24 Temmuz 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 7

1936 Salsburg festivali müsamerelere rag ki, yerler Her sene Avusturyanım Salsblîrrg #ehrinde musiki festivalleri yapı ;t ; Bunlara Avrupanın en güzide ax'tıi ç lerile konser ve opera dırı]ıînları ı—î. tirak ettiğinden verilen müsame lere fevkalâde kıymet verilir. ÜrAr Festivaller opera, senfoni, Or! Ğ tra, serenat ve solist konserleri m“ i İ lgıîğî(xî pıîır'müsamerelere dunyanııî her tarafından musiki meral_(lıl;_r_ Belerek festivalleri seyretmek ıntı ai_ hını ararlar. Müsamerelere gosbieır- len rağbet karşısmda_ yer bı_ı_la e Mek imkânı güçleştiği için ıîıusahat_ Telerin başlamasından ÜÇ, dört, hc ş altı ay evvelinden yerler sa nğ:ttîî: müsamereler Salspşırg operasından ve kilisesinden ver'_ıln'.k Festivali Viyana Ve daha bırç(; ö Avrupa ve Amerika mdyolaıjı rî:n- lettiği cihetle radyo makinesi oede- lar konserleri evlerinden takip bilecektir. « Feîî(itı:;l, iırogramlarımızda ıî Bösterileceği üzere, 26 Temr.r_ıuzf;; h Zar günü başlıyor. Bırkaç gün t lalarla devam edecek _fesîıuvza_llere hi ğıda veriyoruz: İ Pîr?îıı'u Zaöş a'ğemmuz, saat! 21.32: Josef Messner'in idaresinde Moza tın inden konser. SîîîrşğınTîînmuz saat 20_: B:ğ:: Walter'imw sdaresinde Mozart'In Juan” operası. Çarşamba, 5 Ağust rnhard Paumgartner' de orkestra ile serenatlar. yi Perşembe, 6 Ağustos saat _ Tuno Walter'in idaresinde. romar; fik Alman kompozitörlerinin eser'© Tinden orkestra konseri- Cumartesi, 8 Ağustos saat_ 18: Aı_'- turo Toskanini'nin idaresinde I.lı- *hard Wagner'in eserlerinden Me;s- rsaenger von Nurnberg,, 0per_aSJ f Pazar, g9 Ağustos saat 21,30: Jo- Ph Mesner'in idaresinde Mozar.t.ın &erlerinden büyük kilise konseri. Salı, 11 Ağustos saat 20: Bruno alter'in idaresinde Hugo Wolf'un Orregidor” adlı eseri- Pazar, 16 Ağustos saat 2 T0 Toskanini'nin idaresinde Wen'in “Pidelio” operası. Ha Perşembe, 20 Ağustos saat ÜU Ârturo Toskanini'nin — idaresin e Verdi'nin “Falstaff” operası. YA Salr, 25 Ağustos Saat 20: Fe,ı « tingartner'in idaresinde Mozart'ın Cosi £ ” operası. ; C”ş:ıîbı:ttzz îeğustos saat 22: 08 saat 22: in idaresin - 0: Artu- Beetho- Musiki mwwi alt İi bet okadar fazla ı ay önceden satılır Salzburgda verilec ku ü tası kurulduğunu ofcu postaya ait makine Pariste Eyfel Televiziyon Pa; u Bernhard Paumgartner'in idaresin l ek büyük musikıî Arturo Toskanini lesi üzerinde uZ de orkestra ile serenatlar. Bu musiki mil Viyana rad, postaları ta ceğini de yuk: gamerelerinin, heDsi yosile bazi ecnebi rşdyo rafından naklen veı_'ıle' - arıda işaret etmiştik. Mevsim itibarile orta dalgalı Viya- na radyosunun hetle konserlerin den çalışan kısa Jtası vasıtasile ederiz. Bazı ahvalde bu postanın da iyi dinlenmediği ci- 49,5 metro üzerin- dalgalr Viyana pos- dinlenmesini tavsiye iyi dinlenmediği varittir. Bu takdirde en müsait İ şitilen diğer bir istasiyon vasıtasile de könserler dinlenebilir: Bunların ayrıca haftalık ıaı-ımllda göste dinle yeceğimiz Salebur. da hangileri ve gündelik program Teceğiz. olduğunu gkonaereol müsamerelerini idare edecek olan ve Brüno Valter >akla ra cisimleri nakletmeğe mahsus bir yucularımıza bildirmiştik. Resmimiz “dairesini göstermektedir. Teknik öğütler 'Fading hâdisesi nedir dyo maknemizle mesaf_e itiba- îîıiğe üzak ölan yerleri.dmlediği' sesin kendiliğinden aza- ğını hissederiz. hpgîoğığlgjlğel;; “fading” denir. Fa- ding eski sistem mnkinelegde_kendı: ni büsbütün fazla gösterirdi. Yeni model radyo makinelerinin .orta Y;'! uzun dalga kısımlarında sesin keni ; kendine azalıp çoğalma - keyfiyeti hissedilmiyecek derecede azalmıştır. Bugün fading yalnız kısa dalgalı kı- sımlarda az çok:baş göstermekte ise de birinci sınıf makinelerde mşlml'ıün mertebe bunun önüne geçilebılnug - ir. , Önümüzdeki senelerde yapılacak makine montajlarında fadingin ta- mamen önüne geçileceği ümit edili- yor. Fadingin neden husule geldiği son zamanlara kadar radyo teknisiyen - lerince bilinmemekte idi. Bugün ses baygınlığı da denebile- cek bu hâdisenin nasıl kendini gös- terdiği anlaşılmıştır. Gönderici postaların yaydığı dal- galar kısmen yerle birlikte denecek kadar alçaklardan, kısmen daha yükseklerden, kısmen de “Hivizit” tabakası tabir edilen arzdan takri- ben 100 kilometroyu mütecaviz bir irtifada ilerlemekte olduğu anlaşıl - mıştir. Hivizit Heaviside bunu keşfeden mühendisin ismidir. Bu tabakaya kadar yükselen ses dalgaları daha fazla yükselmiyerek tekrar alçalmak ta ve orta veya yerle birlikte ilerle- mektedir. Bu inip çıkma sık sık te- kerrür ettiği takdirde dalgalar birer armoni neşretmekte ve yekdiğerile kargılaşmaktadır. Karşılaşma neti- cesinde fading hâdisesi husule gel - mektedir . ğ Yeni sistem makinelerde fadingin önüne geçilmesinde gönderici posta- larla havaf hâdisatta vukua getiri - len tahavvülâttan bir şey elde edil- miş değildir. Ancak alıcı makineler- de yapılan anti - fading tertibat sa- yesinde fading orta ve uzun dalga - larda büsbütün, kısa dalgalarda da epeyce bertaraf edilmiştir. ; Lâmba adedi fazlalaştıkça fadin - karşı tertibatta daha muvaffak olunabilmektedir. Binaenaleyh kısa dalgalı postaları iyi dinlemek istiyenlere lâmbası faz- Ja olan makineleri tercih etmelerini ril wlmîzde bazan tavsiye ederiz. Kahire radyosunun orkestra şeflerin- den Hasan Sogay ! Kahire radyosunun ; programı Bazı karilerimizden aldığımız mek tuplarda Mısır radyosunun neşriyatı- inı gösteren programların haftalık |programlarımıza dahil edilmesi isten mektedir. Karilerimizin bu arzularını yerine getirmek için icap eden ted - birleri aldık ve yakında Kahire prog ramını haftalık programlarımız ara- sında gösterebilmek imkânı bulunaca ğını ümit ediyoruz. Ancak şimdiki halde Mısır prog - ramları üç, dört gün geç geldiğinden bunları hafatlık programlarımız me - yanında göstermek şöyle dursun, gü- nü gününe neşredebilmek te kabil ola mamaktadır. Şimdilik elde ettiğimiz programları, yani haftaya ait üç ve- ya dört günkü akşamlara ait neşri- rımıza dahil ederek karilerimizin is - yat programlarını yevmi programla- teklerini kı#nen yerine getiriyoruz. Maç vaziyetlerini hariç memleket- lere dinletmek için de ayni dakikada İyedi, sekiz kısa dalgalı istasyon faa- liyette bulunacak, bunların her biri ayrı ayrı istikametlere doğru anten- lerle çalıştırılarak neşriyatı her tara- fa birden dinletmek kabil olacaktır. Reportajlar umumiyetle almanca ve ingilizce olacaktır. Fakat arzu e- den milletler kendi atletlerinin işti - rak ettikleri maç ve müsabakaları, mensup bulundukları memleketler - den takip edilebilmesi için kendi dil- lerile hususi kablo tesisatlarından is- tifade etmelerine müsaade edilmiz- tır. İ , * ı Berlin Olimpiyatların- da radyo Berlin olimpiyatlarında radyonun pek büyük bir rolü olduğu ı.ınlaşıl— maktadır. Olimpiyattaki tesisat hi- tam bulduğu dün Berlin kısa dalgalı postaları vasıtasile bildirilmiştir. A- di geçen postadan bildirildiğine göre radyonun neşriyat hususunda iki ba- kımdan büyük faydaları görülmekte- dir, 1 — Büyük amplifikatör tertibati- le olimpiyatlar dahilinde her söyle- necek bir sözün yüzbinlerce seyirci tarafından ayni zamanda işitilmesi nin temin edilmiş olması, 2 — Olimpiyatlarda cereyan ede- cek büyük harekâtın ayni dakikada kısa dalgalı makinelerle dünyanın her tarafında takip edilebilmesinin temini, Amplifikatör tertibatile Olimpi - yat mnhallinin muhtelif yerlerine alt 7 n | | | HAFTALIK PROGRAM Pazar, 26.7.936 İSTANBUL 12,30: Muhtelif plâklar ve halk musiki- si. 18: Tepebaşı bahçesinden nakil, Sigan orkestraları ve karışık program. 20: Halk musikisi (plâk). 20,30: Stüdyo orkestrala- rı. 21,30; Son haberler, Saat 22 den sonî Anadolu ajansınm gazetelere mahsus havadis servisi verile- cektir. PRAĞ 20,0$: Dans musikisi, hafif parçalar. 20. 50: Sözler. 21,05: Franz Süpenin “Bokaği- yo” öpereti. 22,05; Mizah, 22,20: Hafif orkestra. 23: Konuşmalar, 23,35: Plâk. 24: Konser nakli, BUDAPEŞTE 19,30: Orkestra. 20,40: Konuşmalar. 21 35: Keman müsikisi. 22: Haberler. 22,30: Cazband. 23,30: Askeri bando, BÜKREŞ 16: Örkestra. 16,45: Konuşmalar. 19,15: Dans musikisi, 20; Konf. 20,20: Konserin devamı. 21,05: Piyes. 22,30: Haberler. 22, 55; Salon orkestrası. MOSKOVA 18,30; Dinleyicilerin arzu ettiği parça- lar. 20: Plâk, 22: Yabancı dillerle neşri - yat. VARŞOVA 19,35: Büyük popuri (Viyana musikisi) 21,20: Konuşmalar, 22,30; k - radyo orkestrası..23,20: Dans musikisi, 24; Dans plâkları, VİYANA 20; Haberler. 20,15: Eğelnceli neşriyat. 20,30: Plâk, 21,05: Edebiyat, 21,35: Salz- burgdan nakil; Kilise örkestrası ve koöro, 22,45: Plâk. 23: Haberler, 23,20: Piyano - şarkı,. 24,10: Cazband. Pazartesi, 27.7.936 İSTANBUL 18: Dans musikisi (plâk), 19: Haberler. 19,15: Bethofen dokuzuncu sehfoni (plâk), 20,30: Stüdyo örkestraları. 21,30: Son ha- berler. Saat 22 den sonra Anadolu ajansınnı ga- zetelere mahsus havadis servisi verilecek- tir. PRAĞ 20,25: Eğlenceli musiki. 21,10: Skeç. 21, 50: Çek filharmonisi (Mozart, Frankın e- serlerinden). 22: Konuşmalar. 23,15: Plâk. 23,40: Almanca haberler. BUDAPEŞTE 19,20: Salon orkestrası. 20,30: Konfe - ras. 21; Çingene musikisi, 21,40: Haber - ler,, 22: Verdinin (AİDA) operası. 24,30: Cazband. BÜKREŞ 18: Salon orkestrası. 19: Konuşmalar, 19,15: Konserin devamı, 20,15: Konf. 20,35 Piyano ile yeni musiki, 21,15: Oda musiki- si. 21,55: Sözler, 22,05: Şarkılar. 22,30: Spor. 22,45: Mandolin orkestrası, 23,20: Orkestra. 23,45: Ecnebi dillerle haberler. MOSKOVA 18: Sopran sesle şarkılar. 18,30: Ukray- na şarkıları. 20; Romanslar. 21: Dinleyici- lerin “istedikleri ” pafçalardan ' Kkonser. 22: Yabancı dillerle neşriyat, VARŞSOVA 20: Piyano könseri, 20,30: JPiyano - Sarkı, 20,55: Beethövenin ayışığı sonatı. 21,30: Sözler, 22: Askeri bando. 23? Spor. 23,15: Leh musikisi. 24: Dans plâkları . VİYANA 20: Haberler. 20,10: Diş hastalıkalrı. 20. 30: Aktüalite. 21: Askeri bando. 22: Vil- helm Vüaçek orkestrası, 23: Haberler. 23, 10; Şen sözler, 23,20: Zimbol ikisi, 24, manal Çek musikisi, 22,05: Şarkılar. 22,30: Haberler, 22,45: Salon orkestrası. 23,45: Ecnebi diliyle haber, 24: Konser. » MOSKOVA 18,30: Şarkılar ve milli danslar. 19,30: Senfonik knser, 20,30: Tenor sesle şarkı - lar. 21: Hafif musiki, 22: Yabancı dillerle neşriyat,. VARŞOVA 20: Oda musikisi. 21: Konuşmalar. 22: Şopenin eserlerinden konser, 22,30: Ku - artet könseri. 23: Spor, 23,15: Muhtelif, 24: Dans. VIYANA 20: Haberler. 20,10: Aktüplite, 20,30: Viyananm Heldenlatz nitvkiinen reportaj. 22: _Çı[( piyano konseri, 22,40: Eğelnceli müsiki. 23: Haberler. 23,10: Konserin de- vamı. 24,25; Oda musikisi, Perşembe, 30.7.936 İSTANBUL 18: Taksim bâahçesinden nakil. 20: Sıhhi koönferans: Dr, Salim Amet çalışkan. 20,30 Stüdyo orkestrası, 21,30: Son haberler. Saat 22 den sonra Anadolu ajansmın ga- zetelere mahsus havadis servisi verilecek- tir. PRAĞ 20,30; Karışık orkestra koönseri. 21,55: Plâk bestelenmiş (Eski şarkılar. 22,10: Li- sztin eserlerinden 'MAZEPPA” adlı şiir- li musikili piyes. 23: Haberler. 23,15: Çek salon orkestrası. BUDAPEŞTE 20,10: Piyano - şarkı. 20,40: Konferans, 21,10: Orkestra tarafıdan oöperet “Prinz Bob,, 23,25; Çingene musikisi. 24,10:Dans plâkları, BÜKREŞ 18: Karışık konser. 19: Sözler, 19,15; Konserin devamı. 20: Konferans. 20,20: Flüt koönseri. 21,10: Salon orkestrası. 22, 45: Şarlalar. 23,10: Plâk. 23,45: Ecnebi dillerile haberler. MOSKOVA 17,30: Öperet musikisi, 18,30: Karışık koönser. 19: Piyes, 20: Olimpiyatlara dair. Yabancı dillerle neşriyat. VARŞOVA 20: Radyo piyesi, 20,35: Leh şarlfıları. 21,05: Brazilya intibaları (musikili. M,35: Konuşmalar, 21,55: Fitelbergin idaresinde senfonik konser (Paderevskinin eserlerin « Gen. 23,15: Dans plâkları. 24; Dans musi- kisi. VİYANA 20: Haberler, 20,10: Viyana musikisi, 21: “Üç yıl,, adlı piyes. 23; Haber'ler. 23, 10: Şrammel musikisi, 24,25: Avusturya musikisi, Cuma, 31.7,936 İSTANBUL 18: Senfonik musiki (plâk. 19: Haber- ler. 19,15: Muhtelif plâklar. 20: Halk mu- sikisi (plâk, 20,30: Stüdyo orkestraları. 21 30: Son haberler. Saat 22 den sonra Anadolu gazetelere mahsus havadis cektir. ajansının servisi — verile- PRAĞ HS 20,20: Popsler orkestra koönseri 21,35:. Ehstrümatlar refakatiyle hbalk şarkıları. 22 Eski Rusyayı gösteren tarihi piyes. 23,15: Klarinet « piyano konseri., 23,35: Plâk. 23, 45: Rusça haberler. BUDAPEŞTE 20,05 Salon orkestrası. 21,10: Şen radyo piyesi, 22,50; Haberler. 23,10: — Çingene musikisi. 21,30: Çingee musikisi, 22,30: Pi- 15: Gece konseri, Salı, 28.7.936 İSTANBUL 18: Öpera parçaları (plâk). 19: Haber- ler. 19,15: Muhtelif plâklar. 20: Piyano konseri: Profesör Ferdi Statser tarafm - dan, 20,30: Bayan Livie Fieretti (soprano) ve stüdyo orkestraları. 21,30: Son haber- ler. Saat 22 den sonra Anadolu ajansının gazetelere mahsus havadis servisi- verile - cektir. PRAĞ 20,05: Salzburgdan nakil: Mozartın (DON JUAN) operası, 23,15: Orkestra. 23,45: Ecnebi dillerile haberler. BUDAPEŞTE 20: Enstürmantal konser. 21: Stratssun “Şen dul kadın,, opereti. 22: Yabancı dil. lerle neşriyat. VARŞOVA Küçük radyo orkestrası. 21,30: 20,30: Ki lar. 22,20: Oda musikisi. 23,15: mış *büyük oparlör konulmuştur, Bunların her biri son sistem ve en yüksek sesli cinslerdendir. Sovyetler 20 yeni istasyon yaptırıyorlar Sovyet Rusyanm yeniden 20 kuv- vetli radyo postası yaptıracağı bil- dirilmektedir. 100 ilâ 250 kilovat anten enerjisi arasında olacak bu ejder postaları- nn on beşi Rusyanın şimalinde, mü- tebaki beşi de cenup ve Asya kıs- mında inşa olunacaktır. Konser neşriyatı hususunda mev- cut postaların miktarı kâfi addedil- diğinden yeni istasyonların neşriya- tının büyük bir kısmı propaganda neşrine hasredilecektir. Moskovadan bildirilen bu haber- de, yapılacak propaganda yayımla - rında dost milletlerin nazarı dikkate almacağı ehemmiyetle kaydedilmek- Dans musikisi. VIYANA 19,50: Haberler. 20,05: Salzburgdan na- yano ikisi. 23,10: Haberler; 23,30: Sre nest Dohnanyinin idaresinde Listz konse- ri, BÜKREŞ 18,15: Radyo salon orkestrası, 19: Ha- berler. 19,15: Kouserin devamı. 20: Kon- ferans, 20,20: Çift piyano ile mödern mu- siki. 20,55: Konferans,. 21,10: Gounodnun “Faust” operası (plâk ile, MOSKOVA 18,30: Karışık könser, 19,15: Rimski « Korsakovun eserlerinden konser. 20: Pi « yano - viyolonsel. 21: Hafif musiki. 22: Dans, VARŞOVA 20,05: Salzburgdan nakil, Verdinin "Fal staff' operası. 23,10: Dans muüsikisi. 24; Dans plâkları. VİYANA 20: Haberler, 20,35: Haftanım haber ic- mali, 21: Koro iel Franz List'in eserletin- den koönser. 21,45: “Serum &' isimli musi- kili piyes. 23: Haberler. 23,10: Örg musi- kisi, 24,10: Eğlenceli musiki. 24,45: Silving kuarteti. Cumartesi, 1,8.936 kil Mozartm (DON JUAN) operası (Brü- no Valterin idaresinde), 23,35: Haberler. 23,45: Viyana musikisi, 1: Dans plüâkları, Çarşamba, 29.7.936 İSTANBUL 18: Hafif musiki (plâk. 19: Haberler. 19,15: Muhtelif plâklar, 20: Viyoolnsel ve piyano: Stüdyo sanatkârları tarafından, 20,30: Stüdyo orkestraları. 21,30: Son ha- berler. Saat 22 den sonra Anadolu ajansınnı gazetelere mahsus havadis servisi verile - cektir. PRAG 20,20: Askeri bando. 21,05: Çek gşarkı- ları. 21,30: Radyo piyesi. 22,15: Beetho - venin eserleriden yaylı enstrümanlar kon- seri, 23,15: Marienbad'day dans musikisi nakli, 23,45: Fransızca haberler. BUDAPEŞTE 21: Dans plâkları. 21,30: Stüdyodan pi- yes. 23: Haberler. 23,25: Plâk. 24,05: Çin- gene musikisi. BÜKREŞ 18: Örkestra - Haberler - OÖrkestranım devamı. 20: Konferans. 20,20: Plâk (ope- retlerden). 21,15: Konuşmalar. 21,30: Ke- PRAG 20,15: Eğlenceli plâk revüsü. 21,50: Söz- ler. 22: Zürihten nakil, 22,15: Konferana. 22,35: Plâk (Yeni şarkılar. 22,45: Olimpi- yat haberleri, 23,15: Plâk, 23,30: Karls- baddan nakil; Dans musikisi nakli. BUDAPEŞTE 21,10: Şen skeç. 22,50: Haberler. 23,10: Çingene musikisi, 24: Piyano - şarkı. 24,30: Cazband. BÜKREŞ 18,15; Polis bandosu. 19: Haberler. 19, 15: Konserin devamı, 20: Konferans. 20, 20: Plâk “Straus" 21,05: Teknik haberler. 21,20: Cazband. 22,30: Spor. 22;45: Örkes- tra, 23,45: Ecnebi dillerile haberler, 24: Konser nakli, MOSKOVA 20: Olimpiyat bahsi. 22: Yabancı diller- le neşriyat. VARŞOVA 20: Köylü könseri. 21,15; Uzaktaki yurd daşlar için neşriyat. 21,45: Konuşmalar, 22: Piyano refakatile keman konseri, 22,30 Mizah, 23: Spor, 23,15: Küçük orkestra (Hafif musiki, 23,40: Dans plâkları. VIYANA 20: Haberler. 20,10: "Kırlangıç yuvası,, isimli şarkılı radyo piyesi. 22,40: Ameri- kadaki yenilikler..23: Haberler. 23,10: Plâk “Viyana musikisi” 24,25: Cazband