2 Ağustos 1936 Tarihli Ulus Gazetesi Sayfa 1

OÖN YEDİNCİ YIL. No: Buşbetke BIR ASIRDANBERİ.. Falih Rıfkı ATAY qüîum“ih Ata garp cwla_în'ın irkçeye tercemesi için tedbirler Şünüp duruyor. Bilmem on do- ı.__n'"c“ asrın hemen bemen orta- mda, 1867 tarihine doğru, İs- tanbulda bu vazife ile bir terceme :mî"“ kurulduğundan haberi Var mıdır? Vakanüvis bu cemiyet İçin bir heyeti mühemmele diyor. Fakat türkçeyi, kelimeleri ve te- Tmleri ile, garplı bir ilim ve sanat isanı haline getirmek Jâzımdır. maksat için çalışan Dil Cemi- Yeti kongresi önümüzdeki ağusto- ;İ" sSonuna doğru toplanacaktır. L ilmem bu kongreye gelecek olan rlr, Türkiyede garp ilmini yerleş- tirmek ve lisan davasını halletmek :uî. d'hl 1852 - tarihinde kırk taf; ik bir türk akademisinin Mus- 1; Reşit Paşa tarafından açılmış olduğunu biliyorlar mı? Vakanü- "";m notunda şu izahlar — va te i umumiye ve izalei cehli beayi müeddi kütüp ve risail Ve €vrakı matbuanın sehlülifade |i- #anı sade ile telif ve terceme Ve Neşri...” .Tü"k üniversitesine getirdiği- Mmiz ecnebi âlim ve profesörler aleyhine devamlı bir savaşma ol- duğunu gazetelerde görüyorsu uz Bu havadisleri okuyanlardan ço - ğu, bu mücadelenin tam 67 sene-> lik bir hikâye olduğunu şüphesiz hatırlamazlar. İlk Darülfünunun temelleri iktiza eden muallimleri Avrupadan celbolunmak üzere şar- t ile atılmıştır. Hattâ yeni tıbbı, medresenin elinden ku için, mektebte dersleri fransız dili ile okutmak lâzımgelmişti. — Mecburi tahsil usulü de o tarih- lerde kondu. Çocuklarını mektebe gönderemiyenlerden yüz beş ku Yuş kadar ceza alınmakta idi. Kız çacuklarını okutmak ve kız hoca ları yetiştirmiye, osmnalılar, R_ıı manya istiklâlinden ve Bulgaris tan muhtariyetinden çok evve! başladılar. n Acaba şimdi halk mektepleri- miz ne haldedir? Cumuriyet ları yaşı ilerlemiş olanlara okuyup yazma ve ameli bazı dersler öğret- mek için açtı. Aynı mektepler 1 ile 60 arasımnda imparatorluk garp- çıları tarafından tesis olunmuştur. Hattâ bir ramazanda Darülfünun hocalarmın halk için serbest kon- feranslar tertip - ettiklerini- yazan vakanüvis, bundan maksat, müba- rek gecelerde halkın akidelerini bozmak olduğunu kaydetmekte- dir. Hakikaten bu ramazan kon- feransları arasında hiç bir d'uılvâ— azı yoktur. Bilâkis halkın kâinat ve hayat hakkındaki batıl iı'ılşıdı— rımı müspet ilim hükümleri ile yıkmak maksadı var. ş Ankarada bir kulüp kurmak için Cumuriyet reislerinin ne kadar teşvikte bulunduklarını Kiliyoruz. Fakat ingiliz usulü bir türk kulü- bü alaturka 1287 (şimdi 1351 de- yiz) Asım paşa konağında açılmış lur. Bunu yazan vakanüvis: — Ah.. Ah.. diyor, sanki Avru- pa kulüplerinin kahvehanelerden farkı, pekmez ve nar şerbeti yeri- ne şampanya wvermekten, çıra ışığı yerine ispermeçet yakmaktan baş- ka nedir? Bu efendiler - ramazan gecesi geç vakite kadar kulüpte kaldıklarına göre acâba teravi na- mazını nerede kıldılar? Bu mülâhazanın ikinci kısmı bu- gün düşünülse de söylenemez: Fa- birinci kısmını okurken, 936 Meka Millet Mı:cl*i,s'ı top mtılarında duyduğunuz bazı DU: tukları hatırlıyor müusunuz? üs Evet, aziz dostlarım osmanlı ye- ileşme tarihini dikkatle okuyu | kiye mü Son haberler üçüncü sayfamızdadır 2 AĞUSTOS 1936 PAZAL toplantısından neler beklendiğini anlatlı Almanya ve İtalya beşler toplantısına gireceklerini bildirdiler Dün akşam fran- Paris, 1 (A-A.) — dış politika hak- sız mebusan meclisinde kında ehemiyetli görüşmeler yapılmış tır.. enah mebuslarından eski maliye d, bir küvvetli silâh- kabulü zarurl olduğu: na işaret etmiştir. Mumaileyh iyi silâh- lanmamış olan devletlerin sulhu kuvvet- lendirmek hususundaki arzularını baş- kalarına kabul ettiremiyecekleri düşün- cesinde bulunmuştur. Komünistlerden B. Peri, sulh taraf- tarı olan devletler, saldırğan milletlerin emellerine muhalefet etmek için müşte- rek bir cephe kurmaları zaruri olduğu düşüncesini serdetmiştir. Dış bakanı İvon Delbos, fransız si- yasetinin başlıca gayesi Avrupa'nın za- (Sonu 3. üncü sayfada) Mi GT OM A İspanyol isyanı Burgosta âsiler hükümet kurdu Onsekiz italyan tayyaresi Ispanyol Fas'ına geldi Rabat, 1 (A-A:) — İyi haber alan mahfiller, evvelisi gün düşen uçaklar ti- inde &4 italyan uçağının ispanyol fa- s'ında, Melilla yakınında Madora geldik- lerini bildinn#k(edixkr Valancede vaziyel karışık * 1 (ALA.) — Burada öğre- nildiği n Vülence'de bazı kış- lalarda baş gösteren isyan hareketine İş- çiler umumi grev ile mukabele etmişler- gdir. Valence'de yaziyet çok karışıktır. Asiler Madride yaklaştılar mı Lizbon, 1 (A-A.) — Royter'in bildi diğine göre, ispanyol âsileri kendilerinin Madrid'e yaklaşmakta olduklarını söy- demetkedirler. Bunların dediklerine gö- fsi kollardan bir tanesi Madrid'in Elparda mevki- Sağ c nazırı B. Reynau danma siyasetinin Alikan iine göre, dül , î: kilometre yakınında ine yarmışlardır. Yalanlanan haberler Madrid; 1 ÇAA-) — Dahiliye baka- nt elçiliklerin Madrid'i terketmek ni- yetinde bulunduklarına ve yabancıların Walence'deki isyan dolayısiyle Valenc'a gıd:mcdıkl:ri hakkında bazı yabanc: (Sonu 3. üncü sayfada) İç Bakanlık tayinleri Valiler arasında Batikesir valisi B. Salim Boluya. Bo lu valisi B. Salih Cemal Gülen Maraşa, Maraş valisi B. Adli Bayman Kayseri- ye. Kayseri valisi B. Nazmi Toker Si: vasa, Erzurum valisi B. Edhem Balıke- sire, Yozgat valisi B. Baran Erzuru- ma; vali vekilliğinde Bulur işi B. Hasib Kırklareline nakle- man mülkiye müfett dilmişlerdir. Umum müdürler arasında üdürü B. Faik ma- Nülfus umum m mül- halli idareler umum müdürlüğüne, fettişi B. Muhtar nüfus umum (Sonu 2, inci sayfada) B. Delbos beşler | Berlin olimpiyadları dün başladı Acılış .töı:eni çı?k ihtişamlı oldu- Alman atleti Şilkin Olimpiyad meşalesini yaktı Yunan - atleti -Sprîdon- K ı , aŞk ve sulh ” zeytin dalını B. Hitlere vertıılrinsah G6 B. Göbels'in «sulh mk;şlîılesie adını verdiği olimpiyad meşalesinin Berli sokaklarından geçişi çok heyecanlı oldu, Te Oly Bö Olimpiyadların kapısı ve beş halka Berlin, 1 (A-A.) — Bugün öğleden sonra stadyomda on birinci olimpiya- dm açılma merasimi yapılmıştır. Sazt 15:51 de B. Adolf Hitler berâs berinde B, Frik olduğu halde stadyo- ma gelmiştir. u B, Hitler'in stadyoma varımçaya kas dar geçeceği bültün yollar devamınca halk kütleleri birikmişti. Ve kendisi son derece hararetli surette karşılandı. B. Hitler, B. Baillet - Latour tark- fından İstikbal edilmiş ve bu istıkbal merasiminde Führer'i selamlarmak r., glemiş olan alman teşkilâtı komite- sinin reisi De. Levald da buninmuştur. Bundan sonra 1936 olimpiyad marşı nanıarın hepsi hu imemişlerdir. çalınmış ve hazır b marşı ayakta olarak Alman baytağı ile heş halkalı olim piyad bayrağı çekilmiştir z Olimpiyad çanı. olimpiyad oyunla- rının açılmıs olduğunu haber v mek İ- .çin çalmağa başlamıstır. Atletlerin geçid resmi Bundan sonra hemen atletlerin ge- çid resmi başlamış, en başta yunan ta- kımı geliyordu. Bu takım yünan ölim- piyad komitesi teisi yunan veliahdı Prens Paul'ün önünden geçmişti. Veli- ahdım yanından 1896 - olimpiyadlarının Maraton galibi olan büyük koşucu Spi- ridon Louis bulunuyordu. Yunan takı- mından sonra, Misir, Afgan ve Arjan- tin takımları gelmişlerdir. Onları Bel- çika. Bolivya, Bulgaristan — takımları takib etmiş ve arkalarından Şili ve Çin takımları gelmiş ve bundan sonra ge- lenler alfabe sırasile gelmişlerdir. Her bayrağı taşıyat, hükümet tri- S C SREEERR — eC mMpla 1936 -- bününün önünden geçerken bayrağı in- dirmek suretile selam vermiştir. vAlmAn atletleri bu milletlerarası ge- çidin en sanunda gelmişlerdir, :qı ıu:lcd ortalığı çınlatıyordu. irdenbire ortalığı bir süküt kapla» î]-l an:rlöıleı Baron Decaubertin bü- dün milletler adına bir nutuk ni ilân etmiştir. v Mumaiteyh, söyl ğ ) , söylemiş olduğu bu hi- tabede şöyle demiştir; KA “— Olimpiyad o, p yunlarında gaye, ka ıınınık' değildir. Bu oyunlara İştirak '!ıı'ıell;ır Esas fetihlere nail olmak de- ği bir sürette mücad O ücadelede bulun- Bundan sonta Dr. Leval, e d kürsüye çıkarak Hitleri ve hazır bi k bi tr selamlamıştır. P NN Olimpiyadları B. Hitler açtı ""Bundau sonra B, Hitler söz almış- Bütün hazıt bulunanlar ayağa kalk- mışlardır. Hitler, 1936 olimpiyadlarını; açılmış olduğunu söylemiştir. 4 "Orkestra çalıyordu; ölimpiyad bay» rağı stadyomun en yüksek direğine çe- kilmiş; toplar atılmış ve bu sırada olim :yıd oyunlarına iştirak edenlerle bu erasimde hazır bulunan zatların me sub oldukları milletleri selamlamak u".- zere güvercinler uçurulmuştur. Olime piyad marşı yeniden çalmağa başlamış. tır. Mızıkayı Rişar Ştravs idare etmek- lkr :!dî. Orkestranın lerine bir çok adın ve erki ileri i ae Hi,(k mugannilerin sesleri ka- Alman atleti Şilkin, olimpiyad me- şalesini ateşlemiştir. Bundan sonra yu. nan koşucusu Spridon Louis iıeıırmyi ğ tir, Kendisinin elinde bir zeytin :ııî vardı. Beraberinde Kont Baillet -« Dıı tour ve Dr. Levala olduğu halde hükü: met ilerigelenlerinin bulunduğu tribü- ne doğru ilerlemiştir. Stadyomun her (Sonu $. inci saylada) Dün yapılan bayrak töreni İçin evvel ce yapılmış olan — hazızlık Şi eçi P el İ Ce Gi A eei