17 Ekim 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

—-— harp şiddetlendi Rusya Müdahale Kararı Verirse Vaziyet Ne Olacak? Londra, 16 (Radyo şı yaptıkları taari iddialarına göre, luğunda olan keti devam et Bu cephe üzerinde Madritten kırz kilometro mesafede bulunan kuvvet- ler vardır. , Asi General Molar, cephe hattin- ilametro mesafede olan mke ye ettikten ve bütün kuvvetleri Madrit ovasma indirdik - ten sonra asıl umumi taarruza ze mek fikrinde olduğu anlaşılıyor. Asiler Karneroyu da almışlar Oviedoda muharebe hâlâ devam © iyor. z Öarin menabii Siguenza'da rehi nelerle birlikte kilisede mahsur pe nan 400 milisin teslim olduklarını bil Bunların 20 ni yara iler bir hükümet tay3” allen Madridin bir. haherisğ göre Asi General Lanoya bir m yapılmış Generel mes 3 muş, bunu yapan gens —i komi- Rusya ademi müdahale il çıkarsa Londra, 16 (Radyo) — Stalin Yol- Angın Ispanya komünistler partisi hi derine gönderdiği telgraf, siyasi ma- hafilde derin bir tesir yapmıştır. Çün- 'kü bu telgraf, Rusyanm ademi müda- hale komitesinden çekilirse İspar; hükümetine yardım edeceğini ve mi hlmmat ile dolü vapurlar gönderece- ğini anlatmaktadır. Bugün 3000 ton erzak ÜRE e veni yoran vapur zabitanma ve heyetine ziyfet- ler verilmiş ve Rusya ile İspanya 4- rasındaki kardeşlik rabıtaları bars- retli bir surette yâd ve tezkâr olun- raretle tasvip ettiler. aa mitingler a e e Bugün Moskova, Leningrad, Kiyef, Arkan: jel ve diğer gehir işçileri saitingler ptılar ve hükümetin ademi müda- hale komitesine karşi vaziyetini ha- tle tasvi pettiler. yn liz faşist müdahalesi- ne gon verilmesini, aksi takdirde İs- panya işçilerine silâh ve müzimmet gönderilmesi: kararlaştırmışlardır. Erganiİstikrazının İkramiye Keşidesi Yapıldı Ankara, 16 (A.A.) — Ikramiyeli beş gelirli 1933 Ergani istikra- sı tahvillerinin yedinci ikramiye keşi- desi bugün Türkiye Cumhuriyet Mer- Bankası idarel merkeziyesinde ve Vekileti ile bankalar mümes- huzurunda yapılmış vesai- 03474 n 113754 numaralı tahvile 10:000 lira, 05812, 111751, 130088 numaralı tah. ii üçer bin lira, 45339, 46499, 62109, 76586. 105820, 141324 nüma- ral tahvillere dokuz yüz dokuzar li- ra, ikramiye isabet eylemiş ve bundan başka 280 tahvil numarasına da ayrı ca yüz yirmişer Uras çıkmıştır. Ikramiyeler Maliye Vekâletile Tür- kiye Cumhuriyet Merkez Bankası ta- rafından tasdikli resmi kegide İiste- leri üzerinden bu merkez ve gubeleriyle Merke? Bankasi bulunmı- cephenin hemen her tarafında ileri mektedir ve birçok köyler zaptedilmiştir. ) — Asi kuvvetlerin Madride kar- ruz ciddileşmeğe başlamıştır. Asilerin Madridin garbında 50 kilometre uzun - ileri hare- Madrit hükümetinin Başvekili KABALLERO Karadeniz ve Baltık Birleşiyor Londra, 16 (TAN) — Romanya hükümeti, Vistül nehri ile Tunayı bi- ribirine bağlıyacak bir kanalm kazıl- ası için Lehistan tarafından yapi- lan teklife esas itibariyle muvafakat etmiştir. Bu kanalın kaztiması ve İ- ki nehrin biribiriyle bağlanması Bal- tık denizini Karadenizle bağlıyacak ve İki deniz” erdöndeki müvasalâyı rn eyeveKem:— — ak Romanya Hariciye nazırının Var- şovayı ziyareti sırasında bu mesele- nin müzakeresi İleriletilecektir. Bu yeni muvasalânın askeri mahiyet ve ehemmiyeti de mazarı dikkate çarp- maktadır, İngiliz Filosu Falerde Atina, 16 (A-A.) — İngilterenin Akdeniz donanmasma mensup bir filo Faler limanına geldi, Amira) Baş- vekili ziyaret etti, Başvekil de gere. fine ziyafet verdi, dostane nutuklar teati olundu. Yunanistanda sivil ve askeri tay- yareler arasında bir müsabaka tertip edilmiştir. Tehdit Mektubu mu Göndermiş? Ankara, 17 (Hususi muhabirimiz. den) — Ankara zabıtası, tehdit ile para almağa teşebbüs suçundan do- layı Faruk isminde birini cürmü meşhut halinde tevkif etmiştir. Hâdise şudur: Abdlirrahman Na- ci Demirağ müessesesi, Ankara za- bıtasına müracaatle evvelce şirke- tinde muhtelif hizmetlerde çalışmış olan Faruk isminde birinin müesse - #eye bir tehdit mektubu gönderdiği - ni ve para İstediğini ihbar ve şikâ - yet etmiştir. Bunun üzerine alman tedbirler neticesi olarak Faruk tev- kif edilmiştir. Buna mukabil Faruğun iddiası Şu- dur: Kendisinin firmadan alacağı varmış, Senelerdenberi muhtelif işler de gartnameye muhalif olarak firma lehine ve hükümet aleyhine yapılan işleri, gayet alacağı verilmezse, hükü Yan yerlerde Iş Bankas" gubelerince ödenecektir. el Mısır Tahvilâtı Çekildi ire, 16 (A.A) — Misir Eredi rini üç faizi obluyas - 15 İlkteşrin 1936 tarihin. keşidesinde: 4 1908 de ihraç edilen tahvilerden 626.251 numara yüz bin, 1911 de ih. de yapılan mete bildireceğini söylemiş. Faruk, dün yapılan sorgu netice - sinde serbest bırakılmıştır. Suçlu, mahkemede gönderdiği o mektubun bir tehdit mektubu değil, s#lamadığı matlubunu koparmak için başvurdu- Zu bir çare olduğunu tekrar etmistir. Mahkeme, Abdürrahman Nacinin or tağı Hikmete gönderilen mektupla mahkemeye verilen ifadenin Faru- ğun tevkifini icap ettirmediği yolun- raç edilen tahvillerden 239.652 mu mara elli bin frank kazanmıştır. da karar vermistir. Madrit etrafında | KÜÇÜK HARİCI HABERLER ransada mavnacılar gre- Vi büyümüş, Parisin ia- sesi tehlikeye girmişti, Fakat yapılan bir anlaşma üzerine grev nihayet bulmuştur. a” ariste Lehistan Başku - mandanımın Fransa İle yaptığı anlaşmalarla meşgul olan Leh hariciye nazırı dün Paristen Varşovaya dönmüş - tür, .. Ş sviçre hükümeti orduyu | İ ve diğer müdafaa vasi. talarını takviyeye karar ver. miştir, na ihiryanın Şimal garbi sa hillerinde on dokuz a- dadan mürekkep birtakım ada keşfedilmiştir. : evyorkta bir mecmua ta rafmdan yeni Cümhur- velsl seçimi dolayısile bir an - ket yapılmış 1,800,000 rçy - den 1,004,000 i yeni namzet Landon lehine rey vermiştir. Şark Demiryolları Müzakereleri (Başı 1 incide) işletenlerin bütün masraflarmı Üzeri- mize alıyoruz. açıklarını kapatıyo- ız. Bugün dünyada temettü hissesi dağıtan şimendifer hattına pek 87 yerlerde tesadüf edildiği halde amor- tisman, umumi masraf ve temettii hissesi bizim tarafımızdan temin 0- , Böylece bem kâr tevzüne ME mes'ulyet bizim üzerimizde bu” lunuyor, hem de işletme aczinden ve fenalığndan doğan bü- tün #ararları biz sineye çekiyoruz. Bu görülmemiş külfetlere taham- mül etmemiz hangi nimetin mukabi- ildir? Biz şimendifer işletmesini de bilmiyoruz da yabancı işletme tek - niğine onun için mi ihtiyaç duyuyo” ruz? Bu yüksek ücretleri onun İcin mi göze alıyoruz? Devlet Demiryollarının işletine v8* ziyeti, malzemesi, intizamı İle Şark TAN Belçikadan sonra Lehis- tan ve Romanyanır vazi- yetleri merak ediliyor Roma Gazeteleri, Dayanan Fransan beye Uğradığını Yazıyorlar Londra, 16 (Radyo) — Belçikanın askeri ittifaklar siyasetinden ayrılıp bitaraflık siyasetine döndüğüne dair Belçika Kralı tarafından vukubulan beyanatın uyandır- dığı heyecan bugün epey yat yeti, kralın nutkunu tasvip etine”te- dir, “Yirminci asır,, Belçikanım Beş- İer konferansının toplanacağı sırada siyasetini tasrih etmekle çok iyi etti ğini, artık Belçikanın şimale, Fransa için muhteşem bir set teşkil edeceği- 'ni anlatıyor ve daha sonra Belçikanm | teahhütlerine ve Milletler Cemiyetine | sadık kalaca, yeni teahhütlere gir mek imkânlarını arıyacağını söylü- yor. yeni siyaseti Belçikanın an'anevi si. yaseti saymaktadırlar. Siyasi mâhafilin kanaatine göre Belçika Milletler Cemiyetinden çıkmı yacak; beynelmilel taahhütlerini ih - mal etmiyecek, bir garp misakma iş- tirak edecek, ve kollektif emniyet e » saslarının tesbit edilmesini görmek is tiyecektir. Eski harbiye — nazırı De - bir zaman bir ittifak mevcut olmadı. ğını, ancak Belçikanm, bir harp halin de topraklarından yabancı bir ordu geçirmiyeceğini taahhüt ( ettiğini söylemiştir. Belçika hükümeti, bilhassa şi garki hududundaki kuvvetleri takviye için askeri tedbirler almış ve bu hu » mantıki icabat dairesinde muhakemesine başlanmıştır Bugün bütün siyasi mehafil ş nm hareketi ile meşguldür. BELÇIKADA : —— Belçika matbuatının büyük ekseri- Belçikanın sâğ cenah mensupları |“ vez, Belçika ile Fransa arasında hiç İş gyraklarnda ileri müdafaa noktaları Siyasi İttifaklara ın Ağır Bir Dar- ışmış ve vaziyetin daha fazla ve dünya matbuatı Belçika. ni söylemektedir , iz Bununla beraber Paris gazeteleri. nin dili Belçikaya karşi mahsus bir surette tatlılaşmıştır. İNGİLTEREDE: İngilterede siyasi mahafil müv; zenei kuva siyasetine avdet edildiği. ni kaydetmektedirler. Belçikanın ye. ni siyaseti dolayısile Amanya ile Sov yet Rusya arasında bir harp koptuğu takdirde Fransa, Rusyaya yardım i- in Belçika topraklarma asker sevke demiyecektir. Meseleyi askeri bakım dan tetkik eden Deyli Teleğraf Bclçikaya kuvvetli bir düşman tara. fından ansızın bir taarruzda bulumul- ması mümkün olduğunu kaydederek diyor ki: “Fransanın maruz kalacağı Zor- luklar bir tarafa, Ingiltere de bunu vahim bir hâdise olarak telâkki ede - cektir. Çünkü İngilterenin Belç'ka tesis etmek istemesi mümkündür... Fransız ve Be'çika sefirleri bugün İngiltere dışbakan: müstaşarımı ziya- ret ettiler. ALMANYADA : Berlin, 16 (A.A.) — B.'cika Kralı Teopoldun beyanatı hakkına müta- duda iki alay asker sevketmiştir. erkâniharbiye reisi Generai Gamlin ile görüşmüştür Bu görüş mede yeni Belçika siyase- tinin siyasi ve askeri bakımdan konu- şulduğu anlaşılıyor. Belçika büyük el çisi bugün Fransa hariciyesine mem. leketinin yeni siyaseti hakkında iza- hat vermiştir. Fransa hükümeti, Belçika hüküme tine verilecek bir nota hazırlamakta dır, Notada Belçikadan Fransa - Be) Demiryollarmı mukayese edersek hayretlere düşeriz. Bütün demiryol* larımızda en yüksek garp tekniği hâ- kimdir. Yalniz şark şimendiferleri, Avrupada kullanılan mana ile, tem şarklı bir müessese halinde kalmis” tar. Trakyanı ileri gitmesine bu kt dar kıymet veriyoruz. Halbuki bü” ranın can damarı olması Jizemgelen demiryolu, korkunç bir iptidailikiz işliyor. Halk hiç memnun değildir. Ueretler yüksektir. Gerek yolcu v9 gerek yük vagonları o kadar fena dir ki, komşu memleketler bir düsÜ ruri münasebetler dolayısile bu v& gonların kendi hatlarına geçmesin” İden hiç hoşlanmıyorlar. Aydın örneği H içbir ecnebi demiryolu yoktu” ki Türk ellerine geçtikte” sonra işletme seviyesi, intizamı, 98“ ridatı birdenbire yükselmesin. E9 son misal Aydımdır. Bu hat Devlet Demiryollarına geçtikten sonra MAN” zarası değişmiş, hasılatı birkaç (4 işinde yüksek bir nisbette fırlam!$” tır. Türkiyenin demiryolları arasmda umumi ahengi bozan, gerilik göste ren yegâne hat, Şark Demiryoludur. Bunun da demiryollarımıza karışma” #ı memleketin demir ağlarını bir tek şebeke haline koyacak ve demiryo - lunu Trakya için hakiki bir can d- mar: mevkiine çıkaracaktır. 2 Şark Demiryolu işletme Şirketi harpten sonra Fransız sermayesine geçmiştir. Bugün Fransada mem- leketimize gelecek murahbaslar bu-! rada dürüst ve dost bir muhit bula caklardır. Oyle tümit ederiz ki ken- ye bunlardan şikâyet ediyorlar, ?*| çika ittifakma, Milletler Cemiyetine karşı taahhütlerine ve Lokarno ko - nuşmalarma karşı vaziyetini soracak tar, İyi haber alan mahafile göre Bel çika Kralının autku, Belçika ve'Pran sâ erkâniharbiyeleri anlaşması Üze- rinde şimdilik bir tesir yapmıyacak tar. Petit Parisien gazetesi. “Belçika - dan sonra Lehistan ile Romsnyanm şenmeti olacak bir harekete kerdile rini kaptırmalarından korkmak ge- rektir.Bu dağılma hareketini durdur mak İçin ancak birkaç haftalık vakit Ar.,, diyor. Tan gazetesi, yeni siyasetin iyi o- lup olmadığını istikbalin göstereceği bir hüsnüniyet £ göstereceklerdir. Böyle bir hüsnüniyet varsa müza- kerelerin müspet bir neticeye varma- 51 gecikemez. Çünkü Ankarada niha- Yet prensipler ve formüller üzerin- de konuşulacaktır. Hüsnüniyet sa- hipleri arasında prensip anlaşmala- Tâ varmak güç bir şey değildir . Bunu Aydın hattımın müzükere- sinde gördük. Bu müzakereler çok dürüst ve efendice bir tarzda cereyan etmiştir. Tki taraf kendi görüşünü Yazı ile biribirine bildirmiş, yazılı «saslar üzerinde zahmetsizce pren - SİP anlaşmasına varılmış, sonra te- ferruat tesbit edilmiştir. Oyle ümit ederiz ki Şark Demir- yolu işinde de Aydın hattı müzake- resinin güzel misali tekrar edilecek Ve iş yalnız meselenin tasfiyesile kalmıyarak müzakerelerin dost bir hava içinde cereyan etmesi ve ge: de Türk - Fransız dostluğuna lâyık, dileri de Şark Demiryolunun halin- deki gayritabitliği takdir edecekler ve bu vaziveti tasfiye hususunda tam | ahenkli ve tatl: bir İz kalması temin olunacaktır. Ahmet Emin YALMAN Buka | hususunda miüşterek bir hattı bare - İleslar yürüten Deutsche Allgemeine kung, komünizme karşı müc tele ket kabul etmiş olan Belçika faşint- leriyle flaman nâsyonalistlerinin bu son kararlarının ehemmiyetine işaret etmektedir. Bu gazete, Fransız - Sovyet misakının Belçikağaki komü- nist tehlikesini mühim surette artır. mıştır. Gazete, netice olarak, Beli kanm hattı hareketinin garp hakkında yakında yapılacak mi relerde tavazzuh edeceğini İli / mektedir. TTALYADA : Roma, 16 (A.A.) — Belçika Kralı İtarafından ittihaz edilen eserdi ka- rarları mevzuu bahseden Tevere ga- İzetesi, bundan Fransız gazetelerinin yazdığı gibi, yalnız Milletler Czmi - yeti paktınm değil, bilhassa Fran - sanın emniyeti İçin bütün Avrupanrı İmahiyeti bütün dünyanın daimi bir seferberlik altında bulunmasını isti - yen Fransız #n'anevi siyasasinın mü- teessir olacağını keydediyor. Belçikanm yeni bitaraflığı, bu mem leketi Fransa ve İngiltereye bağlı kal- maktan kurtarmakta ve kendisini biz zat kendi mukadderatına hâkim kıl - maktadır, Bu İşte asıl darbelenen, bü tün insanlığa ve tarihin verdiği ders lere aykırı olan Fransız noktai nazarı dır. Fransa Avrupaya, hayat dolu bir kültürün yaşıyan kuvvetlerini bir az- Uuğın amaçlara tabi tutmak İsti. i bir hattı hareket empoze ödiyar. wn ROMANYADA : kı ake- a eyle- Bükreş, 16 (A.A.) — Havas ajan- sından: Belçika kralının nutku, siya- | » —— Gül Ağacı ve Sarmaşık! İnsanlar vardır ki, kendikendine büyür, feyizlenir ve mukadder ne ise o raddeye kadar yükselir. Bu yükse. lişte ona kimse yardım etmez. Belki boyu hiraz kısadır. Lâkin bu, aklının da kısa olduğuna delâlet etmez, Kud- reti kısadır; bu da iktidarmm kısalı » ğına ğelil sayılamaz. Dili kısadır; bu, sesinin kısıklığını göstermez. Kader diye ad taktığımız muhitin ve şahsın şart ve kahiliyetleri birleşerek ona ancak bu muhassılayı vermiştir. Se- bat eder, ömrü de vefa ederse yükse. lebilir, fakat bir hadde kadar. Ben ba İ gibileri yabani. gül ağacına benzeti - İ rim. Kokuludur, fakat biraz dikenli bi dir. — — zümrenin adamı daha var- dır ki ayakta durabildiği andan iti - baren sizin, benim, şunun, bunun elini tutar, eteğini tutar. Werkesin suyu- na gider, nabzma göre şerbet verir, (Hayır!) kelimesini sürü den çıkarmıştır. Böyleleri de sarma- sığa benzer, Bunlar mutlaka birine tutunarak yükselirler ve totunduk - ları seyin irtifa nekadarsa ona ya- kın yükselirler. Yükselmeleri için bir had, bir ölcü yoktur, Lâkin © tır- mandıkları şeyden ayrılır ayrılmaz, heriki gül ağacı kadar da dik dura- mazlar, Bunların hangisinden olmak ister * siniz? Gül ağacı mi? Sarmasık mı? B. FELEK İ Nasıl YAZIYORUZ? | Insan, engin denizlerde karayı yüze den kaybettiği saman, günün endişe- lerinden kendini büsbütün kurtulmuş sanar: Hayat, bu sırada durmuş gibi- dir. 1920 sonbaharında, Marmaraya iş liyen posta vapurunun yolcuları bu hissi hiç te duyar görünmüyordu. Ge- ride şehrin parıltıları kaybolmadan ileriden yeni bir toprak çıktığı için, İbn seyahat bir sayfiye gezintisim an. İdiriyordu. Hilmi Ziya, Cumhurye .. 14-10 - JâS6, “Sanar, bir tertip hatası olscak, üzerim 'de durmaya değmez. “Engin cene, dedikten “ie sözden kaybettiği saman, diye tasrhe Eg cet yoktur. Fakat mubarrir, aşağıda soyliz yeceğinin kolaylıkla anlaşılabilmesi için ba n görebilir; o halde, şairaneli. iğınen, “engin,, kelimesini feda edi. ver “Günün endişeleri,, günün *damı, günün meselesi gibi türkçeye, son zamanlarda, irenkçeden geçmiş tabirlerdendir. Maanase © lüzumsuzdur denemez; çünkü dilmizde saten mevcut ve manis bir kelimeye bir de “mücerret, vana Hâve leştirmiş oluyor. Faks çinde bulmuyorum; ğ tâ “dert, çok daha İyi olurda “YEs,, ile ““duymak,, kelimelerinin yanyar gelmesi hiç bir zaman iyi olmeyor; « vâpürün yolcülarında hiç te böyle bir sezilmiyordu., denecek olsa cümle daha miz, bir hal alır, “.« toprak çıktığı... “Kara, demek di ürken “toprak,, kelimesini kullanmak el. bette yersizdir; müteradiflerin arısmdaki düşünmemekten gelir intisi,, mi muharrir “kara nasında kullanmış. Fakat ge gerek “gerinti,, tabi aklımıza eği le filerimi getiriyor İlasıldı. muharrir vapardakilerin keyif için. de olduunu söylemek istiyor. diyoruz. İn iş öyle değil; aşağıda yanu oku. ruz! ».. Gemi, bir köprü gibi denizin ik sahilindeki endişeleri naklediyordu. Memleketi saran yangın, durgun sw- ların sessizliği içinde söhecek yerde, İbu eski tekneye sığmanları da tutuş. turuyordu. Demek ki gemidekilerin halini Yir sayi, ye gerintisine çıkanlarınkine benzetmek tar, mamiyle yersizdir. Heli ki si mahafilde derin bir tesir uyandır” mıştır. Bu mahafil, Romanyanın ha- rici siyasetinin esasmı teğkil eden bir sistem olan kollektif emniyet siste- mi üzerinde Belçikanın yeni temayül. lerinin ne gibi ağisler hasıl edeceğini münakaşa etmektedirler. Bu mahafilde deniliyor ki: Avrupa, yeni bir vaziyet karşısında bulunuyor. Denilebilir Li Belçikanm son hareke. ti, Milletler Cemiyetine İstinat eden bütün diplomasi faaliyetini temelin. den sarsmıştır. “Emden Varnada Sofya, 16 — Almanyanm büyük zırhlılarından “Emden,, aym 28 inde Varnaya gelecektir. ibi naklediyordu.. tesbihi Ğ mana MÜ yokta. ayaz Gi Ahfeş Ras Nasibu Veremden Öldü Londra, 16 (Radyo) — Habeş Italyan harbi sırasında Habeşin cenup cephesi başkumandanı olan v Tal Grazyani'nin kuvvetlerini durdu- rarak şimal cephesinin inhilâli üzeri- ne mevkiini terketmek mecburiyetin. de kalan Ras Nasibu, bugün Isviçre. de veremden Vefat etti, Gene. Arnavutluk İtalyadan Borç Para / iyor Tiran 16 (A.A.) — Arnavutlu, kümeti Dra, İrini Haze ir modem bir şekilde t, bankasmd; m franklık bi inşaası ve i için Napoli an 3 milyon 735 bin atın ir İstikraz vanmıstır. “FELEK >>