eğer Almanya, bu tehlikeli oyunda devam ederse kuvvetli ve şiddetli bir muka bele karşısında kalabilir.” Le Journal şöyle yazıyor: “5. Akdenizde statükonun muhafa. zası taraftarıyız. İtalya son zaman larda bu statükoyu kabul etmiş de- gil mldir? Fransız . Ingiliz tesanü- dü ber zamankinden fazla kuvvetli. Gir, Amirallikler aldıkları: malümatı biribirlerine veriyorlar.” Eko dö Pari şunları yazıyor! Tetuan'dakı Frans.z konsolosu, bu sabah, yüksek Ispanyol komiserli- gine protestoname deği), bir ihtar pahalı satacak, mukabilinde hiç şüp. fgönderecektir. Arada mahsus bir fark vardır. Fransa, hukukunu mu. hafaza edecek vaziyettedir. Ingilte- re onun bu tarzı hareketini tasvip & diyor. Bu hususta her türlü geçikme fena neticeler verebilir.” Almanya tekzip ediyor Berlin, 10 (A.A.) — Ispanyol Fa. smda Alman kıtastınm yerleşmesini ileri sürerek Fransız hükümetinin Burgos hükümeti nezdindeki protes- tosundan bahseden Alman matbuatı, müsbet bir tarzda itiraz edilemiyecek olan Alman - Italyan notası etrafın. daki objektif müzakereleri ihlâl et. mek için Fransızlarm giriştiği bu ye. ni yalan mücadelesini şiddetle tenkit etmektedir. General Göring'in fikirlerin! neşre, den nasyonal Zeytung gazetesi de, Almanyanın, Ispanyaya ait müstem- lekelerin tamamiyetini temin hususun da İsrar etmiş bulunduğunu hatırla tuyor. —— ———————— Ben, bütün bunları kaydedinceye yapılacak iş, heyeti idare intihabıdır. mere hazırlamiş ve dün akşam tem - sil kolu tarafından Halkevinde çok canlı bir gece yaşanmışlır “ boşalır boşalmaz müdiriyetin sendi- muavini Loyank'a gel : tebanlarını E8- İka delegelerini kabul edeceğini ha - ber vermiştir. lar icabmda Şensi'deki ri alacaklardır. Üç biçare kurumun daimi himaye-| kadar sağır ve dilsizlerimiz işini bi. sine alnmış, elbise ve çamaşır gibi tirmiş bulunuyorlar, Bundan sonra hi sad 2 Şimdi onu yapmıya başladılar . *.. « bağlğlizkekl ii dn kler imdi (e