9 Temmuz 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

> 2 GÜNAŞIRI Kitap Dikkat ediyorum: Kitaba karsı hürmetimiz günden güne eksiliyor. Ata- Jarımız kitabı bizden çok sevmeseler bile bizden çok sayarlardı. Yazma men | dillere sararak, koyunlarma sokarak Evlerimizde yüksek raflara konur, bi: Simdi böyle değildir. Kitap, mânevi bir seyken gitgide şekil oldu, zarf oldu, süs oldu, Hele sonzamanlarda Genç kızlar görüyorum ki; tenis raketini taşıdığı ağın içinden bir kitap çıkarıyor, üstüne yuvarlak aynasını Genç kızlar görüyorum ki; bir vapur güvertesinde saçlarımı rüzgârlara bırakarak sayfaların üstünde gözlerini dinlendiriyor. Tenis o oynamıya, briç salonuna, plâja kitapla gidenler Morlern salonlara, kübik eşyalara ni mobilyaların kitap, sigara tablası, çük raf, bir gizli gözde birkaç cilt... yor ve ciltleri eskidikçe yerlerine başka şeyler bulup koyuyorlar, Asıl kitap, ne karyolalarda uyku getirmek için, ne salonlarda boş kö - şeleri süslemek icin, ne de ellerde sokakları dolaştırmak için sevilen sey değildir. Onu atalarımızm yazıma mendillere sardıkları gibi hâfızalarımı- za sarmaya, koyunlarma soktukları malıyız. Kitaba verilen hakiki kıymet ancak bununla ölçülür! GÜ İyi hırsızlar Bundan otuz sene evvel, Fransa - da peynir satan tüccarları gayet ma» hirane bir surette dolandıran bir a- dam tevkif edilmiş. Bu adamm bü - tün manevrası, insanların zayıf ta- raflarmdan istifade imiş. Bakm bu açık göz işini nasıl becermiş! Bir dilkkâna gitmiş ve sormuş: — Sizde iyi Kamamber peyniri var mı? — Tabi efendim. Adam derhal bir parça almış, son- #a bunu derhal yedikten sonra de - miş ki: — Enfes! Harikulâde! Ben öm - rümde bu kadar enfes şey yemedim | desem caiz... â hiz onü derhal Kopenhağdaki sergi. ye gönderirim. — Kopenhağdaki sergi mi?. Bunun Üzerine kadın eniyi tinden bir değil beş tane Kamamber peyttiti hediye"etiriş. Aradan “birkaç | gün geçtikten sönra bir başka âdüm dükkâna gelmiş ve kadma demiş ki: — Size, Kamamber peynirlerinizin Kopenhağ sergisinde birinciliği zandığını ve altm madalya aldığı ni tebşir ile kesbüşeref eylerim. İste birincilik diplomanız.. Fakat 55 frank vereceksiniz. Peynirci kadın sevincinden 55 de. gil 75 frank vermiş ve derhal aldığı diplomayı çerçeveleterek dükkünm arkasına asmış! Fakat bir gün kadın bir başka pey nirci dükkânma gitmiş bir de bakmış ki, oradaki Kamamber peynirleri de Kopenhağ sergisinde birinciliği ve diplomayı kazanmış. O zaman vazi - yeti çakmış! Meğer Paristeki bütün 'peynirei dükkânları Kopenhag ser - gisinde birinciliği kazanmışlarmış! Kimse bundan şikâyet etmemis. Çünkü herkes bu harikülâde dolandi- rıcmın hilesine hayran kalmış. Eğer bu satın aldığım- > Geçenlerde Fransada yine bir eve hırsiz girmiş, hizmetçi kizı evde yalnız bulmuş, derhal kuvvetli elleri le yakalamış, bağlamış ve sormuş: — Paran nerede?.. Hizmetçi kız ağlıyarak cevap ver- imiş: — Param mı, çantamda... Fakat ancak 400 #rangım var.. Hem de bir bafta sonra gelin oluyorum. Acıym bana... Hırsız iyi bir adammış, kızcağıza bakmış ve demiş ki: — Öyle ise yalniz yüz frangını a- lacağım. Fakat sakın kimseye söyle mel, Sonra arkadaşlarımın yanmda mahcup olurum... Haydi Allahısmar ladık.. Yine geçenlerde Fransada bir hir- &iz ihtiyar bir adamm evine girmiş. Mtiyar: — Eyvah demiş. Hiç param yok' Bütün olan biten malım orada gözü mün içinde... Hırsız gözlü çekmiş. Bir de bakmış ki, emniyet sandığına terhin edilen mallara mukabil alfan senetlerden ye bir şey yok. Acımış ve demiş li adam, demek paran yok. Al sana 20 frank onunla güzel memed m Allahısmârla - » Bu hırsızlar, bu İyi hırsızlar, belki 1 kğ ie : başka bir tene de bana verirse-| ka -| mukaddes bir emanet gibi taşırlardı. ir köşeye çekilip tek başına okunurdu. büsbütün mobilyalaştı. koyup dudaklarını boyuyor. var. Bunlar için kitap sadece bir sis- mütemadiyen kitap sıkıştırılıyor. Ye- bonbonyer, vazu gibi bir seyi, Bir kü- Hizmetçi kızlar sayfalarını karıştırı- gibi dimağlarımıza sokmaya çalış - Orhan SEYFİ DSİ Bilginizi yoklayınız Sorular .S — Danzig nerededir. Nüfusu, mesahal sathiyesi nekadardır? S — Kongoyu kim almıştır? S — Paristeki büyük zafer öbide- si ne zaman yapılmıştır? S — Meçhul askere bir kabir yap- mayı evvelâ kim düşünmüştür? S — Bugün fâlelerile meşhur olan Hollândaya ilk lâle soğanı nereden it- | bal edilmiştir? ' Dünkü soruların cevapları 8 — Kâğu parayı ilk deja kim İ kullanmıştır? C — Fransada Filip d'Orlean'ın kı ral maibi olduğu zamanda Con Low isminde bir Fransanın çıkarmayı İleri sürmüş ve bu fikri kabul edilmiştir. (1716 - 1720) Con Lev ayrıca bir iskonto ve kredi bankası ve Hindis- tan kumpanyası da teskil etmiştir. Fakat bundan sonra Enfosyon olmuş ve 5) milyondan ibaret Jan fran - sız parası 8 milyara çıkmıştır. 8 — Umilburmu ne zaman keşfe- dilmiştir? C — Evvelâ Portekizliler, Afrika- nm garp sahillerini boylamağa başla- mışlar ve nihayet 1486 da Afrikanm cenubunu bulmuşlardır. o Bartelemi ! Diaz buraya “Fırtınalar burnu" is - mini vermiştir. Bilâhare kral İkinei dan bu ismi “Ümüt burnu” na tahvil etmiştir. $ — Istanbulda saat 13 iken Ber» | linde, Brükselde, Nevyorkta, San- fransiskoda, Şikagoda snat kaçtır? C — İstanbulda saat 12 iken Ber - linde, saat LI, Brükselde 10, Nevyork ta 5, Sanfransiskoda 2, Şikagoda 4| tür. — Türkiyede ük gazeteci kimdir? C — “ürkiyede ilk gazeteci at Efendi isminde bir zattır. Esat efen- di 1786 da doğmuş bir müddet Balı fetvaya devamdan sonra vakayi |âti. bi olmuştur. 1825 te yeniçerilerin lâğ va dair olan fermanı Sultan Ahmet camii minberinde okuyarak şöhret bulmuş ve 1826 da vakanüvis olmus- tur. Esat efendi 1831 de takvimi va- xayll çıkarmağa memur edilmiştir. Mezarı Yerebatan sokağındaki kütüp haresinin bahçesindedir. 8 — Tik Trüstler ne zaman teşek Mr etmiştir? — İlk büyük Trüstler on do - nm asrın nihayetlerine doğru teşekkül etmistir. 1882 de Rokfeller petrol trüstiinü kurmuştur, EE I yüzümüze gülüp te bilmeden bizi ka- fese koyan fakat iyi tanıdığımız bir çok kimselere tercih eedilebilir der. sek bilmem hata işlemiş olur mu - yuz?. Köprüde bir otomobil kazası oldu 1295 numaralı taksi otomobili dür ) saat 17 de Feriköyünden müşteri a- | israk Eminönüne doğru hareket et- miştir. Köprünün Eminönü tirafna geldiği sirada önüne gbirdenbire biri çıkmıştır. Hâdise âni olduğundan is- mi Haydar olan bu adam otomobilin gadmesine maruz kalmıştır. Havdar âyfklarından yaralı olduğundan has Köprü eğrilmiş ri Köprüsü ü belini doğrultamıyor Karaköy köprüsünülm Eminönü ci. heti 928 de ve Karaköy tarafı da 929 da yükseltilmişti Fakat son günler - de bu köprünün her ilki tarafı ve bil- bassa Eminönü cihetinde fazla mik- tarda çöküntü görülmiektedir. Adeta Eminönli cihetinde trumvaylar yo » kuştan iner gibi tedbinler almak mec | buriyetinde kalmakta dirlar. Bu cihet belediyenin de nazaridikkatini celbet miş, köprüle” müdürlüğü tarafından mahallinde tetkikat yeapılmıştır. Va- rılan neticeye göre kilprüdeki çökün ti bu defa terfi ameliyesini mucip olacak fenni bir mahiyette değildir. Coğrafyadaki sej kmidesi mucibin- ce bir taraftan daimisesen rüzgârlar mukabil tarafa suyu atmaktadirlar. Bu itibarla tamamile coğrafi sebep- lerden dolayı Istarhul sahillerindeki sular 30 santim kadar yükselmiştir. Bu yükseliş tabiatfle köprünün orta kısımlarındaki dubaları yükseltmiş, fakat sahile bağlı altan her iki tarafı eski halinde kalmıştır. Sular eski seviyesine gelince köp- rü de kendiliğinden güzelmiş olacağı cihetle belediye xörüde tamirata lüzum görmemektedir. Maarifte Meccanen alınacak leyli talebe için yapılacak imtihanlar Bu yıl mekteplere meccaneh alı nacak leyli talebenin s#imtihan şekli | hakkında hazmlanan; talimatname dün Maarif vekâletinden maarif mü dürlüklerine tebliğ edilmiştir. Bu ta lmatnameye göre imdihanlara “bir eylülde başlanacak veş o gün Türkçe | ve eği de lan riyaziye than yapılacak, MİELE der İz de İmti evrakları zarflar konulup marif ve. kâletine gönderilecektir. Maarif vekâleti tarafmdan gönde rlecek olan imtihan :wiallerini havi zarflar ancak talebenin huzurunda açılabilecektir. İmtihnlara sabahları saat 9 da başlanacak, iki saatie ikmal edile ektir. Muallimler kiampı Muallimlere mahsus kampların iki si de Heybeli adada olmak üzere 15 tormmuzda açılacaktır. Bunlrdan ka- dınlara ait olanı Heybeli orta mek- tebinde, erkeklerinki ise ilk mektep İtes kurulmaktadır. Her iki kampa girmeli için yapılan müracaatlar tespit edilen kadroyu i çok aşmıştır, Nafia fen mektebinde müsamerei Nafıa fen mektebinde ders sene- si sonu münasebetile dün bir müsa- mere ve aynı zamanda tpdris heyeti gerefine birde ziyafet verilmiştir. Bu yıl mektepten 23 -kişi mezun olmuş tur. Belediyede Nikâh kâğıtları da fazla fiatle sarılıyor Nikâh kâğıtlarının 190” kuruş be » del mukabilinde belediyelerdeki ni- İ kâh memurluklarında satılması lâ - İ zımdır. Bedeli tamamile tayyare ce- miyetina ai£ olan bu kâğıtlarm ni - kâh memurluklarında bulunmadığı ve halkım müşkülât çektiği hakkında şikâyetlerde bulunulmuştur. Beledi. yece yapılan tetkikata göre bu kâğıt lar nikâh memurluklarına civar kır. tasiyeclerden birine werilmekte ve orada 200 kuruşa sattırılmaktadır. Belediye bunun önüne .geçecek ted - bir almıştır. GazitKöprüsünün kurulması için çalışmalar Gazil köprüsünün betondan olacak kazıklarının Balat atölyesinde ima - fine diinden itibaren başlanılmıştır. Bu kızıklar yapıldıktan sonra hava nm vaziyetine göre 20 ile 25 gün ka- dar kurutulacak, ondan sonra bunla- rın Unkapanı cihetinden kakılmasna başlanacaktır. Bu münasebetle ilk kazışlın dikileceği gün de gazi köprü TAN ŞEHİRDE OLANLAR Yemiş fiatleri Istanbul güya yemiş memleketi- radadır. Lâkin maalesef bu yemişle- ri yemek her kabadayınm kârı de Zildir, Fındık kadar kayıaları halâ yirmi kuruşa satıyorlar ve ham ah- laiları yirmi beşe sürüyorlarki ye- necek gibi bir yemişin kaç kuruş e - debileceğini (ahmin edebiliriz. Bizde İ yemiş neden pahalıdır? Bunu kimse kestiremez. Buda mı Avrupadan ge- liyor? Bundada mı gümrük var? Ya- hut iptidai madde fiyatı pahalı?. Nedir bu kontrolsuzluk? Bahçıvan- dan manava kadar üç dört elden ge i kımın hayatına ne kadar lüzumlu bir sey olduğunu söylemeye lüzum gör- müyoruz. Fakat bir şey bilmek isti yoruz. Belediyenin iktisat teşkilâtı bahçelerdeki yemiş fiyatile haldeki ve dükkündaki fiyatlar arasında mev cut farkı görüyor mu? Görüyorsa İ bunu ne ile izah ediyor ve nihayet Siz ne dersiniz? a a e Ka —— KUÇUK HABERLER İstanbul müddetumumiliği baş mu avinliği — Istanbul müddeiumuraili Başmuavinliğine tayin edilen eski Balıkesir (omüd- delumumisi Ibrahim Sunusi ve kuş adasından İstanbula nakledilen müd ! delumumi muavinlerinden Sadrettin dün Adliyeye gelerek yeni vazifele rine başlamışlardır. * Liman direktörü — Liman işleri İtalyada buğday inhisarı Roma ,8 (A.A,) —Resmi gazete, buğ İ haziran taribli kararnameyi neşret miştir. Hususi surette buğday ithalâtı ya sak edilmiştir. Buğday fiyatları her sene haziranm on beşinci günü tes bit edilecektir, | Silivriden gelen bir otobüs devrildi Dün Silivriden şehrimize gelmekte len mevkide devrilmiş, yolculardan bir çocuğun parmağı kırılmış, bir ka dım da yüzünden yaralanmıştır. Ya- pılan tahkikata göre kaza yolun çok çamurlu olmasından İleri gelmiştir. Ticaret Odasında yeni kadro Ticaret odasınm yeni sene kad- rosunun tatbikine başlanmıştır. Ye- ni Kadroda, endüstri şubesi teşkil edilmişti. Bu şubenin direktörlüğüne, odanın tetkik şubesi direktörü Hak kı Nezihi tayin edilmiştir. Ne dersiniz? dir. Gerçi yemişin en çok çesidi bu -| direktörüRaufi bugün Ankaraya #İ- | paşaya geçerek bu trene bindim. — ocyamsnmunı, şaman o iz Li EN ta 1 day ticareti imhisarını ihdas eden 15 | olan bir yolcu otobüsü Balaban deni-| Kızıltoprak treninde Esrarengiz bir surette yaralanan adam ! Evvelki gece Haydarpaşadan yir - mi üçe beş kala kalkan ara treninde bir yaralanma vek'ası olmuştur. Yap tığımız tahkikata göre hâdise şöyle cereyan etmiştir: o Haydarpaşadan kalkan tren Kıziltoprağa vardığı st - rada kontrol memurlarından Kâzım, trende dolaşırken vagonlardan biri - İ nin dışında, yerde kanlar içinde bi - rinin yattığını görmüştür. Bunun ü- zerine tren hareket ettirilmemiş ve hâdise Kızıltoprak polis karakoluna bildirilmiştir. Bir taraftan polis vak" a yerine gelirken diğer taraftan Us- küdar müddeiumumisi Tahsine de ha ber yollanmıştır. Müddelumumi bi - Taz sonra vak'a mahalline gelmiştir. Evvelâ yaralınm ifadesine müracaat " edilmişse de hâdise etrafında ağzın- dan bir şey almak kabil olamamıştır. Hattâ bu adam ismini bile söyleye - raemiştir. Yarası ağır olduğundan derhal hastaneye (gönderilmiştir. 'Tahkikata vaziyet eden müddeiumu- mi Tahsin vagonun içinde bulunan yolcuların ve kontrol memurların | ifadelerini almıştır. Bu yüzden tren bir müddet Kiziltoprakta alıkonul - müştur. Tahkikat sonunda vagonun kenarında yaralı bulunan adamm Sultanahmet Binbir direk civarında oluran ve Yemişte arabacılık yapan Siileyman olduğu anlaşılmıştır. Ya- ralının bulunduğu vağondaki yolcu - lar Haydarpaşadan buraya gelinceye kadar hiç bir feryat işitmediklerini söylediklerinden tekrar Süleymanıı İ iradesine mürucüat edilmiştir. Sıkış- İ tırılmca Süleyman şu şekilde ifade de bulunmuştur: “ Akşam olunca işi bitirdim. 13- mini hatırlayamadıdığım bir meyha- veye girerek rakı içtim. Ve Hayder- | ne şekilde ve kimin tarafından yara- | landığmı bir türlü söyliyememiştir. Yapılan muayenede Süleymanm ha- kikaten serhoş olduğu tesbit edilmiş tir. Tahkikat devam etmektedir. Toplanmamış ve patlama- mış mermilerin #ehlikesi Dahiliye Vekâleti tarafından dün vilâyetlere gönderilen bir tamimde, memleketin birçok yerlerinde toplan mamış mermiler bulunduğu, bunların ne oldukları bilinmediği için çocuklar tarafından oynandığı, fakat bu esna- da da birçok kazalar vukua geldiği bildirilmekte ve bu mermilerin der - hal toplattırılarak varsa en yakm fenni kıtaata teslim edilmesini, yok- sa derin bir kuyu kazllarak orada imha olunmaları ilâve edilmektedir. Bir evi soyarken Aksarayda Ohannes adında biri bir evi soyarken cürmümeşhut halin de yakalanmıştır. Bunun bundan ev vel beş ev daha soyduğu anlaşıldığın dan hakkında tahkikata başlanılmış» tır, Toybusvibii Belediyenin buzun kilosuna yüz para narh koymuş olduğu ve buz iş- lerinin idaresini Üzerine alan müte- ahhitle belediye arasında yapılan mu kavelenamede de bu cihetin tasrih edilmiş bulunduğu malümdur. Buna rağmen şehrin, muhtelif yer lerindeki buz bayilerinin buzu yerine ve adamına göre en az Üç kuruş ol - mak üzere kilosunu beş, hattâ beş bu çuk kuruşa kadar sattıkları vekidir. Narh konulan bir maddenin mevzu fiatten fazlaya satılması buna cüret edenler hakkmda cezayı müstelzem olduğu halde şehrin hemen hiçbir ye rinde narh Üzerinden satış yapılma - maktadır. Bundan başka adalar, Bakırköy, Maçka, Fatih gibi şehrin nisbeten uzak semtlerinde bazı akşamlar, buz bulmak imkânı bulunamamaktadır. taneye kaldırılmış, suçlu şoför yaka | sünüm vali tarafından vaz'ı esas res | Bu da bayiler fazla kâr etmek İçin lanmıştır. mi yapılacaktır. azbuz almalarından ileri geliyor. Buz bazı yerlerde beş kuruşa kadar satılıyor MB kârı varl Çünkü buz fazla fire verdiğinden ba- yiler civar halkım on az ihtiyacı nis- betinde buz almaktadırlar, İşte gerek buz bulunmanfası ge - rek buzun satışmda açık bir ihtikâr yapılması halkım bir kıs- mi telefon veya Mektupla belediyeye veya buz serbayiliğine müracaat e- derek şikâyetlerde bulunmaya başla Yaptığımız tahkikata göre beledi- ye halkın narhtan fazla fiat talep e- den bayileri en yakm polis veya be - lediye zabıtası memuruna haber ver meleri lâzım olduğunu, bu takdirde is yi zabıt tutulub kendileri- başka türlü vE önüne geçcmiye imkân olma - dığını söylemektedir. Buz bulunma- ması meselesine gelince, bu hususta tetkikât yamlacak ve serbayiliğe icap eden tedbirleri alması için emir veri. lecektir, İLİ Bulgaristanda kabine değişikliği Son hafta içinde Bulgar kab nin istifa etmesi ve yerine yine Kö selvanof'un başkanlığı altında bir kabinenin kurulması ispat edi” yor ki, Bulgaristan iç politika tında elân daha bir istikrara olmuş değildir. Köseivanol'un bir seneye Yy bir zaman evvel Toşefin istifası münhal kalan Başbakanlığı deruhfi etmesi Bulgaristanm askeri id kurtularak sivil idareye dönmesi şek” linde tefsir edilmişti. Çünkü Tosi kabinesini mevkii iktidara geti Bul büyük nüfuz askeri birlik idi. 1934-35 senelerin: askeri birlik Toşef vasıtası ile Ki üzerinde yaptığı tazyikle memlek dahilindeki bütün siyasi partileri di Zıttırmış, parlâmentoyu kapattırmı Kanunu Esasiyi tadil ettirmişti, B suretle Bulgaristanda “Askeri Bi ğin, diktatörlüğü kurulmuştu. Fa kat bir bucuk sene kadar süren b askeri idare parti entrika ve çatış malarına nihayet vermekle bej hakiki kıymeti olan hiçbir lcraatt bulunamamış, memleketi on & buhrandan kurtaramamıştı. H memnuniyetsizliği karşısında asl birlik Toşefin çekilmesine karar ve miş ve idareyi tekrar sivil ellere te etmiye razı olmuştu. Fakat K nof bu bakanlığa geçmeden evvel keri birlik diktatörlükten feragat mesine mukabil kraldan parlâment& hayatma rücu edlimiyeceğine daf İmza almış ve bir beyanname tirmişti. Köselvanof memleketi par lümentosuz idareye mecbur kalmış tı. Ayni zamanda, askeri birliği d Zıtarak birliğe dahil zabitleri teks” üde sevketmis, ve bu suretle ordu nun devlet üzerindeki nüfuzunu ek siltmeye çalışmış, normal siyasi h yata avdet için yol açmıştı. Köseivanofun bu yoldaki teseb bilsleri askeri birliğin elebaşıların dan olan mirâlay Velçeffin di hükümet teşebbüsü eürmü ile muh: keme edilmeye başladığı zaman ti likeli bir kanala girmişti. Damye Velçetf idama mahküm edilince he kes bir an için Bulgaristanda aske" İni Velçetfiw idam Sasani müebbet küreğe tahvili bu Kanas doğru olmadığını meydana koydu. Köseivanof kabinesinin son İsti metin birliğin tesirini tamamile sil mek, mlistakil bir sivil idare " | ve parlâmente hayatıma avdet et yakında daha büyük tahavviller bek lememize bir işarettir. — N, M, Bina ve arazi vergileri için 29 tahsil şubesi kuruldu Bir haziranda hususi terkedilen bine ve arazi tahakkuk ve tahsiline ait çalışmala sona ermiştir. Bu işlerle uğraşmak üzere Belediye muhasebe müdürü güne bağlı olarak kurulan tahakkuk ve tahsil müdürlükleri kadroları ts mamlanmış, şube teşkilâtları da ik“ mal edilmiştir. Yalnız Belediye sınırları içinde 20 tahsil şubesi kurulmuş ve cümlesi tam teşkilâtla dimden İtibaren fani yete geçmişlerdir. Bu şubeler Emit önlü, Alemdar, Bayzıt, Küçük pazaf Kumkapı, Beyoğlu, Galata, Eyü Hasköy, Kasımpaşa Şişli, Taksim Fatih, Fener, Karagümrük, Sama! ya, Şehremini, Kadıköy, Kiziltoprak Erenköy, Usktidar, Beyterbeyi, Bü” yük ada, Beşiktaş Bakır köy, Sarf yer ve Beykozdadır. Şubelerde sabahı dokuzdan akşam on yediye kadar bilâ fasıla para kar bul edilmektedir. Saat 17 den sonr9 eshabı mesalih şubelere alınmayacak fakat şubeler bir saat daha açık k# lacak ve bu müddet zarfında o gül ait muamelât ve hesabatın kayıt Mar yeye gelerek yeni vazifesine başl8” mıştır, Ay başmda şubelerin bir aylık 8 Uşmasının verimleri hakkımda te! kat yapılacak ve ona göre şubeleri? müstakil çalışmalara yeni bir c€ he verilecektir.