26 Temmuz 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 4

4 Bü «o. 29 Hükümetin gayesi memleketin vaziyetini derhal islâh etmekti (Ankara)yı çepeçevre saran bu| sürünmemek için en büyük hakla - isyan ve ihtilâl ateşlerinin arasında,| rmdan vazgöçenlere bile — şimdi (Büyük Millet Meclisi hükümeti) en küçük bir tereddüt ve perva hisset» meden, kendi milli ve vatani progra- mını takip etmekteydi.. Milli hiki met, bir taraftan bu korkunç ateşle- ri söndürmeye çalışırken, diğer ta - raftan da dayandığı temelleri kuv - vetlendirmeye gayret güsterinektey - di. Aradan, henüz bir ay geçn:eden, mili hükümetin dahili ve herici si- yaseti metin bir şekil göstermişti... Hükümetin başlıca mak: dir an evvel memleketin vaziyetini ıslah #t- mek, isyan ve ihtilâllerin önüne geç- mek, beyhude yere kardeş. 'mamm dökülmesine meydan vermemek., İs- tanbulun ihtiras ve mefsedeti uğrun- da istaf olan milletin kuvvetini, sep- helere göndererek; bunlardan vatın namma bir fayda temin eylemekten ibaretti, Bunun için de, — 29 nisanda kabul edilen (Hıyaneti vataniye) kanunu - na ilâve olmak üzere — (İstiklâl mahkemeleri kanunu) kebul edilmiş. ve derhal tatbikata girisilmişti. Bu mahkemelerin heyeti, Büyük Millet. Meclisi azalarından mürekkep ve bir reisle dört azadan ibaretti. Mahkeme; seyyar olduğu için her nerede (Hryaneti vataniye kanunu) na tenias eden bir hâdise olursa, o - raya giderek mahallinde vazifesini ifa etmekte; cahil halka karşı, gözle- rinin önlünde bir ibret dersi vermekte idi. Mahkeme kâfi derecede kâtiplerle on neferden uüirekkep bir milli müfreze bulunuyordu. Mahkeme heyeti, git - tikleri yerde, en geniş bir salonu İş- gs ederek derhal mahkeme salonu ha.ine ifrağ ediyor. Burada muha- keme alenen icra ediliyordu. Bu salona giren halk, karşısında heybetli bir mantra görüyordu. Her mahkemede olduğu gibi neisş . ortada ve azalar da, sağ, sol. taraflarında bulunuyordu. Başlarında, büyük ve siyah kalpaklar bulunan ciddi çeh- reli hâkimler heyetinin o arkasında, temiz giydirilmiş, sıra sıra fisekler, bombalar, rovelverler, kamalar ve tü feklerle teçhiz edilmiş müfreze ayak ta duruyordu... Heyetin sağ ve sen cenahlarını da o mahallin zabıta kuv- vetleri işgal eyliyordu. Manzaranm bu ciddiyet ve heybe- tine rağmen;.reis, maznunlara karşı son derece onazikâne — ve hattâ, mlişfik — bir tavır ve muamele gös- teriyor; en azılı şerirlere bile, müf - ret sıygasiyle hitap etmiyor. Mücri- miyeti tahakkuk edenlere verilen ka- rarlar, daima halka ibret olacak na- sihetlerle tebliğ ediliyordu Heyeti hâkime icra sa'âhivetini de haiz olduğu için kararın tatbiki ge - ciktirilmiyordu. Bu da, yaradılışmda, müfsit ruh taşıyanlarla; ifsat ve ih- Yâle mülstait olan bir kısım cahil halk üzerinde kâfi derecede bir korku hu- süle getiriyordu. Istiklâl mahkemeleri derhe' tesiri- ni göstermişti. İsyan sahalarma civar olan yerlerde, bazan hareket halinde bulunan askeri ve milli füfrezelere bile tecaviiz ve taarruzda bulunuldu» ğu halde; istiklâl mahkeınelerine kar $ı böyle bir muameleye cüret etmek, hiç kimsenin aklından geçmemizti. İstiklâl mahkemelerinin dolaştığı yerlerde sükün ve asayiş nispeten te- min edilmiş: halka da biraz rahat ve huzur gelmişti. Bu emniyet teessils ettikten sonra: hükümet, Osmanlı imparatorluğun - dan devir aldığı idare makinesinin yalahma ehemmiyel vermişti. Eskisi. ne nispetle (kırtasiye) usul'i, bir de- receye kadar tadil edilmiş: idare ve mahkeme işlerine sürat veriim'sti Imparatorluk zamanında, valil; mutasarrıfların ve idare memurları- nm yanlarına girip te derdini anlat. | mak için birçok merasim ve teşrifata riayet edilirken; milli hükümet bu u- sul ve teşrifat: külliyyen ilga etıniş; halk ile hükümet arasmda birtakım samimiyet tesis eylemişti. Valilerin ve mutasarrıfların, arka- larında birtakım oyaverler, polisler. jandarmalar hükümet dairelerine gi- dip gelinelerine ve hükümet daltele- rindeki kapılarında, bir sürü jandar- malar, adacılar ve hademeler beklet- melerine nihayet verilmişti. Halk, Kendisini idare eden hükü- metin, gene kendi içinden doğduğu- nü hissetmis.. Hükümet kapılarında ük aaa aaa y Türk inkılâbı srrrerrrrreessn Başlarken heyetinin maiyetinde, | sağ İle aç bıraktıkea, Yazan : Ziya Şakir İ milli hükümetin bu yumşak muame- le tarzından — büyük bir emniyet gelmişti. 23 Nisan 336 günü başlıyan büyük Türk inkelâbı; işte aradan henüz iki ay geçmeden bu suretle — halk zerinde ilk tesirini gösterimi; paratorluğun halkı tezlil ve tahkir eden barit ve hissiz aristokrasisi, yavaş yavaş ortadan silinivermişti. Şimdiye kadar halkı hükümetten nefret ettiren sebeplerden biri de, (vergi) meselesi Saltanat dev - rinde, vergilerin tahsil şeklinde hü- kümetin tatbik ettiği usul, tam ma - nâsiyle (zulüm)den ibaretti. Bunun neticesi olarak Anadolu, aç ve sefil | bir hâle gelmişti. Meşrutiyet idaresi de, bu usul üze rinde erasit bir tadilât icra edeme « mişti. Halk; gene tehsildarların, ve icra memurlarının “keyfine tâbi ha- reketleri karşısında inim inim inle - mişti, İmparatorluk — hükümeti; yalnız halkın elindekini, avucudakini slma- yı düşünmüş.. Fakat, almak için ev- velâ halka kazandırmak lüzumuna hiç ehemmiyet vermemişti. Bahüsus umumi harp içinde (te- kâlifi harbiye) namı altında cereyan eden muameleler; halkın bütün ser- vet ve maişet menbalarmı kurutacak bir hale gelmisti. Onun içindir ki; birçok kimseler artık bu hale ta - hammül edemiyerek: Düşününüz ki, biz, bir » Siz de, bizim südü - üzü sağmakla mükellefsiniz. Fa - kat bizden süt alabilmek için, hiç ol- mazsa karnımızı doyurun. Bizi böy- yarın bir damla südümüzü bile (o slamıyacaksınız. Kendi menbalarmızı kendiniz kuru - tacaksmız. Diye feryat etmişlerdi. “Halbuki mit Würümet,* herşey. | den evvel bunu nazarı dikkate almış. Büyük Millet Meclisi; iş olarak balkın servet ve maişet menbalarmı arttırmayı düşünmeye başlamıştı. Bü maksadı temin etmek içindir ki; (Mustafa Kemal paşa); Büyük Mil let Meclisi hükümetini ve onun ilk kabinesini teşkil ederken hüküme- tin idare şubelerine bir de (Iktısat Vekâleti) ilâve etmişti. Ve bu su - retle de, hem millete ve hem de hü- kümete en büyük bir fayda kayna- ği temin eylemisti. Yeni milli hükümetin en fazla e hemmiyet verdiği işlerden biri de; (Mili mildafan) meselesi idi. (Er- kânıharbiyei umumiye riyasetini de- ruhte eden miralay İsmet beyle, (Milli müdafaa vekili, Fevzi paşa) nm vukuf ve gayretleri sayesinde, milli ordunun vaziyeti, büsbütün de- Zişivermişti, Her şeyden evvel, orduda impara- İ torlük devrine ait aristokrasiye hi. tam verilmişti. Kalpaklarda, omüz- larda ve kollarda sirmalar kâmilen refedilerek üniformalar sadeleştiril- mişti. Rütbe farklarını gösteren İ- şaretler, ancak yakalarm ucundaki küçük ve renkli çuhalarm İzerine konulan yıldızlara inhisar etmişti... Fakat asıl ehemmiyet ordunun ma- nevi kıymetini arttırmaya hasredil- mişti. Mütarekeyi müteakip, itilâf devletlerinin emriyle şuraya buraya dağıtılmış olan silâh ve cephane- lerin, harp oeaphelerine (o yakm| merkezlere nakledilmesi işlerine gi- rişilmişti. LArkam ene TAN *8ONE VE ILAN ŞARTLAR! Türkiye Darı için için İlân için Kâned:k Şirketlerine mo racaat edilmelidir. Küçük ilânlar doğrudan doğruy? daremizce almabilir. Küçük ilünlarm $ satırlı bi defni; 30 kuruştur. $ satırdan faz lası için satır başma $ kuruş alınır Bir defadan farla için . yekünder “e 10 kuruş indirilir. Günü gecmiş nüshalar 5 kuruşter | kale ! 24000 kilo taze soğanın ka- İstanbul Harici Askeri Kıtaatı İlânları Başkale hudut taburunun 41500 kilo ve Çaldıran 40975 kilo Yüksek ovanın 48000 kilo Sığır etleri Baş- kale hudut taburunun 9600 kilo Yüksek ova taburunun 9400 kilo sade yağı ve Van hastanesinin 140 kilo *ve| 5000 kilo meşe odunu ve Başkale taburunun 425000 ve Çaldıran taburunun 350000 kilo ve Kâzımpaşa taburunun 330000 kilo me- şe odunları kapalı zarf usu- lile münakasaya konulmuş- tur. Başkale sığır eti Ağus- tosun beşinci Çarşamba gü nü Saat 16 da Çaldıran ve Yüksek ova taburunun sığır etleri Ağustosun altıncı per- şembe günü saat 9da ve Başkale Yüksek ova tabur- larının da yağları ağustosun f altıncı perşembe saat 11 Van hastanesinin odunu 4- ğustosun altıncı per- şembe günü saat 15 ve Baş- Çaldıran Kâ- zımpaşa taburunun meşe odunları Ağustosun yedinci günü saat 9 da ve Van Hu- dut Satınalma komisyonun da yapılacaktır. İlk temi- natları Başkale hudut tabu- ru sığır eti 473 ve Yüksek ova taburunun Sığır eti 576 liradır. Başkale tabu- runun sığır eti ve sade yağı 408 ve Yüksek ova taburu- nun sade yağı teminatı 416 liradır. Van hastanesinin teminatı 525 ve odun temi- natı 469 lira Başkale tabu- runun odun teminatı 718 ve Çaldıran teminatı 191 ve Köâarmpaşa taburu adan. te- minatı 49 liradır. 2490 ka- nunun mucibince (evrakı, müsbite ve teklif mektubla- | rmı Komisyona : vermeleri. | (102) (4165) w | . Beher tanesine biçilep e- der altı kuruş olan muhtelif | renk ve Numarada iki mil- yon makaraya ihale günü is-' tekli çıkmadığından yeni-| den kapalı zarfla eksiltmeye | konulmuştur. o İhalesi 12| Eylül 936 Cumartesi günü saat 12 dedir. Şartnamesi üç liraya M.M. V. ST. AL. KO. dan alınır. İlk teminat 7250 liradır. Eksiltmeye girecekler kanuni teminat ve 2490 sayılı kanunun 2 ve 3 üncü maddelerinde yazılı belğelerle — birlikte ( teklif! mektuplarını ihale saatin- denenaz birsaat evvel Ankarada M. M. V. satınal- ma komisyonuna vermele- ri. (122) (4253) ... Tümen birlikleri o için 45000 kilo Patlıcan, 35000 kilo (oOkırmızı (o Domates, 45000 kilo taze yeşil çalı fa- sulye 12000 kilo yeşil biber, | palı zarfla eksiltmesi 12-8-936 çarşamba günü| saat 15 dedir. Mühammen tutarı yekünu 6560 liradır. İlk teminatı 492 liradır. İs-| teklilerin belli günde ilk te-| minatlarile saat 15 de teklif mektuplarını Kırklarelinde Tümen satınalma Komis- yonu Riyasetine vermeleri. Şartnamesini görmek iste- yenlerin hergün Komisyo- na müracaatları. (4226) MEMLEKET MANZARALARINDAN rimmardp ie einen İ . MEMLEKETTE : Bergama e e e Bir köpek kudurdu, bütün Zile köylerinde i Sökeyi altüst etti Söke, (Tan) Rüştü isminde bir zatın. evinde beslediği, fino süs köpeği, iki gün evvel, kudurarak bütün kasabayı dolaşmaya başlamış ve önüne gelenleri ısırmıştır. Köpek, belediye zabıta memurlarınca öldürülmüşse de yakalanıncaya kadar üç çocukla birkaç hayvanı dalamiştır. Çocuklar, İz- mir memleket hastanesine gönderilmişlerdir. Köpeğin daladığı köpekler- den biri kedi, tavuk, inek gibi bir sürü hayvanı ısırdığı için, bunlar da derhal y kalanarak öldürülmüştür. Köpeğin sahibi Rüştü ile ailesi efradı görülen lüzum Üzerine tedavi altma alınmışlardır. Bıçakla ağırca yaralamış Balıkesir, (Tan) — Salâhattin mahallesinde biçakçr Ahmet oğlu 318 doğumlu Mustafa, Oruğguzi mahallesinden şekerci Seydi oğlu 320 doğum- lu Mehmedin önüne geçerek Henüz anlaşılamıyan bir sebepten dolayı bi- çakla karnından ağır surette yaralmımıştır. Bu arada Mehmedin babası Seydi de elinden hafif surette yaralanmış, yaralılar hastaneye sevkedil - mişlerdir. Suçlu, yakalanarak evrakiyle birlikte — teslim edilmiştir. 3-4 kazalara yaptığı gezintiler Denizli Halkevi temsil koku Kadıköy Halk: Partisi binası önünde misafir- perver Kadıköylü lerle bir arada Denizli, (Tan) -—- Denizli Halkevi İtemsil Komitesi ve bandosu Halkevi başkanı Esat Kaymakçınm başkan- lığı altında Kadıköy ve günay nahi- Kadıköy, 1500 haneli ve 6000 nü - füslü mamur bir nahiyedir. Halkm meşguliyeti dokumacılıktır. 1500 ka- dar tezgâh vardır. Dokumacıları ko yeleri ile Buldan kazasma gitmişler. |ruyan 250 âzalı bir dokumacılar ko- dir. Bu 34 kişilik kafile, ilk önce Ka. operatifi vardır. Sermayesi 12,350 li- dıköy nahiyesine varmış, merasimle karşılanmıştır, Nabiyenin geniş bir meydanında sahne kurularak halka akk piyesi gösterilmiştir . ga > 35.000 Zin (117) 15.000, 12.000, 10.000 Liralık ikra- miyelerle (20.000) liralık bir mükâfat vardır. AAA LA radır . 932 senesinde çıkan bir yangın na- hiyeye epeyce zarar vermişse de ye- niden inşaata girişilmiştir. nl ONA Türk Hava Kurumu Büyük & PİYANGOSU Şimdiye kadar binlerce kişıyı zengin etmiştir 4 cü keşide 11 - Ağustos - 936 dadır. üyük ikramiye Liradır iin kanlı cinayet işle Zile, (Tan) — İğdir mah bağ Maşat köyünde kanlı bir olmuştur. j Arap oğullarından Hüseyinin “gi şındaki kızı Satı, ayni köyde Sadığa kendi rizasile kaçmışi” yüzden Sadıkla kızın babası Hü ve amcası İbrahim arasında ki kavga olmuştur. Sadık, kısn Hüseyini tabanca ie göğsü boynundan ağır suret amcası İbrahimi de dürmüştür. Adliye işe el k katil tevkif edilerek tah latımaştır. Bu da başkası Zile, (Tan) — Büyllk Karay yünde de bir kadın yüzünden “Şi bir. inayet olmuştur. Hâdise aha Torahim karısı Alime, Bekt: Denizli Halkevi üyelerinin. CİYOF | vs veye Meme vera çırılmıştır. Bektaştan (intikam. 5 mak istiyen Ibrahim, onu & hşırken silâhla öldürmüş, üzel çakla yaralamıştır. Kati, VW semra, silâh ile beraber maksi vine gelmiş ve karısı Alimeyö © mek “maksadile iki el silâh Mt da kadın kaçmağa muvaffak tur. Silâh sesi üzerine yetişei İ #ulün karıları Emine, Şerife © iHatice İbrahime hücum ederek İns elinden almışlardır. Bu sit! İsi, her üç kadını da bıçakla mW İ yerlerinden'yaralamıştır. Ea İ darmâlar tarafından tutulmisğr © “ miemüt itiraf etmiştir. Trakyada açılac ikredi kooperaf” Edirne,25 (A.A.) — Trakyada” cut 26 eski kredi kooperatifiP ni kanuna uyarak intikal ka diği umumi milfettişliğe ve yeni kanuna göre açılacak yeni kredi kooperatifinin tatbik emirleri de gelmeğe b tır. Ziraat Bankasının orga? nunu yapmak Üzere Trakyay# derdiği Zeki Raşit,3 vilâyetin bitirmek üzeredir. Bunlardan simdilik yalnız en kıymetli 12 için satış kooperatiflerinin lanması Ekonomi Bakanlı; edilmiştir. Bunlar arasnda ” Edirnede olmak Üzere bal ve © mu kooperatifi 4000 faal ve yeri vanla işe girişecektir. Bunu” bugünlerde Bakanlıktan emir mektedir, Arıcılık kurslar! Edirne, 25 (A.A) — Trakysf yer olduğu gibi Çorluda da KÖY ei tarlarma mahsus olmak üzer$ rcilik kursu açılmış ve kurs Gİ sını muyaffakıyetle sona erö pe Trakya halki için bu yeni rimli işten en kısa bir yama iyi bir sonuç almak yanım dört vilâyetinde m rı gezmekte ve yeni kovan veya oğul arılar yerleşt Bütün bu işlerde birinci ne köy öğretmenlerinin “İmevki oldıkları bildirilmel ği bildiri * zi