6 Ocak 1937 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5

m öel.087 TAN Gündelik gazete Başmuharriri Ahmet Emin Yalman Tan'ın hedefi: Haberde. fikirde, herşeyde temiz, dürüst, samimi olmak, kariin gazetesi olmayı çalışmaktır. m | Günün Meseleleri Adananın Kurtuluşu Adana bugün kurtuluşunun bay- rammı yapıyor. Bu bayramın sembolik bir mânası vardır. Çünkü bayrama Hataylılar da iştirak edecek ve orudu Ada balı kardeşlerinin sevinç © gözyüş- larma kendi elemlerini karıştıracak» lardır . Adananm kurtuluş bayramı, Ha, taym kurtuluş bayramının bir mu - Kaddemesidir » Ergeç Adanada Hataym da kur. tuluş bayramı yam . Donmuş gölde yelkenli kayık Bursada ve havalisinde şiddeci : başlamış. Sabah gazetele- ali birine çekilen bir telgrafa gö- re “Apolyond gölü baştanbaşa don- muş, ve bir gün evvel balik avlamı- ya giden on dokuz balıkçı kayığınm buzlar arasında mahsur kaldığı ha - ber alınmş. Bunun üzerine balıkçıla, rı kurtarmak İçin birkaç yelkenli ha- nrlanıp yola çıkarılmış... Avrupa gnzetelerinde inanılmı . derecede garip birçok haber. ler okuyoruz. Fakat buz tutmuş bir gölde yelkenlinin gittiğini ilk önce işitiyoruz. . Alman tehlikesi Bütün dünya gazeteleri Alman tehlikesinden bahsediyorlar... Almanyada açlık günden güne ar. tıyor, Dahilde halkı oyalamak için ortaya atılmış bir takım tekerleme ler var. Bunlar Almanyadaki dahili —ilmanyazla” Şilği et; ekmek ve yi. | yecek bulamayıp gıda arıyan halka Goebels: “Bize yağ değil, silâh kâzem.. de miştir . Bir diğer vesileyle İtısat diktatörü Goering: “Biz yağ değil, tarih yapıyoruz.,.! demagojisini yapmıştır. Böyle ü. mit kırıcı vaziyette Ulunduğu için Almanyanm ani bir hamle yapma smdan korkuluyor » Almanyanın İspanya işlerine ka, Tışmasını, asker göndermek suretiyle Asilere yardımı etmesini de halkın dikkatini harice çekerek dahildeki hoşnutsuzluğu unutturmak İsteme - De atfediyorlar. Bözetlemek için bugünkü İtalya setine iştirak etmişler ve buradaki İki devlet arasmda verinn “son Nevmit adamdan korkulur , am Leghorm, Na; ve sair İL (o birçelk siyasi meselelere karışmış © itAf daha doğrusu bir itilâf mu- Nevmit bir hale gelmiş bir millet. lardır. kaddemesidir. , ten de korkulacak. bera rs i | ingilizler, bilhassa modern fta. ——... Ke a kayan Bel yam) Merka | ye, ee ve taç denir Mukaddı beynelmilej bir tehlikeye mebde ola. kuvvetinin yartrmı fle de doğmuş uka (ei | bilir diye korkuyorlar » Si 7 a h / ve genişlemiş sayarlar, Çünkü İn. . UaANLAnIYO” | üsler, talyanm Trablusgerbe Sayılan Tatbik kabiliyeti / girip yerleşmesini de İngiliz mü - !* 3 Yalı fı Atay, müsahlilerin ” zaberti İle vuku bulmuş savarlar. Bır f u Hataya gitmeleri münasebetiyle di. Büylik Harp sırasmda da İtalya - - Yor ki : nın yardımları sayesinde an'anevi “Sancak ıstırap çekiyor. Yıllardan beri çekiyor: fakat bir ümidi vardı; Akdenizin bu kıyılarında Fransanın kat'i vaziyeti My vE da tali taayyün edecekti. Bu ümlitte daki teahhütler, Hincisi, Kendisini). Üs tenli ça Md sözü tm iye Mi ie Frans mahedesinin Mahiyeti anlaşıldığındanber!, bu esti. | . Cenevre görmenlerinin, orada, halk kalbinden ne kadar uzaklaştı - rılmıya çalışılacağını bilmiyor deği, Hz. Fakat, hiz hakikati muzaffer kılmak için her türlü imkânları kul. lanmağa karar vermişizdir. “Bir anlaşma yolu arayanlara, bi- 7 bu anlasmanm ancak tatbik kıy. meti, yanl buzlüne kadar sürerelen| An ok, bahriyesi bu bir sene için- 2 de binlerce ton sahip olacaktır. Burada, tecrübenin tam akel ve zıddr neti ©e verecek olan acık ve kati ma) yeti mesrul etmekte olduğunda te - #üvençlerinden biri kendisi hakkm - ; TAN , | mektir. Akdeniz işi | ngilterenin Akdenizle alâkası, es- i ki sayılamaz. Bu alâka İngiltere nin on yedinci asırda Akdenizde korsan larla mücadelesi ile başlar. O zaman, İn giltere bugün, İtalya ve Sardinya nam larile tanılan sahillerde misafir olarak yerleşmi şve diğer Avrupalılarla birlikte, hiristiyanlığın müşterek düşmanı sayr lan Tunus ve Cezayir denizcilerile müca” deleye girişmişti. Spanya 1665 te İngilizlere Sardinya da bir deniz üssü vermiş, 1675 te İngi- lizlerin muvakkat bir zaman için Malta- yı kullanmaları kabul edilmişti. Yine 1675 de Tanca, İngiltere Kralı İkinci Şarle izdivaç hediyesi olarak verilmiş, fakat yirmi üç sene sonra İngiltere tara fından bırakılmıştı. Üçüncü Vilyam dev» rinde İngiltere donanma" $ı Valensiya ve Katalon- ya limanlarına dayanarak on dördüncü Lüinin g& nişlemesine karşı gelmiye uğraşıyordu. dusunun girişi. Yazan: Ömer Rıza Doğrul şıyor. Ve ayni zamanda bu dostlu- ğu ile diğer faaliyetlerini İngilte. manları İngilterenin emrine âma- H spanyada tahta | tevartis ye de bulundurulmuştu . meselesi yüzünden cıkan muharebeler “serasında” İngiltere NU muharebesinden şaka İn- - çe ile kendi lehinde neticelenecek > a İRİ amnezi Sabak ğpiie ei yali MAD İnişi tere tarafmdan işgal edilmiş, fa- kat 1753 te İspanyaya inde olun- Muştu. l On wene sonra İngilterenin Fransa ihtilâline karşı mukaveme- tini göstermek istiyân amiral Hood Fransanın Toulon Jimanmı zapt Stmiş ve kendisini deniz üssü ihtiya “İyle karşı karşıya görerek Korsi- A Ve Elbo adalarını ele geçirmiş. ti. Gerçi İngilterenin, daha sonra bu adalardan muvakkat bir za - man için çekilmiş olduğu görülü Yor, fakat 1797 te Toulon'u daime Buna mukabil. İngiltere Akde- niz devletlerinin müsavi iştirakile ve Akdeniz devletlerinden her bi. rinin ihtiyacını tanımak şartiyle bu denizde hürriyetin sağlamlan - mama taraftardı. İtalya - Habeş harbine (okadar İngiltere ile İtalya arasnda bir zıddiyet göze çarpmıyordu.. Habeş harbi ile onu İskip eden İspanya dahil harbi Akdenizde 1. talva ile İniltere arasmda mühim bir gerginliğe sebep oldu. Fekat bu meseleler yüzünden hasıl olan vazivet, bir aralık Ak, dehizin sulhünü, temelinden sarsı- yordu , ngilizler 1798 de tekrar ML. norkayı kullanarak (1800 de) Cenova muhasarasında Fran- saya karşı İtalyanlara yardım et- tikleri © gibi Toskanya ve Piyed- mönt sahillerinde vuku bulan ha. rekâtta İtalyanlara yardım etmiş- lerdi , İngilizler daha sonra Minorka adasmı İspanyaya inde ettiler. Fa- kat buna mukabil Malta ve Kıbzısı İŞESİ etmişler ve buradaki işgalin devamlı mahiyetinden İstifade e derek Yakm Şark ve Balkan siya. mes'uliyetlere karşı istratejik bir serhad eötnmeğe: muktedir oldu. gunu söylerler.. , İngiliz ricalinden Lord Bryce, 1890 de, Almanyanm Brenner geçidine İnerek Cenova ve Vene. diği ele geçirmek istediğini anlat- aşti. Almanyanın Avusturyaya hulül ederek Brenner geçidinde görün. mesi ile meselenin derhal hâd bir mahiyet almasma mâri kalmıya- cağı muhakkak sayılıyor , F aket İnmilizlere göre İtalya» da bunu anladığı için, AL manya İle &ısa bir zaman sürmi ye mahküm olan dostluğunu İstis- yeni harp gemisine| mar etmek ve Almanyayı daha i birİ başka bir sahada meselâ Çekoslo. vd vakya ve Küçük Antant hesabma Şu Koca fil Hindistanda Jind mih. “İ genişlemiye sevketmek için uğra- İracesine aittir ve çok mukaddes sa, e Asıl itilâf, birçok meselelerin haline bağlı bulunu. yor. Ispanya meselesi bunlarm başındadır. İspanya ! meselesi Ingiltere için, Cebelittarığın mukadderatı de- İ Birkaç gün önce Vis amiral Usbor bu meseleyi mev- ! zuu bahsederek şu sözleri söylemişti : italya ve paramız ingiltere | kdenizde emniyetin anahtarı olara" kabul edilen Çanakkaleye Türk Estek.. Köstek., Falan,. Fıstıkt, Herife fona halde sinirlendim! Hâlâ da, asabiyetim üzerimde... Zaten, oldum olası, söylerken vi- zuh gözetmiyenlere, (ağızlarındaki baklanım ucunu gösterip te çıkarmı. yanlara, lâfı Amerikan sakızı gibi muttasıl geveliyenlere İçerlerim. Vapurda, geldi karşıma oturdu. — Ne var, ne yok, mirim?. Bu mirim hitabı da üzerimde mü. mebbih tesir yapar.. Ne İse, bu sefer, “Cebelüttarı - ğın kuvveti, bita- raf bir İspanyaya dayanmasında « | lik aldırmadım. dır, Muhasım bir | — iyilik. sağlık. Ispanya, gemile- Bürnuma kadar sokuldu. rin Cebelüttarık- — Bu tevkifat?,, ta uzun müddet — Hangi tevkifat?.. kalmasına mâni — Komünistler... olur, — Beş on kişi münasebetsirlik et- miş.. devletin uyanık zabıtası ile ad. sara he İLE |iiyesi aleltsul, kanuni yollardan ba, m rekete geçmişler. Bunda ne fevkalâ- delik var, sanki? — Gazeteyi okumadım mı?, — Hangi gazeteyi? , şı gelemez. İs - panya muhasım olacaksı oo yapı» Burada bir gazete adı söyledi. meli am — Okumadım. Ne buyuruyor? Mink yerlı — Bu işin bir içyüzlü var.. hu- Yi susta pek çok şevler söylenir. am» in : ma susmak daha hayırlı.. diyor. Bunlarm biri-- — Bu kadarcığmı yazabilen adam, ni diğeri muks. | ieinde yasadığı rejimin dürüstüğü - bilinde O almak | piti farketmiş ise, alt tarafımda ge güç olmasa ge. rektir. Bu saye - de İspanya ta- mamiyetine 88 - | yam, fıstık! hip olur, ve İngil. | — Anlamadım! Ne demek istiyor. tere —— kolayiıklaleyns, müdafaa edebil. | Basmı selindı.. Gülümsedi: ceği bir kaleedi. | | Pekâlâ ş wir. Bundan başka kalenin Hin - | seyal, yan e yeis terlandı, tayyare taarruzlarma — Bana bak, 1 dedim. Bana karşı gelmiye müsait bulunuyor... ne diyeceksen açık söyle! O gazete ie aranızda ahbaplık varsa, benim tarafımdan git, onlara da tekrar e”. Bir, köstekten kurtulmak icin inkılâp yaptık. Onu deli gibi de kıskânrvo- Tuz; Sen, hilâ karşıma gecmiş, estek, köstek sayklıvorsnmn, Biz, örle varmı ağız tarizlerden, korkak ve sinsi İma lardan hazetmeviz.. — Hoslandığımrz, mertçe tenkitlerdir. Bunu yanahin yor musun, sana cevap vereyim; — Estek., könteki # — Yine mi? Köstek serin diline vurulmalı.. çekil karşımdan!, Bereket versin vapur Haydarpasa, ya yanaşmıstı. Yoksa bu fesat kum. Kkumasile İşi nerelere kadar vardırır. dık, bilmem, Ercümend Ekrem - Talu ——— Akdenizde mütecaviz bir rol oyna» mak fikrinde değildir. İngiliz amiraline göre, İngiltere ile İtalya arasında statükoyu mu, hafaza için yapılan anlaşma bütün bu mülâhazaların muhassalasıdır. Fakat bu anlaşmay» dört dev » let andlaşması takip edecek ve bü andlaşma Yugoslavya, Yunanis - tan, ve Türkiyeyi her tecavüze karşı garanti edeceği için sulkü koruyacaktır . tirir. Cümhuriyet idaresinde gizli i kapaklı İş olmrvasağmı bilmiyor ma? — Bilir amma.. estek., köstek.. fa- ransaya gelince bu mem - leketin siyaseti Atlas Ok- yanosuna karşı olan sahillerini küçük ztrhlilar ve tahtelbahir ile müdafsa ederek büyük kuvvetleri- ni Akdenizde İtalyaya karşı bu. lündurmak ve bu suretle Ade - »irdeki muvasa'alarını emniyet ale tma almaktır . Bu da Fransanm Akdenizle a- lâkasmın o ehemmiyetini tebarüz ettirmeğe yeteceği gibi onun Ak. denizdeki hayati menfaatlerinin büyüklüğünü gösterir . Demin mevzwu bahsettiğimiz Vis amiral Usborne, diğer Akde - niz devletlerin! mevzuu bahsedi- yorken, gu sözleri söylüyor: “Türkiye Boğazları tahkim et- mekle büyük bir kuvvet sahibi ol. muştur. Çünkü Türkiye, Rusya, Romanya ve Bulgaristanm kuv- vetlerini ellerinde tutuyor. Türki. ye İsterse İtalyayı petrolmiz bira- kabilir. Bu suretle Türkiye, dost - luğu, İngiltere ve İtalva için siy- Yanen kiymetli bir devlet olmuş - tur, “Rusva, deniz kuvvetini inkişaf ettirmeğe çalışıyor. Fakat Rusya OKUYUCU MEKTUPLARI Niksarda kahvelerin kapanma saatleri ve oyun kâğıtları Niksarda memür ve müstahdem-| patıyorum. Mişteri adedi gece #on- lerin devam ettiği kahvehane sahi-| larına doğru ekseriya üçe, beşe dü- bi Hakkı, Niksar muhabirimize şun | şüyor. Bu kadar az müşterinin İs ları söylemiştir: tirahatini temin eden tenvirat o ve “— Memleketimizin birçok yer - | teshinattan tasarruf etmek mecbu » lerinde, kahvehanelerin © muayyen riyetinde kalıyorum. Bu mecburi - saatte kapatılmasma ve kâğıt oyun | yet te müşterilerin sıhhati ÜUzerin. larınm kaldırılmasına karar verildi. İde fena tesir bırakıyor. i gazetel olyor ve kazana bu şerden |, OZU KA bom pahalı old min eden bir adam olduğum halde, | bem Kiran temin etmediği için bu kararlardaki isabeti itiraf ediyo- madığı ld m iğ prum, ğ; yor rum. Bu memnuniyet ve İtirafı - Bu kiğıtların zararmı ben İsa mın sebepleri var; Kahvehanemi, Ni müşterilerimizin arzusuna göre ka. | “İY » fakat müşteriye dinlete miyorum, ————— yılmaktadır. Bu file en hafif ezada| Bize sıhhi yolları göstere veya hlirmetsizlikte bulunanlar, der. | yatımıza İntizam veren h hal ölüm cezasına mahküm olur. Bu. | dalma hükümetten beki munla beraber Jind Mihracesi, kendi. | nim. Kasabamız alâkada sine misafir gelen zengin ve kibar İn. | mın da bu bususta fa, : — ci & m giliz mislerini bu file gezdirmekten melerini herkes gibi zevk duymaktadır yorum,” 1 veha Arak, : Yenlerg, pi memurla, İivete geç Yen de beki,