27 Ekim 1936 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

M : ON YEDİNCİ YIL. NO: 5479 ULUS ADIMIZ, ANDIMIZDIR 27 İLKTEŞRİN 1936 SALI Son haberler üçüncü / sayfamızdadır « Gündelik GENE PAMUK Pek doğru bir tabirle, beyaz altım denilen pamuk, yetişebildiği memle- ketler için, şüphe edilmez ki, altın ocaklarından — daha — kıymetlidir. Altın ocakları, işledikçe azalır. Be - yaz altın denilen pamuk ovaları ise, İşlendikçe bilâkis kıymetlenir. — İşte bu bakımdan da, yurdun her bucağı tükenmeyen bir hazinedir. Çeşidli pamuk yetiştirme kabili- yet ve istidadımnda bulunan güzel yurdumuzda yetiştirilen pamuklar hem çok az ve hem de kalite itibari- le düşüktür Dünya pamuk rekolte- leri, yılların gelişine göre 20-25 mil- yon balye olduğu halde, memleke - timizde yetiştirilen pamuk mikdarı 200 bin balyeyi maatteessüf geçme- mektedir. Gene dünyada istihsal edi- len pamukların uzunlukları 26 - 31 milimetre olduğu halde son yıllara kadar bizimkiler ancak 20 - 22 mili- metre içinde idiler, Ve halen de u- Mumiyetle böyledir. Pamuk. bazı devletlerin başit ba- şma meşgul oldukları büyük ve ikti- tadi mevzudur. ÂAmerika, Misır, Hindistan gibi büvük kıtaların refah dayancları pamuklarıdır. Yakın yıllara kadar, memleketi - mizin muhtelif yerlerinde yetiştirilen az mikdardaki, pamuklarımız - bile, yetiştikleri memleketler — hesabına çok defa buhranlar doğurduğunu hep hatırlarız. Bundan en çok ıstırap çe- ken Adana ve havalisi olmuştur. Çünkü: elde edilen pamuklar şu ve- ya bu devletin fabrika ajanları tara- fından satın alınmadığı yıllarda bü- tün o havali sıkıntı içinde kalır. Bu — sıkmtıların, büyük millet meclisine kadar aksevlediğini biliyoruz. Gecen kötü devirlerin, en hafif bir tabirle ihmal ve lakaydisi, beyaz altın mıntakalarımızda yaşayan mil- yonlarca yurddaşlarımızı fakir ve pe- rişar bir hale terkeysemişti. Cumuri- yet hükümeti ne yürd ve ne de yurd- daşı bu halde bırakamazdı ve bırak- madı da! Bir memlekette yalnız pamuk ye- tiştirmek ve yetişen pamukları baş- ka devletlerin fabrika ajanlarımım lü- tuf ve merhametine terketmekle, pamük siyaseti asla takib edilemez. Geçen devirlerde pamuk müstahsil- lerimizin maruz kaldıkları sıkmtı ve hicran, işte bundan ileri geliyordu. Memlekette iyetişen pamuklar behemehal şu veya bt devletin fab rikaları için ucuz fiatlarla satılırken yurddaşların kundağımdan ta kefeni- ne kadar, hayatınm bütün pamuklu ihtiyaçları, hariçten yüksek fiatlarla setirilirdi. Buna ne dereceye kadar tahammül edilebilirdi! Artık ne ta - hammül ne de sabır kalmıştı! Saym başbakan İsmet İnönü'nün Leozanda kazandığı büyük zaferl», gümrük kapılarını mutlak surette ka- pamak imkânı, pamuk ziraatinin, pa- muklu sanayiinin yurda doğumu - nun ilk müjdecisi olmuştu. Saym Başbakan, Yurdda her ne zaman geziye çıkarsa, meşgul oldu- ğu işler arasında köy ve köylü, dai- ma başta gelir. Netekim son bir ay- hk yurd gezileri arasında en çok do- taştığı yer köy ve konuştuğu insan- lar köylüler olmuştur! Hükümet bakımımdan bizde pa- muğun ehemiyeti yetiştiği yerlerde- ki, insanların şöyle böyle refah ga - yesinden daha şümullü ve daha ge - niştir. Bu hudud ve şümulün ilk tat- bik tezahürü şu olmalıdır: Devlet veya ferdler tarafından kurulmuş o- “lan dokuma fabrikalarımım tam ve kâmil pamuk ihtiyaçlarını, ve yurd- daşların pamukluya olan her ihtiya- cını temin eylemek, harice de kısmen pamuk göndermektir. İşte bu bakımdan, pamuk ziraati devletin esaslı bir siyaseti halinde mütalaa edilerek çare ve tedbirler şüphesiz ona göre almacaktır. Kastamonu Mebusu T. COŞKAN j A TENI & T K YO B. Eydeman Bugün Ankarada bulunacak Sayın misafirimiz dün İs- tanbul'da yapılan topçu manevrularını alâka ile ta- kib etti. Bugün şehrimize gelecek olan general Eidemann İstanbu, 26 (telefonla) Ossaoviakhim sovyet sivil hava teşkilâtı kümandanı ge neral Eidemann refakatindeki sovyet tayyarecileri bu sabah Meterise giderek yapılan askeri takibatta bulundular, (Sonu 6. ıncı sayfada) Cumuriyet Bayrmı masıl kutlanacak Bu büyük yıldönümünün Ankarada kutlanma programını neşrediyoruz 1 — Cüumuriyetin'on üçüncü yıldö- nümü (28/10/936 saat 13 den 30/10/ 936 saat 24 e kadar) Ankarada büyük törenle kutlanacaktır. Bunun için dev- let daireleri, dükkânlar, mağazalar, kı- raathaneler, sinema ve bütün eğlence yerleri apartman ve evler, nakil vasıta- ları hülâsa resmi ve hususi bütün mü- esseselerin dışları cadde ve sokaklar bayraklarla, defne dallariyle, kırmızı be- yaz kordela ve dövizlerle süslenecek ve elektrikle aydınlatılacaktır. Şehir için- deki bu süsleme ve aydınlatma işi 28/10 / 936 çarşamba günü 12 ye kadar bitmiş olataktır. Keyfiyet devlet dairelerine ve müesselere bu Pragramın gönderilmesi süretiyle nihayet 26/10/936 tarihine kadar tebliğ edilmiş bülunacaktır. 28-10-936 çarşamba giöümü yapılacak tören 2 — 28/10/936 çarşamba günü saat on beşte Ankaraya gelen bütün izciler, atlı ve yaya köylüler halkevi önünde toplanmış olatcaklardır. Bunların yürü- yüş sısasına göre duracakları yeri kültür bakanlığınca izcileri idareye memur edi- len zat ile vilâyetçe köylüleri sevk ve İ- dareye memur edilen zat beraberce tesbit edecekler ve kültür direktörlüğü vastıa- siyle vilâyetle ve yekdiğerleriyle daimi İSPANYA İHTİLÂLİ - General dö Lano diyor ki: Fransız ve sovyet yardımına rağmen Madrid ve Bilbao yakında düşecek Yeni noktaları zapteden ihtilâlciler z Madridin yakında alınacağını söyliyen general Küueipo dö Lano Londra, 26 (A.A.) — Royter Ajan- sının Lizbondaki muhabirinden: 'General Kuecipo dö Lano, Sevil rad. yosu ile bir nutuk söylemiş ve ezcüm- le şöyle demiştir: TETNLÜNRABAZ RIE GA L AŞRAŞ, Bugün İç sayfalarımızda İKİNCİ SAYFADA: Herşeyden biraz:- Dil - köşesi - Sözün gelişi - İç haberler. ÜÇÜNCÜ SAYFADA: İtalya ve Almanya Küçük Antanta yak- laşmak niyetindeler - Fon Ribbentrop'- un beyanatı - Dış haberler, BEŞİNCİ SAYFADA: B. Döğrel serbest bırakıldı. serine ilerlemekte devam ediyor «“—. Sovyetlerle fransızların yapmak- ta olduklarr yardıma rağmen Madrid şehri pek yakında zaptolunacak ve Bil- bao da aynı zamanda düşecektir. O za- man yeni İspanya milleti, komünizme (Sonu 3, üncü sayfada) temas halinde bulunacaklardır. Alay aşağıdaki sıraya göre saat on beş buçukta harekete geçecektir. A)y — Bir manga süvari polis B) — Bir bando müzika C) — Zafer anıtına konacak çelenk- leri taşıyan köylü ve izciler D) — Türk bayrağî ve izcilerin oy- mak bayrakları R) — İzciler F, — Yaya köylüler K) — Atlı köylüler Alay bu sırayâ göre halkevi önünden hâreketle Atillâ caddesi, Samanpazarı, Çocuk sarayı ve Anafartalar caddelerini takiben Ulus meydanına gelecek ve o- rada kültür bakanlığınca izcileri idareye memur zatın tanzim edeceği duruş kro- kisine göre yer alacaklardır. Alay ihti- (Sonu 5. inci sayfada) Cumuriyet bayramı dolayisiyle Radyo konferansları Cüumuiryet bayramı dolayısiyle üç gün müştereken neşriyat yapacak olan İstanbul ve Ankara radyolarında, bu müddet zarfında ehemmiyetli konfe- ranslar verilecektir, 28 İlkteşrin çarşamba günü saat 13.5 da C. H. P. genyönkurul üyelerinden Denizli mebusu Necib Ali Küçüka, ve saat 19.05 de de C. H. P. ğgenyönkurul üyelerinden Erzurum mebusu Nafi Kan su cumuriyet rejimi ve inkilâb mevzu- ları üzerinde birer koönferans verecek- ler, 29 İlkteşrin perşembe günü saat 19.05 da Harciye vekâleti genel sekre- teri Numan Menemencioğlu dış siyase- timizi, ayni gün saat 22.35 de demiryol- ları umum müdürü Ali Rıza Eren bayın- dırlık işlerimizi — anlatacaklardır. 30 Teşrinevvel cuma günü de İktisat ve- kâleti baş müşaviri Sami İşbay iktisat işleri hakkında saat 19.05 de Maarif ve- kâleti Talim ve Terbiye dairesi reisi İhsan Sungu kültür işleri hakkında bi« rer konferans vereceklerdir. İnkilâb rejiminin muhtelif iş saha- larındaki başarılarını salâhiyattar ağız- lardan dinletecek olan bu konferansların çok alâka ile takib edileceği muhakkak tır. General Ali Hikmet Ayerdem Ulusa spor işlerimizi anlattı Türk Spor Kurumu başkanlığına se- çildikten kısa bir müddet sonra Berlin Olimpiyadları dolayısiyle Ankaradan ayrılan ve evvelki sabah Ankaraya dö- nen General Ali Hikmet Ayerdem'den ümümi spor meseleleri hakkında bizi aydınlatmasını rica ettik, Sayın Gene- ral, aşağıda okunacağı bütün mevzulara dair olan düşüncelerini, çok sarih bir ifade ile, izah etti: . “— Spor takımlarımız olimpiyaddan döndükten sonra ben; tedavi için daha bir müddet Avrupada ve Karlisbatta kalmıştım. Memlekete avdetimden son- ra da gene tedavi ve istirahat mecburi- yetiyle şimdiye kadar Balıkesirde ço- cuklarımın yanında kalarak Ankaraya gelmiş, ve vazifeme başlamış bulunuyo- rum. Bu gaybubetim müddetince memle- ketimizde bazi spor hâdiseleri geçmiş- tir ki bunlar hakkında bilgilerimi gö- rüşlerimi izah etmeyi luzumlu buluyo- rüum : 1 — Evvelâ olimpiyada gidiş geliş masrafının 90.000 lirayı mütecaviz ol- (Sonu 5. inci sayfada) üzere, Spor Kurumu Başkanı General Ali Hikmet Ayerdem HER YERDE 5 KURUŞ B. Stoyadinoviç Bugün İstanbula geliyor Dost Yugoslavya'nın sayın Başbakanı bu akşam husu- si trenle Ankara'ya hüre- ket edecek. Dost ve müttefik Yugoslavyanın sayın Başbakanı B. Stoyadinoviç İstanbul, 26 (Telefonla) — Dost ve müttefik yugoslav hükümetinin başve- li Dr. Stoyadinoviç bu akşam saat 11 de Edirne'ye müuvasalet etti. Sayın misafi- rimiz hududda hükümetimiz namına ha- riciye vekâleti hususi kalem müdürü B. Refik Amirle, gene hariciye vekâletin- den B. Şemseddin Arif tarafından kar- şılandı. Dr. Stoyadinoviç yarın sabâh hususi trenle saat 9 da Sirgeci garıma (Sonu 3. üncü sayfada) Fıkra Medeniyet ve nikâhlar Kont Ciano, Berlin'de alman devlet reisi ve dış bakanı ile gö- rüştükten sonra, gazetecilere be- yanatta bulundu, Bir fıkra için bu beyanatın bizi ilgilendiren taratfı, Kont'un, İtalya ve Almanyanın Avrupa medeniyetini müdafaa et- mek vazifesini üstlerine almıs ol- dukları hakkındaki sözüdür. Şu halde Avrupada üç cephe var: Biri medeniyeti müdafaa e- denler (faşizm ve nasyonal - sos- yalizm), diğeri medeniyeti tahrib edenler (sosyalizm ve komü - nizm), üçüncüsü de medeniyeti müdafaa edemiyenler (demokrasi rejimleri.) - Fakat halk yığınları, yalnız de- diğini söyliyebiliyor. Leon Blum, iktidarı zaptetmiş değildir.. Bilas sa'da, hattâ İngiltere'de iktidara, halk reyinden başka bir usul ile, çıkmak istiyenler, Kont'un iyma ettiği medeniyetçilerdir. İmdi Avrupa'da bugünkü bar- barların halk yığınları olması Iâ- zımgeliyor. Çünkü ona ne zamarn fikri sorulsa, ya sola kaymak?a, hele sağ diktatoryasını hiç aklı getirmemektedir. B Kont Avrupa medeniyetinin, müdataa edilecek iki esası olduğuk nu da sözlerine ilâve etmiştir$| Vatan ve aile! Fakat yanılmıyors sak komünist Rusya'ya dahi pası saportsuz gidilemediği gibi, Mos: kova, hududlara, enternasyona bukuka, gümrüklere, deniz, kar. ve hava kuvvetlerine istinad ede muayyen bir toprak - parçasındı muayyen bir devletin merkezidi! Vatan bu değilse, nedir? Keza (Sonu 2. inci sayfada) mokrasilerde, kendisinin ne iste- 3) kis İspanya'da, Belçika'da, F Tans, danmıyorsak, gene komünist Ru;;,_' | | ılî İ K