18 Ekim 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

2 Varşova Mektubu .-." Polonya, müstem- : . .2 leke meselesini Ka - a .. İsrarla ileri sürecek V arşova, (Hususi muhabirimizden) — Hariciye Na zırı Miralay Bek, Milletler Cemiyetinin önümüz- deki toplantılarında Polonyanın müstemleke isteğini ye- niden ortaya atacaktır. Nim resmi İskra ajansına göre, Polonya, Milletler Cemiyetinin iktisadi meseleler hak - kında toplanacağı ikinci konferansında ve müstemleke - ler mandası için içtimaa çağrılacak olan altıncı kongresin de de bu isteğini ısrarla tekrarlıyacaktır. TAN FASLHİR HADERLERİ, Hariciye Vekili Ankaraya Gitti Hnrici'ye Vekili Tevfik Rüştü Aras, dün akşama kadar otelde istirahat etmiş ve bazı ziyaretle- ri kabul etmiştir . Nüfus kesafeti üstemleke için ileri sürülec : ü b Sürülecek A Gevletler arasında nüfusu en. ka- . çakk Polonya, dünya yüzünde mev- sebepler, Almanyanınkiler gi- bidir. Polonya delegesi, Milletler Ce- miyetinde harbi umumi başlangıcına kadar nüfüs kesafeti fazla bir devlet gibi bilinen Polonyanın arazi darlığı yüzünden nüfusunu besliyemiyecek .vaziyete düştüğünü mevzuu hahsede- cektir. Bir sanayi memleketi olmıyan Polonyanın, milyonlarta kişiyi fabri- kalarda çalıştırmak suretile de — ba- rındıramıyacağı ve bu mesele halle- dilmediği takdirde dahili karışıklık- lar çıkabileceği ayrıca bildirilecektir. l skara Ajansına göre, müstemle- ke hakkındaki Leh istekleri şu Buretle tesbit edilmiştir: 1 — Sanayiin inkişafı için elzem olan-.24 ham Mmaddeden Polonyada ancak 10 kadari mevcuttur. Geri ka- lan ham mevat yalnız müstemleke- lerden tedarik olunabilecektir . 2 — Bu sebeple Polonya ham ma- mulât için evvelki sene bütün ithalâ- tmın yarısını teskil eden 850 Zloti ödemiştir. İleri sürülen sebepler labalık olanıdır. 4 — Nüfusun üçte biri, yani 8 mil- yon bir halk kütlesi köylerde iş bu- lamadığı için şehirlerdeki fabrikalar- dan iş beklemektedir. 5 — Polonyada Yahudiler 4 milyo- nu buldukları için Leh milletinin ge- çinmesine mani olmaktadırlar, Bunun önüne geçmek icin de gaene- de en az 80 bin Yahudinin göçmesi lâzımdır. L eh hükümeti, işte baş'ıca bu maddelerle Milletler Cemiye- tinin bundan sonraki toplantılarında müstemleke istemek iddiasında bulu- nacaktır. Bu talebin nasıl karşılana- cağı henüz malüm değildir. Maama- fih, Iİskara Ajansı, bu iddialarını Sir Samvel Hor'un şu sözleri ile bitiri- yor: “Ham maddeler meselesi Ham maddeler meselesi dünya Bunu da devletlere karşı bir tehdit veihtar mânasında mı tefsir etmek lâzım ? Bağdat Mektubu iRAK HÜKUMETi BAGDAT MUSUL DEMiİRYOLUNUN iNŞASINA KARAR VEREİ ağdat, (Hususi muhabirimiz yazıyor) — Türki- yeden Bağdada geçebilmek için Irak hududuna yakın bir yerde trenden inmek icap eder. Buradan sonra, otomobille Gerküke kadar gidilir ve on saatlik bir tren yolculuğundan sonra Bağdada varılır. İrak Hükümetinin kararı unun sebebi, büyük harpte Almanların işa ettikieri, fa- kat ikmaline muvaffak olmadıkları Bağdat — Musul ve Nuseybin demir- yolunun şimdiye kadar tamamlannıa- mış olmasıdır. Son zamanlarda Irak ile Türkiye arasındaki dostluk ve yak laşmanın tabii neticesi olarak Irak hükümeti Bağdat ile Musul arasında- ki demiryolunun ikmaline karar ver- miştir. Hükümet, bu işi karar altıma alır- ken demiryolunun en kısa yoldan mı, yoksa İrakta vesaiti nakliyeden mah- rum bazı memleketlerden mi geçiril- mesi meselesini de düşünmuktedir. Bu hususta bir çok projeler hazırlan- mıştır. Pek yakında faaliyete girişi- leceği muhakkaktır. Irakım Türziye ve diğer Avrupa memleketleri ile şi- mendiferle bağlanması tasavvuru bu suretle tahakkuk edecektir.. İrak Matbuat Müdürünün sözleri an gazetesinin Irak Hariciye Nazırı Nuri Sait Paşaya dair neşrettiği mülâkat ve Irak hakkında yazdığı yazılar burada büyük bir memnuniyetle karşılanmıştır. ITrak gazeteleri, (Tan) da çıkan bu yazıları aynen tercüme etmişler ve Türk — Irak dostluğu etrafında hararetli ma- kaleler yazmışlardır. Temasta bulunduğum bir çok ze- vat, (Tan) a karşı duydukları sem- pati hislerini gizliyemedikleri gibi, bu duygularmı Türk dostluğunun bir gükran sebebi olarak Türkiyeye — du- yurmamı benden istediler. Atatürkün takdirkârlarından olan ve şahsiyetinde büyük bir general kudreti saklıyan Başvezir Yasin Pa- ga, Türk — Irak dostluğuna — fazla kıymet veren Irak ricalinin başında pelir. Kendisi, büyük harpte Galiçya cephesindeki muvaffakıyetleri — ile Osmanlı kumandanları arasında tak- dir edilmiş, Alman erkânı harbiyesi tarafından da sevilmiştir. Bu dostluğu büyük bir istekle mü- dafaa edenler arasındaâ Irak ma'bu- at, neşriyat ve propaganda müdürü İbrahim Hilmi de vardır. Kendisile görüştüğüm İbrahim Hilmi, samımı dostluk tezahürleri dolayısile — Irak matbuatının gazetemize ve Türk matbuatına selâm ve şükranlarının iblâğını rica etmiştir. BIRKAÇ SATIRLA * stanbul hâkim tliğine sulhünü tehdit ediyor.,, ) Rüştü Aras, akşam treniyle Ankaraya gitmiştir. Vali Muhid- din Üstündağ ve Emniyet Müdü- rü, şehrimizde bulunan saylav- lar, Hariciye Vekilini Haydar- paşa istasyonunda uğurlamışlar-. dır, Şark Demiryolları Mümessil- leri İle Yarın Ankarada Müzakerelere Başlanıyor ark şimendiferlerinin hudutlarımız içinden ge- çen kısmına ait işletme imtiyazının alınması için, yarın Ankarada resmen müzakerelere başlanacaktır. Bu müzakerelerde şirket nâmına hazır bulunacak olan altı kişilik bir heyet, dün sabahki Semplon ekspresile şehri - mize gelmişlerdir. Sermayedar grupu temsil eden bu he- yet, Deviz'in riyaseti altında, Bakl, Şaryo ve diğer üç ki- şiden mürekkeptir. Heyet azası arasında Osmanlı Ban - necektir. kasının en kuvvetli sermayedarlarından biri de vardır. Dün, heyet, Şark şimendiferleri merkezinde, bir içti- ma yaparak, Ankarada yapılacak müzakerenin esas nok- talarını tespit etmişlerdir. Heyet âzası, doğruca Anka - raya gidecek, yalnız içlerinden Şaryo bugün Parise dö - Dünkü kongrede idare dakika süküt edildi. Müteakiben, azadan bir çoğu idare heyetinin raporu hakkında fikirleri - ni söylediler. Neticede rapor aynen kabul edilerek idare heyeti ibra edil- di. Bundan sonra, yeni idare heyeti- nin müstakbel faaliyet tarzı hakkın- da bazı noktalar tesbit edilerek bun. larm yeni heyetin faaliyet proğra - mıma esas olması muvafık görüldü. Basın Birliği kahunu projesini tet. kik etmek ve bu proje hakkında İs . tanbul gazetecilerinin isteklerini tes. bit eylemek Üüzere sekiz kişilik bir komisyon seçildi. , Vaktiyle Ahmet Mithat Merhum ile Tercüman gazetesini çıkarmış o. lan Nuriden cemiyetin kongresi mü- nasebetiyle gelen bir mektup okun. du. Nuri, sinni itibariyle Kongreye gelemediğinden bahsetmekte Ve İki cilt eski ve mühim eser hediye eyle- mekteydi. Bu alkışlarla karşılandı. Ve Nuriyle eski ve emektar BgâZete - cilerden Süleyman Tevfiğin Cemiyet ' Hukuk Fakültesi mezunla - rından Orhan Ozer tayin edilmiştir. . 4 stanbul Tramvay Şirketi bu I sene talebelere bir kolaylık olmak üzere hususi tramyay servisi ihdas etmiştir. Bu arabalarına üzeri- ne “talebelere mahsustur,, levhası konmuştur . paşa deniz h K cumartesi günleri saat 11 den 13 e kadar müracaat edecek hastalar parasız muayene odilecektir . ınhhııı-lır Ummn Müdürlüğü, Ankaradaki yeni bina ikmal edildikten sonra derhal nakledilecek- tir . Vi inmd « arayburnunda bulunan am- barlardan ikisinin devri bit - miştir. Diğerlerinin muamelesi devam etmektedir . | . E ski Darülfünun profesörlerin- emekli Yarbay doktor Mahir Tokay, Denizyolları Başhekimliğine tayin edilmiştir . merkezine T inin asılmasına ve hatıralarının daima anılmasıma ka , rar verildi. Geçenlerde vefat eden arkadaşımız Sadettinin ölümünden evvel bazı ar. kadaşlarına vâki vasiyeti mucibince geriye bıraktığı çocuğunun tahsil ve terbiyesinin Türk Basm Kurumu ile kurum üyeleri tarafından — deruhte edilmesi kabul edildi, Yeni idare heyeti Kongre münasebetiyle Atatürke, Başvekile ve Viyanada bulunan Da. hiliye Vekiline birer tazim tetlgrafı çekilmesine karar verdikten Sonra yeni idare heyeti intihabma Beçildi. Birinci reisliğe tekrar Giresun Mmeh- usu Hakkı Tarık, ikinci reisliğe Ah. met Şükrü, umumi kâtipliğe Selim Ragıp seçildiler, İdare heyeti azalık- larıma da yapılan intihapta Halil Lâütfi Dördüncü, Enis Tahsin, Fuat Duyar, Feridun Osman, Sait Kesler, Zeki Cemal ayrıldılar . Bundan sonra, Basm Kurumu yur. dunün açılması dolayısiyle kurum tarafından cemiyet azalariyle davet- lilerine mahsus bir ziyafet verildi. Ve geç vakte kadar devam eden bu ziya- fette gazetecilerden maada birçok zevat hazır bulundu. heyeti raporu okunuyor Basın Kurumunun Yıllık Kongresi Dün Toplandı İstanbul Basın Kurumu, dün yıllık kongresini cemi - yetin yeni binasında quşgş lğo;ıegre başkanlığına Mühar- â Bu raporun munakaşasma geçilmeden önce geçenlerde vefat eden arkadaşımız Sırrının hatırasını 'H'Ğ'Ş'Ctı rnporu okufdu. yadiçin bir — eeelilÜ . eai a ü X Küçük Bir Çocuk Yangın Çıkardı Binbirdirekte Işık sokağında dün bir yangın olmuştur. Aykuvvet is- minde 2,5 yaşında bir çocuk evde kibritle oynarken perdeleri tutuştur - müş, yangın genişlemeden söndürül - müştür . Bir kamyon devrildi Elektrik Şirketine ait bir kamyon Büyükdereye giderken Zincirlikuyu karakolunun önünde bir ağaca çar - parak devrilmiştir. Kamyonda bulunan dört amelederi Jak başından, diğerleri de muhtelif yerlerinden ağır surette yaralanmış- lardır. - Şoföre birşey olmamış, takibata başlanmıştır. hakkında Elini kaptırdı Küçükpazarda oturan Muzaffer isminde bir çocuk, çalıştığı fabrikada sağ elini makineye kaptırmıştır. Ya- ralı Balat Musevi hastanesine kaldı- rılmıştır. Ağır yaralandı Kasımpaşada Hamam sokağında oturan Hikmet isminde bir kadm, çay bardağı ile merdivenden yere yuvar- lanmış, kırılan bardağın parçaları üzerine düşerek ağır. surette yaralan. ALTIN PıIYASASINDA DEĞ ŞIKLIK Para borsasında umumi vaziyet ta- mâmen normale avdet etmiştir. Altın fiatı borsa dışında üç gün evveline nisbetle 45 kuruş daha düşmüş ve 1005 de tesbit edilmiştir . Merkez Bankası dün sterline, alış, 613 satış fiatı koymuştur . Bir Türk lirasına karşı doların mu- amele fiatı 93,43, Fransız frangınm 17,04, liretin 15,09, İsviçre farngının 3,45. markın 1,97, florinin 1.47 dir. 616 ' | | | | Kambıyo borsasında fııc.ılı'yel Cumhuriyet Bayramı Bu yıl Cumhuriyet Bayramının emsalsiz şekilde kutlanması — için büyük hazırlıklara başlanmıştır. Parti genel yönkurulunca tezahü- rat proğramımnm esaslı hazırlanmış - H Bunu gösteren kutlama öğreneği parti şubelerine gönderilmiştir. Cumhuriyetin — yıldönümü yurt içinde bütün şehir, kasaba ve köy - lerde gece, gündüz bütün halkı ilgi . lendirecek bir coşkunlukla kutlana - caktır . mıştır . Tramvay çarpmış Üsküdarda Selâmi Aliefendi ma - hallesinde oturan Takohi, pazara gi- derken 18 numaralı tramvayın sadme sine uğramış, bacağından ve yüzün - den yaralanmıştır . TARV vı8 Tekiece | — Bugünkü Dün hava rütubetli ve kısmen açık geçmiştir. Sabahleyin saat 8 de Bo- ğazda sis vardı. Sis Marmaraya da kiısmen dağılmış ise de. hiçbir yerde seyrüsefere mâni olmamıştır. Rasat merkezlerinin tesbit ettiğine göre bugün hava bulutlu ve açık rüz- gârlı geçecektir. Hava : Bulutludur 10 uncu ay Gün: 292 Hızır: 166 1355 Hicri 1352 Rumi Şaban: 1 5 Birinciteşrin Güneş: 6,15 — Öğle: 11,59 İkindi: 15,02 — Akşam:! 17,25 Yatsı: 18,58 — Imsâk: 4,36 Dünkü hava, evvelki güne nazaran sıcaktı. 18 -10 - 936 Siyaset âölemi Amerikada Cumhur Reisi Seçimi merikada Cümhurreisliğine Demokrat Parti ile Cümhu- riyet Partisi tarafından gösterilen iki namzet arasında seçim Savaşı, bil « hassa son günlerde hararetini artır- mış bulunuyor. Sebebi, intihap gü - nünün yaklaşmasıdır. Savaş, Demak ratların namzedi olan Mister Rooze- velt ile Cümhuriyetçilerin namzedi olan Mister Landon arasında vuku buluyor. Fakat şimdiye kadar veri. len malümattan anlaşıldığına göre Mister Roozeveltin tekrar intihap o- lunması ihtimali, rakibinin — intihap edilmesi ihtimalinden çok kuvvetli - dir. Salâhiyettar müşahitlerin anla « tışına göre bunun en belli sebebi Mis ter Roozeveltin şahsiyetidir. Cümhu- riyetçilerin namzedi olan Mister Lan don, yaman bir şahsiyet sahibi ola- rak görünen ve şahsiyetinin tesiri- ni bütün kuvveti ile hissettiren raki- binin yanında az çok sönük kalmış ve efkârı umumiyenin kafasını sar . mamıştır. Fakat Mister Roozeveltin, Muvaf- fakiyet ihtimalini kuvvetlendiren â- mil, yalnız şahsiyetinin tesiri değil- dir. Onun geçen üç sene zarfında ba. şardığı işler de, lehinde bir âmil ol « maktadır. Mister Roozevelt selefi o. lan Cümhuriyetçi Mister Hoover'den 20,000,000 işsizi devir almıştı. Kendi- sinden beklenen en büyük hizmet bu yirmi milyon işsize iş bulmaktı. Mis- ter Roozevelt bu yolda çalıştı ve 8,000,000,000 dolar kadar sarfetti. Fakat milli borcu bu derece yükselt mek neticesinde işsizlerin ancak bir kısmına iş temin etmiş ve Amerika- da hareket ve faaliyeti yeniden uyan dırmıştır. Amerikada bu hareket ve faaliyet bir refah başlangıcı sayıl- dığı için Mister Roozeveltin bu hare- keti ilerletmek üzere tekrar iş başı« na getirilmesi ihtimali çok kuvvetli- dir. Mister Roozevelt ile rakibi Mister Landon arasındaki fark birisinin her şeyden evvel insanlık icabatını dü - şünüp purayı bu icaplar uğururıdı T n._.r GST fiini her ”yd'sn İfs!'dn tutmasıdir. Mister Landon bu yüzden, iktidar nevkiine geldiği zaman, hiçbir Ame- “İkalının ekmek mukabilinde reyini satmasına imkân vermiyeceğini söy- vemiş, ve bu süretle yardım parala « İFını hazinede tutmayı tercih — ettiği di göstermiştir. Son günlerde birtakım gazeteler |efkârı umumiyeye müracaat ederek kime rey vereceklerini sormuş ve bir takım neticeler elde etmiş iseler de bütün bu teşebbüslere rağmen Ame- rikanın Roozevelti yine iş başında bı« rakacağı emniyetle tahmin olunuyor, yalnız. memleketin bu arada, Rooze. velte bir ders te vereceği ileri sürü« lüyor. Önümüzdeki günler bu tahminle « rin bir değeri olup olmadığını göse terecektir. v Kahirede coşkun bir gün: K ahirönin yaşadığı coşkun gü- nü radyo sayesinde, biz de takip ettik. Mısır milli lideri Nahas Paşayı en derin, en engin sevgi ile karşılamış ve kazandığı muvaffakı- yeti kutlamış bulunuyör. — Kahire Mısırın her tarafından tayyare ile gelen bütün memleket mümessilleri. ni toplıyarak bütün memleketin Na- has Paşa ile beraber olduğunu gös « termiş ve bu suretle Nahas Paşa hü- kümetine ve Veft Partisine uzun bir ömür temin etmiş bulunuyor. Veft Partisi Mısırı istiklâline ka « vuşturmayı üzerine alan parti oldu . ğu için imzaladığı muahedeyi Mısır parlâmentosuna tasdik ettirdiği gün tarihi vazifesini bitirmiş olacaktı. Mısır halkının Veft Partisine göster- diği yeni İtimat bu partiye yeni bir tarihi vazife yüklemiş ve Nahas Pa- şa Kahirede dün söylediği nutukta “muahedeyi tatbik ederek ve Misiri milletler arasında lâyik olduğu mev kie yükselterek vazifemize devam e- deceğiz,, demekle Veft Partisinin bu vazifeyi üzerine aldığını anlatmıştır. Demek ki, Mısırı İstiklâle kavuştu- ran “Veft,, Mısırı tam modern bir devlet yapmayı da Üzerine almış olu- yor. Kendisine muvaffakıyet dileriz. Ömer Rıza DOĞRUL /