9 Eylül 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

TA İstanbal TELEFON : ÇARŞAMBA 9 EYLÜL 1936 italya,Habesin Cenev: i reden Sulh yolunun samimi yolcusu Yugoslavyada elgrad, (Başmuharriri » Bi; — Yirmi bir tene evvel (Tanin) in harp mu- habiri diye Belgrada gelmiştim. Şimdi hayali gözümün önünde: Askerlerle dolu sokaklar, kapalı Mağazalar, yağma edilmiş bir al sarayı, karşı sahilden top a- teşi yemiş, yıkık bir kale meyda- Mı var. Burasi geri kalmış bir şark mem- keketinin iptidai bir şehriydi. Bütün Sırbistanda, iptidai köyleri, fen yol- arı, düşkün maişet seviyesile, bir gerilik manzarasma tesadüf ediliyor- du. Bugünkü * Yugoslavyanm güzel, &anlı, manmur merkezini görünce Eözlerime inanmadım. Benim yirmi bir sene evvel tanıdığım Yugoslavya. dan en küçük bir iz kalmamıştı. Bil £i ile, zevkle, iyi bir plâna vücuda Eetirilmiş tam bir Avrupa sehri. Dost ve müttefik milletin, şehircilik ve imarcılık hususunda, bize gok Üs- tün olduğunu itiraf etmek lâzım... 21 senelik fark yalnız Belgrad şeh- tinin ve bütün Yugoslavyanm €saslı İnkişaflar geçirmiş olmasına münha- rr değildir. 21 sene evvel Yuguslav- Ya ile karsr karşıya saflarda bul i huyorduk. Bugün ayni safta bulunu- “yoruz, Yugoslav dostluğunun manası agoslâvyaya © gelirken her Türk gibi ben de, bizi Yugös- lav milletine bağlıyan ittifak ve dost- hık rabitalarının kuvvetine kaildim. Yugoslavlaria ayni safta olmanm hazzını derin bir Bürelte duyuyor- dum. Bilhassa 21 sene evvel harp Bünlerinde Sırbistanı ziyaretten do- ğun hatıralar bendeki haz ve sevgi- Ye çok sıkı bir alâka tesirini göste- #iyordu. Bununla beraber e Yugoslavyaya Beldikten sonra kendi kendime itiraf “tim ki, bu temiz ve dürüst insan- ları yakından görüp tanımadıkça Yu- Solav dostluğunun tam ve hakiki Manasi kavramak imkânı yoktur. Bu seyahat benim İçin büyük bir bosluk doldurdu. Öğrendiklerimi o- kuyucularıma anlatmayı ve sülhgü, Salışkan, dost Yugoslavyayı olduğu #ibi tanıtmaya çalışmayı en tatlı bir Mstani vazife addedeceğim. “Ancak bu umumi noktaler üzerin- Örki bahsi Yugonlavyayı gezip dolaş- diktan sonraya bakmak ve şimdi ida takip ettiğim program füze Tinden yürümek daha doğru bir şey lacaktır. Geçit resminde. umartesi akşamı (Belgrada gelip meslekdaşlaria ta - “Miştıktan sonra sefaretimize gittik, Böraberimizde Yugoslav meslekdağ. bir, ikisi 'de geldi. Seyahat luğuna rağmen saatlerce Bel- daki vatan parçasında kaldık. Betirimiz Bay Haydarm iki memle- i biribirine yakm bulundurmak Usüsündaki samimi çalışmalarından i'm haberimiz vardı. Fakat daha R hamlede elde ettiğimiz intiba, Bay e kendini gok sevdirdiği ve NŞ Bönleketi çok iyi temsil ettiği yo a oldu. Otele avdetten sonra ik yazımı tam Gecenin (üçünde kapıcıya in etlim. Saat beş buçukla genç in yıl dönümünü ilin eden top- in duyunca fırladım. Zeten altıda| ak, yedi buçukta geçit resmine N EVI Ankara caddesi 24318, 24519, 24310. tardını istedi . NEGÜS HAYKIRIYOR: “Yurdumun üçte , ikisi bizdedir ,, Mussolini, bir İşarette9milyon asker çıkarâca- ğını söyledi Roma, 8 (Radyo - Tan) — Messagero gazetesi İ bugün Sinyor Mussolininin Avellinoda manevralar - | dan sonra irat etiği nutku mevzuu bahsederek dik » kate değer mütalealar serdediyor ve diyor ki: | “Duçenin mevzüü bahsettiği 8 milyon asker 21 den | İtalyada yapıl İ © elliye kadar İtalyan nüfusunun yüzde 18 veya 19 udur. | Bütün bu sınıflar askeri terbiye görmüş ve silâh kul - lanmayı öğrenmiştir. Memleketin seferber edeceği as- kerlerse daha fazladır ve bunlar dokuz milyondur.,, Bu orduyu teçhiz edecok silâhları- maz mükemmeldir. Bu silâhlarımızın| civarında tayyare ve zehirli gazlar hepsi manevralarda ve Habeş harbin | sayesinde tutunduklarını anlatarak, de denenmiş ve değeri hakkında şüp-| memleketini İstilâdan kurtarmak he bırakmıyacak mahiyette olduğunu | işin yardım dilemiştir. göstermiştir. Sonra bütüm bu kuvvet Habeşin Ter perçinlenmiş bir bülün İlinde. l dir ve valan uğurunda har fedakârir. | 72P074t0ra Fi göze almağa hazırdır. Londra, $ (Radyo - Tan) — Üni « Negüsün ted, Press'in Roma muhabiri bildiri - Beyannamesi Londra, 8 (Radyo - TAN) — Ha- beş imparatoru bugün medeniyet dünyasma bir kere dahâ müracaat eden bir beyanname neşretmiş ve memleketin üçte ikisinin İtalyanlar tarafından isgal edilmemiş olduğu - nu, İtalyanların “ancak şehirlerde müstahkem mevkilere istinat ede » rek oturabildiklerini ve Adisababa âsi Kumandanlarım emrile cepheye sevkedilen askerler İsponya isyanı bugün en müteva- zin devresinde bulunuyor. İrunu zapteden âsiler şimdide San Sebas- Yetime lâzımdı. Ari resminin yapılacağı meyda. Biderkon çok güzel yerlerden gez- LArkası 3 tincüde) Ahmet Emin YALMAN! tiyeni teslim almıya uğraşıyorlar. Fakat Madritten alınan haberlere göre, hükümet kuvvetleri günden gü- ne takviye bularak yeni muvaffa - kıyetler kazanmaktadır. Diğer taraftan bir Londra haberi- yor: İtalya hükümeti Kral Viktor E- manueli Habeş İmparatoru sfatile tetviç için tedbirler almağa ve hazır hıklar yapmağa başlamıştır. Anlaştl- dığına göre tetviç merasimi, Habeşis tanm İalyaya ilhakmın yilâönümün de yapılacaktır. Roma, 8 (A. A.) — Havas sjansm- dan: Hariciye Nazırı M. Clano dün | Arkası 10 e ) Ispanya i isyanı ıPorteki- ze de sirayet etti Madrit kuvvetleri asileri bir çok verlerde sıkıştırdılar “ ne göre, İngiltre ve Fransanın teşeb- büsiyle, İspanya işlerine ademi mü « dahale için devletler arasmda girisi - len faaliyet suya düşmektedir. Çün - kü bazi devletler böyle “bircademi mildahale anlaşmasına yanaşmak İs - tememişlerdir. (Harp vaziyetine ait en son haber- ler 8 inci sayfamızdadır.) ARI BAŞMUHARRİRİ: AHMET EMİN YALMAN ylül: izmirin | ve yurdun | kurtuluşu A ema N. an son manevralarda Mussolini ve Veliaht Prens Umberto Dost ve müttefik Yugoslavyada Başvekil Stoyadi- noviç Türkiyeye gelecek Dost Yugoslâvyanın genç Erah PIYER HN (Tafsilât 10 uncu sayfada) , Araplar İngiltereye meydan okumuş! İngiltere Filistine bir fırka asker gönderiyor Londra, 8 (Rad; tere hükümeti beri devam eden karışıklığa son ver- meğe karar vermiştir. Hükümet we| nun için buğün General Dilli Fili başkumandanlığına tayin eltiği "gibi, Pistine bir fırka asker sevketmek için icap eden tedbirleri almıştır. Hükümet, buna niçin lüzum göster diğini izah eden beyannamede, karga şalıklara son vermek azminde bülun- duğunu anlattıktan sonra orada A « raplarm ve Yahudilerin şikâyetlerini tahkik ederek lâzımgelen tedbirleri alacağını ve bu suretle alâkadarlar arasmda devamlı bir sulhü temine ça şacağımı bildiriyor. Hükümet bugün kü vaziyeti İngiltere otoritesine kar. #1 bir meydan okuma tarzında telâk- ki ettiği için usul tedbirleri almağa Mizum görmüştür. Filistine gönderilecek olan ilk fır ka 3 piyade alayı ile topçu ve istih - küm kuvvetlerinden mürekkep ola - cak ve fırkayn sıhhiye teşkilâtı da re fakat edecektir. ıd “TAN,,ın hikâyeleri “ TAN ,, karilerİne, beynelmilel en meşhur muharrirlerin hikâye- lerini okutmıya başladı. Bugün 6ıncı sayfamızda ingiliz hikâyesi X“Türk -İngiliz münase- betlerinde yeni bir devre açılmıştır,, Bunu söyliyen İngiliz gazeteleri ilâve ediyorlar : “İngiliz Kralı, askeri dehasile Çanakkale harbinin mukadderatını tayin eden Atatürkü ziyaret etmiştir. ,, Londra güzeteleri Majeste Kral - Sekizinci (OEdvardın — İstanbulu ziyareti münasebetiyle başmakaleler yazmışlardır. Deyli Tolgraf ga- zetesi kralın Çanakkale sahasını ziyaret ederek Mehmetçik & bir çelenk koyduğunu onlattıktah sonra kralın, askeri dehasila Ça- nakkale harbinin mukaddoratını tayin eden © Atatürkü ziyaret ettiğini kaydediyor va şu sözleri söylüyor: “İstanbulun Kral Edvarda göster. »k güzel kabulü sevinç ile ker- Siyasi bir maksatla tertip en veiki siyasi müuharibin buluşmasından başka birşey olmayan ziyaret, eski düşmanlıkların kati su- ve Türk » olduğunun . nişanesidir, Hiç bir kimse, Türkiyenin en karan- lik ânmda, yıkık ve bitik bir devletin ankazından canlı bir mili devlet vilou de getirmeğe koyulan ve bu teşebbil sü parlak bir muvaffa'uyetle netieo- lendirecek derecede tesaret ve basi - ret sahibi olan adanım hakiki büyük Tüğünden şüphe edemez. Yılmaz bir işği ve yenilmez bir muharip olan Türklere İngilizlerin hissettiği dost- Tuğa karşı gelöcek sui Idare ve tered- 4 manlaları tamamile ortadan kalk. # miş iğ - 'dvard VI in siyareNnden çoli yakın ve tarihi bir hatıra yaz tatilinin K bir hitrayı taziz ve hir anlaşmayı tı ardım eden bir siyarete hüsretmesi her iki mem leket için cidden hayırlı olmuştur. » tında bir makale yazmış ve “İngiliz Kral, eski an'anevi Türk - İngiliz dostluğumu batırlatan bir şekilde kâr #ilanmıştır,, dedikten sonra İstanbu Jun artık öskisi gibi kozmopolit bir şehir olmamakla beraber bu sene bir “Taymis”" gazetesi birk; | vel de haber verdiğimiz münasebet tle İstanbul ser | Edvard VilLi gin ev çok milletlerin toplazıdığı bir yer ol Ça bu | duğunu anlatıyor ve İstanbulun ta i değerinden be İstanbulda nd n bahsediyor . gezdiren 1500 numaralı hususi taksinin şoförile konuştuk Şoför komik Hakkı |, (Arkadaşımız Salâhaddin Güngerün yazısı otomobilinin yanı başında 8 inci sayfamızdadır.J ve demistir ki: Climhurreisi Ruzvelt, ertesi gin Roosvelt'in romanı “ Esrarengiz polis hikâyesi we Bundan birkaç ay evvel Amerika Relslelimhuru Ruzvelt, polis romancrlarmdan Fulton Oursler'le konuşurken, polis romanla. rını çok sevdiğini, fakat daima esrarengiz bir cinayetle karşılaşıldığı. mı, bütün romanlarda umatör bir polis hafiyesi buluduğunu söyliye- rek hu yeknesak hareket noktasmı “İhtiyar edişin sebebini sormuş “.- Meselâ öyle bir genç adam tasavvur ediniz ki, disinden nefret eden bir zeveeden kurtularak yeni bir hayat geçir. mek İstiyor. Bu adam arzusuna nasıl kaçuşabilir?,, nsvası hazırlamış ve çok tatınmış beş romancınm da refakatile bt mevzuu “esrarengiz polis hikâyesi,, adında bir roman olarak yazmış.| tır. Rerveltin romanı yarm “TAN” da, meşhur zengindir. Ken. bu mevzu üzerine bir roman ka-