14 Ekim 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 8

UUT UmR g UrK IsuKlal müjdesine sabırsızlıkla ıntizar FUN eeij Yeyk $ ediyor <A SAAT Si L KAT SAA Yğlür gö e Vey e üsla ST KNŞ Çat GK ü ahi DY aoi , ,J_l_&)î,i Söyda GAĞİ j Ğ * Ö Gi GA Zu alülAR < v bT SA gize B Alüromiy Üüti Yüğlüy5 * Antakyada çıİum Yeni gün gazetesinin bir ilâvesi (Başı 1 incide) GAZETELER Bazı Arap gazetelerinin müfrit ve lüzumsuz hneşriyatına karşı Halep mektupcusu bütün gazete Mmuharrir ve mes'ullerini davet ederek, hükü - met namma bazı tavsiyelerde bulun- du. Ezcümle halkı heyecana düşüre - cek ve Türkiye - Suriye münasebeti - ni ihlâl edecek neşriyattan çekinil - mesini bildirdi. İstanbüul gazetelerine bütün Suriyede büyük bir rağbet var- dır . İNTİHABAT Sancak Türklerinin, yakında yapı- Tacak olan Suriye meh'us seçimine iş- tirak etmemeleri hakkında verdikleri karar kat'idir. Bu kdrar"“her taraftan gelen mümessillerin iştirakiyle yapı- lan bir toplantıda tam bir ittifakla verilmiştir . Suriye Fransız fevkalâde komiser- liği intihabat hazırlıklarma devam e- diyor. Her kaza bir -intihap dairesi- dir, Fakat Sancak halkından tek kişi bile seçimde rey vermiyecektir . İSTİKLÂL HABERİ Halk şimdi, yalnız Sancağın istik- lâle kavuşacağı günü kütle — halinde sevinec heyecaniyle bekliyor. Ermeni - lere gelince, şurası muhakkak ki Sancaktaki Ermeni akalliyetinin ge- niş ekseriyeti de Türk İskenderunun İstiklâle kavuşmasmı istiyorlar, TOPLANTILAR YASAK Toprakkale, 13 (TAN muhabirin - den) — Sancakta, dört kişi ve daha ziyade kimsenin bir araya gelip top - lanması yasak edilmiş ve bu hususta her tarafa beyannameler asılmıştır . Rus- JaponHudut Çarpışmaları Moskova, 13 (A.A.) — 25 kişiden mürekkep silâhlı bir Japon müfreze - si ll teşrinievvelde — Habarovskda Sovyet Manço hududunda Sovyet top rağına girmiş ve Sovyet muhafızla - rmm yaklaştığını görünce bunların Üzerine mitralyöz ateşi açınıştır. Ya- rım saat süren bir müsademeden son- ra Japonlar geri çekilmiştir . Diş Bakanlığı bu yeni hudut hâ - diselerini protesto etmiştir . kolaylıkla görmek lâzımdır. Bund&u evvelki mektuplarım- da Antakyanm tabiati ve vaziyeti ile konuşmuştum. Tabiat merttir. Vakıâ insanm önüne yağmurlar, çöller, dağlar, ve ne- hirler diker. Fakat onları nihayet irsiniz. Bekliyebilirsiniz. Sizi, yıldırım hariç olmak üzere her ta- biat hangi cepheden karşılar. Ta- biat insan gibi arkadan vuramz. İşte Iskenderun ve Antakyanın tabiati bana hiç ihanet etmeden birçok şeyler söyledi. Allah vere de bu kadar sıkı, bu - —N4NA Wie Aaranin altında En Kıdem'i Harb'yeli Kâzım (Paşa) Vefat Etti Yedi sene müddetle İşkodra vali ve kumandanlığında bulunan, daha son- ra Hicaz vali ve kumandanlığında, İzmir valiliğinde ve en sonra Garbi Rumeli müfettişliğinde bulunan mü- tekait Mareşal Kâzım (Paşa) 97 ya- şında olduğu halde dün vefat etmiş- tir. Hayatta Harbiyenin en kıdemli mezunu olan mütekait Mareşal Kâzım eski sadrazamlardan Esat paşanm biraderi olup 1287 de | K - tebinden erk râk çıkmış, birçok kıtalarda bölük, tabur ve alay kumandanlıklarında, erkânıharbiye hizmetlerinde bulun - duktan gonra 1304 yılında mirliva rütbesiyle birinci firkanın birinci liva kumandanlığına tayin olunmuştur. 308 de ferik rütbesiyle merkez bi - rinci fırka kumandanlığına getiril - miş, 312 de müşürlük rütbesiyle ü - çüncü, biraz sonra da — beşinci ordu müşürlüklerine tayin olunmuştur. Bu arada 313 Yunan muharebesi miifet- tişliğini de yapan Mareşal Kâzım, binbaşı iken 93 Osmanlı - Rus har- bine de iştirak etmişti. Bilhassa İş- kodra kumandanlığında ve — Hici'da değerli hizmetelri görülmüştür. Cenazesi perşembe günü saat on birde Şişlide Halâskârgazi caddesin- de 289 numaralı Kâzımpaşa apartı- manımdan kaldırılarak Teşvikiye ca- miinde namazı kılındıktan sonra Fe- riköy mezarlığına defnedilecektir. Şu bir sene zarfında pek kıymetli uzuvlarını kaybeden kerimesi Bayan Nazire Tokgöze ve diğer aile mensup- larma sabırlar dileriz. Avusturya, Mussolini'nin .. . Teklifile Hareket . Etmiş Roma, 13 (A.A.) — Başvekil Şuş- nig, Stefani Ajansınm Viyana muha birine beyanatta bulunarak, Avus - turyadaki bütün vatani teşekkülle - rin birleştirilmesi hususunda Musso lini tarafından teklif edilmiş ve Du - çenin son günlerde alman tedbirleri tasvip etmiş olduğunu söylemiştir. Şuşnig diyor ki: Duçe ile yapmış olduğum görüşmelerle geçen ay A - vusturya hariciye müsteşarı Sehmidt in, Mussolini ile yapmış olduğ umü - lâkat sırasında Duçe tarafından ya- pılan ihtarat ile İtalyanım takip et- mekte olduğu yol, bize hemen tered- dütsüzce bütün kuvvetleri ve teşki - lâtları avucu içine alan devlet şeklin- de Avusturyayı tensik etmek cesa - Vasıylık Tasfiyeye Uğrarken (Arkağı 8 incide) Günün birinde Fransa, vasiyliği al- tındaki sahada yaşıyan halkın artık olgun bir hale geldiğine, vasiyliğine ihtiyacı kalmadığına karar — verdi. Böyle bir karar, feragatin ve sulh ve demokrasi ruhunun en güzel bir ifadesini teşkil ediyordu. Fransanın dürüst hareketi dünyanm her tara- fında çok beğenildi. Yanlış tefsirler : Y alnız vasiylik böylece tasfiye edilirken, Sancağın vaziyeti- ni birdenbire kavramıyanlar — oldu. Gazetelerimizin yazılarında yanlış mânalar arandı. Türkiyenin her nevi taahhütlerine karşı gösterdiği titiz. c€ riayetten ayrıldığına ve Fransa— Suriye muahedesi vesilesiyle bir par- ça 'toprak elde etmek istediğine ihti- mal verenler oldu. Bir hulâsasını başka bir sütunu- muza geçirdiğimiz notamız, bu yan- lış fikirleri kökünden silecektir. Bil- hassa Fransız dostlarımız görmüş 0- lacaklardır ki bizim istediğimiz Şey, çok basit ve çok haklıdır. Fransa bütün bir sahanım mandateridir. Bu sahada ayrı varlıklar teşkil eden hal- kın olgunluğuna karar verince her- birine ayrı ayrı hakları dağitmak, mandater için en tabii hâreket tarzı- dır, Nitekim Fransa, Lübnanım başlı başma istiklâle lâyık olduğuna ka- rar vermiş ve burasımtı Suriyeden ây- rı tutmuştur. Fransa ile Lübnan ara- sında hazırlanmakta olan bir muahe- de, Lübnana Suriyeden tamamile ay- rı olarak istiklâl ve hâkimiyet temin edecektir. Sancak, mandater Fransa tarafın- dan, olgunluğu, ilk tasdik edilen ve bir muhtariyet verilmek suretiyle teyit edilen müstakil bir sahadır. Lübnanın Suriye ile dil ve kültür alâkası vardır. Sancağın kat'- iyyen yoktur. Dil, kültür, zihniyet itibarile Sancakla Suriye Aarasında hiçbir münasebet tasavvur edilemez. Mantıki nçtı'ce AN Eregil Mensucat Fabrikası da Faaliyete Geçiyor Konya Ereğlisi (Hususi muhabiri- mizden) — Sümerbankın burada yap tırmakta olduğu mensucat fabrika - 8I sene nihayetinde faaliyete başlıya caktır. Zanapa nahiyesinde akan İv- riz çayından türbin vasıtasile kud - ret istihsali suretile çalışacak olan bu fabrikanm ayrıca ihtiyat olarak, mazotla müteharrik santral motör - leri de bulunacaktır. Fabrika bilhassa renkli patist, tül- bent, sofra takımları, keten işleri ya pacaktır. Muhtelif tezgâhlarinda 16 bin iğ vardır. Daimi amelesi 15 bin olacaktır. Kola fabrikası açılacak Burada bir de kola fabrikası ya - pılmasına karar verilmiştir. “Kon - ya Ereğlisi,, nde külliyetli miktarda patates yetişmekte ise de ihracat masrafını korumadığı için, her sene Yüzlerce vagon patates çürüyüp git- mektedir. Yüksek randımanı olan Ereğli patatesleri, fabrika açılmca, kola imaline yarıyacaktır. Fabhrika - nın inşasma yakmda başlanacktır. Mektebe ihtiyaç var Merkezde beş sınıflı bir ilkmektep, köylerde üç smıflı on kadar ilkmek- tep varsa da, ithiyaca kâfi gelmemek tedir. Yalnız merkezde, mektepsiz - lik yüzünden tahsilden kalan 270 ço cuk vardır. Maarif idaresinin bu der de çare bulması bekleniyor. Orta mektep ihtiyacı da hissolunmakta - dır. Tevfik Rüştü Aras Viyanada Viyana, 13 (A.A.) — Tevfik Rüstü Aras, Cenevre dönüşü buradan geçer- Ban, Avusturya hariciye nazırı da>k- KA aişite ee AYERER A YÜ & h ' iptidadan tasdik — ettiği ve Sancağın muhtariyete lâyık olduğu- nu bizimle akdettiği bir muahede ile de teyit ettiği halde manda sahasın- daki vasiyliğini tasfiye ederken San- cağın varlığını unutması ve b'ıra- sının mukadderatını, ne şekilde olur- sa olsun, Suriye ile bir görmesi — bir saniye için bile hatıra getirilemez. Fransa bize ve Sancak halkıma karşı mandater sıfatile muhtariyet taah- hüdünde — bulunmuştu. — Vasiyliğin Sancağa, Suriyeye ve Lübnana kar- şı tasfiyeye uğraması ve üç varlık- tan ikisine istiklâl verilmesi üzerine Sancağın da tam istiklâle kavuşması en tabil ve mantıki bir neticedir, Dost Fransa ile cereyan edecek müzakereler hakkında en küçük bir tereddüdümüz yoktur. Fransa —Ha- tay Türklüğünün — murahhaslarile, tıpkı Suriye ve Lübnan murahhas- larile olduğu gibi, istiklâle müstenit bir muahede imzası için Müzakere- lere girişmeyi tabii görecektir. *Vü- cüde gelecek müstakil Hatay devle- ti; Türkiye, Fransa ve Suriye ara- sında canlı bir dostluk köprüsü mev- küni alacaktır. Ahmet Emin YALMAN Fransa ve Habeş Impa- ratorluğu Meselesi Paris, 13 (Radyo) — Fransanm Roma elçiliğine — tayin olunan Sen Kanten'in itimatnamesi henüz yazıla- mamıştır. Sebebi, Fransanım, İtalyan kralımı Habeş imparatoru olarak ta tanımak istememesidir . Nahas Paşa Mısırda Hararetle karşılandı Kahire, 13 (Radyo) — İngiltere - Mısır muahedesini imzalamak üzere Londraya giden ve muahedenin im- zasından sonra Avrupada tedavi ve istirahat yapan Başvekil ve Vefd fırkası lideri Nahas paşa bugün 1s- kenderiyeye muvasalat etti ve fevka- lâde coşkun tezahüratla karşılandı. Bütün Mısır şehirlerini ve vilâyetle - rini temsil eden heyetler Nahas pa - şayı İskenderiyede bekliyordu. Kahirede Başvekil ile arkadaşları için muhteşem bir resmi kabul hazır- VaX Sin sadkddttien Git kında pek samimi bir görüşme yap- mıştır. Bulgaristan ve Balkan Antantı Belgrat, 13 (A.A) — Bulgar Baş- bakanı Köseivanof kırk sekiz saat burada kaldıktan sonra dün akşam Sofyaya dönmüştür. Başbakan gaze tecileri kabul ederek, Stoyadinoviç ile Balkan barışmı alâkadar eden meseleler hakkında görüştüğünü söy lemiştir. A'manyaya göre Fransız Komünistleri Fi (Başı İ incide) nümayişin Fransız - Alman hududun da hâdiselere sebebiyet vermiş oldu - gunu hatırlatmakta ve Sovyet hükü- metinin bu nümayişlerin müşevviki ol duğunu beyan ve bu nümayişlerin hedefi Fransız - Alman münasebatı- nı bozmaktan ibaret bulunduğunu ilâ- ve etmektedirler z Sebep bu mu? Budapeşte, 13 (A.A.) — Torezin Hitlere karşı söylediği nutuk hak- kında Almanya tarafından' yapılan protesto burada derin bir tesir yap- miştir. Bü nutkun bir direktif tah - tında söylendiğini ve Beşler konfe - ransının toplanmasını akamete uğrat mak için Fransa ile Almanyanın ara- smı açmak maksadmı takip ettiği muhakkak görülmektedir . lnlîlteteye göre - Londra, 13 (A A,) — Ingiliz hükü- met mahafilinin, Torezin Strasburg- da çıkardığı hadise ile meşgul olduk- ları hakkında Daily Telegraph tara- fından neşredilen haber burada hay- ret uyandırmıştır. Resmen temin o- Junduğuna göre, Ingiliz hükümeti bu işe müdahale etmiyecektir. Almanyanın İngiltereye verdiği nota Londra, 13 (Radyo) — Almanya hülümati tawafındun Y Giresunda fındık fiyatları yükseliyar Köylü Seviniyor, Fakat Alivre Satış Yapan Tacir!er Zarar Görüyorlar Giresun, (Hususi muhabirimizden) — Bu yıl Giresun mıntakasında fındık mahsulü bol ve bereketlidir. Dış pi- yasalarda rakibimiz olan İspanyolların dahili harp sebe- bile fındık ihraç edememeleri, fındıklarımıza rağbeti ço- ğgaltmıştır. Talepler mütemadiyen arttığı içi.n Ağustos 19 da 47 kuruştan açılan fındık içi 65 kuruşa kadar çık- mıştır. Kabuklu tombul fındık ta 31 kuruşa kadar yük « selmiştir. Köylü bu vaziyetten dolayı çok sevinmektedir. 19 Ağustostan Evlül nihayetine kadar olan ıhr:_ıcşt,_ geçen senenin ayni aylarındaki ihracatın bir mislini geçmiştir. | Tüccar zararda Bu yıl fındık ticaretinin umumi vaziyeti gayet müsait ve tatlı git - mesine rağmen, fındık ihracatçıla - rınm hemen hepsi, maatteessüf bü - yük zararlar içinde bulunmakta - dırlar. Bunun sebebi de çok miktar- da alivre suretiyle satış yapmala - rıdır . Geçen 935 yılınm mahsul mevsi - minde alivre satanlar oldukça iyi kârlar elde etmişlerdi;. 936 yılmın temmuz ayında ise fındık içinin fiatı 87 kuruşa kadar düşmüştü. Elde ise henüz ihraç edilecek stok mal bulu- nuyor. Bol ve bereketli olarak görünmek- te olan yeni mahsulün idrakine de birşey kalmamıştı, İspanya ise henüz gayri tabil bir vaziyet yoktu, hattâ geçen yıldakine göre bu yıl İspanya- da mahsulün iyi olduğu haberleri de alınıyordu. Binaenaleyh, tüccar, alivre su Tetiyle satış yapmakta bir zarar mel- huz olmıyâcağına kanaat ederek 42 TENDİ kuruştan 49 ve daha sonraları 55 ku- büyük cami tamir ediliyor 3 ruşa kadar çok miktarda alivre Batış- lar yapmışlardır . * Halbuki eldeki stok mallarm satıl- msı ve İspanyada dahil harbin çık « ması, fındık fiatlarını hergün yük « selterek 65 kuruşa kadar çkarmış, ihracatçılar büyük zararlarla karşı « laşmışlardır . Bu büyük zarralar karşısında ta « cirlerin çoğu, ticaretin umum? kaide« lerine riayet ederek, alıcılarla arala«. rında takarrür ve tesbit edilmiş bu « Yuyramr tazmrimatrvermek süretiyferin yuşmuşlardır?; bir kısmı da ayhi şe « kilde uyuşmâk üzere bulunmaktâadır. Çi anınla Bu yıl Samsun tütünleri hem bol ve hem nefis.. Tütün Merkez İnşaatı Bitti BO a Yeniden yapılan “Samsu n” tütün merkez iskelesi Samsun, (Hususi muhabirimiz - den) — Samsun mımntakası 1936 tü- tün rekoltesi bu yıl geçen senenin - kine nazaran hem çok fazla ve hem de kalite itibarile daha yüksektir. Son yapılan tahminlere göre bu mıntakada tarladan kurtarılmış 9 milyon kilodan fazla tütün vardır. Yeni mahsulün satışa çıkarılması için bütün köylerde hazırlıklar ya - pılmağa başlanmıştır. Birinciteşrin sonlarında dizi tonkası piyasaya gel- miş olacaktır. Bu yıl bütün alıcılar da fazla istek- li görünmekte ve mübayaa için şim- diden hazırlık görmektedirler, Bu yıl mahsülün - fazla olmasına rağmen fiatların yüksek olacağı, tü- tün kalitesinin iyiliği nazarı itibara almarak, tahmin edilmektedir. Kışın on dört bin lira sarfile esas- li bir şekilde yıpılmun'ıı başlanan tütün merkez iskelesinin inşaatı da bitmiş, gerek İnhisarlar İdaresinin ve gerek tüccarın sevkedecekleri tü- tünlerin nakli için üzerine yeni de- kovil hattı yapılmıştır. Bir senedenberi inşaatı devam e- den yeni tütün ambarı da bitiril - miştir. —Bu yıl yeni mahsul alım satımı bu bina dahilinde yapılacak. tır. ya deniz anlaşmassı tenkit ediliyor. İngiltere hükümeti anlaşmanm sure- tini daha önce alâkadar bütün devlet- lere bildirmiş bulunuyordu. Alman- ya hükümeti notasında, Sovyot Rus- -| yaya yapılan müsaadelerin çok fazla olduğunu söylemektedir. İngiltere hü- kümeti bu anlaşmada, Sovyet Rusya- yet mahafili tarafından Alman nota sı, Almanya ile Japonya avasındı gizli bir itilâfin mevcudiyetine atfo lunuyor.. Ayni mahafile göre, Japon yanın da Almanya gibi hareketi bel lenir. Bu mahafil, Sovyet Rusyanı Alman itirazını nazarı dikkate alm yacağı ve İngiliz - Sovyet muahedes