27 Ekim 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 8

x Grdiyana şehrimize gelmiştir. Yu - ——— 8 ——— — — üyük misafirimiz busabah şehrimizde (Başı 1 incide) metle karşılandılar, sonra tren Edir. neye doğru yol aldı. Döktor Stoya- dinoviçi getiren hususi tren istasyo- na girdiği zaman coşkun alkışlar çın- lıyordu. Vali ve kumandan başta olmak üzere bütün hükümet erkânı muhterem misafirimizi hürmetle kar- şıladılar. Kısa bir müddet sonra hu- susi tren alkışlar arasında Istanbula hareket etti. ISTANBULDA Yugoslavya Beşvekilinin râkip ol- dukları hususi tren bu sabah saat dokuzda Sirkeci jstasyonuna gelecek- tir. Muhterem misafirimiz istasyon - da büyük merasimle karşılanacak ve bando selâm marşmı çalacaktır. Vali ve Belediye Reisi Muhittin Ustündağ, Yugoslavya sefaret erkâ- nı, diğer alâkadar zatler istikbal me- rasiminde bulunacaktardır , Muhte - rem misafirimiz, doğruca Perapa'as oteline gidecekler ve Vali ve Beledi- ye Reisi Muhittin Ustündağ misafi- rimiz şerefine bir öğle ziyafeti ve- recektir. Yugoslavya Başvekili, bazı ziya - retlerden sonra bu akşam Ankaraya hareket edecektir. Muhterem misa - firimizin emirlerine hususi tren tah- sis edilmiştir. Doktor Stoyadinoviç Cümhuriyet bayramından sonra 1 Teşrinisanide Istanbula gelecekler ve iki gün şehrimizde kalarak şehri gezeceklerdir. Yugoslavya Başvekili ile Yugos - lavya gazetecileri de gelmektedir. MATBUAT MUDURU Yugoslavya Matbuat Umum Mü - dürü Lukaviç dün Belgrattan şehri- mize gelmiştir. Yine Yugoslavyalı tanınmış gazetecilerden İsve Koza goslavyalı gazetetiler de Ankarayâ gideceklerdir. ANKARADA Ankara, 26 (TAN muhabirin - den) — Yugoslavya Başvekili ile muhterem refikaları ve refakatinde- ki zevatı hâmil hususf tren' çayşam- ba sabahı on buçukta şehrimize ge - lecektir. Muhterem misafirimiz o gün resmi ziyaretleri yapacak kendilerine ziyaretleri iade olunacaktır. Ayni ak- şam Başvekil İnönü muhterem misa- fir Başvekil şerefine bir yemek ve - recek, yemeği de bir suvare takip e- decektir. Misafirimiz 29 Birinciteşrin günü öğleden evvel şehirde bir gezinti ya - pacaklar, öğleden sonra geçit res minde, akşam da Cümhuriyet balo - sunda hazır bulunacaklardır. 30 Bi - rinciteşrinde Hariciye Vekili Rüştü Aras Hariciye Köşkünde bir öğle ye- meği verecek, yemekten sonra misa- firimiz Orman Çiftliğini gezecekler- dir. —Akşamı Yugoslav — Elçisi Ankara Palasta bir akşam yemeği verecek ve yemeği suvare takip ede- cektir. 31 Birinciteşrinde misafiri- miz Halkevinde verilecek - konseri şereflendireceklerdir. Bu koönseri de parti genel sek- reterinin çayı takip edecektir. 1 İkin- citeşrin pazartesi günü Ziraat ensti- tüsünü gezecek olan misafir başve - kil, Millet Meclisinin açılmasında da hazır bulunacaklar ve saat 18 de de Genel Kurmay Başkanımız Mareşal Fevzinin Orduevinde vereceği kokteyi partisine gidecekler ,ayni akşam bu- radan İstanbula ayrılacaklardır. Yugoslavya Başvekilinin | hayatma ait notlar Yugoslavya Başvekili Doktor Sto- yadinoviç 23 temmuz 1888 de Ça- çakda doğmuştur. Bugün 48 yaşında- dır. Orta tahsilini Belgratta yaptık - tan sonra hukuk okumuş ve 1910 da Belgrat Üniversitesinden hukuk dok- toru diplomasmı almıştır. & Bundan sonra iktısat ve maliye tahsili için hükümet tarafından ec - nebi memleketlere gönderilmiştir. Al- manya ve İngilterede tahsiline devam ettikten sonra 1912 de Fransa maliye nezaretinde bir müddet staj görmüş- tir. 1914 Maliye Nezareti umüumi mu - hasebesine memur sıfatiyle girmiş, az bir zaman içinde muhasebenin u - mumi müdürü olmuş ve bu mevkiü 1919 senesine kadar muhafaza etmiş- tir. 1919 da bankacılık sahasma atıl - Yugoslavyanın Ankara Elçisi Lazareviç istifa etmiştir. 1922 senesine kadar devam eden banka faaliyeti esnasm- da Belgrat Üniversitesi maliye pro - fesörlüğünü ve Belgrat belediye aza- lığını da üzerine almıştır . 1922 de Pasiç, pek çetin ve müş -- kül bir dakikada doktor Stoyadino- viçe Maliye Nazırlığını teklif etmiş - tir. Kıymetli misafirimiz o zaman an- cak 35 yaşlarında bulunuyordu. 1924 teki kısa bir fasıla müstesna olmak üzere doktor Stoyadinovir, Maliye Nazırlığını 1928 senesine ka- dar muhafaza etmistir, Bu sırada en büyük muvaffakıyeti, kambiyo me- selesini halletmesiydi. 1924 ağustosunda dinarın kıymeti- ni, 11 kâğıt dinarın bir altm dinara muadil olması esası üzerine istikrar ettirmiştir. Kendisine verilen (dina- rın kurtarıcısı) ünvanmı hakketmiş- tir. Maliye —Nezaretinde bulunduğu müddet zarfında Yugoslavyanm va- ridatı göze çarpacak kadar artmış- tır. İhracat artmış, memleketin kre- disi hariçte ve dahilde yükselmiş ve hükümet tahvilâtının kıymeti bir dü- DÖREÜNA TAN Madrit Perşembeye sukut edecekmiş Anarşistler kızdı Şehir Etrafında Dünkü Çarpışma- lar Çok Şiddetli Oldu : Londra, 26 (Radyo) —- İspanyada ihtilâlci kuvvet- leri Madridi Akdenize bağlıyan muvasale hattını da kes- Kıymetli Misafirimiz ( Başı 1 incide | fiyeye uğratılabilmiştir. Talihin de yardımı u sene talih te müsait gitmiş- B tir. Yugoslavyada hem buğ- day ve hem mısır mahsulünün ayni senede azami derecede iyi çıkması görülmemiş bir şey iken bu sene bu fevkalâde netice elde edilmiştir. Tu- rizm şimdiye kadar görülmemiş bir inkişaf kazanmış, kereste ve maden yüzünden de memlekete çok para girmiştir. Bütün fırkaların iştirakile yapı - lan belediye intihapları, Doktor Sto- yadinoviç'in itidalli ve muvaffakı - yetli siyasetinin ne dereceye kadar emniyet uyandırdığına ve halkın ne- kadar takdirini ve şükranını kazan- dığına en iyi ölçüdür. Senelerdenberi metrük duran yeni parlâmento binasınım resmi küşadını Doktor Stoyadinoviç hareketinden bir iki gün evvel yapmıştır. Yeni binanım meb'usan ve âyan dairele- rinde yapılan ilk riyaset divanı inti- hapları, hükümetin bir buçuk sene- lik faaliyeti sayesinde çok kuvvet ve itimat kazandığını ortaya koymuş - tur. Meb'usan meclisinde eski Tuh- taki fırkalar inhilâl istidadı göster- miş, hükümetin geçen nisanda büt- çe müzakeresi münasebetile ekalli - yette kaldığı âyan meclisinde emin bir ekseriyet belirmiştir. Eski menfi siyasi fırkaların İisanı ve hareket tarzı bile değişmiştir. Sulh ideali Doktor Stoyadinoviç Ankara- ya kuvvete dayanarak değil, halkın emniyetine ve hoşnutluğuna dayanarak sağlam ve devamlı bir mevki yapmış, niyabet heyetinin son dereceye kadar itimadını haiz, tam ve hakiki salâhiyete malik bir kabi- ne reisi sıfatile geliyor. Memleketi - mizde de Türk milletinin çok sevdi- ği ve hakkında tam itimat ve hür - met beslediği, kuvvetli ve müstakar bir hükümet heyeti ile karşılaşacak- tır. Bu görüşme, iki taraf arasındaki şahsi tanışma ve yakınlığı arttıra - ziye artmıştır . —— Doktor Stoyadinoyiç, 1929.dan son- ra bir müddet kendini mali ve iktısâ- di işlere hasretmiştir. Belgrat ticaret borsası ikinci reisliği, Sırp seyrisefain şirketi birinci müdürlüğü, Belgrat radyosu müdürlüğü gibi işlerde bu- lunmuş, sıksık da gazete ve mecmüu- alara yazılar yazmış, mali meselelere dair kitaplar neşretmiştir. Siyasi kanaat itibariyle eski Pasiç Radikal Firkasıma mensuptur . 24 haziranda Başvekâlet ve Hari- ciye nezaretini üzerine almış ve o za- mandanberi Yugoslavyada sükün, iti- dal ve inkişaf havası yaratmak ve Balkan Birliğini kuvvetlendirmek hu- suslarında çok muvaffakıyetli roller oynamıştır . Yeni sefaret binası Ankara, 26 (TAN) — Burada ye- ni yapılan Yugoslavya sefareti bina- Vüzne Savrupa vu Balkan siyasi vaziyetinin ve iki mem- leketi alâkadar eden siyasi ve iktı- sadi iş birliğine ait meselelerin kar- deşçe bir hava içinde, karşı karşıya münakaşadan geçirilmesi de çok bü- yük bir menfaattir. Ankara mülâkatında sulhün ko - runmasından başka hiçbir hedef ola- maz, Doktor Stoyadinoviç, Belgratta Türk gazetecilerini kabul ettiği sıra- da çok güzel bir söz söylemiş, Bal- kan ittihadmı, küçük bir milletler ce- miyetine benzetmişti. Filhakika Cenevrede zıt menfaat- ler arasında derin bir kök tutamıyan Milletler Cemiyeti ideali ve ruhu, Balkanlarda çok müsait bir melce bumuştur. —Ankaradaki mülâkatn vereceği netice, ancak bu ideali ve bu ruhu bir kat daha kuvvetlendir- mek olacaktır. Ahmet Emin YALMAN smm küşat resmi 30 birincitesrinde Başvekilimizle Yugoslavya Başvekili. nin huzurlarında yapılacaktır . Vremenin dünkü başmakalesi Belgrat, 26 (Radyo) — Vreme ga- zetesi bu sabahki nüshasında Başba- kan Stoyadinoviçin Ankarayı ziyare- tine tahsis ettiği uzun bir makalesin- de ezcümle diyor ki : “Bütün Yugoslav milleti, Başbaka- nının Türkiyeyi ziyaretini büyük bir sevinçle karşılamaktadır. O Türkiye- yi kihükümeti uzun senelerdenberi hükümetimizle hararetli dostluk mü- nasebetleri idame etmektedir , Bütün diğer memleketlerin bünye- sini sosyal meseleler kurt gibi kemi- rirken, Türkiye, büyük kalkmma devrini yaşamaktadır. İsmi milli kalkmmanım sembolü olan Kamâl A- tatürkün yüksek önderliği altında Türkiye, Mmilli hayatınm tam teeyyüt devresindedir . Yugoslavya, kendi harp sonrası ta- rihinin en saatinde, Marsilya felâketi arifesinde, müttefik Türkiye- nin, gösterdiği sSadakatin hatırasını halâ muhafaza etmektedir. Türk devlet reisi, Yugoslav hükümetine basit bir nezaket formülü çerçevesi - ni aşan sözlerle hitap etmişti. Türk hükümeti ise, tam bir sadakatin par- lak bir bürhanı olarak milli yas ilân eylemişti.,, si vaziyetin tahliline geçerek diyor “Avrupada vaziyetin vahamet kes- betmesi, küçük devletler arasında iş birliğini doğuran sebeplerden birt ol- muştur. Büyük devletler beynelmilel müna- sebetlerde karışık vaziyetlerden mü- teessir olmiyabilirler; fakat küçük devletler bütün soğuk kanlılıklarını muhafaza etmek ve sulhü müdafaa için kuvvetli surette birleşmek mec- buriyetindedirler. Türkiyeye gelince ,dostumuzun ya- bancı memleketlerde büyük bir nü- fuzu ve tesiri vardır.,, Vreme makalesini şöyle bitirmek- Başbakan Stoyadinoviç'in Anka - rada Türk devlet adamlariyle yapa- cağı konuşmaların, Balkanlarda sul- hün-idamesi ve Balkan Antântı mem leketleri arasmdaki tam işbirliği için çok faydalı olacağını zannediyoruz. Başbakan Stoyadinoviç, Reisicum- hur Atatürk tarafmdan kabul edil - mek fırsatmı elde edecektir. Bu te- mas, sulh siyaseti eserini ve Balkan antantı arasındaki samimi iş birliğini bir kat daha kuvvetlendirmeğe yar - |dehşetini, bu silâhım bilhassa Türk meye muvaffak oldular. Bu dan ilerlemişlerdir. Hükümet kuvvetleri burada siper- ler kazmış ve müdafaaya hazırlan- Miş, ilk önce mükavemette bulun- muş, fakat çok geçmeden mukave- mef çözülmüş ve hat kesilmiştir. İspanya hükümetinin elinde Valen- siyaya giden bir tek yol kalmıştır. Artık âsi kuyvetlerin her hangi lâhaza Madride karşı umumi bir ileri- leme hareketine geçmeleri için bir engel kalmamıştır. Madridin perşembeye sukut etmiş olacağı tahmin edilmektedir. Eskorial'i zapt için ilerliyen — âsi kuvvetleri hükümet kuvvetleri tara- findan püskürtülmüş bulunuyor. Bununla beraber General Franko- hun vaziyete hâkim olduğu şüphe gö- türmez bir hakikat sayılryor. Franko halihazırda muvaffakiyetinden emin olduğu için bir iki gün kazanmak mu kabilinde askerlerini feda etmek iste- miyor. Bundan başka Franko Mad- ridi şiddetli bir bombardımana tut- mak istemediği için Madritlilere bir mahreci adık bırakmak' fikrindedir. îu mahreç Madrit - Valensiya yolu- ur, Hükümet mahafili Oviedo'nun As- turyalı madenciler tarafından tekrar Muhasara altına almdığını ve şehre hâkim olan noktalarm madenciler tarafından işgal olunduğunu haber veriyor,. hattı kesmek için İlleskus'- ANARŞİSTLERİN İSTEĞİ Paris, 26 (A.A.) — Koronya rad- yosu bildiriyor: Madritteki genç anarşistler bir top- lantı esnasında Başvekil Largo Ka- ballero'ya şiddetle hücum ederek, a- narşistlerin kâfi derecede iştirak e- decekleri yeni bir hükümetin teşkili- ni istemişlerdir. ç Ademi müdahale komitesin- de yeni müzakereler Londra, 26 (Radyo) — İngiliz he- yeti ademi müdahale komitesine, Sovyet Rusyanm Kartaceneye 18 tuy yare 152 tank ve 300 sandık silâh, top, mühimmat ve 85 kamyon çı- karmakla anlaşmayı ihlâl ettiğini bil dirmiş, bundan başka İtalyanlar ta- rafından da Majurka adasına silâh- lar çıkarıldığını anlatmıştır. İspanya Dış Bakanı Del Vayo bu- gün İngiltere hükümetine, Almanya ile İtalyanın asilere yaptıkları yardı- ma işaret ederek İngilterenin isterse bu acı vaziyete son vereceğini ilâve etmiştir. Paris, 26 (A.A.) — İyi malümat almakta olan mahafil, Sovyet Rus - ya'nın Fransa limanlarından serbest- çe istifade etmek istemiş olduğuna dair olan haberleri kat'i sur&tte tek- zip etmektedir. Z tatbikatı (Başı i incide) Birinci kırmızı tümeni, kırmızı cephesi içinde iki yanı dayalı bir tü- mendir ve bulunduğu hattı, mutlaka müdafaa ederek elinde tutacaktır. Birinci tümen bu müdafaa için süvari, zırhlı. otomobil, tanket, ve sahra toplarından mürekkep keşif kı'tasını tertiplemiştir. Büyük kısını- nı da ileri hatta sürmüştür. Bunun da ilerisine çıkan keşif kolları düş - manla sıkı temastadır. Kırmızı tümenin iki alayı birinci hat siperlerini işgal etmiş, bir alayı da Baştabya gerisinde ihtiyata alın- mıiştır. . * * Bize bu izahati veren kahraman bakışlı sübayı hayret ve hürmetle dinliyoruz. Henüz topçu ateşini gör- mediğimiz için, meseleyi pek o kadar heyecanlı bulmuyoruz. Genç Subay, bu büyük manevraya iştirak eden Türk topçu — kuvvetini de anlatıyor ve bu topçu kudreti bi- zi itminan heyecanile ürpertiyor. Malzemesi çok noksan, bakımı, idaresi çok eksik eski Türk topçusu- nu, büyük harpte dünyaya göster- mek imkânmı bulmuştuk ve o — kah- raman topçu varını yoğunu — ortaya koyarak zaferler de kazanmıştı. Fakat Türk topçuluk tâarihinde, dünkü Mağrur atışın bir benzerini hatırlıyamıyoruz. Ecnebi ataşemili- terlerin gözleri önünde, sürüp giden bu atışta, (bir asker gözüyle bakı- lmca) “Top!,, denilen silâhm bütün subayı, Türk Mehmetçiği elindeki irişilmez kudretini duyuyoruz. .. * Topçu ilk önce, düşmanı uzaklar- dan yakalıyor Çmarlıhan - Kara - manlar haratbesine oturan topçu ate- şi bir harikadır. Gökleri patiska yırtarcasına yara- rak giden mermilerin, birden havaya savurduğu topraklar arasında, düş - man yerine konulmuş hedeflerin u- çuştuğunu görüyoruz. Mesele icabı düşman biraz daha ilerliyor. Kırmızı topçu bütün cepheyi mak üzere hükümet memurluğundan Vreme gazetesi bundan sonra siya- dım edecektir.,. “kasıp kavuran bir ateş açıyor. Tay - Türk topçusu çok yarelerimiz ateşin değerini bildiren raporlarla, Baştabyadaki topçu ko - mutanımızı besliyorlar, Düşman biraz daha yaklaşınca topçu ortalığı cehen- neme çeviriyor Karatepe — sırtlarmı — kahraman Mehmetçik işgal etmiştir. Ve Türk topçusu son vazife olarak, bu hakıki cepheye girdiği farzedilen düşmana ateş açmaktadır. Mehmetçiğin, asil, aslan, kabada- yı Mehmetçiğin, (200 metre ilerisine yağan yüzlerce hakiki mermi avasın- da) güleç bir çehreyle işin sonunu bekleyişi o kadar cazip, o kadar kud- retli bir duruştu ki, sevinç, iftihar ve gurur duymamak mümkün değil. Son safha, mevzilere girdiği farze- dilen düşmanı, topçu ateşi kesilir ke- silmez süngü ile atmak safhasıydı.- 'Topçu ile Mehmetçik elele vete- rek bu son ve heyecanlı safhayı da bir harika olarak bitirdiler. Topçulukta kendi tarafları için yüzde beş dost mermisini çok görmmi- yen Almanlara rağmen Türk — top- çusunun dün (4000) küsurda bir hata yapmamış olması bir şeref hâdisesi- Türk topçusunun ateşli dilinden Türk kudretinin harikalarmı dinle - dik ! 'Türk topçusunun kavurduğu tepe - lere, zafer çırası gibi süngü ulaştıran Mehmetçiğin huzurunda itminanımı- zı tazeledik , t Onbaşı ve çavuşlar Ankara, 26 (TAN) — Eskişehir - de açılan onbaşı ve çavuş kurslarına devam edenler bina inşaat ustası o- larak yetişmiştir. Bunlar Hamidiye ve Mahmudiye köylerinde birer ilk- Gümrük umum müdürü Mahmut Nedim dün şehrimize gelmiş, baş mü- dür Mustafa Nuri ile idarenin taşma- cağı Rıhtım hanında bazı tetkikler- de bulunmuştur. ——— 27-10- 936 Ötoriteler Rejimi ve Fransa Paris, 26 (Radyo) — Radikaller kongresinin hitamı münasebetiyle Bi- yariçte verilen ziyafette bir nutüuk söyliyen parti şefi Daladye bilhassa şunları söylemiştir: “— Otoriter rejimler yavaş yavaş Avrupayı kaplamaktadır. Fakat mü- kavemet eden bir memleket var, o da Fransadır. Fransanın büyüklüğü, “Hürriyet” fikrine sarsılmaz bir su- rette merbut kalmasındadır. Cümhu- riyetçi Fransa yariınki mücadele için daha müttehittir.,, Belçika Sosyalistleri Bitaraflığa Dönmeyi Istemiyorlar Brüksel, 26 (A.A.) — Belçika sös- yalist partisi kongresi, partinin dış siyasasını tesbit eden şu karar sure« tini kabul etmiştir: 1 — Belçika için bitaraflık meseles sine rücu hiç bir zaman mevzuu bahs solmamıştır ve olamaz. 2 — Belçikanımn siyasası, her türlü süel ittifaklar dışmda ve Milletler Ce« miyeti çerçevesi içinde, siysal süel ve ekonomik hiç bir kaydüşart -ol. maksızın, tam istiklâl siyasasıdır ve öyle olmalıdır. 3 — Belçika için Milletler Cemiyes tini terketmek mevzuu bahis- değil« Fdir. Belçikanm Milletler Cemiyetine merbutiyetini muhafaza etmesi, kol- lektif emniyet ve karşılıklı yardım içindir. Ziya Gökaî;ı İhtifali Dün Yapıldı Meşhur Türk mütefekkirlerinden Ziva ÇiAkalm'an Zlümüit— S0 Zy dönümü nş__.ürı_ı_ış_'çb_e.ti,yle dün.saat 17 de Eminönü Halkevinde bir ihtifal yapıldı, ihtifale üniversite ve yüksek tahsil gençleriyle profesörler, do: çentler iştirak etmiştir. Evvelâ Doçent ziyaettin Fahri, söz aldı, merhumun hayatından ve eser- lerinden bahsettikten sonra mütefek- kir ve içtimaiyatçı Ziyayı anlattı.. Sonra, Doçent Sabri Esat kürsüye gelerek uzun bir hitabede bulundu.. Sabri Esattan sonra Ziya merhu- |mun (Yeni Hayat) adlı kitabmdaki şiirlerinden bazıları okundu ve mera- sime nihayet verildi. Fenerbahçe Ankarada * Ankara, 26 (A.A.) — İstihbarmı- Za nazaran Cümhuriyet bayramı do- layısiyle klüplerimiz Türkiye şampis yonü Fenerbahçe klübünün Ankara- ya getirmek için teşebbüste bulun « muşlar ve bu teşebbüslerinde mu « vaffak olmuşlardır. Fenerbâhçe çar- şamba günü Toros ekspresile büraya gelecek ve ilk maçını Cümhuriyet bayramının ertesi 30 Teşrinievvel günü, ikinci maçını da 1 Ikinciteşrin günü oynayacaktır. Bu maçlar Ankaragücü ve Çanka « ya klüpleriyledir. ş Elektrik Şirketi ihtrsas mahkemesine - verildi Nafia Vekâletinin elektrik şirketi- nin hesapları üzerinde yaptırdığı tet- kikat neticelenmiştir. Nafia Vekâletinden vilâyet vasıta- siyle dün müddeiumumiliğe gönderis len bir tezkerede şirketin Anadolu tarafında yapacağı tesisat için bazı resimlerden İstisna ettirdiği madde- leri diğer yakada kullanmak sur2tiy- le 1918 numralı kanuna göre kaçak- çılık yaptığı anlaşıldığmdan — şirket hakkında takibat yapılması istenmiş- tir. Müddeiumumilik Vekâletin tez- keresini tetkik etmiş ve kaçakçılık İş- leriyle meşgul olan (9) numaralı ih-” tisas mahk ine gönd "miştir. kaçakçılık iddiasının yakında muha- kemesine başlanacaktır. , | eli