2 Ağustos 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1
TA İstanbu) PAZAR 2 AGUSTOS | İ 1936 | TELEFON TELGRAF İKİNCİ 5 K Bir haftalık tarih emleketi; için bu haf- I l tanın en mühim hâdise- si, Büyük Millet Meclisinin fev. kalâde bir toplantı yapması ve Boğazlar mukavelesini tasdik etmesidir. Meclis Boğazlar hakkında ko- »uşmalarına, pek tabii bir min- net ve şükran vazifesini görmek- le başlamıştır. Bugün dünya yü. zünde Türk ünvanına lâyık hiç bir fert yoktur ki Montröde elde edilen zaferi Atatürkün dehalı önderliğinin Türk vatanıma te- min ettiği yeni bir nimet diye te- lâkki etmesin ve kalbinin derin- Üklerinde minnet, hayranlık ve bağlılık hisleri duymasın. Büyük Millet Meclisi, Atatürke şükran arzına karar vermekle bütün milletin kalbinden taşan duygu- ları ifade etmiştir. Türk diye dünya yüzünde daima göğüs kabarmış olarak, daima ileriye doğru yürürken hepimizde, tükenmez bir emniyet ve inşirah kay ağından | gelen bir his var: Önderimiz başımız. | dadır; İlerisini görerek milletin mu- kadderatma en doğru istikameti ve riyor. Bütün * ihtimalleri düşünüyor ve daima isabetli yolu tutuyor. Bizim yolumuz, sulhün yolu aşbakanımız İsmet Inönü yal- nız kuvvetli" ve dürüst bir devlet adamı ve iyi bir kumandan değil, ayni zamânda büyük bir san'-| atkârdır. İsmet İnönünde hayret ve-| rici bir seziş kudr$ti . vardır. 'Türk milletinin ruhumu pek yakından gör- mek ve duymakla kalmaz. Bütün dünyanm hâkim duygu ve ihtiyaçla- rını bir san'atkâr gözüyle sezer. Hem milletimizin, hem de iyi şeylere susa- | mış olan milletlerarası âlemin duy- mak ihtiynemda olduğu en güzel söz. Veri Bulur, hem fikirlere; hem de kalp- lere hitap ederek en dürüst bir şe- kilde bunları ifade eder. İsmet İnönü cuma günkü nutkun- Yı, N EVİ Ankara caddesi 24318, TAN, 24310, 24310, İSTANBUL No, URUŞ 463 IAN BAŞMUHARRİRİ: AHMET EMİN YALMAN 2 incide : Muhabir 3 üncüde » mektubu - Takvim - Siyaset âlemi Çöcuklarla mülâkat — Resimli makale 4 Üncüde ; Acı Hakikatler —Suğlık Öğütleri— Hayat içinden 5 imei 6 merdin ii 7. B incide : Memlekdt ie : Sicaklarla aranız nasi Elit Nacinin makalesi - Tayyarecilik makalesi imanı: Gece yarısı Mari Antuvanet — 3 Istanbul 9 uncuda : İzlandaya Türk akımı - Hikâye - Dert ortağı Büyük : Millet “Meclisinin evvelki günkü tarihi toplantısı — İsmet İnönü ve Vekiller Mecliste — Meb'uslar İsmet İnönünü dinliyorlar “Fransa endişede Asilerle Mussolini arasında hir anlaşma olduğu söyleniyor Faşist hükümetinin yardımına mukabil âsiler Balear adalarında italyaya bir liman vermeyi teklif etmişler Londra, 1 (TAN) — İspanya- da ihtilâl devam ediyor. Fakat ihtilâlin bugün içinen şayanı dikkat safhası şu veya bu tarafın galip gelmesinden ziyade Faşist İtalyanın, İspanyol âsilerine a- çıkça yardım etmesi ve bu yardı. mın, isyana karşı bitaraf kalmak azminde bulunan Fransa ve İn- giltere gibi memleketlerde bir heyecan uyandırmış olmasıdır. İ- talyan tayyarelerinin, âsilere yar dım etmesi, bilhassa Fransada büyük bir akis bırakmıştır. Fran- sız sol cenah gazeteleri yalnız bir tarafa yardım edilmesi mese. lesini şiddetle tenkit etmekte ve m İ tahminlere yol açmış ve hattâ âsi şehri yanarken Bü haber hiçbir taraftan ne yalan- İtalyayn, ecnebi'bir devletin da-j panyal Generali Franko ile Mussolini | lanmış ve ne de teyit edilmiş olmü- İRilkavgalarina açıktan © açığa | arasında bir anlaşma ihtimali mev- karıştığını kaydederek: “Acaba| Mussolini ile isyan reisleri ara- sında bir anlaşma mı var?.,, su- da Boğazlar mukavelesi hakkında kendi cephemizden şöyle dedi: “Muahedeler devirlerin ifadeleri - dir. Bu itibarla Boğazlar mukavelesi 1923 tenberi yeni Türkiye devletinin | siyasetini ve varlığını gösteren bir vesikadır. Biz korkuya müstenit #i-| yaset bilmeyiz. Beynelmilel beraber- ilk ve sulh hayatında kin ve intikam | da tanrmayız. Sulh davasmda haysi yetli ve kudretli olarak beraber yürü mek taraftarıyız.,, Ismet Inönünün harici âleme hi-| tap ettiği sözlerde de, ahlâki yyit kuvvetlere dayanan ve bugün için eşsiz olan bir sulh siyasetinin temiz havaamı teneffüs etmek mümkün- dür. Başbakan diyor ki: | “Türkiyenin yolu sulh yoludur. Bu| yolu hoş görenler bizimle çalışmak 1 tan istifade edeceklerdir.,, : Bugün Türk milletinden başka hiç bir millet, gittiği yolun doğrudan doğruya sulhün yolu olduğunu / ve sulhün dostu olan her milletin ken. disinin tabii ve samimi dostu ve -yol- daşı olduğunu bu kadar haklı surette | Iddia edemez. Montrö zaferinin cephe mücadele | sini yapmış olan Doktor Tevfik Rüş- | tü Arasa İsmet Inönü güzel bir un- van vermiştir: Beynelmilel sulh da- vasımın yorulmaz yolcusu... Doktor Aras meclis huzurundaki nutkunda sulh yolunun nekadar #a-|.. mimt bir yolensü olduğunu şu sözler- le İspat etmiştir: “Kendimiz için iyi olan şeyi dos -| tumuz için de, başkaları için de iste- Tiz. Hakkımızda mâreva olan şeyi kimse için istemeyiz!,, Bu sözlerde milletlerarası siyase- tin en yüksek düsturu saklıdır. Her Millet kendisi ve başkaları için ayni Ölçüyü kullanmaya razı olduğu gün İnsanlık kurtulmuştur. İspanyol karışıklıkları K endi memleketimizde bu haztı birlik ve ahenk bavasmı te Deffüs ederken ve ancek birliğin te- alini sormaktadırlar. Bu hâdise Fransada okadar nahoş bir tesir bırakmıştır ki, Pariste bazı cut bulunduğu haberi de yayi olmuş- | tur. Bu anlaşmaya göre Minork Ada- smın merkezi olan Port Mahon İs- panya tarafından İtalyaya' terkedi- lecek ve bu suretle Marsilya ile Ce- Zayir arasındaki münakalât tehlike ye maruz kalacaktır. makla Beraber İtalyanın, âsilere yap tığı yardımın bitaraf kalmak istiyen devletlerde doğurduğu akisleri gös- termek itibariyle şayanı Fransa ötedenberi İspanyada meş- ru hükümetin, Maâritteki Cümhuri- yet hükümeti olduğu kanaatindedir. Berlin Olimpiyatları Dün 5 Olimpiyat münasebetiyle baştan başa donaman Berlinden bir manzara cadelesi kararsızca devam edip gidi- | yor. Taraflardan bi rette ağır bassa bile hükmü Hastalık müzmin haldedir. Daha fenası komşular için ihtilât ve sirayet ihtimalleri de gösteriyor. Avrupada bütün barutlar ortaya e- rilmiş bulunuyor. Bazı memleketler hükümete, bazıları âsilere yardım et- mekte ileri giderlerse küçük bir kı- vılerm bu barutlara ateş vermeye ve dünyayı kana boğmaya kâfidir. İspanya işine hariçten teskin edi- ci bir unsur karışmaması ve yalnız yangına petrol dökmekle uğraşılması iztırap verici bir manzaradır. Min ettiği muvaffakıyetlere Kavuşur- ken, İspanyadaki acı vaziyetten dola- yı İspanyollar. hesabıma ve insanlık hesabına derin iztiraplar duymamak mümkün değildir. İspayol dahili mü- Beşler birleşecek una mukabil (İngilterenin, İN e ME resmi tebliğle açtığı umumi sulh ta-' 00 bin seyirci ve sporcu önünde Hitler tarafından açıldı | İdiyor. Bazı bedbinlerin tahmini hilâ- .İfina olarak Almanya da, İtalyada — Tafsilât 6 mer sayfamızdadır — arruzu İyi bir hava içinde inkişaf & anlaşma için konuşmalara girişmeyi istekle kabul etmişlerdir. İtalyada normsi dünya minasebetlerine giriş- mek, Habeşistan lokmasın; sükünetle hazmedebilmek için arzular ver. Ar manya da milli programınm ilk mer- helesini kısmen gürültü ile, kısmen | gürültüsüzce tahakkuk ettirmiştir. Müstemleke meseleleri ve ham mağ- de kaynakları hakkında tatmin edile- cek olursa bir müddet için dünya ile beraber yürümeyi hoş görebilir. Böy- lece Avrupa davasını halletmek de- gilse bile bir müddet için pamukip- likleri ile bağlamak Imkân dairesinde Türkiye - İngiltere arasında dostluk Lordlar Asurileriniskânı| işini görüşürken bir daha bunu teyit ettiler Londra, 1 (Tan) Lordlar Ka- | hududunda bülü- Ban iskânı Asurilerin hakkında hükümetin teya- sut ve yardımını istemiştir. Asuri- lerin böyle yüz üstü brakılması- nm doğru” olinr- yacağını söyliyen başpiskopos, bu O Zord Low meselenin halli için Türkiye ile In- Kiltere arasındaki dostluğun fayda- lı olabileceği fikrini ileri sürmüş- tür, Lord Loyd, Türkiyede yapmış ol- duğu seyyahati esnasında gördükle- rine nazaran, Türk hükümetinin İn- giltereye karşı beslediği hislere vâ- kıf olduğunu ve kabilse bi kolaylık göstereceği kan har etmiştir. Bundan sonra, hükümet namma cevap veren Lord. Stanhop, Türki- yenin hakikaten İngilte karşı dostluk hisleri beslediğini kabul et- MİŞ ve birkaç sene evvel tesviyesi gayrikabil olan “bu meselenin, bu dostluk sayesinde, şimdi belki halle- dilebileceğini söylemiştir. İngiltere - İtalya deniz anlaşması Berlin, i (Tan) — Romadan bil- görünmektedir, Ahmet Emin Yalman | dirildiğine göre, pek yakında İtalya ile İngiltere arasında bir deniz an- laşması aktedilecektir. dikkattir, | (Tafsilât 10 uncu sayfamızdadır.) | bir toplanlı yapan Büyük Millet — Büyük Millet meb'uslarımızmn Beşler konferansı i iyi bir yolda İtalya ve Almanyanın iştiraki Londrada memnuniyetle karşılandı Londra, 1 (TAN) — İtalya ile Almanyanın Lokarno konferan. sina iştirak etmeye hazır olduk- larına dair verdikleri teminat, Londra siyasi mahafilinde çok müsait bir tesir bırakmıştır. Ancak konferans toplamadan ev- vel, her iki taraf, ruznameye geçe- cek meselelerin diplomatik kanalla iyice tetkik ve müzakere edilmesini istemektedir. Fransız Hariciye Nazırı Delbos Fransız meclisinde söylediği bir nu tukta İtalya ve Almanyanın o konfe- İransa iştirakini memnuniyetle kay- dederek demiştir ki: Yakmda toplanacak olan Lokarno İ konferansının gayesi, yeni bir Lo- karno misakı akdetmek ve Avrupa» ya sit meseleleri tanzim, öylemek- İsmet İnönü, Montröde elde edilen muvaffakıyeti İ diktatörlük vücuda getir Montrö mukavelesinin tasdiki münasebetiyle evvelki gün fevkalâde Meclisinde kıymetli Başvehilimiz anlatırken söyliyen diğer sayfamızdadır — Meclisinde nutuk resimleri 6 imei : Esrarengiz bir mulâkat haberi — | Avusturya - İtalya Almanya arasında görüşmeler olmuş Paris, 1 (A.A.) — Matin gazetesi. nin Venedikteki hususi muhabir akşam Venedik veyahut Pologn: kininde Italyanlarla Alm ve As vusturyalılar arasında esrarengiz ve son derecede gizli bir görlişme yapıl. mış olduğunu haber vermektedir. Şuşmig, dün Venedikte idi, Ve G müşte resmi oldukları anlaşılan bir. takım Alman otomobilleri gece hudn du geçmişler ve süratle İtalyaya doğ ru yola dizülmüşlerdir”. tir. Geçenlerde Londrada bir ma akdetmiş olan üç devlet, kendi arzularını başkalarına zorla kabul ettirmek niyetinde olmadıkları gibi beş devletin bir araya gelerek bir k fikrin- içti. de de değildirler. | Geçen sene yapılan festivalden bir “Istanbulda 40 gün, 40 gece,, nâmı altımda tertip edilen şenlikler, bu - gün, Veli efendide at yarışları ile baş uyacaktır. Vali ve belediye reisi Muhittin Us- tündağ, dün beyanatta bulunarak İs tanbulun seyyah: şehri haline getiril mesi için icap eden bütün tedbirlerin İstanbuldâ 40 gün, 40 Şenlikler bugünkü at yarışları ile başlıyor gayi aşi, gece intiba: Zeybekler Taksim abidesinde almacağını söylemiştir. Bunun için yakm şark memleketleri ile Balkan- larda ve Çekoslovakyada geniş mik- yasta propaganda yapılacaktır. Mu- hittin Ustündağın bu mesele hakkın- daki beyanatını 10 uncu sayfamızda bulacaksınız.
