10 Ekim 1936 Tarihli Anadolu Gazetesi Sayfa 1
Yirmialtıncı yıl No. 7038 Cumartesi 10 Teşrinievel 936 Hükümetimiz Antakya mes'elesi hakkın- da Fransa'ya nota verdi. ZEDEESD İ CĞT Uluslar sosyetesi fmaıısel komisyonunda Kontenjan ve kliring usullerinin kaldırılmasına karar verildi. SN N 3 kol şehr muha:ara ediyor : Madrid tehlikede! Âsi tay- İspanya'dan sonra Falih Rıfkı Atay — Alkazar'ı yıkacak misımız? Sualine faşist bir generak — Kulfa kalbin hizasında de- ğildir, onun üstündedir, diyordu. Aklın dahi izyan ettiği kor- kunç boğuşma, nihayet, ihtilâlciler İehine bir - zaferle bitecek midir? General Franko, şimdiden, İspanya nasyonal sosyalizminin devlet rcisi sfabım almıştır. Öyle görünüyor ki Akdenizin öbür. ocunda, sosyalist ve demokrat Fransa'nın cenubunda yeni bir faşist diktatöryası doğ: muüştür. Bunun Primo dö Rivera, dik- tatöryasından bir farkı — olacaktı İ General — Fraoko, sözleri ile, Hitler ve — Musaolini'nin doktrinle- rine yanaşmakta olduğunu göster- miştir. Hemen hemen memwleket ölçüsünde bir partisin ve onun maddi ve manevi disiplinle- rinin kuralmasını İspanyol şartla- tıms ae kadar elverişli olduğuna | zaman gösterecektir. İç bezban — taribi o kadar bü- yük olmuştur ki, ilk bakışta, bu eşsiz faciadan milletlerin esaslı bir derş aldıklarına hükmetmek akla yakın geliyor. Halbuki, tam bunun #ksi olarak, meselâ Transa'da de- mokratik scçim nelicelerinin şid- det ve tazyikile akim birakılmak | teşebbüslerinin arttığım görüyoruz. Madrid hükümeti dahi, demokrasi vevllerinit tabil bir eseri idi. Hakikat odur ki sosyalizm ve faşizm boğuşması, bir Avrupa mes- elesi haline gelmiştir. Bir memle- kette sosyalist - gayri ve sağlam bir ekseriyet kurmadıkça, demokrasinin iflâs ertiği ilân edilmek, eğer bir ekseriyet sosyalist olursa, önu par- lümento dışından ve zorla yıkmağa teşebbüs etmek âder olmuştur. Hec türlü cihazları ile tecssüs eden faşizmler, başka yerlerde sosyaliz. min zafarini kendileri için bir teh- dit saydıkları gibi, iktidarı ele n sosyalizmler de, en- başta rıı,» m tehdidini tosfiye etmeği vazilfe saymaktadırlar. Bu kargaşa- hıktan — yalmz şimal memteketleri kormabilmiştir. Fakat davanın asil can alıcı noklası şundadır: Büyük — Avrupa faşist diktatöryala- Tanın — idaresine aldıktan sonra, bu diktatöryalar arasında femperyalist bir cephe kurmak ve Ayrupa bul- ranlarını diğer milletler ve kıtalar elbirliği ile hafiflet- bugün gülünccek bir olmaktan çıkmıştır, Si- Kâhazlanına ve sulh, battâ bütün Cenevre, yalmız hür domokrusilere mal olup kalmıştır. yeni memleketlerini zararına bir mek (Cikri, tasarlama Rejim mücadelesi artık o ka- dar bakikidir. ki - Avrupa'nın karanlık kilise devlet mücadeleri - buadan — daha fazla hakiki Gdeğildi. Bir milletin iktidar savaşı zamanlarında va yapan iki cephesin: den birinin bir kuanı yabancı dev- letler, ötekinin başka bir kısım ya- bancı devletlerden yardım istemeği Vatan hiyaneti saymadıkları, ve kendilerini, doktrirlerini kabul et- tikleri yabancılarla bir, ayni (Çikir. de olmadıkları vatandaşları düşman saydıkları zamanlar, din ve unıf kaygalarından sonra, şimdi, bu re- jim kavgasında görünüyor! Sol en- ternasyonale karşı, sağ enternaryo- Bal ayni silâhlarla teşkilâılanmıştır. Bunlar sözde, münakaşada, na- zariyede, kalmıyor: — İhtiraslar kal- bin de, kafanın da üstünde, Avru- Payı iptidat bir Vandetta sahnesine Şeviriyor! Frar sız murahhasının raporundn. şimdiye kadar devletlerin kullandıkları ekonomik tedbirlerle dünya ıulâlı bulamaz, deniliyor İstanbul, 9 (Radyo) — Bugün | borsada sterlin 613618 kuruştan muamele görmüştür. Dolar 124- 126 kuruştur. Altın borsa dışında 1020 kurüşü - çıkmıştir. Merker bankası tahvilleri 95 İiradır. Geneyre, 9 (Radyo) — Uluslar sösyetesi ekönomik ve finansel komisyonları, bogün toplanmışlardır. Finansel komisyon, İngiltere. Fransa arasında tesbit olunan (Çis nansel tedbirler üzerind * tevakkul Çetmiş ve bütün devletlere birer ihtıra göndererek, bu tedbirlere k etmelerini ve komenjaniman kambiyo Hakkındaki usallere yermelerini - tavsiye edik delegesi söz alarak axun hrvnnııılı Bulunmuş ve pae ralarımın kıymeti yüksek olan dev. "letlerin nmazarı dikkatlerini celbey- lemiştir. - Mütcakiben, Rus ve Ma- car delegeleri de aöz söylemişler. dir. Komisyon, bundan sonra Fran- Devletlere muhtıra gönderilecek. sız projesini kabul eylemiş, kambiy> kontenjan ve kliring gibi usnllarin, sureti kat'iyede kaldırılmasını mu- vafık bulmuştur, Bundan sonra ekonomik ko- misyonda iptida tmaddeler mes'elesi konuşulmuş ve Macar delegesi, ip- tidat maddeler temin - etmek husu- sunda bazı devletlerin uğradıkları müşkülâtı sayımıştır. Polonya dele- gesi do Tmuühaceret — mes'elesinde durarak, bunun ezebest kalmasinı istehiştir. Rus delezesi, bunun &t rafile tetkik temiştir. Fransız ekonomi bakamı M, Sipinas, uzun beyanalla bulunmuş ve ticsrelin Serbestisi gibi insanla- rın da her istedikleri memlekete serbest olarak seyahât ve ikamet etmeleri Tâzım geldiğini ileri sür- müştür. M. Sipinat, ayrıca da bir rapor verimiştir. —Sonu 6 ıncısayfada — ve mürakeresini i —a & ea —— yareler beyanname atıyor! 800 esir kurşuna dizilecek, eski diktatörün oğlu asılacaktır. Hukumetcıler Oviedo'yu aldı. Sanıdt Buryalaın ı.pa,.. |Modrid boşal!ılıyor. 6 bin cocuk çıkarıldı. Diktatör - Franko, bnşlm devletlere toprak vermiyeceğiz, diyor. ya işleri üzerindeki son notası ne akisler bıraktı! Fransa endişeye düştü. İngiltere, Kimi tehdittir, kimi köme- | didir, kimi Rusya Avrupa işlerini bozmak istiyar, diyorlar. Nelalene v scar Arab- Yahudı ihtilâfıne oluyor Bir taraftan « ateş, Belçika ve Romanya ordularının |diğer taraftan yaptıkları manevralar.. —ai Tüiyej 9 (Redyo) — Kral Leopold, Belçika — münevrolarından — sonru yeni İstihkâmları tetkik etmiştir. Bu istibkâmlar Alman budutlarından 52 kilametre mesafede yapılmaktadır. Bükreş 9 (Radyo) — Romanya Kral bizzat Lugosa gitmişlerdir. Kral bütün manovra ııhııun tefliş etmiştir. ordusunun — manevraları başlamıştır. manevralara - iştirak etmiştir. Kabinco erkânından bir kısmı Gümrük işleri etrafında tedkikat yapıldı. İnhisarlar müsteşarı, gümrük kumusyon. cularının şikâyetlerini dinledi. Gümrük ve inkisarlar müs- teşarı Adil Okuldaş Birkaç gündenberi İamir'de bu- Tunmakta olan İnkisarlar müsteşarı Adil Okuldaş, dün ithalât ve ih. racat gümrüğülde hamı tetkikatta bulunmuş ve müteakiben gümrük- ler başmüdüriyelinde akşama ka- dar meşgül olmüştür.. Bu emada gümrük komisyoncularından müte- şekkil bir heyet, müsteşarı ziyarcı ederek, 1 temmuzda tatbik mev- kiine konmuş olan kabulü muvak- kat nizamnamesi bakkında şikâyet. te bolunmuşlardır. Haber aldığı: mıiza göre, müsteçar, komisyoncu: Tarın noktai nazarlarını not etmip tir, Kabulü muvakkat nizamname- sinin ileçi sürülen mahzurları, ha- riçten, tekrar ihraç edilmek şartile ithal edilen mevad ve surufun, yeni nizamname mucibince her ih- racında ayrı ayrı beyannemelerin tanzimine İüzum — gösterilmesidir. Halbuki eski wenlde, bu gibi mad- delerin jehalinde miktar tesbit olu- Dur ve her ihraç vuku boldukça, tüccarın veriliği kayıt üzerine ils racat ve ithalât gümrükleri arasın- da mahsobu icra edilmek suretile her tüccarın muamelesi kapatılırdı. Yeni nizamname ise, her ihraçta ayrı ayrı. beyananame — tanzimine âmir olduğundan, tüccarların — işi zorlaşmaktadır. İnbisarlar müsteşarı Adil Okul- daş, gümrük işlerinin daha — enlim ve seri bir tarsda yürüyebilmesi içia bazı tedhirlere tevessül edil- mesi lüzumuna kani olmuş ve alâ- kadarlarla bu hususta konuşmuştur. Meselâ, ticareti dahiliye oşyasının, uzun müddet anbarlarda kalmama. sını temin etmek ve aaatı mesai haricinde çalışan gümrük memur tüccar — tarafından — verilen messi ücretini yeni bir şekle sok- mak gibi işler. üzerinde ehemmi- yetle tevakkuf edileceğini baber aldık. Kendisi, İzmir'de bulundu- gü müddetçe bu noktalar hakkın. da elâkadarlarla konuşmuştur. Adil Okuldaş, dün — öğleden sonra Valimiz Fazhı Güleç'i ziyaret ederek uzun müddet konuşmuşlur. Adil Okuldaş, bugün şehrimizden İstanbul yolile Ankara'ya dönc- cektir. Fransa'da kar Paris, 9 (Radyo) — Fran- sa'nın muhtelif yerlerine kar yağmaktadır. Brinyor, Var'da kar çoktur. Liyon'da soğuk artmıştır. anlaşma faaliyeti! İngiliz zabıtası bir Arabın üstünü araştırıyor. Kudüs 9 (Radyo) — Yemen, Irak, Maverayi — Şeria ve Hicaz bükümdarlarının Kudüş mül tüsü ve Arab komitesi nezdinde kanlı hâdiselere mihayet verilmek üzere yaptıkları — tavassat iyi neticeler vermeğe — başlamıştır. Hicar kralı İbnissoud'un murahbası Şeyhül Kâ. mil bu hususla: — Bu tavassuta ilk samanlar- da Kudüs. müftüsü muhalelet et- mişse de çşimdi Arab rücsasile bir uzlaşma noktasına — gelmiş bulunu- yoruz. — Bü uzlaşmı, — İngiltere'de gelecek Ali tahkik heyetini tinde tahkikatını bitirinceyo kudar bir mütarekedi Maama- Fih önümüzdeki haf ta a kan dökülmesi nihayet bulacak ve Arab'ların haklı metalibatımın — ka- bul edilmesi de çok mulhtemeldir. Çünukü Arab'ların en birinci şartı, Yahndi muh>ceretinin durdurulma: sıdır. Demişlir. Hayfa 9 (AA) — — Royterin bildirdiğine göre obüs topları ve tayyareler kullanan İngiliz kuyvel- Teri Kermel dağında ikiyüz Arab ailesi ile muharebeye totuşmuştur. taraf tan öyle zannedili- yor ki Arab grevi yakında bitorek- tir. Çünkü yüksek Arab komitesile İbaissund'un muralıhası Şeyhül Ki- mil Kasab arasında müzakerelere tokrar başlanmıştır. İrım 'un uınlında halk korku ile âsileri. selâmlıyor. Sevil, 9 (Radyo)— Madrid hü. kümetine mensup askerler Oviedo- dan geri çekilmişlerdir. Oviedo iki aylık bir muharebeden sonra, gim- di tehlikeden uzaktır. Barselon, 9 (Radyö) — Ovlede yolu üzerinde müthiş bir muharebe devam etmektedir. | — - Bilbao, 9 (Radyö) — Hüküme- tn elinde ve Bilbao vapnıranda bulunan 800 esirin kuzşuna dizil- mesine karar verilmiştir. Bu kara« rın sebebi, âsi sef'inelerin hüküme- te mensup bir sefineyi batırmş olmalarıdır. —Sııııı Ginci sayfada— Menemen ve Bergama ovalarının sulanması Emiralem civarında bir baraj yaptırılması mutasavverdir Geçen hafta içinde şebrimize gölen sayın Nafia - Vekilimiz Ali Çötünkaya, Menemen'de - belediye dairesinde alâkadarlarla görüşerek Menemen ovasının Gediz nehrinden açılacak — cetvellerle muntazam bir tarzda sulanması ve bu ovadan bol malisul alınması hususunda tetkik. lor yapmıştı. Haber aldığımıza göre Nafıa Vekilimiz, bu mes'eleye bü- Yetkikat yaptırmak üzere mü- tahassısları, Cediz nehri mecrasına | göpdermiştir. " Menemen — ovasının ediz nehrinden sulanmasını temin için Emiralem nahiyesi civazında Gediz sülarının aktığı iki dağ ara- sındaki oldukça dar yeçitte yüksek bir baraj yaptımlması tasayvur edil- —Sonu Gınct sayfada— ' yük bir ehemmiyet atfotmektedir.
