5 Eylül 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 12

RADYO Radyo lüks eşya mıdır? Makine fiatleri yarı yarıya indirilmedikçe abonelerin artmasına imkân yoktur Başka memleketlerde bir amelenin bile kolaylıkla satın alabildiği rad - yo makineleri bizde henüz bir Miks olmaktan kurtulmuş değildir. Memleketimiz radyofonisinin se - nelerdenberi kaplumbağa adımlarile| ilerlemesindeki sebepleri arıyacak *| iursak, bunlardan başlıcasını alıcı 8- Jederin pahalılığında buluruz. Dünyanın her tarafında radyo din leyicileri milyonlara baliğ olduğu halde biz memleketimizde radyoyu evlerimizde değil, radyo mağazaları- nır. vitrinlerinde tek taşlı bir pırlan ta yüzük gibi seyretmek meeburiye| tinde kalıyoruz. Her evin nasıl ki, bir masa, do - Isp ve sandalyeye ihtiyacı varsa, bir radyo makinesi de o evin ayni dere- cede lüzumlu eşyalardan biri ol * ması lâzımgelir, Hükümet bunu nazarı dikkate a - larak memlekete sokulan radyo alet lerinin kilosundan alınan gümrük resmini son Üç sene içinde beşli - radan iki liraya indirmiştir. Fakat bu na rağmen radyo aletlerinin satış fi- atlerinde hiçbir fark görülemedi. Bundan üç sene evvel bir alet kaç Tiraya satılıyorsa bugün de gene ay- Bi fiatı muhafazâ etmektedir. Evveloe bir satıcı makinelerin pâ- balı satılmasında sadece yüksek gümrük resminin âmil olduğuna id- âla edip dururdu. Alınan gümrük resminin yüzde 80 nispetinde indiril miş olmasına rağmen ayni satıcı ge ne ayni nakaratı tekrar etmekten çe kinmiyor. - Hepimiz biliriz ki, radvo aletleri- 1e elektrikli buz dolâplari tüccara gok kür birakan bir'ticaretlir. « bir halkın zaruri ihtiyaçları meya - nma giren böyle bir aletin çok kâr bırakan bir ticarete zemin teşkil et- mesine daha nekadar tahammül e dileceğini kestirmek güç değildir. * Radyo dünyanm en uzak yerleri» ni bir saniye İçinde biribirine bağ - lar, i Radyo İle en tanmmış orkestra şeflerinin idare ettikleri büyük kon serlerden istifade edilir. Memleketimizde henüz opera tem- sillerinde rol alacak artistler mevcut | değildir. Fakat radyo bize Berlin, Moskove, Viyana, Budapeşte, Ro - ma ve Milâno operalarında verilen bütün piyesleri evimizde dinlemek İmkânı vermiştir. Avrupanın ve Amerikanın en mü- him adamların ağzmdan çıkan söz İer radyo vasrtasile dakikasında bi-| ze gelir. i Kahraman ordumuzun İzmire gir-| diği “9 Eylül, tarihinde Bayındırlık Bakanlığınm radyormuza tam mânâ- gile el koyuşu ilerisi için bir faliha- yır olarak telâkki edilmelidir. «Türk Telsiz Telefon Anonim Şirketi on yıl içinde Türkiye- deki abonelerini yedi bine çıkart- Haftalık Program Pazar, 6.9936 İSTANBUL 12,30: Muhtelif plâk ve bek mu 18: Tepebaşı bahçesinden, makil, 19: berler, 19,15: Muhtelif plaklar, 20: Muh. telif sololar ,(plâk). 20.30: Stüdyo orkes- trast, 21,30: Son haberler, 22; Gazetelere mahsus servis. PRAG 3 20,55: Yazmalar milli bayramı münasebetle skeç, Yugoslav şarkıları ve şiirleri, 22.15: Rad. yo piyesi, 23: Haberler, 23.25: Plâk. 2330 haberler, 23,35: Dans musikisi, 7,30: Sabah neşriyat, 12.10: Kilise mu- #kisi, 12/45: Mili Romen masikisi, 15 Haberler, 16: Romen Halk musikisi, 10.15 Carband, 20: Konferans. 2029: Cazm de- vamı, 21,05: Konuşmalar, 2120: Radyo Orkestrası, 22,35: Hafif masiki, BUDAPEŞTE 20: Macar operetlerinde smlirekkep po- püri, 21,35: Plâk, 22.35: Haberler, 23: Ci. gan raasikisi, 24: Ca ir, 10,08: 8: haberler, BELGRAD 2030: Radyo orkescası, 21,20: Plâk, 21, 2 0: Muskili radyo piyesi, 2: Spor. haberler 23,20: Plâk, 23,50: Dans piâklarr. VARŞOVA 18: Salon riosu, 19: Radyo piyesi, 19.30 Küçük radyo orkesrası, 7129: Konuma. lar, ilenceli nesriyı. 2230: Piyano konseri, por, 23,20: Salon (o Kkuarteti, 24: Dans plikları. EİNDHOVEN (4071 metteli kma dalga) W muşmalar, plâk. 16.88 berler. konuşmu tar . lük. VİYANA (48.m kasa dalga) 18,45: Eğlenceli mu. siki, 20: Haberler. 20.10: Konserin devn mı, 21: Radyo piyesi, 23: Haberler. 7329: Sarkılar, 28,15; 24,15: Dans piğkları 1: Çigan musikisi. MOSKOVA 19,15: Şarkılar, 2i: Karışık komser. 22: Yabancı dillerle neşriyat. Pazartesi, 7.9.936 İSTANBUL Dans musikisi piök. 19: Haberler ve film parçaları plâk dan sekele » 30: Stüdyo erkesteala rr. 21,30: Son haberler (22 den sonra ga- zetelere mahauı b 1840: Çek 19,20: Piyano berler, 19.5 20,45: Konlerans, iyano » sarkı, Ha- fif solist musil 2140: Radyo piyesi, 22: Musikili şen neşriyat, 23,15: Piâk, 23, 40: Almanca haberler, BÜKRES 6.30: Sabah neşriyatı. 1340: 15. Plâk ve haber servisleri, 1903: Radyo okestri sı, 20,05: Konferans, 2025: Plâk, 2115: Fransızca aktünlite, 21.80: Oda musikisi (Brahms). 22,05: Şarkılar, 28.9: Haberler, 22,45; Orkestra, 23,45: Yabancı dillerle haberler. BUDAPEŞTE 18,30: Çigen musi seri, 20140: Hikâyeler, 21, orkestrası, 22.20: Haberler. 2240: Opera orkestrası) Ernest Dohnanyınin idaresi de). 24: Ingilizce konferum«, 2420: Pİ BELGRAD 20.50: Halk şarkıları, 21,30: fanında verilecek piyesi maktil, berler. VARŞOVA 18: Şarkılar, 18,50: Muhtelif konuşmaair, 20: dyo si rikestra ip eh Piyano kon - £ Radyo salon sitörlerinin eserlerinden alto ile piyano, 23 30: Küçük orkestra, 2â; Dans plâkları EİNDHOVEN (648 metreli ka dalga). 15.10: Piğk, ——————- dikten sonra radyofoniyi propagan- dx bakanlığma bağlamıştır. Propa- ganda bakanlığı mevcut makinele. rin fiyatlarını çok pahalı bulduğun- dan fabrikalara kendi hesabma ü - maya muvaffak olamamıştır. On ye di milyon nüfuslu bir memlekette bu kadar âz dinleyici bulmak, şir - ketin bu mühim işe » halk noktai na» zarından - nekadar ehemmiyet ver- diğini gösterir. Henüz doğru dürüst bir posta çalış tırılmıyan komşularımızdan Yuna - histan ile Bulgaristan bile bugün onar binden fazla radyo abonesine maliktirler. Mısır radyosu yalnız üç yaşmda olmasına rağmen dinleyicileri kırk bi ne yaklaşmıştır. Yaptığımız incelemeler bütün bu memleketlerde radyo makinelerinin bizden çok daha ucuz fiyatlarla sa» tıldığını gösteriyor. Bundan Üç, dört sene evvel rad- yo abonelerinin arttırılması için Ak man radyo teşkilâtı muhtelif çare- lere baş vurmuş, fakat bunlarm hiç birisi müspet bir netice vermemiş we abone sayısı çoğalmamıştır. Nihayet radyoya çok ehemmiyet Seren kütlar, iktidar mevkiine gel çer lâmbalr makineler tsmarlıyarak satılığa çıkarmıştır. Bizim paramız- la yirmi liraya satılan ve “halk ma- kinesi” adı verilen bu makinelerle bütün kuvvetli Alman radyoların - dan başka birçok yabancı postalar da dinlenebilmektedir. Bu ucuz makineler sayesinde Al man radyofonisi altı ay içinde bir milyona yakm yeni abone kaydet miştir. Bir milyon abonenin bir senede verdiği abone ücreti iki mil- yon marktır. Neticede şuraya varacağız ki dev- let eline geçecek radyofonimizin en kısa bir zamanda terakki edebilme- si ve halkımızın radyo gibi öğretici bir vasitadan mahrum kalmaması ancak radyo o makinelerinin ehven ve berkesin kesesine elverişli fiyat - larla satılmasına bağlıdır. Yoksa program tanzimi hususun- da gösterilecek bütün himmet ve fe- dakârlıklardan büyük bir netice beklemek doğru değildir. T.M. Bleda | i5ğ0: Halk garkıları 20,0: MK mayi. 2125:|N | Haberler, - Plâk, 16,45: Dans musikisi İ VİYANA İ, (49,5 metreli kısa dal konser, 19,10: Halk alkisi, 23: H eli musiki, 1: Dans Diğkla MOSKOYA 10,15: Amatör amele tarafından körser, Edebi ve dramatik neşriyat, 21,15 isane, 22: Yabancı dillerie meşriyat Salı, 89.936 | PRAG | 19,05: Bohemya © sarkıları, manca haberler, 19,58: Plâk, 29 İlar, 20.10: hafif seusilei 19,453 CAM oda rm serlerinden, 28: Hab-rler, 2315: P 45: İngilizce haberler. BÜKREŞ berler, 22.50: Cazband. 23. orkesraları. BELGRAD 20,50: Şarkılar, hafif mwesinr. 21 ; : Radyo orkesra 70: Pik » ronuşma VA 17: Solis könse dan bir popü (plâk), 20, kanser, Tr, 2S piyesit 24: Dans plâkları, FİNDHOVEN Kemanı İ13.çe kadar Philips karışık eğlenceli neşriyat, VİYANA (49.4 kına dalga) 18,25; Piyano masiki si » Konuşmalar, 20: Haberler, 20.10: Vi. yana - 21: Eğlen te 24,05: Dans musikisi MOSKOVA 19,15: Sovyet kompozitürleri, 21: Karı şık konser, 22: Yabancı dillerle neğriyat. Çarşamba, 90036 PRAG 35: Yeni şarkılar, 22: Giir ve Heberler, 23, biberler, 23,1 Derler, BÜKREŞ İve haber servisi, 19,05: Rariyo orkent 10,50: Aktüzlle, 2029: Konferans, 20,4 Livanya ve Finlandiya. . rmüsikisi. 211 Şarkı , 22,80: Maherler, 22452 Rady. salon orke BELGRAD Piyano « şark, 70; Konf 21; Dı siyasa, 21,40: Haberler, 22: Oper orkestrası, 2.0: Cazband, 24,10: musiki; VARŞOVA 20.50: Halk şarkıları, 21.0: Mizah, 220) | ve piyano triyosu. COLT t: 17,15: Askeri konser, plâklar, 19: Konasmalar, 20: £ orkestrası, 21.30: Komaşmal eserlerinden komser, 2210: Oda mu osu, 23.25: Musikili konuşmalar, Dans musikisi nakli. EİNDHOVEN (19,71 metreli kısa dalan) Saat 14 ilâ arasmda, Philips o lâboratuvarl di rk eğlenceli nesriyat, (494 metreli ies sm nezdinden reportaj, 1 musikisi, 19: Konuşmalar, 20: 20,10: Koro konseri, 21.35: Mizeh, Senlonik konser, 23: Haberler, 2 prtet m Bir : Düo ve tri MOSKOYA 18,30; Edebiyat, 19.30: Musili hahsl, 2 Fransız musikisi dan sahneler, 21: Rus Halk şarkılar: Perşembe, 10.9.936 PRAG konuşmalar, Kalmanın eserlerinde 19,05: Almanca 20.15: Emmerich İlar. 22: Akşam musikisi (Piyano - Kema: 30: Gece musikisi. BÜKREŞ ve haber servisleri. 19,03: Orkestra nakli, BUDAPEŞTE 18,30: Çiçan musikisi. | 1030: Radyo fiyesi, 22,20: Habe: 24: Konuşmalar. BELGRAD >) eh şarkıları, 2225: Mozart e 123,10 Konuşma dans parçaları, 2 şarkıları, 21.50 Radyo salon |; Silerya şarlelarm. Konseri, | Eğlenceli Radyo (19,71 İnetreli kusa dalga). Saat 11 den laboratuvarlarımdan piyano | 23: Fransızca Fransızca ha- 6,30: Sabah meşriyatı, 11.30: . 15: Pik Posta katusu, 21,30: Keman #mesikini, 22. 10: Masir şarkıları, 19: Konferann, 1930 ma; 20.30: Plâk Çigin Plâk, 23: Haberler. 23.20: Fiir, viyolonsel res- Haberler, 31.45: , 2): Sovyet operalarm - haberler (Grafin Maritza) opereti, 2140: Konusma viyolesel). 23: Haberler. 23,15: Plik, 23 6,30; Sabah meşriyatı. 13,40: - 15: Plâk Mihi Romen ; Aktialite, 20: Konserin de Dünün ve bugünün danslarından. 21,40: Konuşmalar, Radyo orkestrası, 22.40: Haberler 2 Tiyatro bahsi, 20: Piyano refakatile sarkıları 20.40 2240: Pi- yano konseri, 23,90: İngiliz dans musikisi, yat Zİ: Senfonik kömner, Zi: Haberler, 23, 20: Könser nsl VARŞOVA 18: Solist konseri, 1 İzi: Radyo piyesi, 2 Konuşrtalar Konuşmalar. 2ğ: gierlerinden kanrtet konseri, 23: Haberler, 23,15: Dans ve hafif mmasiki, 24: Dans plâkları, EİNDHOVEN .İ, Gises m koma dalga) 15,10: Plâk : J15.1$: Haberler, 15.30: Plâk A5: Piya no konseri, 16,05: Konuşmalı; 25: Pi. yano konseri, 16,45: Dans musikisi, 17 Son, VİYANA (49,4 m, kına dalga) 2010: Haberler, 20.20: Konlerans, 2145: Günün wesi, 22 “Sair aynası,, adlı piyes 23: Haberler, 23.10: Eğlenceli orkestra musikisi, 24,45: Dane, MOSKOVA 19.30: Ras halk şarkıları, 20: neşriyat, 2i: Piyes, 22: Yabantı neşriyat, Musikili dillerle 20,55: Sen halk sarkıları (Çocuk ko su). 22: Orkestra konseri, 73: Haberler. 23.20: Plâk, 23,45: Rusça haberler, 24: Piâk. . BÜKREŞ 1330: Plâk ve Ni Romen musiki , 2010: Konserin de- 21.103 Püesininin s0" operası, Celik). . 23 pet Gilerle haberler. 18,40: Homeros koro A8: Fransız oda rmsikisi, Köne. emme, 21: Radyo salon orkentrası, 2215: Haberler, 22.3: içestra, 2830: İngilizce İ konferans. 24,10: Çigan musikisi, BELGRAD li meşriyat, 20,50: Radyo örkes tras, 2130: Popüler şarkıları, tebden nakil, 23: Haberler, 2.20: P VARSOYA 18,15: Oda masikisi (Mozart). Konuşmalar, 20: Karık konser, 215 men tefrikası 21.45: Konuşmalar, 7 elbergin idaresinde senfoni * Şarkılar. 24: Daos plâkla- Spor FİNDHOVEN (1688 m. kısa da Haberler, 15,30 bi neşri | 16,40: Fransız 18.15 Ede devamı, * VİYANA — 1404 m. ma dalga). 18,55; Vöznerin “Ring des Nibeluuğen” 24,40: Vals havaları. MOSKOVA Sast 22 den itbaren yabancı dilerle ney riya Cumartesi: 12.9.936 PRAG 2015: Yar müsilci r ri, 2 Konferans, 21 karlarının himayesinde İsenfonik konseri nakil 33: Haberler, 23,1 ve marşlar. BÜKREŞ 6,30: Sabah neşriyatı. 13,69 - 15: ve haberler, 1903: Askeri musiki, Tı . Aktümlite, 21,10; Konuamalar, 21.25. yo salon orkestrası 22,30: Mah: Orkestra şonserin nakli, 23.45: lerile haberler, 24: Şimal musi BUDAPESTE 35: Halk konsa - 80: Daş ve sil bae verilecek | büyük 25.10; Musiki ve şi * Plâk, 2350: Ope r 3 e 9 . m *“yİ gun bir ay denizin üs 4920: Sesli flm teğsikik, 2010: Radyo teportajı, 214 Viyansdan nakil, 22.40: Ha- (negriyat, Hergün bir Hikâye Fe n | < yen gözlerle de: lere baktı, bükti. — Bereket versin ki kar durdu. Mustafa belki yarm gelir, nöbeti ar, ben biraz dinle m. |. Mustafa iki gü kasabaya gitmi ortalığı kar kapladığı için gelememiş ti... Belki.de hastalığı artmıştı. Kün| bilir?, Mehmet bum üç gündür, tek başma, karşısında kuduran, gökreyen denizi seyrediyordu. — Çorbamı içer, şöyle biraz uyu - yuveririm. Tekrar kar başlamazsa birazdan ay ortalığı ışıldatısak.. Fa- kat bu sefer fırtına pek yaman oldu! Allah, denizdekilerin yardımcısı ol - sun, Mehmedin kafasından geçen bu söz lere cevap gibi, birden bire. fırtma -| nm arasmdan, kuduran Jalgalardan daha korkunç bir ses yükseldi. | — İnsan sesleri geliyor... Batan bir | İvapur var, | | Karanlıkları delmeğe alışkın gözle rinin bütün kuvvetile dalgalarda kay İbolan bir vapuru ararken, birden bi- re, bulutların arasından sıyrılan sol- evvel hastalanmış, Sulür dağlar gibi yükseldi Bu dağ - ların srasıma, parçalanan bir geminin ankazı dağrimıştı. — Zavallılar! O kaç gün böyle parçalanan gemi İleri görmüş ve yüreği böyle sızlamış- t. Ay şimdi bulutlardan uzaklaşmış, bu faciayı aydmlatmak için denizin üstünde parlamıştı, Fener bekçisinin vücudü, elekteik- lenmiş gibi titredi, gözleri yerinden fırladı, ağzı ağılâr: — Bir tahtaya s bn tarafa doğru sürü Mehmedin kanı damı vetle kaynadı... Beyni hurgtlendi..... Bir dakika sonra dalzular arasında gırpmarak yüzüyordu. İ : — Biraz kendine geldin mi kız? | — Allah sen den razı olsun Ağam. | İSen olmasan ben şimdiye kadar dal berler. spor. 23,05: Ciğan tmusikisi; 24,0: BELGRAD ; Solist konseri, 5 ücük radyo orleesrası, 2! ki yarddaşlar için. 22: Viyo'ortsel konsa - ri, 2230: Vilnmdan nakil, 23: Haberler. 23,15: Hafif orkestra, 24.39: Dans plâkları. FİNDHOVEN (068 metteli kısa dalga) 15.10: Haber- Ter. 15.80: Plâk, 154 Haberler, 16.25: m programi, 16,50: Dans musikisi, 17 on. VİYANA (ada im, sa dalga). 20: Haberler 21: “hittesich xw bedienen”-adlı musiklii pi 0 afif #masiki, MOSKOVA 18.30: Dinleyicilerin İste: 19,39: Kızıl ordunun & Bir konser Bakli, 22: Yabanc 5-9-938 ——> er. bekçisi galarda can vermiştim. — Sen şimdi bunu bırak ta anlat bakayım. Bu fırtmada senin denizde işin neydi? —Annem çoktan ölmüştü; ben köyde ihtiyar babama bakıyurdum. Bü sefer o da öldü. Ağam Istanbulda bir gemi de tayfalık ediyordu. Babâm ölünce köye geldi, bana: — Fatma, dedi, sen köyde tek bar şma ne edersin? Gel seni de İstanbu la götüreyim, berrber otururuz, BcB kışın denize çıkmaktan korkarım de- dimse de dinlömedi, yülâli ve arkadaş larından Hasan Kaptanm tahta yük» lü vapuruna beni de bindirdi. Yolda kar başladı. liç gin denizdö çalka dik. Benim gözlerimden skan topuklarıma değiyordu. Dördü nji baktım ki Ağamın da Hasan Kap tanın da yüzleri karışık gözleri bula- Dik... Herşeyi anladım ama ses çıkar- madım. Bir ara ağım yanıma geldi, saçlarımı okşadı, şundan bundan ko- nuştuktan sonra bir sirasmı getirip bana dedi ki: — Şayet gemi parçalanırsa üstün den ağırlıkları çıkarır, Allaha güve- nerek geminin bir parçasına yepişir” , |sin; sakın korkayım deme ha! Karanlık basmıştı... Kar durma « dan yağıyor, gemimiz gıcirdiyordn. Birdenbire bir gürültü duydum, can korkusile bağırarak bir tahtaya ya - pıştım. Sonrasmı bilmiyorum artık. — Şimdi ne yapecaksm?, — Ben ne bileyim Ağam? Artık dünyada kimsem yok benimi. Keşki ben de ölseydim bari. Ne ettin de be- ni kurtardın sen?, — Sus Fatma, öyle sözler etme, senin gibi güzel bir kıza ölüm yakın muydı7. * Kar yeniden başlamıştı; fakat Meh met artık Mustafanın gelmesini bek- lemiyor, hattâ bunu istemiyordu. Fat ma İle başbaşa geçen saatler, ömrün de ilk defn olarak onu tatlı tatlı dü- şündürmeğe başlamıştı. — Birak Mehmet Ağabey, çorbayt ben pişireyim, sen otur dinlen biraz. — Dur odayı silip sfipüreyim. Her taraf tozlanmış, kimbilir kaç günden beri temizleyemedin. Mehmet Fatmâya bakıyordu. kuş erwitısı, gözleri birden tlirsem, anama desem ki: “Ana, bak sana A'lsh göklerden bir gelin yolladı. Hemen düğün hazır tıklarma başla! Zavallı ihtiyar kimbilir ne kadar sevinir... Anamm yanmda Fatmanm salınarak dolaştığını görürsem içini rahat edecek. lun yok muydu?, Fatmatım gözleri yere dikildi. yas nakları al al oldu. — Cevap versene! — Hayırı, Kizm bu cevabı Mehmed: bütün £* ce düşündürdü. Bir dekikn uysa, Fatmanın suda sertleşmiş vücudü - in kolları arasında çırpındığını gö” rör gibi oluyor, hemen titreyerek göf lerini açıyordu. i odada uyuyan Fatmann ts" iğsünden çıkan oefesler tâ Meh” e j mede kadar geliyor, delikanlının d? marlarını yakıyor. » Ancak bir hafta sonra karlar ef di, yollar açıldı ve Mustafa geldi. — Hastalandım, gelemedim. — Fi aklım sende İdi, | Yolların açılması Mehmedi de, Fsf mayı da üzmüştü. Sabahtan beri 4 * gızlarını bıçâk açmıyordu, En sondf Fatma üzüntüsünü yendi: -- Yollar açılmış, artık ben gide © yim. ” Delikanlının kaşları çatıldı; göğ * sünden*sert bir ses fırladı: -—- Nereye gideceksin? — Elbet bir çaresini bulur, KÖYÜ Aönerim. Mehmet, Fatmayı uzun uzun sü#“ dü, sonra birden bire içinden tas” bir ateşle ona yaklaştı, genç kı" #ilerini tuttu: — Gitme Fatma, kal, seni eve SÜ türeyim.. Annemle oturursun. Deniz yosunu gözler parıadı. idü. — Annen neder Ağam? — Annem çoktandır kendisine bi Jelin arayordu... Seni bulduğuna Amerikan radyolarında seslerini dinlediğimiz Gedrude Niesen vinir artık. : Sonra kesik bir ses ilâve etti: — Ben de seni bulduğuma çok ©” vindim Fatma,“ Muazzez Tahsin Berkani — Ne güzel kiz bü! Kontşması biri yonu İğ “İnu, saçları bir İpek çilesi. Onu eve gö — Kız Fatma, köyde senin yavuk- e RAN Zİ a e