18 Haziran 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 4

4 sal No, 166 4 L T GUM RA Ziya ŞAKIF Cemiyet görünüşte tamamen ilmi ve dini bir şekil gösteriyordu (Filâdar), (Demirtaş), köyleri- | sin mükemmelen silâhlandırdığı gö- | nüllülerle birleşecekler; (Bursa) ü- zerine yürüyerek; Ahmet Anzavurun veri Bâlıkesir üzerine yüklenmeğe ji ordusunun İşlerini | rdi un; #ilâh ayni hain ve katil silâh... Plân da, ayni hain, katil ve sinsi plândı. Türkü, arkadan vurmak plânı. Fukat bu plân tahakkuk etmemiş- ti Nisanın 19 neu günü sabahleyin, Karamürsel derin bir uyku içindey- ken, — Enis Fahri beyin kumanda etüği — Eskişehir m müfrezesi, birdenbire kasabayı ihata etmişti. Kasabada, Çerkes Kâzımm bera - ber getirdiği serserilerle beraber, ei- vardan iltihak eden rumlardan ve ermenilerden mürekkep, bes yüz ki- şilik bir kuvvet mevcuttu. Ayrı ayrı yerlere yerleştirilmiş olan bu kuv - Yetler, ilk sersemlik geçer geçmez, | derhal şiddetle mukavemete giriş - Mişlerdi. Uç saat süren kanlı sokak muharebelerinden sonra, (halife kuvvetleri) tepe'enmiş, bu kuvvetleri | ve idare edenler de kâmilen ele gecirilmişti. Bunlardan kaza kaymakamı Boş- bak İsmail Hakkı ve binbaşı Fuat , avukat Ahmet efendi; ve afız Rauf hoca vedi- ğer çete reislerinden mürekkep on altı kişilik bir kafile, diyanıharbe teslim edilmek üzere Bursaya gön- derilmisti, Bunlardan, kaymakam İsmail mâkkı be binbaşı Fuat bey İznikte firar etmişlerdi. Fakat, gerek Karamürselde giriştikleri bi - Yk cinayetin ve gerek bu firarın Gezasmiı, kanlı cesetlerinin yerlere #erilmesiyle ödemişlerdi. Eskişehir milli müfrezesinin bir Kaç sast zarfında kazandığı bu mu vaffakıvei etrafa bir anda dehşet vermişti. (Lâz İbo) derhsi Kuvayı milliye tarafına geçmişti (1). Pa- aücak derbendinin asi ve çetin rum #ecileri de — Karamürseldekilerin kibetine uğramamak için — elle - nde bulunan ingiliz tüfeklerini kâ- ilen teslim etmişlerdi. Türklere | Wş: en küçük bir harekette bulun- miyacaklarına dâir kat'i teminat ver- mişlerdi. | Bu suretle neticesiz kalan bu ha- İhane teşebbüste en ziyade nazarı dikkati celbetmesi lâzımgelen bir nokta varsa, o da kaza kaymakamı İsmail Hakkı beyin evi aranıldığı za- maân elde edilen birtakım emir ve ta- Kmatanmelerdi. Bir kısmı saraydan ve bir kısmı da — Anadoluyu kun VE ateşe boğmak için teşekkül eden | grup tarafından verilmiş bu emirler- | le falimat arasmda, Rıza Tevfik bey torafından kaza kaymakama yazıl Miş olan hususi mektuplar; Kara- Mürsel hareketinin hangi kaynak - lardan tastığnı göstermiye kâfi gel- mekteydi. Bu evrak, Bursada, 56 n- €t fırka kumandanlığına teslim edil. Misti. Hiç şüphesiz ki, tarih bunlar- dan istifade edecek; hak ve haki - kati, bunlarla muhakeme edecekti Fakat ne yazık ki, Bursanın Yunan- biler “tarafından İşgali esnasında — birçok kıymetli şeyler gibi — bunlar da mahvolup gidivermişti. Karamürselde parlıyan bu fesat a- tesi, etrafa sirayet etmeden söndü- rülürken; Anadolunun başka bir kö sesinde, başka bir fitne başgöster - miğti. ari ve itilâf fırkasmm (Zey. helâbidin hoca partisi) ne müzahe- tefte bulunmak üzere Konyada (te- ali islâm) namı altında bir cemiyet | teşekkül ettiğini evvelce arzeylemiş- | tik, Görünüşte, tamamen ilmi ve dini biri şekil gösteren bu cemiyet, haki- kâtte bir fitne ve ihanet ocağından başka bir şey değildi. Bu fesat oca- ğinin bir şubesi de (Nevşehir) de kaymakamı Nedim beyin riya de teşekkül etmişti. | te: Saruhan ve Balrkesir -cephe | an kuvvetleri, Gönen ve Bandır- mada (halife ordusu) namı taşı - yep, Ahmet Anzavurun şakavet sürü «8fİ, taarruza geçer geçmez — tıpkı (Kâramürsel) de olduğu gibi — Nev | » sehirde de: © — Halife ve padişahtan başka; hiçbir kuvvete itaat etmeyiz.. Kuva- “yı milliye namı altnda toplanan asi - Yeğene boyun iğmeyiz. Şeriatin | : ve padişahın fermanı ile ş€ümlesi idama mahktim edilen bu gü ruhir Jağıtmak Için malımızı ve ca- U İpu; Diye; bir feryat yükselmişti. Saf ve cahil halk, takim takın (taalii islâm cemiyeti) merkezine davet ediliyor. (halifeye sadıkat ve ilat, kuvayı milliyeye karşı da buğz ve adavet) namına ahitler, peyman- lar ve yeminler ettiriliyordu. Geöeleri sabahlara kadar içtima - lar aktediliyor; bu fesat ve isyanı bütün muhite yaymak için müzake veler devam ediyordu... Bu tahrikât, büyümek ve kanlı bir şökle girmek istidadı gösteriyordu. Bereket . versin ki bu vaziyet (Niğde) ye akseder etmez, fırka ku- mandanı çok tedbirli hareket etmiş: Nevşehire derhal bir müfreze gön - dermişti. Bu müfreze' cemiyetin en müfsit azalarından sekiz kişiyi tev - kif eder etmez; - diğerleri nedamet göstermiş: bu suretle de kan dökül- İ meden bu hâdise de hitama ermişti Fal atı... İstanbuldaki fesat ve ihtilâl grupu büyük bir gayretle faaliyetine de vam etmekteydi. Nisanm 4 üncü gü- nü, İzmit mutusarrıfı Suat be ledilmiş; yerine vekâleten i batçılar zamanmda miralaylıktan tekatide sevkedilen — Çerkes İbra - him bey gönderilmişti, İbrahim bey, mütarekenin ilk gün- lerindenberi bu havalide mühim bir vazife deruhte etmişti. Oda halkı, ittihatçılarm aleyhine tahrik ve teş- vik etmekten ibaretti. Bu suretle ittihaterlardan intikam slmak gay- retine düsen İbrahim bey, derhal Salt molla ile birleşmiş. İttihat lara olan gayzımı, kuvayı mill mal etmiş; Sıvas kongresini mütea- (heyeti temsiliye) aleyhinde ya- pılan ilk Adapazarı isyan hareketin- de oynadığı mühim rol neticesinde aravın, damat Ferit paşanm ve İn- gilizlerin gözlerine - girmişti. Ve; o zamandanberi de bu havalide. ku - vayı milliye aleyhine girisilen teşeb- | büslerde. tam bir İc: zifesini deruhte eylemisti. Simdi, Anadoluda yer ver isyan çıkarmıya başlıyan muhalefet gru - Karesi bavalisinde Anzavur, Karamürselde Çerkes Küzrmi, Niğ - dede kaza kaymakamı Nedimi bu kanlı fesat işlerine saldırırken, Çer- kes Tbrahim beyi de daha bü - yük ve resmi bir salâhiyetle — İz- mite göndermişti. İbrahim bey, bu vazifeyi büyük bir memnuniyetle kabul etmisti. Bu memnuniyetinin birinci sebebi, bu havalide çıkarılacak isyan ve ihtilâl İstanbul hükümetinden bol para ve bol vasıta celbedilecekti. Muhit se, bu isvan ve iht t. Cünkü Vilson prensiplerinde kendilerine hisse çıkarmak sevdası. na düşenler, çok geniş haysl peşin- de gezmekteydiler. Bu cümleden ol- mak üzere de, bu civerda bulunan talığı v bazı hayalperestler, bir (Çerkes hü. | kümeti) kurmak sevdasına tutulu - vermişlerdi: İşte: İbrahim bev bu garip haval ve sevdadan İstifade edecek. el al - tmdan bu hisleri tenmiye edecek Evvelâ Küvayı Milliye aleyhine bir Isyan vücuda getirin de vazivete hâ- kim olur olmaz: Kareside bulunan Anzavurla birleşerek Karadeniz kr- yılarından. Ayvalığa kadar imtidat &den havalide bir (Çerkes krallığı) vücuda getirecekti. R lArkası var) (1) Lâz İbo, bu suretle müteaddit defa Kuvayı Milliyeyi iğfal etmiş, en nihayet ba iha in cezasını, hayatile öde - miştir, —Z. $. TAN A48ONE VE ILAN ŞARTLARI #aremizce almabilir Kücük ilâinlarm $ satırlı sat Başms $ koreş alm Bis dı “en tezi; içm vekündan 95 10 ku ir Memleket hareme slgortah abo: .. “ İlen bir insanım hareketleri; | KUŞBAKIŞI Korkunç bir film imdiye kadar film seyrettiniz?. | yle bir besyiiz kadar var sa- tahminen kaç — Bu filmlerin dörtyüz doksan beşinin birer öpücükle bittiğinin tabii farkındasınızdır. —Evet, yani hemen hemen bütün filmler, işl nihayet bir öpücükle tat- kya bağlıyorlar. Her memleket bazı İmevaddı idhal, bazısını ihraç ettiği bi Holivud da dışardan sinema ar- idhal ve öpücük ihraç etmekle geçi Sinemadan çıkan herkesin kafasındaki son hayal “kızla oğla nım” seyirciler çıktıktan sonra bile devam eden öpüşme sahnesi oluyor. Fakat... — Fakat artık çoğumuza da bu İsahnelerden © bir iğrenmedir. geldi. Hem ben sana bir sey söyliyeyim mi, ben bir türlü bu sinema artistlerini bizim sırtımızdan geçinen tufeyli ine İ sanlar addetmekten kendimi alamı yorum. Bu yüzden ben sinemada on- lardan çok sinema makinesinin yer almasını İstiyorum. Sinema, adesesi| önüne düşen insanları bütün hare- ketlerini onlurm haberleri olmadan tesbit ederse hoşuma gidiyor, bu yüz- den aktüaliteleri ekseriya asıl film- lere tercih ediyorum. Zaten fotoğraf karşısında durup res: ktiren bir| insanla, haberi olmadan resmi çeki-| eki farka | görmememize imkân yok. Bunlardan | birincisinde hayattan eser kalmıyor, öteki hayatm ta kendisi oluyor. Hiç haberi olmadan bütün hayatı filme alman bir insan, düşün! Kun- sene durmadan dönerek btittin bir öm rü tesbit edişini düşün! En ufak ha- Teketlerimize varıncaya kadar hepsi- nin perdede tekrarlanmasını gözünün | önüne getir. — Sen çıldırmıssın dostum! Bu söy lediğine ne Ford'un milyarlarr yeti. şir, nede bütün dünyanm yaptığı| filmler. Koca hir ömrü hangi tılsımlı kordelâya sığdırmanm imkânı ola- bili — Peki bir ömlir olmasm da bir sene, bir ay, bir tek gün olsun razı yım, yalnız hiç haberimiz olmamak| şartile bütün hareketlerimi almıp sonradan elâleme sine acep içimizden kim razı olabilir? | Papuçlarımızm topuğu, veya caketi-| mizin düğmesi gibi haberimiz olma- #an bizimle beraber yürüyen mini mi- ni fakat korkunç bir sinema adesesi- nin bir günlük için bile olsa hareket- lerimizin tesbitine hangimiz müsaade edebiliriz? Dünyanm en basit insanı deyip geçtiğimiz bir kimsenin bu şe- kilde zaptedilecek bir günlük hayatı eğer bugünkü öpücüklü filmlerden bin kat daha cazip olmazsa ben kür İlatlarımı keserim Ve siz ey okuyucular! Size bugün birisi gelip te: Haberin olmadan — Senin beş senelik, bir yıllık yahut bi raylık hayatını filme almışlar, kalk gidip görelim... Diser cevan vermek için ne yapardınız? Rana öyle. geli- yor ki ilk isiniz belki de halâ üstü nüzde tasılığınız adesevi bulmak ve onu param parça etmek olurdu. Bedri RAHMİ Adalarda şenlikler ve | müsabakalar Adaları Güzelleştirme Ce den: 1986 şenlikler ve müsabakalar | programı tesbit edildiğinden neşrini dileriz. Program sureti atidedir 21 Haziran 986 (Pazar) Büyüka- dada konser ve mevsim açılışı. 23 Haziran 936 (Pazar) Merkeb yarışı. 4 Temmuz 936 (Cumartesi) Lö- na parkta garden parti. 11 Temmuz 936 (Cumartesi) De- İ niz yarışı ve eğlenceler. 26 Temmuz 936 (Cumartesi) de- nizde gece şenlikleri. ZI Ağustos 936 (cuma) çiçek ser- gisi, İyetin- 22 Ağustos 938 (Cumartesi) çiçek | sergisi. 23 Ağustos 936 (pazar) çiçek sa- vaşi ve sergi. 30 Ağustos 986 festivali. 5 Eylül 986 (Cumartesi) Adalar- da ve Boğazda vapur cevelânı, Bu programdan gayri Heybelin - İdada 15 - 20 - 25 turluk ayrr ilç bi- siklet yarışı yapılacaktır. Bu yaraşla | rin tarihleri ilerde gazetelerde ilân olunacaktır. (pazar) Balkan İ Çine ve Bozâ, —— a Zayi — Nüfus kâğıdı ile askerlik ve sikamı zeyi ettim, Yenilerini çıka- İracağımdan eskilerinin hükmü yok- İtur. Mütekalt Binbaşı Halit Sargut. |, MEMLEKET MANZARALARINDAN : Güzel Boyabad İ MEM am ak “TAN, Balıkesir ve civarında dolu tahri Balıkesir, (Tan) — Dün öğleden bat yaptı sonra hava birdenbire kararmış ve ğan yağmur doluya çevirmiştir. Dört beş dakika kadar süren dolu ldukça iri olmakla her tarafı beyazlatmıştır. Bu arada şehre iki yıl- dırım düşmüştür. Müselles şeklinde düşen yıldırımdan bir parçası Hamidiye mahalle- dakta iken başlıyan filmin yirmi otuz| sinden Arif karısı Ref'iyenin evine isabet etmiştir. Dama raslıyan bu yıldırım evin bütün camlarını kırmıştır. Ref'iyenin bu sirada evde bu- Vunmaması ha; Yidırtı atını kurtarmıştı. iki parçası da yanındaki eve büyük bir gürültü ile düşmüş ve evde hasta bulunan kadmla diğer birkaç kadmı çok korkutmuştur, Dolu ekinlere biraz zarar vermiştir. Bina ve arazi vergisi tahsilâtı Aydın, (Tan) — Ni genel kurulu ğan ayırmıştır. Fakat iç bakanlığından her ilçe için birere indirilmiştir. Komisyonlar , Aydın için 4, Nazilli için 3, Söke, çin de ikişer, Karacasu için de bir arazi komisyonu gelen emir üzerine bu komisyonlar Yalnız her ilçede bir komisyonun yetiş bir komisyonun işini iki anda görülmüştür. Bina ve a yılda bitirmesine inikân olmadığı i vergilerinin hususi idarelere devri işi ilimizde önemle sürmektedir. Tahsildarlar devir işlerile meşguldürler. Yakında devir işi bitirilerek tahsilâta başlanacaktır. Yalova Belediyesi sırt hamallı- Şının kaldırılmasına karar verdi! Yalovada sırt hamallığı kalktı Yalova, (Tan) — Kahvelerde kâ- Öit oyunu yasak edildikten sonra, be- lediye, yeni bir karar daha vermiştir. Meşhur bir su şehri olarak tanı- nan Yalovada hamalların pejmürde bir kıyafetle gezmeleri muvafık gö- Sapanca trenleri Izmit, (Tan) — Sapancaya, te - nezzüh trenleri İşlemeğe bastamış, - tır. Havaların muhalefeti yüzünden tenezzüh trenleri tatsız olmaktadır, Izmit ve Adapszarı halkı da Is - tanbuldan olduğu gibi, Adapazârm- dan da bir tenezziih treninin Istan- bula hareket ettirilmesini istemek- tedirler. Bu takdirde, karşılıklı te- nezziihlerin daha çok rağbet göre - ceği de ilive edilmektedi TEŞEKKÜR Hastalığım esnasında bizzat yok- lamak, telgraf ve mektuplarla hatı- rımı sormak suretile candan alâka gösteren sayın büyüklerime, dostla- rma ve arkadaşlarıma ve tedavim İ- gin her türlü fedakârlığı yapan aziz meslekdaşlarıma derin minnettarlık- larımı sunarım. Dr, Tevfik Sağlam rülmemiş Sirt hamallığı yasak edi miştir. Belediye hamallara * yekne- sak elbise Yaptırmış ve üç tane yol arabası almıştır. Yukarıki resim ha- malları yeni kıyafetleri ile bir arada gösteriyor. Adana civarında bir kamyon kazası Adana, (Tar) — Yirmibeş yolcu- yu yakın köylerden birine götüren şöför Abdullahm idaresindeki kam- yon, Yarbaşında bir manevra hatası yüzünden, devrimiş, yolculardan Ye- niceli Ahmet ölmüş, diğer üç işçi a- ğır yaralanmıştır. Çakı ile yaraladı Balıkesir, (Tan) — Dinkçiler na- hiyesinden Halil oğlu 11 yaşlarında ibrahim, Kasaplar mahallesinden A- li kızı 12 yaşlarmdeki Saniyeye hid detlenerek baldırından çakı ile yara- lamıştır. * Balıkesir, (Tan) — Ilimize bağ- We Bigadiç kamununda uray o tara- fından güzel bir park vücuda geti- rilmek için hummalı bir surette ça- lışılıyor. Yarım tamamlanmış olan parkın en güzel bir yerinde büyük "anıt dikilmietir. Samsunda umumi sağlık işleri Samsun, (Tan) — Samsunun ge nel sağlık durumu iki yıldanberi iyi bir şekilde gepmektedir. 984 ve 935 yılı zarfında merkez ve mülhakat- ta salgın hastalıklar istilâi bir şekil. de görülmemiştir. Her tarafta oldu- Ju gibi burada da tektük lekelihum- ma, karahumma, difteri, kızıl ve ke samık vak'aları olmuşsa da lâzım- gölen fenni tedbirler yapılarak art- masına meydan verilmemiştir. Bu yil içinde her yanda olduğu gibi Samsun ve çevresinde de grip hastalığı görülmüş ve fakat şayanı ehemmiyet derecede vefiyatı mucip olmamıştır. Beş senedenberi devam eden mt: ma milcadelesi tesirlerini göstermiş ve bir sıtma mtakam diye tanılan Samsun çevresinde bu hastalık yüze de seksen nisbetinde azalmıştır. Çarşamba ve otvarındaki frengi mus sapları frengi mücadele teşkilâtı ta- rafından tedavi edilmektedir. Ra hastalık ta yapılmakta olan şiddet- 4 mücadelelerle günden güne azal » maktadır. ğ Samsunun biri yüz yataklı mem- leket, diğeri 25 yataklı zührevi has- tanesi vardır. Bu yıl memleket has- tanesine sührevi hastalıklar için on yatak daha ilâve edilmiş ve bu ki sım için ayrıca mütehassıs bir dok- tor daha getirilmiştir. Belediye tarafından şehrin mer » kesi bir yerinde ve gisel bir bina- da bir “Süt Çocuğu Muayenehane- si” açılmış ve bunun için de Ameri- kada tahsil etmiş mütehassıs bir çocuk doktoru getirtilmiştir. Bun - lardan başka bulaştcı hastalıklarla mücadele için belediyeye ait olmak üzere modern bir tephirhans ile bir de küçük, fakat güzel bir morg bi- nan vücuda getirilmiştir. Bu yil içinde memleket hastane - sinde yatırılmak suretile $ binden fazla hasta tedavi edilmiş ve bine yakın hastaya da ameliyat yapıl- mıştır. o Bunlardan başka türlü hastalıklardan — ayakta muayene ve tedavi edilenlerin miktarı beş Dine yakındır. Emrası sühreviye hastanesinde sirayet devrinde bulunan frengi, cilt ve diğer sührevi hastalıklar musap- ları tedavi altına alınmaktadır. Bu yıl 300 den fazla frengili yatırılmak suretile ve binden fazla frengi, cilt ve diğer silhrevi hastalıklara yakd- lanan hastalar da poliklinik suretile tedavi edilmişlerdir. Samsunun son iki yıllık genel sağ- hık durumu geçen senelere nisbetle pok iyi bir şekilde geçmiş ve hasta- Uklar hergiin biraz daha azalmağa yüz tutmuştur. Bu yıl yapılacak iş ler arasında şunlar vardır: Memleket hastanesinin başı ke sımları esaslı bir şekilde tamir edi- lecek, pavyonları biribirine bağlıyon yollar yapılacak ve hastanenin ön tarafındaki bahçe güzel bir park ha- Une ifrağ edilecektir. Frengi has - tanesi için bir diyatermi alınacak ve diğer bütün eksikliklerinin. ta- mamlanmasına. çalışılacaktır. DE gl gi Rİ Soma muallimlerinin seyahati Soma, (Tan) — Muallimerin A- nadolu seyahati hazırlıkları ilerle miştir. Bir ay zarfında Anadolunun pek çok yerleri gezilecektir, tertip edilmiş programa göre bu gezinin.