9 Eylül 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5

ği w "hu büyük tehlike karşısında ayakta | da hir fikir edinecek ve sonra bamlazı © Miyetinin bir meşheri olabilir. Ve kil- Mama 99-036 IT AN Gündelik gazete Başmuharriri Ahmet Emin Yalman Tan'm hedefi: Haberde, fikirde, herşeyde temiz, dürüst, samimi »İmak, kariin gazetesi olmaya çalışmaktır. Günün meseleleri | E! ve ev işleri ye RI Vaktile büyük tersanelerimiz varmış Ve bu tersanelerde diğer memleket- lerde misline rastgelinemiyecek Se) £ede güzel gemiler, sandallar, kad) galar yapılırmış. Bu büyük iş yanında bir sürü de| küçük sanayi teessüs etmiş. Bütün | Galata tersane etrafında çalışan kü- Şük sanayi erbabı İle doluymuş. Geminin arkasına motör takılmen, İersane bu yeniliği benimseyememiş. Teknecilikten ileri gidememiş. Gemi. | tiliğimiz. gerilemiş, onunla beraber et tafmda bulunan küçük sanayi de ya- Yaş yavaş ortadan kayboluvermiş. Vaktile Türk eğerleri dünyan en Kürel eğerleri imis. Türk, süyari bir Millet olduğu için atma meraklı ba » kar ve eğere, ehemmiyet verirmiş. Makine sanayii ucuza eğer yapma- Ea başlayınca Türk eğerciliği sönüver Miş, | Bu miselleri birer birer binihaye u- Amtabiliriz., Şimdi memleket büyük sanayi dev ne giriyor. Büyük sanayi ötede be- Pide kalmış olan, milyonlarca insanı Keçindiren, yahut evlerde ninelerimi- »in yaptığı küçük el ve ev islerini de ertadan kaldırabilir. Vaktile ihtiyat h bulunmazsak, yaşaması Hâzımı ve| taruri birtakım milli küçük sanayiin durmasını temin etmezsek, bir çey - tek nara kalmaz, el ve iş sanayimiz. | #en eser kalmayabilir. Hükümet Ankarada açmak teşeb. ” büsüimede bulunduğu el ve evisl sergi- si İle Bü Biüymie tehimeyt" EörMiis vE “karsılamağa karar vermiş bulunuyor. El ve ev işleri sergisi, eski ve yeni bütün küçük sanayi eserlerini bir ara | ya toplayacak, Türk sanatinin zevk | * inceliklerini teshir ederek bunlar dan yaşaması lizımgelenler hakkım, - korumak için esaslı tedbirler alacak- tır. Onun için bütün küçük sanayi es- habınm bu sergiye karşı büyük bir a- Mika göstermeleri, eserlerini burada feshir etmeğe çalışmaları kendileri “cin hayati bir meseledir. Bu sergi eski ve yeni Türk mede-| Sik sanayi erbabına bu meşheri zen Xim bir hale koymak için devletçe hii- tim imkânlar verilmiş Hükümetin bu teşebi takdir gire İspanyada bir kütüphane Avrupa mecmanlarından birinde İspanyada dahili harp yüzünden tah *İp edilen bir kütüphanenin resmi- Nİ gördüm. W inci asırda yapılan bu kütüpha- bugün dünyada mevcut kütüpha- en herhangi birile boy ölçüşecek İar mükemmel ve zengin. Dikkat ediniz. 17 inci asırda yapıl. Bu kütüphaneyi gördükten sonra Made hâlâ şöyle rahat oturup okuya. bir kütüphane mevcut olma - em düşündüm ve içimden ağla - Merseyi yapan Cümhuriyet hükü - Meti Türkiyeye bir de engin ve mü kültüpham e Vekili ile Müsteşarın tetkikleri aliye Vekili ile Maliye Müsteşarı hin 9 İstanbul defterdarlığına gel- İşler, İstanbulun mali te ik ederek vergilerin zamanında | Bili etrafında yeni direktifler ver» | ler ve kadro işleriyle mesgul ok. | lardır, İİ sene: Başkaları Ata- türkün etrafında çalışanlar Amerikalı Muharrir Mel. | i vin Hall “Asya” Mecmua- | İl sna “Gesinin etrafındaki ; i adamlar” başlığı altında u- İ zun bir makale yazmıştır. Bu yazıda, makalenin -en canlı kısımların ei tatürk'ün etrafında çalışan adamlar, ik- tidar mevkiinde bulunan diğer adamlar gibi merak uyandıran şahsiyetlerdir. Atatürk iş başına getirdi- ği adamları seçmekte di- rayet göstermiş ve talih kendisine yaver olmüş- tur. Onun hazırladığı bü- yük milli kalkınma pro- gramını, milletin sinirleri- ni germeden, milli kay- nakları kurutmadan tat- bik için, yalnız sürükleyi- ci enerji kâfi değildir. Bu- nunla beraber Türk mille- tinin mukadderatına yük- sek bir imanla bağlı ol- mak, feragat ve fedakâr- ek,“ yüksek”fi- kir kabiliyetlerine sahip olmak gerektir. Ve bu adamlarda bütün bu has- letler eksik değildir. Bugün de, Ismet Inönü İle Fev- xi Çakmak, mücadelei miliiye se- nelerinde olduğu gibi, Atatürke başkalarından yakındırlar. Bu üç kişi, Atatürkün, hâkim dehası ile eski rejime karşı kıyam ettiler. Bu 16 senedenberi teşriki mesai ederek yıkılan ve her manasile if- lâs eden bir memleketi derleyip toplamaları o dilşünülmeye değer bir hâdisedir. eni Türk hükümeti, muazzam bir programla © çalışmakta- dır. Müttefiklerin Türkiyeyi ortadan kaldırmak için hazirla- dıkları plân suya düştükten son- rs Türkiye kendi mukadderatma hâkim oldu. Fakat elinde bu işi yapmaya yarıyâacak ovesğiti veya parası yok gibiydi. Yapılacak İş milli vahdeti ve is- tiklâli korumak, ümmi köylüleri okutmak, milli müdafaayı yeniden kurmak, ziraatçi olan memleketi sanayileştirmek, modern © vaajta- larla memleketin verimini arttır. mak, memleketi ihtiyaç zamanin» da yabancı kaynaklardan müstağ- ni etmek, mürakale sistemini 18- lah ederek memleketin her parça- #iı biribirine bağlamak, sıhhi ge- raiti düzeltmek, Türkü garplılaş- maktan alakoyan bütün engelleri yıkmak, uzak yakm bütün mem- leketlerle | dostane münasebetler tesis etmek, beynelmilel âlemde Türk kredisini yükseltmek ve dış ticareti denkleştirmekti. K Wa bir zaman içinde bütün bu adilerde o kazanılan muvaf- fakıyetler, son devrin en göz ka: meştırıcı muvaffakıyetleri ara sındadır, Atatürkün yolunda Okendisile beraber çalışsnlerm birincisi olan Ismet İnönü, karar vermesini bi- | len, kafası vuzuh ve mantıkla ig- Bizi liyen, realişt bir agamdır. Kendi- si parlak maziye sahip bir asker olduğu gibi uzak görüş- lü bir devlet adamıdır. Ismet In- önlü, Türkiyenin bütün komşulari- le ve büyük devletlerle dosta mi ebetler o tesisine olmuğtür. Türkiye ile diğer dey. © letler arasında imzalanan oademi tecavüz paktlarmdan sonra, bey- nelmilel diplomasinin en değerli eserlerinden olan Balkan paktı ile tetevvüç etmiş bulunuyor. ? smet İnönüne diş İşlerde Dış Bakanı Rüştü Aras yardım eder. Rüştü Aras, Paris ve Cenev- renin, cenubu şarki Avrupa dev- let merkezlerinin çok aşina oldu- ğu bir simadır. Tevfik Rüştü Arasm iktiderı, Türkiyeyi garki Avrupa politikasının büyük bir kuvveti yapmaya hakiki bir yar- dımda bulunmuştur. Hükümet, Celâl Bayarm tesvi- kile diplomatik paktlardan başka ticaret ve klering anlaşmaları yapmış; 19 hükümetle yapılan bu Türkiyenin ekonomik vaziyeti namına çok faydalı muş, Türkiyenin ihracatmı iler letmiş ve ticaret o muvazenesini müssit bir hale getirerek harici taahhütlerini ifa etmesini o temin etmiştir, anlaşmalar ol tatürk milli müdafaayı kur- tarmak, hazırlamak, cihaz- lamak işini Mareşal Fevzi Çakma- ğa vermistir. Fevzi Çakmak, mem- leketin kara, deniz, hava müdafu- asından mes'uldür. Yalnız bü işle meşguldür ve bu işin hakkile ehli- dir. Fevzi Çakmak, hiçbir milletin kolay kolay ihmal edemiyeceği bir müdafaa kuvveti vücuda getirmiş- tir. 'Türkiyâ hükümetinin en bariz muvaffakiyeti (mali sahadadir. Bunun #erefi, en fazla Abdülha- lik Rendaya racidir. Abdülhalik Renda Atatürkün en muktedir, en dirayetli adâmları arasındadır. Ve Türkiyenin mali tarihinde daima anılacaktır. Daha önce Milli Mü- dafan Bukanı, şimdi de Büyük Millet Meclisi Reisi olan Abdül halik Ren Maliye Bakanı oldu- ğu sralsrda memleketin kurulü- şuna en büyük hizmetleri yapmış- tır. TAN Nasıl "vardır. Abdülhalik 1990 de Ingilizler tarafından yakalanarık o Maltaya sürülen yirmi dört Türk general, nazır, meb'us ve gazetecisi ara- sene sonra kurtulan Abdül balik. Viyaaada, gözlerini . tedavi ettirdikten sonra memlekete dön- müs ve enflâsyon taraftarlarının tazyikine mukavemet ederek 'Pür- kiyeye karşı mütereddit bir vazi yet takının Avrupa finans âlemi- nin hürmetini memleketine kazan- dırmıştır. ugün, Türk B herhangi parası tadi sağ- lamdır ve müstakardır. 1920 dan- beri” Türk parasmın alt değeri hemen hiç oynamamıstır. İl se- nedenberi Türk bütçesi denktir. 6 senedenberi Türk ticaret muva- zenesi Türkiye lehindedir. Türki- yenin hariçteki kredisi yüksektir. Memlekette bugünkü neslin Oka #ancile geniş bayındırlık işleri ba- şarılmıştır. emleketin o dahili borcu mutedildir ve memlekette altm mevcudu *daima erten bir Merkez Bankası vücuda getiril miştir. Abdülhalik Renda, beş senelik plânm mali zeminini hazırisrken Celâl Bayar bu plânı hızlandırdı. Iktısat Vekili olan Celâl Rayar, kabinede herhangi meziyetlerini tanıtacak derecede kuvvetli bir şahsiyettir. Ismet İnönü ile onun çalışma beraberliği sayesinde hü- kümet gayelerini tahakkuk ettir. mek yolunda adımlar atmaktadır. 1934 te kabul edilen beş senelik plân birçok esasir sanayii kurma yı inkişaf ettirecektir. Mensucat, demir ve çelik, kimyevi maddeler, selliloz bunların arasındadır. Bu programın ikinci kısmına geçen sene başlarmış bulunuyor. Gaye- lerin biri Türkiyeyi elektrikleştir- mek ve maden sanayiini inkişaf ettirmektir. C elâl Bâyarm sanayileşme pro- Rramile alâkadar olan ve Atatürkün eski arkadaşları ars- sında bulunan iki şahsiyet odalia Bunlarin biri Iç Bakan Şükrü Kaya, biri Bayındırlık Ba- kanı Ali Çetinkayadır. Şükrü Ka- ya, Türkiyenin sanayileşme siya- setinin temellerini şu şekilde İzah Görüyvorlar etmişlir. “Sultanların devrinde Türkiye, Avrupanm İktısadi esareti altında yaşıyordu. Türk milleti yiyeceği- ni bile edemiyordu. Mille- tin bütün kazancını padişahlara ve padişahlardan, , Düyunu Umu- miye yolu ile memleket dışına gi- diyordu. Cümhuriyet hükümeti- nin ilk prensipi Türk milletinin milli variğattan istfadesidir. Bu- günkü siyasamızm temeli budur. Sir'âtle sanayileşmemizin Türk milletinin arttırdığı pa şletmek ve büyütmek Ali Çetinkaya uzatma programımı tatbika ehem miyet vermiştir. Bu iş bugünkü değerile 200 milyon dolar sarfına sebep olmuştur. o Uzâtılan bütün barlar dahili inkişafa yardım ede- cektir. sebebi. 7 İham vericilide İ çalişan bu çaki gerleri Türkiyeyi Yeniden kurmak için inanılmıyacak İşleri başarı yorlar. Bir milletin, biltün iktısa- di ve içtimal hayatını yeniletmek için sarfettikleri mesaideki sami- miyet, ancak hürmetle karşılana- bilir. f Güçlükler içinde elde edilen bu neticeler, bu adamların itibarını yükselten ve iktidarına kat kat hürmet kazendiren mâshiyettedir. 5 İr hi Ded kodu| Sivastopol önünde bir manevra! | İ Varna önümde dört yüz parça ge- mi toparlanmış idi. Kimi Türk, kimi İngiliz, kimi Fransız idi. Bu dört yüz parça gemi Varna limanından demir yelkenleri fora ettiler; Sivas Sivas İ Müttefik donanma Melakof topola, Odesaya hücum edecekti. Ara larmda mesele çıktı: Hangi devletin | Amirali Başkumandan olacak. hangi devletin tahtı mesuliyetinde harp İla İ re edilerekti?. Bahisler, münakaşalar türlü aralarında uyusamadılar, İnzi - Hizler “Tefevvuku bahri bi biz kumanda etmeliyiz, dediler. Kayseri 1 Ahmet Pasa: “Türk İmparatorluğu besabına yapılan. Türk kara suların. dan madut Karadenizile yapılacak 0 lan bir savasta kumanda Türkten baş n olamaz,, dedi ve öküzleri dik- . İazilizler ve Fransızlar Kay- net Paşa ile basa çıkamadı ayet zevahiri kurtarmak icin bir çare buldular: Kur'a çaresi. Kur'a, çekilecek, hangi devlete bi- rinci kur'a isabet edecek olursa o devletin amirali başkumandan olacak b, oldu. Bir Kur'a çekildi. Birinci numara İpgi- İliz Amiraline cıktı, Vis amiral Dan- inden uçuyordu. Başkuman e geçti, Fransız donan - İngiliz donanmasını cennba, Türk donanmasını vasata me | mur etti. « Her millet Vis Amiral Dandas'ın emrine itaat etti. Amiralin tayin etti- ği semtte mevki aldı. Bir de bakıldı ki Mahmudiye üç am barlsındu bir kuynasma var, Gemici» ler çimariya etmiş; bağırısip duruyor tar, Vis amira) Dandas, ayna ile baktı: Türk donanmasının o bas gemisinde, ! başlar kalkmış, askerler durmayıp bağırışıyor; cağırışıyorlar. Vis Amiral Dandas merak etti. Yaverini gönderdi. Yaver ne görsün? Türk asiri isyan etmiş. Patrona Ah met Paşanm kamarasma kasaturalı nöbetçiler dikmişler. Paşayı hapset - misler, “— Türk du eveğiz. İlk topu Sivasta i pol üzerine Türk alaeak.. Ya ha şartı / kabul edersiniz. Yahut hem sizi, hem | de kendimizi yakarız. Ölüm Allahım İemri.... Yaver Britanya gem Ville de Paris Fransız üç ambarlısm- dan Viş Amiral MHymline'in zön- derdiği heyet te ayni hali gördü. Türk neferleri verdiği ultimatom bit - mek Üzere idi. Çarnaçar müttefikler kumandayı Kayserili Ahmet Paşaya terkettiler, Kayserili, müttefikler do- "anmasına Sivastopol Önünde bir Kayserili manevrası oynadı. Çünkü, hapis, kasatura nöbetçiler, çimari - va, hep Ahmet Paşanım elaltından ter tibi idi. Abdurrahman Âdil EREN (1) Öközleri dir. Israr etti, ine döndü, eti, bir Anadolu tabiri— inat etti, demektir Bir vergi meselesi hakkınaa Fatihte Fevzipaşa caddesinde 83 numarada Bürhan imzasile yazılıyor: “Ev yapıp sattığımdan bahisle Fa tih Maliye tahakkuk dairesine müra- &aat ettim. Kazanç vergisi kanunun- da bir sarahat olmadığını ileri sür düm. Bana tebligat yapılmadan vergi tahakkuk ettirilmiş ve Fimniyet San | dığma ipotek olduğu halde İratlı gay | ri menkulüm iratsız ve ipoteksiz gös | terilerek satış kararı alınmıştır. 1095 senesi sonuna okadar ev yaptırıp osatanlardın oka - zanç vergisi alınmıyordu. Bu husus- taki madde hâlâ kanunda cari iken Fatih tahakkuk idaresinin beni ver. Kiye tâbi tutması doğru değildir zan nındayım. Herhâlde bana tayin olu - nan vergi ihbar edilmelidir... Hocaavçı o mahallesinde/ Esasta vergi, mükellefe tebliğ e » lunmadan tahsil edilemez. Ancak, 2495 numaralı kanunun maddei mah susasını tezyil eden yeni bir kanma göre, tarhedilen vergi, size muhak « kak tebliğ edilmiş olacaktır. Fakat tebliğ ve tahsili milddetleri arasında zaman olmadığı İçin slelümüm bu ka bil mükelleflerin vergileri, bir defaya mahsus olmak üzere, tahsili eciheti- ne gidilmiştir. Binaenaleyh, yapılan muamele her ne kadar gayri kamı- ni görünür gibiyse de vuku bulan müracaatlar üzerine keyfiyet Maliye Vekâletinden İstanbul Varidat mü - dürlüğü zamanmda sorulmus ve zan nımıza göre mesele Devlet Şürasına intikal etmistir. Netice, Devlet Sürası nm vereceği karara bağlıdır.