25 Mayıs 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

a 5.5.6 TAN SON HABEFRFe Filistinde kargaşalık Her tarafta korku hüküm Mreseasaaearaseaseeaeeeeeeeaeaeaeesemeemaesesameaz Nümayişçilerle İngiliz askerleri arasında yeni endişe ve sürüyor Şarpışmalar oldu,vaziyet ciddi telâkki ediliyor PiMetinde son Kargaşalıklardan biris inde polis Ve halk karşı karşıya | Kudüs, 24 (A.A) — Araplar, ge- $ sokağa çıkmak yasağına rağmen, afada ve Nablus'ta nümayiş yap- | bildiriliyor: Akrede tezahüratçılar İ polise hücum ederek yerli bir polis memurunu ağır bir surette yarala - Mağa teşebbüs etmişlerdir. Nablus- | mışlardır. Polis silâh kullanmaya zabıta, bazı iddialar serdetmeğe | macbur kalmıştır. Mütecavizlerden Relen bir niümayişçi kafilesini dağıt» | Mak istemiş, bu yüzden hâdis olan Wrbede esnasmda Arap polislerinden bir kizi telef olmuş, bir başka polis yaralanmıştır. Memleketin şimal mdaki yollarda gelip geçenlere Karşı tasrruzlar vukubulmakta ve btn Filistinde endişe hüküm sür- Bektedir, Nümayişçiler dağılmıyor Londra, 24 (A.A.) — Hayfadan Tunanıstanda Metaksasın diktatör olacağı söyleniyor , Yunan Başbakanı Metaksas Wen. 24 (Tan) — Din bazr gez Veni Başbakan Metaksas ile Anti | list partiler arasında bir iti- yn, bütün bu partilerin gerek Başbakanın bunlar Mi - İk J SİNİ kabul edeceğini, memleket- ia yötörlük kuracağını yazmışlar» karşı fikri sorulan Baş- pr böyle asılsız şayialarn orta- ması ilkdefa görülmüyor. safih katiyyen yalan olduğunu Pekçok tekzip ederim.,, demiştir. V Ahali partisinin ihyası için ba Zelistlerin birleşmesi mese- dp, Yük müşkülâtla karşılanmak- Birçok siyasi mahfeller bu bir- in kabil olamıyacağını tahmin irler, Milli Ahali Partisi li- “odokis dün gece gazetecilere atta Antivenizelist par inin tahakkuk edebi İhanmadığını söylemiştir. tekrar bir içtima yapan Ahali #ri gelenleri ve saylavları N Yerine liderliğe gelmek İs İh Çok olması dolayısile inti- MERİ 4 YE EN kaç kişi öldüğü belli değildir. İngiliz askerleri ile çarpışmalar oldu Kudüs, 24 (A.A.) — Filistinde va- riyet gayet ciddidir. Nümayişçiler, gece sokağa çıkmak yasağını kaldır mak maksadile ikide birde polis ka- rakollarma hücüm etmektedirler, Ya £ada, bir takım silâhir nümayişçiler İngiliz askerlerine saldırmışlardır. limanı tesis edildi Stokholm, 24 (A.A) — Stokholm yakinindeki büyük Bromma hava Limanı dün Kral tarfından açılmıştır Merasime iştirak için yola çıkan | yabancı kumpanyaların tayyareler, İhavanm çok fena olmasından mera- İsime yetişememişlerdir. Luftjhanza mümessillerini hamil bulunan Yunker tayyaresi Norköp- ping yakınmda karaya İnmeye mec- bur kalmıştır. Bir Fransız tayyaresi, Cenup isti- kametinde Isveçe o mecburi bir iniş yapmış ve tayyare sakatlanmıştır. Tayyareyi idare eden kadn tayya- reci ile makinist yaralanmışlar ve hastahaneye kaldırılmışlardır. Bir tayyare yere indi İstokholm, 24 (A.A) — Bayan Kilesz tarafından kullanılmakta o - lan bir Fransız turizm tayyaresi mo- töründe çıkan bir sakatlık dolayısile cenubi İsveçte ve Bergde yere in - mek mecburiyetinde k; İranda yeni gümrük tarifeleri Tahran, 24 (A.A) — Yeni güm- rük tarifeleri kanunu meclisce ka- bul edilmiştir. 23 mayıstan itibaren meriyete gi- ren bu kanuna göre, ithalâlın bü- yük bir kısmı sikletleri üzerinden tarifeye tâbi tutulmaktadır. Ancak |bazı mahdut eşyadan kıymetleri ü- zerinden gilmrük resmi almacaktır. a liği temsil etmesi kararında kalmış- tır. Liderliğin Başbakan Metaksasa verilmesi fikri de birçok itirazlara sebep olmaktadır, Metaksasm da A- bali partisi liderliğini kabul etmeğe meyyal olmadığı anlaşılmaktadır. Başbakan Ahali Partisinden bir « çök saylavların kendi partisine ilti- bak edecekleri kanaatindedir. Bütün bunlara rağmen Ahali Par- tisinin yirmi dört kişilik merkezi u- mum heyeti yarm bir içtima yapa - rak Partinin liderliği meselesini hal- letmeğe çalışacaklardır. Parti mer - kezi birtakım saylavlarm Metaksas a teşebbtis edememiş, iki merkez hevetinin lider Partisine #tihak edeceklerini tekzip etmektedir. İsveçte yeni bir havai Fransada Blum bir Dışişler Bakanı arıyor Paris, 24 (A.A) — Blum, yeni kabinenin teşkili maksadile yapmak ta olduğu yarı resmi görüşmelerine devam ederek sabık Adliye Bakanı Ivon Delbos'u kabul etmiştir. Ken- disi gazetecilere beyanatta buluna - vak nezaretlerin şu veya bu zata ve- rilmesi meselesinin asla mevzuu bah solmamış olduğunu söylemiştir. Ha- tırlardadır ki Herriot'nun Dış Bakan lığını kabulden imtina etmesi Üzeri. ne bu makam için Delbos'un ismi ile- ri sürülmüştü. Blum, Saylavlar Kurulu Başkanı Fernand Bouisson'u ziyaret etmiş ve komünist reislerinden Maurice Thaurez ve Jacgues Duclos'yr kabul ederek kendilerile yarım #aat görüş- müştür, Bu İki zat, yeni kabinenin emniyetsizliğe karyı bir tedbir olmak Üzere geniş mikyasta Nafia İşlerine İmesi, bir Milli müdafaa bakanlığı ihdas etmesi ve nihayet umumi bir af ilân eylemesi zaruri olduğunu be- yan etmişlerdir. Blumun 16 Haziranda Cenevrede bulunacağı ve orada veni hükümetin Komünist Partisi Sekreti Maurice Thaurez gerek zecri tedbirler ve gerek Ren meselesi hakkındaki noktai nazarla- rını tarif ve izah edeceği de teyit o- lunmaktadır. Aksiyon Fransez gazetesi müdürü mahkâm oldu Paris, 24 (A.A.) — Mahkeme, Ac- tion Française gazetesi müdürü Charles Maurras'ı gazetesinde Blum aleyhinde vatandaşları dahili harbe teşvik eder mahiyette birtakım ma- kalelerle açıktan açığa kıtale tahrik elirmile sekiz ay hapse mahküm et- miş ve bu cezayı tecil etmemiştir. Arnavutlukta İtalyan sermayesi (Başı 1 incidel gelen masrafları ödemeyi taahhüt etmektedir. Bundan başka İtalya hükümeti, Arnavutluğun bütçe açığmı kapat - mak için 9.000.000 altın frank ve yi- İ ne beş yılda taksitle verilmek zere ayrıca toptan 10,000,000 altın frank tediye edecektir. Fazla olarak Italya hükümeti Dr- raç limanının modern bir şekle ifrağı için Arnavutluğa icap eden sermâ- yeyi tedarik edecektir. Arnavutluğun bu limanın idaresi için vücude getire ceği teşkilât İtalyanın tasvibine ar- zolunacaktır. Nihayet, Italya Arnavutlukta bü - tlin inhisarı teşkili icin de 3.000.000 altm frank verecektir. Bu inhisar teşkilâtmm başlıca unsurları İtalya olacaktır. Londrada hazırlık (Başı 1 incidel tayin edilmiştir. General, Mareşal Graziani ile göörüşmek üzere bu sa- bah tayyare ile Adisabubaya gitmiş- tir. Jarosscan Harrardan ayrıldı Cibuti, 24 (A.A. — Jarosscan, gelmiştir. Hatırlardadır ki Italya hü- kümeti, bu zat hakkmda verilmiş o- lan memleketten dışarı çıkarma ki rarmı geri almiş idi. Fakat kendisi bu ikinel karar geri alınmadan ev- vel Harrardan müfarakat etmistir. girişmesi, bir milyar bir kredi kabul | etmek suretile çocukluğu himaye et. | bu sabah Harrar'dan Direadua'ya| etmesi Negüs'ü (Daily Telegraph'da siyasi yazı- ları ile temayüz etmiş bulunan J. B, Firth, Habeş harbinin Avrupa- daki diplomatik inikâslarımı tah- Hil ediyor) Ialyanm Habeşistandaki gri tini vesile ittihaz ederek İngiltereye hücum edenler bu İtalyan galebesi- nin bir İngiliz mağlübiyeti olduğunu iddin etmekle yanılıyorlar. Büyük Britanya hükümetinin bu işte yanıldığını iddia edenler duru- mun hakiki sebeplerini bilmiyorlar. Uluslar Kurumu prensiplerinin 20- nuna kadar tatbik edilmemesine âmil olan sebepler şunlardır: 1 — Fransanm, Fransız - İtalyan andlaşmasının bozulmasını istememe si ve bu suretle Italyanm, Almanya- nm kollarına atılmasına müni olma- ğa çalışması. 2 — Harbe mini olabilecek ve İtal yanın vaziyetini çok müşkülleştirecek bir petrol ambargosuna Amerikan İş- tirakinin şüpheli bulunup bu ambar- gonun tatbikine mâni teşkil etmesi. 3 — Kolektif emniyet sisteminin esasmı teşkil eden kolektif harekete İMussolininin kaşları çatılır çatılmaz Franşanin İştirakten tetinap etmesi. 4 — An'anevi bir taraflı hsiz- lanma siyaseti yüzünden İngilterenin askeri, deniz ve havai kuvvetlerinde- ki büyük eksiklikler, Fransız korkularının esası Fransayı kabahatli çikarmağa lü- zam yoktur, O samimi surette kuru- ma bağlıdır ve bu politika onun dış siyasasının esasını teşkil etmektedir. Yalnız Parisin Cenevreye bağlılığı Londranm buraya bağlılığından baş- ka sebeplerden ileri gelmektedi: Fransa kuruma, Avrupa sta sunu muhafaza edecek bir vasıta 0- İlarak güvenmektedir. Yani yeniden silâhlanan Almanyanın gayelerine en- gel teşkil edecek bir vasıta... Fransa için herhangi bir arsrulusal meselenin minakaşa”ı bir nokta et- rafmda döner. Fransayı Almanyaya karşı kuvvetlendirecek mi? İngiltere de İse silâhlanma bahsine müncer 0- lar, Bu ihtilâf neticesi Fransa emniyet "bulamadığı gibi, İngiltere de bir kere daha silâhsızlanmanm bir inkisarı ha- yalden ibaret olduğunu keşfetmiştir. Bazı Alman gazetelerine göre, son Habeş hâdiselerinin verdiği ders pak- tm on altmcı maddesinin terki ve z60- ri tedbirlerin ortadan kaldırılması mealinde imiş. Böyle bir şey Uluslar Kurumunu hiçbir kıymeti olmıyan bir oyuncağa çevirmekten başka bir #ey yapmıyacaktır. Dünya o zaman barp kâbusundan nasıl kurtulacak- tır. Mister Baldvin sonbaharda Uluslar Kurumu teşkilâtımm baştan aşağı gözden geçirilmesi iktiza ettiğini sö; lemiştir. İngilterede de esasen de' miş olduğu taahhütleri daha müsbet ve pratik smırlar içine sok- mak için bir arzu vardır. Umumi, a- Temşumul taahhlitler, hiçbir pratik netice vermemektedir. Her zaman â- kamete uğramağı mahkümdurlar. Taahhütler açıkça anlaşılır bir mahi yette olmalıdırlar ki vakti gelince ef- kârı umumiye tatbikten çekinmesin. İngiliz efkârı umumiyesi ilk kolek- tif hareket teşebbüsünün âkim kaldı- ğını anlıyor. Fakat bu akameti elim yapan nokta geçen sonkânunda La- val - Hoar plânı kabul edilip Habeşis- tana kabul ettirilseydi, taarruza uğ- rayanm şimdiki feci âkibetten kurtul- muş bulunacağı düşüncesidir. Uluslar Kurumunun Adisababaya verdiği teg- viktir ki, Negüsü Italyaya mukave- mete sevketmiştir. Yoksa Haile Selâsiye de Kral Zogo gibi hareket edebilir. Kuvvetli eli ö- per başına kor, ve tacını muhafaza ederdi, İtalyanın galebesi İngiliz mağlübiyeti değildir Uluslar Kurumunun Adisababayı teşvik mukavemete sevketti Samuel Hor ve Laval Samvel Hor - Laval plânı Sonkânunda Laval bir anlaşmıya e- İrişip muhasamata her halde bir mi. hayet verecek ve bu suretle bulundu- İğu müşkül durumdan kurtulmağa ka- İrar kılmıştı. Bu anlaşma neticesi hem Kuruma, hem de İtalyan - Fransız antantma olan sadakatini muhafaza etmiş olacaktı, İngiliz. hükümeti Dış Bakanmn Pariste kalmasına müsade ederek uzun müddet onunla irtibatını kos- İmekle kata etti, Frigilen anlaşma ne- ticesinde efkârı umumiyenin galeya- Bı son haddini bulunca hükümet bu plânda mesuliyetini reddetti, plân su- ya düştü. Uluslar Kurumu görüşü bakımın- İdan Honre » Laval plâni Uluslar Ku- İrumumun temsil ettiği büküm pren- İsiplere aykırı idi. Esasen Habeşistan plân neşredilir. edilmez reddetti ve | kabul etmesi yolunda Kurum onu tazyik te edemez di. Mussolininin plâ- nı kabul edip etmiyeceği ayrı bir me- gele idi. Etmediği takdirde, Kurum 0- İnu da icbar edemezdi, çünkü, kuv - vetten başka bir şey tanmmıyordu. Hoare - Laval plünmi reddeden yal. mz Ingiliz efkârı ü si değildi. Fransa istisna edildi i rumi devletleri, Tiğiliz Dominyonları ve Amerika da plânı kabul etmedik lerini izhar etmişlerdi. Bu plân İngiliz hükümetinin yolunu saşırdığı ilk hâdise oldu, Maamafih, Baldvin kabinesinin bu hususta hüs- nli niyetle hareket etmiş olduğunu in- Kâr kabil değildir. Hükümeti sade Şarki Afrikadaki muhasamatın dur- ması İçin endişe etmiyor, ayni za manda Şarki Akdenizde halkm malü- mattar olmadığı çok tehlfkeli ve ma- zik vaziyeti düşünüyordu. İngiltere harbin başka yerlere siyaret etmeme- #i için tedbir almak ihtiynemı şiddet- le duyuyordu. Binnenaleyh, Habeş meselesinin, Negüsün kaçması ile ne- #icelenmesinde, İngiliz hükümetinin mesul tutulması abes olur. Esasen daha kapanmış değildir! Ankarada Berlin Olimpiyat- ları için yapılan hazırlıklar Ankara, 24 (A.A.) — Bugün Fe- derasyon ilk yarışını tertip ettiği i- çin koşucularının gayretlerini yakin den göstermek üzere genel merkez heyetini, sporcu vekilimiz Ali Rana Tarhanı ve daha birçok yüksek 2e- İ vatr otomobillerle davet etmiş ve bu İsuretle bisiklet sporunun memleket te hakiki vaziyetini göstermek iste- mişti. Hareket yeri daha erkenden kalabalık bir seyirci kütlesi ile dol- muştu. Saat 8,10 da hakemin işareti ile edenlerin 10 kişi olduğu görüldü. Bunların çinden beş tanesi kampta çalışan koşuculardı. Diğerleri hari ten yarışa kaydolunmuş amatörler di. Fakat müsabaka başlar başlamaz kamptakilerin 40 kilometre süratle ve tek bir adam gibi ileri atıldıkları ve birkaç dakika içinde diğerlerini açtıkları görüldü. Teknik neticeler şunlardır: 1 —Talât, 2 saat 46 dakika 43 sn niye. 2 — Faruk iki boy geride. 3 — Orhan, 4 — Kirkor. Son sprinte iştirak et- memiştir. Bu suretle saatte 38 kilometreden İyüksek bir süratle hareket edildiği İgörülmüştür ki cidden teşekkürle kaydolunacak bir neticedir, Bisikletçilerimiz bu ciddi mesaile- rine ayni şekilde devam edecekleri için bundan sonraki yarışların daha İyi neticeler vereceğinde de şüphe yoktur. | beraber yarış başladığı vakit iştirak | ELE Al eline kalemi Dün akşam sıcağı sıcağına bir ah- baptan şu mektubu aldım. Yazanı siz de tanırsmız ama İsmini vermiyece - ğim. Yalnız bana inandığınız kadar ona du insnabilirsiniz. “Cancağzım. Bilirim, senin boş günün. yoktur. Boş lâfın olmadığı gibi (Estağfurul- lah). Lâkin hafta tatili kanununa u- yup ta bir pazar günü çalışmazsan aman köprüdeki ada vapurlarmın do- lup boşalmasını, hele bilet alış verişi. ni görmeyi kaçırma! Evvelâ, bilinmez ne hikmettir; vapur hareketine ancak beş dakika kala ka- pt açıldığı için en az 1500 kişi beş da- kikada vapura binmektedir. Bunun halk için nekadar eğlenceli ve rahat bir şey olduğunu bilemezsin! Biribiri- ni iten, ayağa basan, bağıran, koşan, seyirten ve bir oturacak yer buldum diye sevincinden gözleri dolu dolu 0- Tup Allaha şlikreden yüzlerce yolcn- nun bu heyecanı o kadar tat bir İmanzara teşkil ediyor ki, (Türing klüp) ün bunu şehrimize mahsus bir (euriosit& — görülecek şey) diye sey yah tercilmanlarma söylememesi ciğ- den bir ziyadır. Ya o bilet alış! Eski- den eytam maası, vesika ekmeği gibi şeylerin dağıldığı yerler ciimbüşlü 0- Turdu, Bu adalar iskelesindeki bilet satış yeri çok daha tantanalı oluyor. Giriş çıkış için bir düzen olmadığı gi- bi arkası deniz olduğu için halkım da- Kılacağı bir genişlik te olmadığından pek samimi ve girift bir halde yolen- lar biribirlerini taciz ediyor ve işitil- memiş sözlerle edebi mükâlemeler ya pıyorlar. Bileteiler de temkinli adam- lar! Verdikleri biletin rengini, fiatini iyice kontrol etmeden vermedikleri için her bilet alan enaz iki dakika gişe önünde durmakta ve beş dakika beklemediğine şilkrederek © oradan memnuniyetle uzaklaşmaktadır. Bilet alırken, vapura binerken bu kadar memnun edilen halk vapurda da muztarip değildir. Gerçi herkes bir oturacak yer bulmuyor ama bazıları. um oturup, bazıların ayakta kalışı yalnız vapurlara mahsus bir eğlence değildir.Köprüden adalara kadar yol, bu küçük ve masrafsız vakit g © ile varıldığı zaman insan acaip bir se , İvinç duyar, Ve halk âdeta biribirin - den kurtulduğundan dolayı mes'ut gö rünerek karaya çıkarlar. — Köprüye dönüste de başka bir zevk vardır. Yağmur, kar, taş yağsa vapuru mutlaka hareketten beş da- Lika evvel açarlar. Parmaklık arka - sında biriken ve biribirini tanımıyan halkın biletçilerin süzük nazarları ve soluk tebessümleri önünde duyduk - ları (Heyecanı bedii) hiçbir edebi e- “İserin yaratamıyacağı bir histir. Halk bu hissi tatmak yüzünden biribirine ortaya lâf atarak yekdiğerine daha yaklaşır, sıkışır. Biletçiler de halk içindeki âşinalara göz atarlar, Bir ça #ip yârenlik olur. Halk merakla, için- den bir şey çıkmıyan, ve İskeleye sa- dıkane bağlı duran vapura bakarken sırtında iki peynir tenekesile ağır a- Zır bir hamal çıktığını görür ve ha- yat yükünün bu tenekeye girip sala- muralanmış sembolünü < içlerinden (Ah! Biz şu tenekelerin birinde ol - sak!) diye özlerler. Derken, hatiften İbir düdük işitilir. Ve bu düdükle me- | murun yüreğinde bir merhamet hele canı oynar. Demirkapılarm zineirii kilitleri açılır ve halk hapisaneden çı- kar gibi iskelenin taşlığı üzerinde bir siirat koşusu yarışma çıkarlar.. Her. kesin kaygusu çabuk varıp bir ilişe- cek yer bulmaktır. Bu yalnız ada vapurunabi- nerken taşman bir kaygu değildir. Ki minin oturmuş kiminin ayakta kalmış olduğunu gören herkes bir ilişecek yer bulmak kaygusile koşuyor. Bi irakalım koşsun değil mi? Haydi Allahısmarladık. Cancağı « am. Bugünlük bu kadar. Eşe dosta Yamyam deli! Buenos Ayres, 24 (A.A.) — Gaze- teler Montevideo timarhanesinden kaçmağı muvaffak olan Garay adın daki bir şahsın işlediği cinayetten uzun uzadıya bahsediyorlar. Garay On iki yaşmdaki bir çocuğu kaçırmış kesmiş, pişirmiş ve yemiştir. İngiliz gemileri Malta limanında toplanıyor Londra, 24 (A.A.) — Küin Eiiza- bet dritnotunun Maltaya hareket et tiği Cebelitarıktan (bildirilmektedir. İskenderiyeden gelen bir telgrafa gö re, Londra ve Levonşyr krüvazörle- ri de Maltaya hareket etmislerdir.