10 Ekim 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3
10-10-9286 emma SON FIABEF? Asiler Madride Elli Kilomet- roya Kadar Yaklastılar AÇLIK TEHLİKESİ * İspanya Hükümet Merkezinin De- nizle İrtibatı Kesilmek Üzere.. Londra, 9 (Radyo - Tan) — İspanyadan gelen son haber lerde dahili harp şu vaziyeti almıştır: Asiler, Toledo cephesinde hükümetin elinden bir kaç mevkii daha alarak; Madride ü noktadan hâkim bir vaziyette 50 kilometreye kadar © yaklaşmış Jardır. Asilerin bugün İşgal ettikleri mev- kilerin en mtihimleri Varalperal ile San Martin'dir. Diğer taraftan âsi- lerin Madrit ile Aranjuez arasmdaki demiryolunu da bombardıman eitik- leri haber veriliyor. Bu hattın kesil. mesi, Madrit ile deniz arasındaki bü- tün muvasalâyı kesecek ve o Madrit erzak alamıyacak bir hale gelecektir. Bumun neticesinde gerçi Madrit ile Valenkiya ve Alikante arasında açık yollar kalacak, fakat bunları bor: bardımandan korumak mümkün olmu. yacaktır. Bu yüzden Madrit mnhtaç| olduğu erzak ve levazımı ancak kıs.| men tedarik edebilecektir. N Asiler, Cebelüttarık boğazını “taz mamivle hâkim oldular. sen Fastan İstedikleri gibimeKEr ve mühimmat getirtisor ve hükümetin zırhlıları ta. KUÇUK HARICI HABERLER ados valiliğine nakledi- RK leceği söylenen Italya» nın Londra elçisi Grandi, es. ki vazifesinden ayrılmıyacak- tir, . talyada iki bombardı - | man tayyaresinin ha - vada müsâdemesi netiğesin - de B kişi ölmüştür. omanyada Kralın hu - zuruhda aşkeri manev- râlar başlamıştır. Bu arada On tayyare düşmüş, bir pilot i örmüyar: | | ölmüştür. pi hiç hir mukabele görmüyor. LR “AR | lar. Fakat hükümet simalde Oviedo'da ulgaristanda Burgazda mühim bir muvaffakiyet kazanmış ol. başlarında iki güzel kız bulunan bir komünist te- şekkülü meydana çıkarılmış» tır, ! duğunu haber veriyor, Madridin ver- disi bir habere göre, Milisler Oviedo şehrine girmis, gelisim sevkülseve poktalarmı İşgal etmiştir. Bütün İ ... ” ” nsada istirahatte bu - |. m ales İ ciye nazırı“Eden- Londraya | Ankaradan Haberler. | | lr mini Atatürk “Ankara. 8 (Tan Muhabirin den) — Cümhurreisi Atatürk bu akşam üzeri şehir içinde ufak bir gezinti vapmışlardır. Gümrük Vekili Ankara, $ (TAN) — Gümrük ve İnhisarlar Vekili bugün buraya dön. di. 100 ve 1000 liralık kâğıt paralar Ankara; 8 (TAN) — Maliye Vekâ- leti makit işleri umum müdür muavi. «ni Rüştü yarım Londraya gidecektir. Küstü Londrada, her sene Yıprannak ve yirtaak süretiyle itfa olunan kâ- Zıt paralara mukabil basılmasma ka- rar verilen 100 ve 1000 “Miralıklazın basılmasına nezaret edecektir. Harirahlardan vergi Ankara, SYTAN) — Kilometre ve- ya ikramiye İasabiyie memurlara ve- rilen harciral n hava kuvvetle. rine yardım Ver&isi kesilmiyecektir. Para retin düşmesi üzerine misyon pazartesi toplana: tetkik edecek, icap eden Jacaktır. Sovyet nota (Başı t mitesine verdiği notayı “felâketli sirler husule getirebilecek mahiyette, telâkki etmektedir. Tribuna gazetesi, bunun Madrit kü. kümetini, kendisini bekliyen akibet- ten kurtarmak için yapılmış ümitsiz olduğunu Yazıyor. RADA Madrit, 9 (A.A.) — Leipzig ismin. deki Alman harp gemisinin mürette. batı faşistlerden mürekkep bir grup ile Navarre'lilerin başında olduğu halde La Corogme sokaklarında bir geçit resmi yapmış olduğunu El S0- cialiata gazetesi yazmaktadır. eri a. Faşistlerin Ispanya âsilerine yar-| oluyor. dm ettiklerini anlatan daha birçok deliller toplanmıştır. i Kont Ciyano Berlinde | Avusturya Görüşme'eri Kont Giyano Dün Peşteye Gitti Roma, 8 (Havas) — Berline gide- İ İrek Avusturya meselesi etrafında mü. | Ihim siyasi görüşmeler yapacak olan | Italya Hariciye Nazırı Kont Ciyano; | aym on beğinde hareket edecektir. Roma siyasi mahafili Italya ile Al ) manya arasında siyasi münasebetle- irin göl mükemmel olduğunu, noktai j nazar İhtilâfları bulunmadığı bildi- riyor. » Kont Ciyano, dün akşam, Gömbö- ün cenaze merasiminde hazır bulun- Mak üzere Peşteye hareket etmiştir. Cenevrenin Otoritesi Londra, 9 (Radyo) — Milletler Ce miyeti misakının hükümlerini tatbik meselesi Cenevrede müzakere mevzuu Bu meseleyi görüşüp bir ka- rara bağlamak için bir komisyon ku- rulmuş ve mlzakereve başlamıştır. yrrrmmane Isyamn korkunç eserlerinden Avrupada Fırtına 1Bası 1 incirlej kesçe kabul edilmiş olmasma ve ko- caman bir komitenin bu. prensipin tatbikatına bekçilik etmesine rağ men asilerin hava kuvveti az zaman- da hükümet hava kuvvetinin fiç mis- line çıktı, Askeri vaziyetin asiler le |hine dörmesindeki en büyük © âmil budur, Portekizin vaziyeti “eden ba m, dikkente Li bir orta MR Por: İtekiz İspanyol #aşistlerine - yardım etmekte herkesten ileri gitmiş, mü- |kadderutnı tamamile faşist memeler İkiz, müstemlekelerine dayanırak ya» | sar, Bu müstemlekeler müdulaasız- jdır. Portekiz, mlistemlekelerini o ko- rumak için daima İngiltere ve Fran- saya sığımırış, sadakatini teyit mak- sadile cihan harbine bile sürüklen- miştir. Öyle olduğu halde Portekiz deki faşist hükümeti, Portekizde f8- leri muhafazadan bile mühim gör müştür, Rusya, Fransanm arkasından ten hiç İstemiyerek yürümüştü. İs panyaya karışmamak prensipini ân- İcak Fransanın hatırı için, Franssnm | iç ve dış mevkiini kolaylaştırmak için kabul etmişti, Litvinof, Cenevre- | İdeki son nutkunda bunu açıkça an-| latmıştı, Rusyanın yeni teşebbüsü px bugün Rusya, Ispanya- daki asi tarafı tutan hükü metler, silâh göndermeye devam ©t- tikleri takdirde İspanya işlerine ka“ İrışmamak prenâipinden ayrılaesğir bi ilân etmiştir. Rusya bunu niçin yapıyor? Faşist memleketlerin âsilere yaptığı yardım hakkmda İspanya hükümetinin neş- rettiği nota ve muhtıralardan ve or- taya koyduğu delillerden mi mütoes- sir olmuştur? Madridin tehlikede ol- duğunu görünce son saniyede Orta- ya atılmak ve sollarm imdadına KO$- mak ihtiyacını m duymuştur? | Bu yeni inkişafa asıl hâkim olan âmili, İngilterenin Lokamo içtima na ait teşebbüslerinde aramak İcap eder. y Ingiltere, o Lokarno (devletlerini Londrada bir araya getirmeye Gal. şıyor. Maksadı Avrupada sükün Kur- mâk veya hiç olmaysa bunun imkân- sızlığını İngiliz milletine fiilen gös- termek ve anlatmaktır. İngiltere, Garbi Avrupa sulhünden ve Impa- ratorluk yollarınm © emniyetinden başka hiçbir meselede kendini doğru- dan doğruya alâkadar görmüyor. Diğer taraftan Almanya, Fransa ile Rusya arasmdaki misak, sıcaklı. ğını muhafaza ettikçe Avrupa anlaş- masına &it müzakerelere karışmayı kendisi için faydalı addetmiyor. Son zamanlarda Fransada, Garbi Avru- Daya ait İngiliz düşünüş tarzmın az. TAN Tevfik Paşaya DAR Birkaç Hatıra Fani vücudunu şimdi toprağ a tevdi ettiğimi; ilk defa Londrada! görmüştüm. 1911 de W dra da Büyük Elçi bulunuyordu. 31 MARTTA Tevfik Paşa Abdüt sönük ve hattâ âciz İ şöhret almışt; faka hamit devrinde t 31 Mart irtica- Tevfik Paşayı hintondean Lon- Sefareti Başkâtipliğine na kledildiğim vakit merhum ora, gün orada misafir olarak alıkor ve av partileri tertip edilir, 1911 de Tevfik paşa da müteveffa İmda oynadı: hayırkâe rol şüphesiz | - Kral V George un misafiri olarak fazla kun dökülmesinin önüne geç- | Windsor'da birkâç gün kalmıştı. Lon- imiş, bukranm, o zamanki şarait da- 'draya döndükten sonra tabii m iresinde, malimkiiy, olabildiği kadar) yikte olup bitenleri anlattı . iyi halledilmesine yardım etmi. işti. Bul Sarayda geçirilen ilk gecenin #hba. man yle fena bin söhrete <tüyık| he yerel milenfirlerini alarak ava git- ms idi?. Ben, yeni Amirim hakkında bu yı tezat duygularla Atı, tu; fakat bey vukuflu, tecril çü m kıymet veririm, Her ne İse, gimdi diye yiz. girişmenin Sirası değil. FIKRALAR, NÜKTELER Londrada bulunduğum İki zarfmda merhüm akşam üzeri İzan selaret bin, İ kalem odasma ki hatıralarını içinde en ziyade Mart, irticnma, şa ile muhabere, lara mahal verilmeksizin vasıl bastırıldığna dair olenlardı. Bu hatıraları ve arayı fıkraları o kadar *yi anlatırdı ki, saatleri geçip te arkadaşlar birmi diye ve hattâ im ölürdü. n 26 Kadar dinledi Oğlunun bugün TAN da söylediği nükteleri ve fıkraları vardı, hatıratımın tuhaf taraflarını veyahut gülünç fıkraları analtirken i güler, yüzü ifadeli çiz. değişirdi. Sanki o | durgun bakışlı, lâkayıt yüzlü Teyfik gibi pek hoş gözlerinin ii gilerle bü Paşa bu adam değildi. ESKİ SEFİRLERLE Hasılı Tevfik paşa eski devir öl met İlka ederdi, Tİ meşhur M. Paul Cainbon ile Talya #efiri Marki İmperiali arasıra sefare. te gelirler ve pasa İle görüşürlerdi, ziyaretler Londra elçimizden ziya- “3 vaktile Istanbulda #efirlik ettik. leri devirde tanımış oldukları ve se. “iyesini takdir ettikleri eski harici. Ye nazırımıza yapılırdı. KRALIN AVINDA İngilterede bir âdet vardir: Kral ondradaki büytk elçileri her sene 8 mevsiminde şehir civarmdaki Windsor sarayına davet eder, bir iki —— Sok tesir bıraktığına dâir emareler Görülmüştür. Rusya, İspanyaya © karsmamak Prensipine zaten Fransanın hatırı için karıştı, göre, bir taraftan bu emareler, diğer taraftan İspanya. daki hâdiseler karşısında, hareketle. rinde serbest almak ihtiyacımı duy. muş olabilir. Netice ne olacak? En büyük ihti. mal, işin yine tatlı dille örtbas edil. imesidir, Eğer General Franko, ilân leltiği 15 İlktesrinde milli İspanyol Bayramı münasebetile, Madride gir- Meye muvaffak olursa vaziyet kendi kendine, hâd şeklini kaybedecektir. O zaman İspanyada gürültü bitmiş Jolmıyacaktır. Fakat İpkı Habeşis- tanda olduğu gibi, bir tarafta fiji ve hâkim bir kuvvet kurulacaktır, diğer tarafta da ya İspanyadan Ayrılmış bir Katalonya göreceğiz veya bugün. kt roller tersine değişecektir. Yani Franko tarafı füli hükümet mevki. de görlinecek, bugünkü hükümet ta. Taft filli hükümete karşı duran dağı. Dık Ve asi kuvvetler vaziyetini onla. caktır, Ahmet Emin YALMAN aklısetim,, deni- selekesine, ne kadar sun, zekâdan ziyade bahse Sene eri bâ- benim masa- ğa oturarak es-| anlatırdı. * Bunların Zevkle anlattığı 31) Mahmut, Şevket Ps- sine ve büyük ihtilât- irticam arkışttrdiğı rer sivıştıkları halde benim saa vi İçi süyle kiymetli bir diplomatı. Vek; faşi al ike. | Süvle kıyı . Vekar. şizmi müdafag etmeyi müslemleke- “ ve dürüst ahlâkiyle etrafına bür. Londrada bulunduğum iki Seneye |Yekm müddet zarfında Fransa sefi. tiği vakit Tevfik pasa İlerilemiş. ya nü- sını ve esasen avcı olmadığım li. i Kral Corç, o zaman on altı Yaşında bulunan büyük oğlunu cağırtıp, ay. cılarm avdetine kadar PASOYA refakat etmeye memur etmek gİDİ ince bir nezaket eseri göstermis! Ben, eminim ki genç Prens dö Gal, zarfında sıkılmamıstır. Onun fıkraları ile iyi vakit geçirmiştir. A. enaba Edvard VET İstanbula geld vakit, tam bir çeyrek asir evvel baha. mın emriyle ikram ve İZAZ ettiği bu eski Osmanlı sefirini hatırlamış mıdır? HARRE GİRERKEN Tevfik paşanm Londra resmi mah. fellerinde tuttuğu mevkii takdir et- mek için hatırlamak lâzımdır ki: 1914 te nihayet Osmanlı Impara- / forluğu da harbe şilrükleherek itiA£ devletleri nezdindeki sefirlerimiz İs- tanbula dönmek üzere yola cıktıkları vakit, Mgiltere hariciye nazmı Sir Bdvard Grey, Tevfik Paşayı hürmetle selâmlamak nezaketini göstermişti. Halbuki Fransa cumhuriyeti nezdin- deki sefaretimiz Bordeaux'dan bare- ket ederken kapınm önüne biriken bir kaç bin kişinin nümayişinden kaçm- mak için otelin arka kapısından Şikmak mecburiyetinde kalınmıştı; bunla beraber merhum Rifat Pa #n da kendisini sevdirip saydırmağa muvaffak olan sefirlerimizden olduğu için Fransa Hariciyesi protokol şefi istasyona gelip Madam Rifat Pasa- ya kol: vererek vagonuna kadar Rötürmek nezaketinde kusur etme- mişti, Bordenux'dan hareketimiz sabahı Petreaburg'tan gelen bir ajans tel - Erafinda Rus Çarlığı payrtahtın. deki maslahatgüzarımızın hareketi - nin biraz gürültülü olduğu ve hattâ sefarette uşaklardan birinin masla - hatgüzara el kaldırdığı bile haber ve-| riliyordu! iş İverek itizar etmiş. Bunun üzerine Tevfik paşa ile geçirdiği birkaç saat! hoş | 1 se FELE Bir Masal Hazreti Süleymanın dünyayı idare Jettiği devirlerde hayvanlar ayaklan- İmaşlar. — Nedir bü insan oğlunun elinden çektiğimiz?! Diye avaze başlayıp şek- vaya şüraya dayamışlar: — Bizim insanlar tarafından har- canmamız, etimizle, sütümüzle, pos- tumuzla onların İşine yaramamız su- kadderdir. Lâkin musluca yapsalar da başımızı, ciğeri. mizi, işkembemizi etimizden, tüya - müzden, sütümüzden ayırıp darma- dağınık etmeseler ne olur? Madem ki bizi pazara çıkarıp satıyorlar, Bari olduğumuz gibi satsalar da ciğerimiz bir elde, kuyruğumuz öteki elde, boy- İmuzumuz bir üçüncü satesda eihüsl tepemizden tırnağımıza okadar syni ellerden geçsek!,, İnsanlar satılırkon parçalanıyor mi demisler İ Süleyman peygamber bu şekva ü- zerine uzun sakalmı eline akp düşüm- ceye dalmış O esnada Hazretin akıl kâhyalarımdan meşhur bir köse de 9- rala imiş; müsaade isteyip demiş kiz — Devletli! Hayvanların bu şikâ- yetleri vakidir ama haklı değildir, 75- ayrı satılır, Gerçi zâhirde ilişilmemiş sanılır ama © satılanları yoklasalar Soğunda yürek, dimağ, ciğer yoktur. Onun için hayvanatın bu sekvaları yerinde değildir demis, Wazreti Sü- leyman da davayı reddetmiş, Şimdi © Rün bugündür hayvanların eti, sü- til, eliğeri, bası, ayağı, postu ayrı ayrı satılmak an'ane olmustur. . FELEK Okuyucularımızdan |, H; Mektubunuzu geç aldım. Teldifiniz savanı dikkattir. İleride bu bahse iliş- mek niyetindeyim, Sayılar, NASIL YAZIYORUZ? | Yaz ile kış bir terazinin neiteva- sin olan kefelerine benzer. —“Hasan Kumçayı, KURUN/8 - 10 - 1936, “ Terazinin “mütevazi olan, kefelerinden kevazin olmıyanları, da var mı- # Bunlardan ne birincisi, ve de kine cisi memnuniyeki mucip bir haldir, — Hikmet Münir, KURUN, 8.10 1955, Gelecek fiilin miy. Olması lâzım geldi. “Ne. ne, den sonra bet mi, yoksa menfi mi ri meselesi türkçenin belki en karışık gölesidir. . Muharrirlerimiz arasnda eme bein de, menfinin de, munrızlarımı çekek Ie ittihama gidecek kadar Müteassıp tarat. ra insanlar da olduğu gibi satılmaz lar. Onların da bası ayrı, ciğeri ayrı, © Yüreği ayrı, dimağı ayrı ve mideleri tarları var MÜTAREKE GÜNLERİNDE sapanca, Şimlerin sonuna getirdikleri v 4 İ saman ; I Tevfik Paşanın Mütareke devrenin. | izi mer iki gari va Makiind kr iii de sadrazam &rfatile Mili harekete | bir karşı takip ettiği yol hakkmda Züze- telerimiz hayli şeyler yazdıl rı tekrar etmeğe hacet yok. ar. Onla- 1920 de mucip bir haldir, Cümlenin sönüna muhakkak şaşırıyor. sonra anlıyorür. Sevre munhedesini tebellüğ etmek ü. kümramesinin “devlet mefhumun - zere Parisç gittiği vakit o idam hü. |Y; dan eser birakmadığı” na dair İstan. d bula gönderdiği telgraf merhumun lehinde kaydedilecek bir hatıradır, Keza 1921 de Londra konferansın. da Loid Core'a karşı “sözü milletin hakiki mümessillerine” bırakmış ol. masi da yarım asır Osianlı tt üniformasmı taşımış bir vezir fından sadir olmuş bulunması itiha- rile — merhumun başka biçi yeti ve hizmeti olmasa bile siyasi hayatını tarih önünde tezkiye etmeğe kâfi bir medeni cesaret ve yurtseverlik misalidir. Bugün mu « salla taşındaki tabutun önünde ileri- de tarih mahkemesinin vereceğinden | Durak, değil mi süphe etmediğim o hükmü duyar gibi l oluyor ve bu muhterem adama ru“ hursun derinliklerinden rahmet oku- yordum, Rauf A. HOTİNLİ Fransada Anarşizm Paris, 9 (A.A) — Tempis anarşist hareketin bilhassa ayrıldıklarını bildi rmektedir. saltana. tara- bir mezi- — uzun Kzetesi, Paris'de mühim sürette artmış olduğumu, hi, kümetin bu hareketinin inki, çok endişe İle takip etmekte nu ve müfritlerin, Rnârşi ha iltihak için komünist pa şafmr az olduğu. reketine rtisinden yalnız Usküdar iskelesi, tarafındaki durakta cankurtaran kaldırımı dır; diğerlerinde yoktur, da, İstiklâl caddesinde de doğru gidenler de vardır; raya doğru inenlerde yoktu. Ayni yolun sağında otom, arabalar adam çiğner de nemez mi? — Hem nal, ma, CUMHUR!YET, 9 . 7 larını birinci cü duraklar... Dura! me de iner, İve uzuktan | muz hissini de vereme | sinde birer canklır Şilmleye tesadüf edemezsiniz. Konuşur. en: “Bunlardan ne biri memnuniyeti. mede ikincisi, deriz. elen fili müsbet olunca « biran düşündükcen demek hi o fiilin müsbet değildir. " Köprüdeki üç tramvay Dx var. Beyoğlun. Tuksime © Galatasa- ir. Nedemp obiller ve sohende çiğ a, hem muh: 0 - 1936. "Gidenler; ve in sikredilmemiş şen izi lede araymı. “Ne İmiep duraklar, inen Onlar” Üstünde, ne eder ük AŞ Gibi sık“ almadığı Körükmediği için bize iniyor. r Ikinci cümledeki “ ismi — faillerin ri, tramvay durak yerlerinin hep. yaran kaldırımı Ç“çefan adi gerçekten be X iYi! Fakaş ii Fakat davasın bir misal / arıyamaz inen trams rtaran kal. SLİZİĞİ cağ. İngiltere U Hic, Londra, 9 di (Radyo) — h ta.
