27 Temmuz 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

TA N SEYAHAT NOTLARI SON HABE Fe. Almanyada Ispanyada dahili harp Malaga şehrinde 500 tane gemi batırıldı Başı birincide maktadır, Borea torpito muhribi, 112 yel cuyu hamil olduğu hâlde (Huelva- dan buraya gelmiştir. Bu yolcular, seyahatleri sırasmda Tarifayı bom- bardıman eden iki İspanyol denizaltı gemisi görmüşlerdir. Saint Nazaire'den (bildirildiğine göre İspanyol bayrağını şalupa, 100 kadar mülteciyi hamil halde bu limana gelmiştir. Mültecilerin Fransiz memurları ta- rafından muayene edilmeden evvel karaya çıkmalarına ruhsat verilme- Seville telsiz İstasyonu, asilerin muzaffer olmakta — olduklarmı bil. dirmektedir. Dün aksam bu telsiz istasyonu General (o Franco'nun bir tebliğini neşretmiştir. o General bu tebliğinde Madrid istasyonu tarafım dan verilmekte olan bütün haberle. ri tekzip etmektedir. Sen - Sebastien'de kanlı bir çarpışma Madritten, San Sehastien'de şid - detli maharebeler vukus gelmiş oldu ğu haber verilmektedir. Orada Şan - darma kıyafetine girmiş olan genr faşistler, gazinonum taraçasına mit- ralyözler yerleştirmeye muvaffak ol- muşlardır. Hükümet kuvvetleri, bunlara kar. #ı taarruza geçmiş ve bir saat siiren bir muharebe olmustur. Muharebenin sonunda faşistler, beyaz bayrak çek. mişlerdir. Bumun Üzerine askerler gazinoya yaklaşmışlarsa da şiddetli bir tüfek ateşi ile karsılanmışlardır. Muharebe daha btytk bir şiddetle ye niden başlamış ve Faşistler ye. niden beyaz bayrak çekmişlerse de askerler onları tam hezimete uğra - tmcaya kadar muharebeye devam etmis” rdir, Diri olarak ele geçirilen faşist deri Möles hemen idam edil mistir. Hükümetin bazı muvaffakıyetleri Eyaletlerden pek a7 haber alma- miştir. Yalnız hükümetin biraz yet kazanmış olduğu bil bil muvsffa dirilmiş Albay Mangada'nın kumandası al tında bulunan hükümet kuvvetleri. be O.ila üzerine yürümeleri emre- dilmiştir. Ancak bu kuvvetler, Villacastine doğru ileri hareketlerine d* ot. mişler ve oradan Leon geçidini geğ- Mmeğe teşebküs etmişlerdir. Gusdarrama'dan gelen milisler hükümet (tayyarelerinin ( asilerin topçu kuvvetlerinin bulunmakta ol- duğu Pierto Leon geçidini bombar- drman etmiş olduğunu beyan et mişlerdir. İyi malümat almakta olan maha- file göre, Guipuzcoa eyaleti tama- mile hükümetin elindedir. Asiler ise Navarre'a hakim bulunmaktadırlar. Madrite erzak getirtiliyor Madrid, 28 (A.A) — Madrid be- lediye reisi, kıtlıktan ve erzak yok- Tuğundan endişe edilmemesi lâzım geldiğini ve Vala: "dan (Madrid'e doğru elli büyük kamyon erzak yo- la çıkmış olduğunu bildirmiştir. Anarşist kadınlar bir tabur teşkil ettiler Hükümet, milis teşkilâ vücuda getirmek üzredir. Hususi bir kadm taburu vücuda getirilmiştir. Bu tabur, sosyalist ve anarşist kadmlardan mürekkeptir. Harbiye nazırı, Carthâgene'deki ussubahriyi ziyaret etmiştir. Örs- daki hükümet kuvvetleri, nazıra ha- raretli bir kabul resmi yapmışlar» dır. Madrid, Alicante, Murcie, Cart- hagene ve Albaceta arasmdaki te- lefon muhabereleri kesilmiştir. Albaceta'da hayat, normal şekli- pi almıştır. Âsilerin bir ta; Algesiras'da yere düşürülmüştür. Milislere ekmek yetiştirmeleri için fırıncılara kat'i emirler verilmiştir. Isyan hareketinin başlangıcmdan beri Bareelone'da ölenlerin mikdarı 310 « baliğ bulunmaktadır. Albacete'deki asiler reisi kendini öldürdü Madrid, 28 (A.A.)— Albacete'de- ki asiler, reislerinin muntazam kuv- vetlerin şehre girmiş olduklarını öğ- renir öğrenmez kendilerini | öldür- müş oldukları bildirilmektedir. İki bin telefat Madrid. 28 (A.A.)— Chebus &- hamil bir! J aldı jansının öğrendiğine göre asi gene ral Molla'nm karısı Biarritze hare- ket etmiştir. General Mola'nın ku: manda etmekte olduğu kuvvetin Gundarrame (ommtakasında 2000 kişi telefat vermiş (olduğu söylen- mektedir. Faşistlerin geçmesine mâ- ni olmak için Navarre'deki Ispanyol bududu tamamile kapatılacaktır. Amerika sefiri ve ailesi Hendaye, 28 (A-A.) — Amerika nm İspanyadaki sefirinin kızı ile ka- msı Hentarra'daki köşklerinde her taraftan alâkaları kesilmiş bir halde bulunmaktadırlar, Sefaret kâtibi, geceğöan Sebas- ten'ye gitmeğe muvaffak olmuş ve sefirinin ailesinin İspanyadan ay» rılabilmeleri için icap eden makam- lar nezdinde — teşebbüslerde bulun muştur. İspanya sularına giden Fransız gemileri Paris, 26 (A.A.) — Fransiz te baasmı almak üzere İspanya suları- na gönderilmiş olan (gemiler, gön- derildikleri yerlere (o varmışlardır. Veyahut varmak üzredirler. Dügüesne kruvazörü, Barcelon'a vasıl olmuştur. Emile Bertin kruva- zörü, Bolbao'ya vasıl olmuş olup o- radan Saint Ander'e gidecektir. Ker- saint torpito muhribi bu akşam Ma- jorgue adasında kâin Palmaya va- racaktır. Idomptable ve 68 chasteur muh- ripleri, Saint Sebastien'e vasıl ol- müuşlardır. Umumi transatlantik kumpanya- smın Mexigüe vapuru dün Ispanya- nın garp sularma hareket etmiştir. Bu vapur Saint Sebastien'den 27 yolcu almıştır. Ayni vapur, 25 yolcu tan sonra Bilbao'ya giderek 150 yolen daha alacaktır. İtalyanın tekzibi Roma, 26 (A.A.) — Giornsle d'i- talin Italyanm & Hahmburg tarikile General Francoya tayyareler gön- dermiş olduğu haberini (tekzip et- mektedir., İ Sovyetler aleyhinde bir uydurma Monkova, 28 (A.A) — Bir Sövyet petrol gemisinin İspanyol Fssında İ askeri harekâta iştirâk ettiğine dair Ispanyol generalı Franko'nun bir —— —— “TAN”, evde erkek, kadın, zetesi olacaktır. “TAN” da, Habeşistan İmparatorluğu İtalya İmparatorluğun tanınmasını istememiş! Roma, 26. (A.A.)— Bazı yabancı gazeteler, İtalyanm Avrupa iş birli- ğinde mevkiini yeniden alması için koyduğu şartlar arasma, zecri ted- birlere müşabih son tedbirlerin kal- dırılmasnı ve Afrikadaki Ttalyan İmparatorluğunun kati tanmmasını da ithal etmekte olduğunu yazmış- lardır. Iyi haber alan mahafilin bildirdi- ğine göre, bu son şart muhakkak surette inanılmıyacak bir mahiyette. dir. Zira Italya hiçbir zaman Habe- şistanm elde edilmiş olmasının te- nmmasmı İstememiş, fakat yalnız emrivakiden devletleri haberdar ey- İ lemiştir. ————— çok alman ve italyan gazetelerinde intişar eden beyanatmı Tass ajansi kati surette tekzibe mezundur. Bu beyanat tamamiyle manasız ve Sovyetler aleyhinde bir uydurma- dır. Fransa İspanyaya silâh satmıyacak Paris, 28 (A.A.) — Fransız kabi- silâh ihracatı yapılmasmı menetme- | ğe karar vermiştir. Kabine, İspanya vakayii hakkında müzakeratta bulunarak, Fransanın diğer devletlerin dahili işlerine ka rışmamaktan ibaret olan ananevi si- yasetine devam edilmesini karar al- tina almıştır. Bu meselenin ortaya atilmış ol- masının sebebi İspanyol hiikümeti- nin bazı ajanların harp ve tayya- re malzemesi satm almak Üzere son rdır. best bırakılmıştır b Fakat diğer taraftan da Matin ve Echo de Paris gazeteleri, İspanya hüktmetinm yapı mübayaata tahsis, edilecek. 144.000 altın. İngir liz lirasmı hamil bir Ispanyol tayya- resinin Bourget'ye gelmiş olduğunu haber vermektedirler, Balear adaları asilerin elinde Paris, 26 (AA) Şarki Prene- lerden alman haberlerde Balear a dalarının asilerin elinde olduğu tesyüd etmektedir. Yine bu haberlere göre bir asi harp gemisi Sen Sebastien önünde dolaşmaktadır. Geminin şehri bom- bardıman etmesinden korkuluyor. ——— — — genç, ihtiyar herkesin ga- gocuk, büyük, kadm, er- kek bütün ev halkı okuyacak mevzu bulacaktır. Bu sebeple (TAN) evinizin en samimi dostu,en mah- rem dert ortağı, en cana yakım arkadaşı olacaktır. TAN girdiği evden bir daha çıkmıyacaktır BORAL Lİ EŞ rek Amanın bük sa nesi, dünkü toplantısımda İspanyaya | zamanlarda Paris'e gelmiş olmala- | Tisaret tayyareleri ihracatı #er- | samim İ Dersden belediyesinin tarihi altın Ki? | Cemal tarafında Deresdenden gazktemize yazılıyor: 11 temmuzda Almanyanm muhte. If şehirlerinde bir tetkik gezisine çı | kan 60 muallim arkadaşla beraber İstanbuldan hareket ederken gördük lerimi Türk muhitine bildirmeye ka rar vermiştim. Bugün ilk mektubu - mu yazıyorum. Istanbuldan Kösteneeye geldiğimiz gün oradaki Türk konsolosluğu ta- rafından karsılandık. ! Romanya gümrük memurları bize | İazamt kolaylık gösterdiler ve eşyamı #1 muayeneye lüzüm görmediler. Kös tenceden Türk mmallimlerine ayrılan İ busus! bir vağonlia Bükreşe hareket ettik, Köstence - Bükreş yolu hep | on bizi mısır ve buğday tarlaların- da “eçirdi İ “Germonoda'd Tuna, köprüsünü hay İ seyrettik. Ayni gün ve yine aymi vagonla Bük reşten Polonyaya hareket edildi. Ge- cenin birine kadar insan kuvvetinin rirnaatte neler yanabileceğini hayret- lerle seyrettik. Ne küclik bir Bozkır ne de bir karış boş toprak. Hen ekil mis tarlalar ve kilelik küçük bağlar. Gere saat birde Polonya topraklı rma girdik. Polonyada ziraat ds' fenni ve daha mütenevvi bir halde: dir. Trenimiz alabildiğine bir süratle yeşil, sarı tarlalar arasından geçi yor. Buğday, vulaf, haşhas, böğrüler tarlaları önümüzden sıyrılıp gidiyor Tarlalarda gördüğümüz demetler çok muntazamdı. Burada nararidikkati celbeden bir nokta var: O da her tarafın yesillik| olması ve orman çokluğudur. Bühas #a karaçam ormanları pek çoktur. Delbica çam ormanları saatlerce de- vam edivör, Düşünlünüz ki, trenimiz asgari 70 kilometro süratle yol alı- yordu. Yeşil ve cami: bir sahanm sinesinde bizi, Oder nehri karşıladı. Plâjiarın- da kesif ve neşeli bir halk tabakası vardı. Burada orman yerine fabrika bacaları görüyoruz. Baca. Baca. Her taraf baca. Karacaahmet mezar liklarındaki serviler kadar baca var. On iki saatte Polonyanm Romanya hududundan Almanya hududuna var drk. Saat 13,30 da Almanya toprak larma girdik. İlk hudut istasyonu o- lan yarım mülyon »üfuslu Boyte şeh- rinde bacadan başka bir şey yok de- nilte mübalira edilmemiş olur Al - manyayna girince İntizam ve süratte ve temizlikte büyllk bir değişiklik na zaridikkatimizi celp etti. Haydelberg'te vagonumumu değiş- tirdik., Önümüzde tarlalar.. Fabrika- lar.. Muntazam bahçeli zarif köşk - ler ve ara sıra ormanlar geçit resmi yaptyor.. Gaybiz'de trenin sürati yıldırım- laştı.. Sanki uçuyoruz. Hemen her is tasyonda hümmal: bir faaliyet ve in. | Bani şaşırtan bir kalabalık var. Appein'de Üç dakikada üç ayrı is- tikamete beş trenin kalktığını gör düm. Üstümilzden, altımızdan, sağ dan ve soldan çift tren hatları biri. birini kovalıyor. Saat dörtte Breslâva vardık.. Bu müâzzam İstasyonda harekete âme- de 12 tren vardı.. Burada birinci mev ki vagonları geçirildik. Alman mua)- İimlerinden mürekkep hir kafile bizi Türk bayraklarile selâmladı. Bres - 7rü basirvaz ei ve gıpka ile muazzam İ muvaffak ola i karşılandılar i Dresden muallimler cemiyeti reisi “ Atatürk çocuklarını selâmlamakla bahtiyarlık duyuyoruz! ,, diyor e alana Türk muallimleri namına Zeki mn imsa ahılırken nayi merkezlerine girmeye başladık Ve her dakika başka başka sürpriz - ler karşısında kalıyorduk. Dresdene muvasalat Eibe nehri hafif bir şırıltı İle akı- yor. Dersden durağı iki katlıdır. Tre- nimiz alt kattan istasyona girerken ist katma başka tren giriyordu. Bir üçünesü de yanımızda durüyordu. Istasyonda Akademische Arislanda telle cemiyeti Araları bizi samimi su rette karsıladılar. Istasyon lokanta - smada ikramda © bulundular. Cemi- yet reisi aramızda kültür bakanlığı nın samimi tezahürlerini, coşkun bir isanla ifade etti ve "Atatlirk çocuk. | larım, o büyük emsalsiz şefin evlât. larmı selâmlamakla duyduğu bahti - rleştirildi.Dresden de ağımız günler zarfında yapıla - cak merasim gezintileri için zengin bir proğram hazırlanmıştır. Bu me- yanda müzeler, çiçek sergisi, san'at yerleri, hazine dairesi gezilecektir. Gi üklerimi ikinci mektubuma İbeakıyorum. A, T. YEGÜL İspanyada iki taraf (Başı 1 incide) nin bedelini bugünkü İspanya pek ağır bir surette ödemektedir. Bunun neticesi olarak Ispanyol umumi hayatında ortaya ancak kü- çük çapta İnsanlar çıkmaktadır.Bun- lar milli meseleleri ancak dar bir kşeden görebiliyorlar ve nisbeten geri bir memleketin baka va inki- şafı için mutlaka muhtaç olduğu milli hakimiyeti ve birliği kurmağa iyorlar, Umum! ha - ita rol oynıyanlar arasında hiç şüphesiz vakit vakit temeyyüz eden ideaistler görülüyor. Bunlar elden gelen! yapıyorlar. Fakat umumi ha- yattaki nüfuz ve tesirleri, bütün Is- >anyolları ayni saniyede ayni müş- terek hedef etrafında toplamak de- recetine yaramıyor. Biz, bu dakikada, 'Türk milleti için müşterek olan ga- ye ve menfaatlerden ilham alan bir sevk ve idare ve dehalt bir rehberlik kudreti esinde Montrö zaferini kazanmış bulunuyoruz. Bizim hali- mizle İspanyanm vaziyeti arasmda- ki tezat bilhassa böyle bir milli zafer anında çok göze çarpıyor. Ve ibret- li düşlüncelere yol açıyor. İspanyol- lara çok acıyoruz. Bu dest mik letin bir an evvel sükünete ve birli. ğe kavuşmasını candan temenni edi- yoruz. Fakat ayni zamanda hariçte ancak bütün geti Bir hatıra Ben umumi harpte Çanakkalede bulundum. Şimdi fodulluk edip “harp ettim!,, demiyorum. Çünkü umumi | karargâhta fotoğrafçı idim. Mütte - filler Çanakkaleyi tahliye eder et - mez oraya siperlerin olduğu gibi fo- toğrafilerini çekmeye gittim ve Ana- fartalar, Arıburnu ve Seddülbahir cephelerinde adım adım ve bütün İ siperleri gezdim. Orada bilfili harp İletmiş olanlar bile bütün cepheyi be- İnimki kadar tafsilâtlı görmemiştir. Orada yaptığını klişe ve resimler. İ den hâlâ bircoklarmı saklarım. Şim- di size anlatamıyacağım kadar deh- setli manzaralar karşısmda kaldım, Müttefiklerin bütün mükemmel esli- ha ve cephaneleri önlinde bizim ma» alesef hattâ kum torbalarımız bile bulunmadığını ve çoğu yerlerde şil- te yürü ve mintap gihi seylerle kum torbaları yapıldığını gözümle gör - dim. Buna mukabil İngilizler Çanak- kaleyi tahliye ederlerken bir milyon kum torbası bırakmışlardı. Arıbarnn taraflarında dolu kum torbalarile ya önlmıs evlerden mürekkep askeri köy ler bile gördüm. Cenup cephesinin Kumdere karargâhmda su veren bir tek kuyu vardı. Bu kuyudaki kura» ğy tulumbanm kolunu akşam kim a- Ursa ertesi sabah suyu o çeker ve ondan sonra su biterdi. Karsı tarafta ise insanlar ve hayvanların İçeceği sular icin ayrı çeşmeler vardı. Bütün mahrumiyetlere rağmen Türkler orada 400 bin yiğitin göğsün den siper yaptılar, Müttefiklerin mit- kemmel silâhları bu çelikten sağlam İ kale önünde yıpradı ve nihayet Fran sızenada “kimseye haber vermeden hir yerden kaçmak. minasma gelen Filer â Hânçinis dedikleri şekilde bir gece bütün cepheyi tahliye edip git- tiler.. Çanakkaleden bu kaçış dünya harp tarihinin sayanı hayret ve bek- lenmiyen vak'alarımdan biridir. Geçti... Aradan 17 sene gecti. Fran sadan bir Fransız vapurile döntiyor- dum. - Canakkaleder geçerken, va- vurda sivil seyahat eden ve İstanbul İtarikile Suriyeye giden birtakım Fran sız sekilleri üniformalarını giydiler ve Seddülbahir sırtlarındaki İngiliz ve Fransız mezarlıktermı, vapurun Adile birlikte cenhe alıp selimla- dılar, Icim sıytadı. Gerci harpte ölen. tere herkes hürmet eder sma şairin dediği: “Kim etti sana bu kârı teklif? Dünyanm öbür ucundan kalkıp ta İ Çanakkalede muharebe etmeyi bu adamları kim teklif etmişti. Haydi kendi ölülerini | selâmladılar, lâkin harp vasıtalarının mükemmelliğine ve denizden filolarınm yardımma rağmen onlara göğüs geren ve top * İrağmı koruyan ve nihayet kendileri» İni çekilmeye iebur eden yiğit Türk çocuklarınm nurlu mezarlarmı ve kahraman ruhlarmı da selâmlamak İ gerekmez miydi?., Bunu yapmadılar. O zaman içime ukde olan bu hâdiseyi hemen yazmıştım. Çok beklemedim. İ Altı sene bitmeden Çanakkaleye Türk ordusu yine geldi, Şimdi oradan geçenler sade İngi- liz ve Fransız mezarlarını değil Türk silahlarını da selimlıyacaklardır. Her murabba metrosu bir Türk yiğitinim kanı İle sulanmış Gelibolu yarımada- sı şehitlerinin ruhu artık müsterih - tir. | B. FELEK amaa İktisat Vekili Kütahya, 28 (A.A.) — Iktisat Ve- kili Celâl Bayar bu sabah buradan geçti. Salı akşamı Kütahyamıza ge lecek maden sahalarmı gezecektir. —ş.mmrmanrmsmrmranan m türju türlü kasırgalar ortalığı yıkar» ken, mahfuz bir limanda bulunan bir ferdin duyduğu emniyet ve şik» ran hissini duymaktan da kendimizi alamıyoruz. Resmi devairin nazarı dikkatine: 1 Gazetemizde neşredilecek resmi ilânlar içi “Resmi ilânlar Türk Limited Şi * Şirk kara caddesinde Kahramânzade hanımın üçüncü katıdır. Tele- fon numarası 20960 dır. İlânların bu tarikle olunur yegâne merci irketi” dir, Şirketin merkezi An- gönderilmesi rica ra