6 Ocak 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 8

* Yal Ağzında (Başı 1 neide) miştir. Almanya ile Avusturya ara sındaki temmuz 1936 anlaşmasın - dan sonra Viyanada Nasyonal Sos - yalizmin İleri gideceği ve müşterek © bir Almanlık cephesi kurulacağı zan- bedilirken bilâkis Avusturyada Nazi nüfuzu azalmış, İtalyanın mevkii Macaristanda Gömböş bir milli sosyalizm diktatörlüğü kurmayı ta- savvur ediyordu. Macar Beşvekili ö- Münce bu tasavvur akamete uğramış tır, Son senelerde Yugoslavyanm bü - tün gayretleri, Almanya ile olan ik- tisadi münasebeti azaltmak ve İngi- liz sermayesile daha büyük bir işbir. liği yapmak yolunda olmuştur. Yu - goslavyanm İngiltereye ihracatı beş senede 97/100,000 dinardan 290 mil- yon dinera, İngiltereden itkelât © 216;000 dinardan 526,000 dinars çık- mıştır. Bu fazla faaliyet hep Alman yanın zararına olarak inkişaf etmiş- tir. Bulgaristanda Berline bağlı bir .nasyonal sosyalizm hareketi kurmak teşebbüsü tamamlle neticesiz kalmış tır. Yugoslavya İle hazırlanan 8on misak bu teşebbüsün ölmesi ve gö - mülmesi mânasına gelir. Çeköslovakyada Alman nüfuzu git tikçe azalmıştır. Oradaki dört Alman fırkasından üçü hükümetle anlaş - mışlar ve kabinede birer hazırla tem sil edilmişlerdir. Romanyada da Alman iktisadi nü- fuzu azalmıştır. Klering sayesinde Almanyaya kol raç edilen Ru- men ham maddeleri için, dünys pi - yasasındaki yüksek fiyatlardan İs - tifade edilerek başka piyasalarda dö- © vizle satış imkânları bulunmuştur. Sun'i teneffüs ir taraftan ölçüsüz silâblan- mak, bir taraftan da sün'i te- serbest bırakılmasına mukabil tev « kif edilen yolcu ile Palos vapurundan müsadere edilen eşyanın iadesini bir kere daha talep ediyoruz. Bu talebi- miz üç gün içinde yani Kânunusani- nin sekizine kadar kabul edilmediğ takdirde zaptedilen vapurlar ha: leleriyle beraber Alman hüküm İ tarafından tanınmış olan İspanyol hükümetine makbuz mukabilinde tes lim edilecektir. Alman ticaret gemi- lerine karşı yapı!makta olan bu gi İkorsanca hareketler tekerrür etti takdirde Alman hükümeti yeni ted İ birler almak mecburiyetinde kala - caktır.,, Bu ültimatom, İspanya hüküme - ti tarafmdan Almanyaya yeni bir mukabelede bulunduğu (takdirde Almanyanm harp ilân etmiye kadar İleri gideceğini gösteriyor. İngilterede endişe İngiltere solları vaziyeti vahim gör- mekte ve hükümeti tedbir almıya da. vet etmektedir. Faşist gazetesi olan Deyli Meyl ise İngilterenin Madritte komünistlik düşman: bir hükümeti tercih ettiğini anlatmaktadır. İspanyanın altınları Paris, 5 (A.A,) — Debats gazete. sine göre, Senato aazsından bir çoğu, Ispanyadan gelen altınların Madrit hükümeti hesabıma sarfedilmesini hü- kümetten istemek (fikrindedirler, Çünkü bu ileride Fransayi çok nazik bir vaziyete düşürübilecektir. İspanya, beynelmilel bir tehlike oluyor Londra, 5 (TAN) — İspanyada va- riyetin beynelmilel dünya için son derece tehlikeli bir mahiyet aldığı iği peftilsle başlanılan bir iktisadi siste- | İngütere hükümetinin bu akşamki min yükünü taşımak Alman milleti- | teşebbüsünden de anlaşılıyor. İngilte. pe çok pahalıya mal olmuştur. Bu -|re hükümeti, Almanya ile İtalyanın, gün Alman milelti, harp zamanla - | İspanyaya gönüllü akınını kesmek İ- rma mahsus en büyük mahrumiyet- | çin vukubulan teşebbüsüne cevap ver- | leri çekmektedir. Birdenbire dünyaya meydan oku - maktan vaz göçmek Hitler rejimi gi- bi bir rejim için kolay değildir. Fa- © kat Hitler bir vezlyetin bütlin un - © surlarını görebildiğini ve her isti - 'kamete doğru cüretli kararlar ver - meğe mektedir olduğunu birçok de- falar isbat etmiştir. Bugün yol ağzında bulunan Al- manya, dünya ile berâber yürümek yolunu seçecek olursa bugünün umu mi gerginliği ortadan kalkacak, İs- panya meselesi Avrupanm müşterek bir derdi şeklinde elbirliğile halledi- İebilesek ve dünya verimli bir huzur ve emniyet devresine girecektir. Ahmet Emin YALMAN o Fransa Lehistan p Jttifakı Varşova, 5 (Hususi) — Mebusan Meclisi bugün Fransadan alınan is - tikraza alt kanunu tasdik etti. Hari- ciye nazırı M. Bek bu münasebetle © dedi ki: « “İstikrazın gayesi, yazıktır. Bu — toplantıda bulunan bütün âzanm, askerlerimizin eline girecek her tü - fek için sevineceklerine kaniim. Kuv © vetli Lehistan, ancak sulha hizmet ir, © O Nazır bundan sonra 1021 denberi siyas! vaziyetin ve Fransiz Leh ittifakmın bir tarihçesini yap - miş ve şunu ilâve etmiştir: “.- Tarihin şu anmdaki dönümün de Fransada olsun, Lehistanda ol - sun efkârrumumiye, müttefikan Fran sz ve Leh ittifakınm muhafaza edil mesi İlzumunu kabul ve teslim et - mektedir. , Tabiiyecilerin çayı | mekte geciktiklerini mazarı dikkate alarak azami bu HAİİS sonünü”kadâr cevabın verilmiş olması için bu ak- şam Berlin ile Romaya birer telgraf göndermiş bulunuyor. İngiltere Harleiye Nazırı bugün ta. Glden döner dönmez Fransa ve İspan ya sefirlerini kabul etmiştir. Madrit hükümeti Almanya- ya cevabı verdi Ispanya hükümeti bir nota ile Pa los adlı Alman vapuru hâdisesini i- zah etmiş ve vapurun ara Suları İ. çinde yakalanıp arandığını, içinden harp malzemesi ve askeri dürbünler çıktığını, menşe" şahadetnamesi bu . lunmıyan bu askeri eşyanm müsa - dere olunduğunu anlatmış ve Alman - yanım ödemi müdahale paktmı mü. temadiyen ihlâl ettiğini söyledikten sonra Almanyayı âsilere harp melze . mesi vermek, askeri mütehassslar göndermek ve tümen tümen gönüllü- ler izam etmekle itham etmiş ve key- fiyetin ademi mildahale komitesine spanya âsilerine 6500 | İtalyan gönüllüsü daha i:tihak etti (Başı 1 incide) | dan zaptından sonra bu İki vapurun | protesto ederek limanlare atılan tor. Norveç hükümeti de bugün &sileri piller yüzünden bir zarara uğradığı takdirde âsileri mesul tutacağını bil. dirmiştir. Muharebe de şiddetli bir vaziyete giriyor Londra, 5 (Radyo - TAN) — Asi- dride karşı taarruzları, âsi. liğine göre Esforyal — Mad. rit arasındaki muvasalâtı telilikeye düşürmüştür, Hükümet, yapılan taarruzların şid. detini kabul etmekle beraber, şiddet. 'e mukavemet edildiğini ve hepsinin kırıldığını ilâve etmektedir. Hükümet, ilerin Valensiya yolunu kesmek |. çin yaptıkları hareketin tamamiyle boşa gittiğini anlatıyor ve Asilrein a. gir zayiata uğradıkları bildiriyor. Bundan başka hükümet, âsilerin Ge- tafedeki tayyare karargâihlarınm teh- likeye maruz bir halde bulunduğunu mektedir. Bombardıman faciası Madrit, dün öğle vakti fevkalâde şiddetle bombardıman edilmiş ve bu bombardıman mühim tahribata sebep olmuştur. Geçen bombardımanların enkazı yeniden bomba yiyerek bir ke. re daha yıkmtıya uğramıştır. En faz. la yıkılan yerler, mukavemeti zayıf olan işçi evleridir. Fransa Yolu 8- dımı taşıyan mahalle tüyler ürpertici bir fecaat içindedir. Ortada parçalanmış cesetler göze çarpıyor, şosede blyük kan lekeleri görülüyordu. Bombalarm tesiriyle delik deşik olan kırmızı kiremitli bir İ kilisenin önünde dar bir sokağm için- deki evler bir kalbur haline gelmiş. lerdir. Asiler tarafından atılan bazı bom. balar 150 kilo kadardır. 600 esir Asiler Madrit cephesinde üç hükü. met tayyaresini düşürdüklerini idöla ediyorlar ve 800 esir aldıklarını; A kümete 400 telefat verdirdiklerini ilâ. ve ediyorlar. i Asilerin Madridi 15 tayyare: ile bombardıman ettiklerini ve üç bom. banın Dük Santa Helenanın mükel- İef sarayma isabet ederek sarayı kıs- men tahrip ettiğini ve dokuz kişiyi öl. dürdüğünü, birçok kişiyi yaraladığı. nı, şehrin muhtelif yerlerinde yangm İ çıktığımı anlatıyor. Ölenler 35 kişi, yaralananlar 200 kişidir. | Hükümet kuvvetlerinin Gündnltara. ra mmtakasmda İleriledikleri haber verilmektedir. Almanlar cephede Madrit, son taarruzlarda Alman ta- burlarımın, Alman harp usulü muci- bince kütle halinde ilerilemiye teşeb. büs ettiğini anlatıyor, fakat milis - lerin müannidane mukavemeti saye - sinde ilerileme hareketinin durduğu - nu ilâve ediyor. Asiler 7 - 10 kilometre derinliğin de ve 16 kilometre genişliğinde bir a- razi parcasi kazandıklarını iddia et- bildirilmesini istemiştir. © Yunus Emrenin dün in | üniversitesi fen fakültesi e 0 (Başı 1 incide) tabliye şubesi talebeleri 10 kânunusa tİ pazar günü Parkotel salonlarında &enelik çaylarını vereceklerdir. Her #cne olduğu gibi, bu sene de eğlence 4 olmasma çok itina edilen bu top - lantı saat 16 dan 24 e kadar devam #decektir. : divan şairleri iştirak ettirildiler, Bundan sonra Profesör Adnan mu AH Nihat, divan edebiyatının muhte- eğri mektedirler. e Edebiyat Toplantısında gecekb #emsifi kıyefeti ŞA A ANY TAN Hariciye Vekili Partıde İzahat Verdi (Başı 1 incide) dan ayrı olduğunu söylemesinden do layı hakkımda takibat yapılan ve ha- PİS edilmek üzere tutulması isteni - len Müftü oğullarından ve Antakya. nım Habibülnecer camii civarmdaki Akbaba mahallesinde bulunan Musta. fanın evine gelen Arap jandarmaları, başlarında Fransız zabiti olduğu hal de, süngülü olarak kapıyı kırmışlar- dır. Bu âni taharriden müteessir olan Mustafanın yedi aylık hamile eşi, ço. cuğunu düşürmüştür, Bu feci hâdise karşısında #lâkadarlar doktor getir. miye bile Jlzum görmemişler ve hat tâ teşebbiis edenlerin hareketlerine mâni olmuşlar ve işkenceli taharrile. rine devam etmişlerdir. Bu da bir zulum ve İşkence nümunesi Karsu köyünde Kâmil Ağanın Ku. seyride Türkleri intihabata iştirak et. tirmemek elirmünden dolay: hakkm. da şiddetli takibat yapılmış ve tutul. ması için jandarmalar gönderilmiştir. Halk, Kâmil Ağayı çok sevdiği için firar imkânlarmı hezırlamışlardır. Bunun üzerine Kâmil Ağanm tutul. madığını gören Fransız 7ebiti bizzat bir müfreze ile çıkarak bütün Karsu ile civar köyleri, hattâ akrabasmın bulunduğu Baslıka köyünü ve hu köy- den Hamza Ağanın evini basmıştır. Zulüm görenlerin sayısı gittikçe artıyor Baskın esnasında köylülere yapı. madık tazyik kalmamıştır. Bunarağ men Kâmil Tevkif edilememiştir. Yukarıda isimleri geçenlerden baş. ka Antakyadan Masaracı Hacı Ali E- fendi oğlu Mustafa, Mısırlı oğullarm- dan Abdillhamit, Ahmet Asfuri oğlu Mitat ve Hoca Toy! oğullarından Mehmedin evleri dahi yine süngülü Arap jandarmaları tarafından müte. addit defalar ansızın aranmıştır. Ta. Tevfik Rüştünün İzahati (Baş tarafı 1 incide! iştigal edeceğini söylemiş ve diğer farartan Sancak i- şin Fransa hariciyesince fa- savrur edilen ve fili sahada bizi tatmin edebilecek ma - hiyeffe zannedilen jimiz, adı bilâhara görüşülmek ü - zere, 6303 İfibariyle mütolea etmekliğimizi istemiş ve böy le bir sarih teklif alınca aza- mi hüsnü niyetle fefkik ve müfalea edeceğimizin ken - disine söylenmesi üzerine derhal Fransa hariciyesine bildirerek böyle bir teklifin verileceğini vödetmiş oldu- ğunu nakletmiştir. Bugün Paristen avdet et - miş olan Fransa büyük elçi i nin bir teklifi kâmil olma - dığını ve hükümetinden key- fiyeti derhal sorarak iki üç güne kadar bu hususta bi: cevap V: eğini söyle- diğini bildirmişfir Dr. Aras'ın beyanatındar meselenin nasıl bir reviş a- lacoğını #asavvur oefmek mümkün olmadığı onlaşılı - yordu. Söz alan hatipler, Fransanın takip ettiği mü - zokere usulünü şiddetle fen- kit etmişler, açık ve anlaş - hır bir usulü Türkiye efkârı umumiye inin daha ziyade takdir edeceğini söylemiş - lerdir. Hatipler hayret ve infiallerini gizlemiyorlardı. Dr. Aras, tekrar kürsüye Fransa şiddetle tenkit edildi devam etmişlerdir. larından uzaklaştırmak hususundaki 350 Franarz altını mukabilinde terhine , Misinin perişan bir halde hrrakıldığını 6-1.v37 Soncak Türklerini canlarından berdirmek icin . Hama, 5 (Hususi) — Mandater hü- kümeti, Sancak Türklerini kendi yurt siyasetini tahakuk ettirmek için sis. tematik bir surette vergileri ve taz. Yikleri şiddetlendirmiştir. Tedrici bir surette bankaya borçlardırılmış olan halkın bu bahane ile malları ellerin- den alınmıştır ve hakkı hayattan mah rum edilmek istenilmiştir. Müthiş bir vergi hırsızlığı Vergi vesair bahanelerle emlâkini kaybederek nna vatana iltica eden Antakyalı Bahaettin de 300 zeytin, 150 badem ağacı, ve 100 - 150 ölçek mahsul veren tarlası ile hiç bir vari. dat temin etmiyen diğer bir hali ara. zi için senede 1000 Türk lirası vergi vermiye mecbur tutulduğunu, fakat bu parayı ödeyemediğinden mallarmı mecbur kaldığını, halbuki bankadan aldığı bu para ile de taksitlerin! ver- mive İmkân bulamadığını, bu yüzden bütiln arazisinin, evinin satılarak ken acıklı bir surette söylemektedir. Sancakta iktisedi tazyik devam ediyor Humun, 5 (Hususi) — 927, 928 se- nelerindeki zeytin yağı fiyatları bir. den sukut etmiş olmasına rağmen, O zaman alınan vergilerden hâl4 bir san tim bile tenzilât yapılmamıştır. Bir kantar yağ, 4, 5 liraya kadar düşmüş. ttir, Vergilerde tenzil yapılmadığı hak. kında şikâyetçi olan halkın o senelik vergi borçları derhal ve tek bir santi- mine kadar tahsil edilmiş, tahsilât çok gaddarane yapılmıştır. Para te. dariki için bir saat bile müsaade ola. lan esnasında evlerinden birçok eşya gayi omuştur. Resmi . soygun Kuşeyriden Baslıkalı Hamza ve Pa- gelerek beyanatına ilâve &- decek bir şey olmadığını, macerayı fırkaya sadıkene nakletmekle şimdilik iktifa etiğini ve hadisetin ulm” mıyan borçluların haczedilen eşyala- rı, mahsulleri yok pahasına satılmış- tır. “Tekammül kalmadı İ riyazlı Asım Ağalar da ayni . suretle İ süvari jandarma müfrezeleri tarafın- İ dan aranılmış ve Hamza Ağa İle A. sımın hayvanları sürülerek, güya borçları varmış bahanesiyle, satılmak zere Antakyaya ve pazar yerine sev. kedilmiştir. Baskmcı jandarmalar bununla da xalmıyarak evlerde bulunan bulgur, un, fasulye ve nohut gibi yiyecekleri biribirine karıştırmak ve yerlere dök- mek, ıslatmak süretile işkencelerine olduğu cereyan (nihayete kadar soğuk kanlılıkla takip etmek muvafık olduğunu sö; lemiştir. Bazı hatiplerin iki tarafa dostluk gösteren devletlerin bu meseledeki hareketleri hakkındaki suallerine Or. A- ros yakın bir zomanda İza - hat vereceğini vadederek cevabını şimdilik tehir etti - dini arretmistir. TAzkiye, 5 (Hususi) — Halayak © köylüler, şehirlilerden daha fazla tâz, yik edilmektedir. Her gün 12 rapor vermiye mecbur tutulan jandarmalar, bu raporları behemehal tamamlamak için akla gelmiyecek bahaneler icat ediyorlar, Hakkında rapor tanzim €- dilen köylüler, mahkemede de ayrıca para cezasiyle tectiye olunmaktadır. Bu hal, esasen ağır Vergiler altnda kıvranan köylüyü tahammilü imkân. $ız bir vaziyete sokmaktadır. Adananın kurtuluşu heyecanla kutlandı (Başı 1 İneide) (çocuk ihtiyar sokakları dolduran on Toplantının sonunda profesör İz -| binlerce halk akınlar halinde Ata - mail Habip, Adananın kurtuluş ha -| tÜrk parkı önünde yapılacsk mera - çeketlerini bilen bir adam sıfatile,| #ime yetişirken, herkes, derin bir he birkaç söz söylemiş, bu arada An -| yecânm tesiri altında bulunuyordu. takya, İskenderun meselesini de mev | Saat kulesi önündeki merasimde ol - zuu bahsederek, Adananın kurtulu- | duğu gibi, Atatürk parkmdaki-me- şundan sonra, Antakyalı bir grup|râasimde söylenen nutuklarda da gencin siyahlar giyerek Atatürkü zi- | memleket kurtuluşunun heyecanı yaret ettiklerini, Atatürkün Antak - | yaşıyordu, yalılara daha o zaman kurtuluşun > z bir gün mukadder olduğunu müjde - Hataylı kardesler. geçit lediğini anlatmıştır. Da Ğİ | Geçit resmi başladı. Bütün mek - Bundan sonra, davetliler hazırla- | İePİ€T. Asker, esnaf ve halk, Hatay- nan büfede ağırlanmış toplantıda bu | (JA mira ile geçtiler. Geçit Tesmin - tumanlara Aden kaza ve pamuğun ; | 00 Hatayllara alt semboller, halk 4- dan yapılmış rozetler dağıtılmıştır. bii <ok biyük bir en Ömer ve arkadaşınm verdiği konser | Jü- Bütün Hataylılar, kendi bayrak İları önde olduğu halde geçtiler. Hep- dinlenmiş, toplantıya nihayet ve - ş rilmiştir. Toroslu gençler, önümüz -|sNİN göğüşlerinde yine Hataylılar deki cumartesi akşamı Maksimde bir | rozeti vardı. Hataylı kadınların kun- gece eğlencesi tertip etmişlerdir. Bir |daktaki çocukları kucaklarında ol - iliğin kongresi, şubat içinde yapıla -| duğu halde merasime iştirak etmiş a — Ololmaları, herkesi çok müteheyyiç ve Adanada yapılan büyük tezahürat | tekar eti Adana, 5 (Tan muhabirinden) — , A a cila Atatürk âbidesinde Bugün Adananın kurtuluş günüydü. Halk daha şafak sökerken sokaklara | Geçit resminden sonra Atatürk a- döklilmiye başlamıstı. Bugün Ada -|nidına parti emrine çelenk konuldu. Müteakiben 40 bin kişilik bir kala - na, hudut ötesindeki Hatay Türkle- Alpullu Şeker Şirketinde Kaçakçılık Yokmı Ankara, 5 (A.A.) —Aipullu Şeker Şirketiyle istihlâk vergisi noktai na- zardan bir ihtilâf mevzuu olan ve maliyece tesbit edilen rakama göre sekiz yüz bin liralık bir yeküna baliğ bulunan meselede kaçakçılık mev zuu bahis değildir. İşte hoktai nazar ve içtihat ihtilâfı bulunduğu için me- selenin halli mahkemenin takdirine arzedilmiştir. a m mm sabaha kadar devamma vesile oldu. Ankara Halkevinde yapılan merasim 4 Ankara, 5 (Tan muhabirinden) — Adananm kurtuluşunun 16 mer yi dönümü münasebetile Ankara Hek kevinde de bu gece coşkun bir merâ” sim yapılmıştır. Evvelâ, Seyhan mebusu İhsan Cs vit, Adana mücadelesinin göz yaşa” tacak ve göğüs kabartacak menki * belerini anlatmış, iki Adanalı tale * be, coşkun hitabelerile kalabalığa #9 yecan vermişlerdir. - Müteakiben Atatürke saygı ve bağ Ilık telgrafı çekilmesi alkışlarla k8* bul edilmiştir. Hatipler ve halk, Hs” taym da istiklâline kavuşacağı gü? İlerin çok yakın olduğunu ve Tü milletinin devlet kurmayı ve müst#” kil devlet halinde yaşamayı herke” ten çok iyi bildiği yolunda tezahü © rat yapılmış, toplantıya taşan bir ye yecan içinde nihayet verilmiştir. rinin davasını da düşünüyordu. Stat kulesi ile Ulu cami arasına, Adans- Hf safhalarını anlattı. Bu arada şair gsirlerile Füzuli, Nef'i ve Nedim gibi | Fazıl £hmet te sahneye çıkarak bir şiir okudu. Gece saat yirmi birde başlamış »n ve belki de bütün memleketin en »tiylik bayrağı merasimle çekilirken siki hakkında bir konferans verdi ve|lan toplantı da gece yarısından bir| kaynaşma ile taşıyordu. bunu müteakıp ta Edebiyat Doçenti | saat sonra nihayet bulu , On binlerce halkın heyecanı o-İbütün Adanalılar coşuyor, şehir bir 'li geçti, akşam geç vakte kadar de- | vam etti, Gece fener alayları yapıldı balık ve 4 bin atlı, kendi kendilerine hayram yapmak İçin umumi meydan lara dağıldılar. Bayram, şirodiye ka- dar misli görülmemiş derecede neşe- Belediye 200 Kişilik bir ziyafet verdi. Mektepliler. askerler. erkek kadm, | Halkevindeki balo, neşe ve sevincin ve mia Mersinin kurtulı Mersin, 5 (A.A.) — Buğün Mer “in kurtuluş bavramı coşkun t# hüratla kutlandı. Bu vesile ile bi kurtarıcılarımızm adı saygı ve Yi netle anıldı. Geceleyin ayrıca şen ler yapıldı. Halkevi tarafından müsamere verildi. 4.