21 Mayıs 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 3

TAN MİMARI BAHİSLERİ: Çandarlı oguılları de fevkalâde güzel mimari ya koymuştur. Bursada den evvel yapılan — bu SG —— 21.5. 936 SON HABERFe Talebe hakkında verilen inzibati karar ve cezalar Sülük ! Mayıs ayı, Istaubulda dünyanm hiçbir yerinde görülmemiş bir Küçük ticaret kapısı açar. Ticâret kapıla rmn birer hacet kapısı gibi önü k İlabalık olduğu sıralarda velevki, çücük bile olsa böyle bir kapınm aç masmı hoş görmemek kabil değildir. Bu, mayıs aymda bize mahsus acılan küçük kapı, sülük ticaretidir. Elinde bir sişe, kolunda bir sepet ve dilinde (sülük!) Hifile dolaşan gezer satıcı. ların pis. derelerden toplayıp halkın İznik, — büyük Selçuk Impara-| derecesi torluğunun biribirlerinden ayrılma | tesirler or tarihinde — ki Konyadan evvel Türk | Yeşil Cami lerin paytabtı idi. Bilâhare Bizans- | örnek klâsiğe ilk yolu açmıştır. lılar eline geçen bu şehiri son defa Yıldırım devrinde; Türklerin Av - Orhangazi tarafından &zaptedildiği | rupa akınlarında şimali Bulgaristan- zaman Türkler yeniden medeni ku-|da bir sınır şehri olan Aydos kasa- rumlarma buradan başlamıştı basında Yıldırım Camii adında gü- Tik inşa edilen Nilüfer Hatun ima- | zel bir Türk eseri şahlanmaktadır. yeti hamamı ve köprüsü ile ulümu| Çandarlı oğulları sıra ile bu de-| Aliye medresesi olmuştu. Muhiddini | virlerde sadrazamlık yapmışlardı. Arabinin Nasusuna şerh yazan Kay-| Ali Paşanın arkasından Çandarlı Ib- serili Davut bu medresede müderris | rahim Paşa vezir olmuş, bu da 831 - idi. San'at ve kültür hareketlerile! 1427 de) Edirnede vefat etmişti. Bakanlığa bağlı mektepler talebesi için alınacak kararlarda son itiraz mercii Kültür Bakanlığı olacak sınca kaldırılması mekteplerin tale- Ankara, 20 (Tan) — Bakanlığa be üzerindeki otoritesini ihlâl etmek lı mekteplerce talebe hakkında Verilecek inzibati kararlarm İtiraz Mercii hakkmda Kültür Bakanlığı kanun lâyihası hazırlamıştır. Mek İeplerde kanunlara ve talimatname- göre talebe hakkımda mektep Marelerince yapılmış veya verilmiş Ve Bakanlıkça da tasdik edilmiş 0 - İsn idari muameleler veya inzibati Sezalar aleyhine, talebe tarafından vlet Şürasmda açılan davalarm, let Şürasmca değiştirildiği ve ce te ve bu halin, Kültür kurumlarının inzibatma tesir eylemekte bulunma - 81 bu kanun lâyihasının hazırlanma” sına sebep olmuştur. Lâyihaya göre Kültür Bakanlığına bağlı okulların talebeleri hakkmda okul idarelerin- ce terbiye, inzibat ve tedris işlerine ait ittihaz olunacak kararlara son merci Kültür Bakanlığı olacaktır. Bu bapta Bakanlıkça verilen kararlar kat'i olacak ve bu kararlar aleyhine freğli bez kombinası beraber Türk ilinin ıslahı için fay- dalı teşkilâta başlanılarak yeni ni- zamlar, kanunlar vaz'ında Şehzade Alâeddin Paşa ile beraber Kazasker Çandarlı Kara Halilin büyük - him- meti dokunmuştu. o Çandarlı Kara Halil, Birinci Padişah Osman Gazi zamanında da Bilecik kadısı idi. Muradı Hildavendigir 770 - 1368 M. de Çandarlı Kara Halili sadra - zam nasbederek yüksek bilgisinder tu. ay Ibrahim Paşadan sonra Çandarlı Halil Paşa Fatihin sadrazamı olmuş- Istanbul alınmadan bir sene evvel Boğuziçindeki Niksar adı verilen ve Mimar Muslihiddinin plânı olan Ru- melihisarı mühim kolesi” Halil Paşa, yapılırken surların “üç üzerinde o Çandarir Zagnos Mehmet Paşa, rı ayri inşaata nezaret etmişler - Bu sebeple bu kulelerden biri boynundan oyluğuna kadar kanı emi- lebilecek yerlerine salıverdiği bu kü- çük hunharları hep tanırız. Adma (sülük) derler. Idâlaları kanını em- dikleri vücudün sıhhatini korumak, onun pis kanını dısarı almaktır. (Sülük)ler çesit çeşittir. En zarar. sızı, şişeler içinde gezer satıcılarm mayısta sattığı siyah ve vıck vıcık hayfanlardır. Gerci bunlar adamın kanmı emer ama bile bile ve istediği. niz zaman emer.. Şaların kaldırıldığı görülmüştür. Mek Yeri 2 ve hayırseverliğinden dolayı kendi-| Fatihin, diğer ikisi de Halil Paşa İle) © Tarihi tabii âlimleri bunların daha idarelerince verilip, Bakanlıkça ik edilen cezeların Devlet Şüra- m e Atatürkün teşekkürleri İstanbul, 20 (A.A) — Cümhur- başkanlığı genel sekreterliğinden: 19 Mayıs gününün yıldönümü mü- Büsebetile vatandaşların yüksek duy Şularmı bildiren yazılara ve bugünü için yapılan spor bayramın “A gençliğin gösterdiği heyecan ve liğa teşekkiirlerini bildirmeğe gintüri, Anadolu ajansını ödevlemiş İm e AA AAA Mm Kontenjan kararı bugün neşrediliyor Ankara, 20 (Tan) — Bakanlar he- nin dünkü toplantısında müza- ve kabul edilen yeni kontenjan Rumamesi yarmki Resmi Gazete- Mi redilecektir. Ki vi em İ, Kiramame ve Devlet Şürasmca, idari dava açılamı yacaktır. Ankara belediyesinin | yaptığı istikraz Ankara, 20 (Tan) — Muhtelif bi- nalarla Ankara belediyesinin hazine- den istikraz eylediği 5.650.000 liranm | tahakkuk etmiş ve edecek faizleri" nin aranılmaması ve Yenişehirdeki evlere ait tediye müddetinin uzatıl- İmast hakkmda hükümet Kamutaya bir lâyiha vermiştir. Lâyihanm esas- larma göre muhtelif tarihlerde An- kara belediyesinin istikraz eylediği 5660000 liranın faizleri aranılmaya- cak ve belediyenin Yenişehirde yap- tirdığı evlerden dolayı belediyeye he nüz borcu olanlarm, borçları için bu lâyihanın kanuniyet kesbetmesinden itibaren faiz tahakkuk ettirilmiye - cektir. Bu tarihe kadar tahakkuk €- den faizlerle beraber borçların tedi- ye müddeti, mebdeden itibaren on #öne yerine 20 seneye çıkarılacaktır. Bugüne kadar tahakkuk etmiş olan | v0i3 kiki Süeda Eineaiylaslenı Ja klan. Ağustosta işliyecek Ankara, 20 (Tan) — Ereğli bez| kombinası Ağustosta işleyebilecek - | tir. Nazilli bez kombinası da 1937 yı. 4 ortalarında işlemeye hazır hir ha- le gelmiş olacaktır. Ergani Bakırı Ankara, 20 (Tan) — İdaresi Sü- mer Banka verilmiş olan Ergani ba- Kiri Türk Anonim Şirketi hazine his sesile Keçiburlu Kükürt madenlerin deki Sümer Bank hissesi Eti Banka devrolunmaktadır. Pamuk istihsalâtımız Ankara, 20 (Tan) — Dahilde milli endüstrinin belli başlı bir meselesi, hariçte ise milli tediye müvazenesi- nin gün geçtikçe mühim bir unsuru haline gelmekte olan milli pamuk is tihsalâtımızı arttırmak ve pamuk ka litesinin yükseltilmesi için hüküme- tin almış olduğu tedbirlerin başin- da ve bu sahada çalışmak üzere İş ve Ziraat bankalarile Sümer Bank ara- sine Sadrazam fazileti ile tanmmış, y kendisini göstermiş, en çok Rumeli ye karşı yapılan Sav ği zaptederek birçok fütuhat kazan- miş ve ayni zamanda rına çalışmıştı. Paja tarafından İznik şehrinde inşa edilen “Y mii,, mimarimizde güzel İçin ilk yeni bir örnek olmuştu. Bu camiin plânı Ve kuruluş esası, Sel çuk biçimlerinden farklı bir şey ol- mamakla beraber daha sade ve gü-| zel öz bir tip yüzü teşk maktalı i İler çevrilmiştir. pan orta giriş geçid ; daki küçük kemerli kısımlardan da- ha yüksek olarak Harimden mabet zaman mahfel önünde iki sütun âır. den — duvar kalınlığı içinde tertip edilen 77 adet basamakla — mina-| veye çıkılır. Orta büyük kubbesi çok “Hayrettin” adını vermişti ve serdarıekrem olan tliği ilede ta tal şlarda Sel Çandarlı Ha Td —I tu. san'atle 4 tu. göstermektedir. On eden hariminde yuvarlak sütun üzerinden kemer- Ii, diğer iki yan-| çeş üstü kubbelidi içerisine giri) ki Sağdaki mahfel köşesi üstün- | pi Jne İla Zagnos Paşanm ida Çandarlı Atik Tbrahi de ölmil; Mercan * | vardır. Etrafında medrese, mektep, larında bir teşekkül vücüde getirmek eyyamı müteahhire faizleri ana borç | Kararındadırlar, san'atli olup — içten yükseklik faz- lalığı için — beden duvarların sa- çak-silmesinden “yukarı “tambur” teşkil'eden ikinci birduvar üzerine te varında Çanı adlarını taşıyarak rihe karışmıştır. Çandarlı Sadrazam Halil Paşa Ts- nbulun zaptı esmasmda Fatihi gü- nelirdiği için (857 — M. 1453 te) am edilmişti nini duyan oğlu Paşa o zaman dirne kadısı idi. Neden sonra bir hal ile kendisini bildirmişti. Evveli sadrı rum ve 903 — M. 97 tarihinde de sadrazam olmu: İki sene sonra İnebahtı seferin- Çok cömert, hayır se- . Babasının ida; veh âlim bir zattı. | Atik Ibrahim Paşanın Istanbulda i Prenses Bibesku dün Bükreşe gitti civarında» güzel bir camii $meden İbaret bir manzume yap » mıştı, Camiin kapısındaki “Hayrun celilin yüebbeğ tabesi hicri 900 tarihine rastlar. Bu eski ve kiymetli eser bakımsız r haldedir. Ibrahim Paşanm Fatihte Saraçha- » başımda da meşhur çifte hamam- rı vardır. Yine Istanbulda Silleymaniye ci - ir oğullarmdan def- wdarlıkta. .bulunmuş Şemsülcende- Yerine Fatihin da-| madı Mahmut Paşa sadrazam olmuş- büyükleri, daha tehlikelileri olduğu - nu da söylerler, onların ismi de artık sülük değildir ve kazara bir vere ya- pışırsa o vülcutie kıpırdamağa takat kalmaz. Onun içindir ki, ben (Sülük) ün *wttâ küçüğünden bile korkarım. Tiy net bilinmez; kücük görünür, emme- ye başlar, eme eme büyür sonra basa çıkılmaz hale gelir. Size de pendim olsun; (sülük) ten uzak durun! Ve ne de olsa sizin sıhhatinizden evvel > /Kendi hesabına kanımızı içtiğini unut- maym! B. FELEK A u hsteler altı ayiıkur, Karar- he”i9 Yeni bazı esaslara iktiran et- Kırşehirde bayram Kırşehir, (Tan) — Atattirk spor ye arasında bu esaslar dairesinde ye niden mukavele akdolunacak ve mu kavele akdinden istinkâf edenler riye.ait bireamisdaha: vardır.Bu oturtulmuştur. Mihrabı mermerden da bakımsızlığa mahküm tarihi bir yontma olarak hendesi tezyinlidir. Fransanın açacağı döviz kredisi Makara, 20 (Tan) — Fransanm bi Ümetimize açacağı döviz kredisi «saslarımı tesbit etmek Üzere ni gelen Osmanlı Bankası u- ş direktörlerinden Bolissler ile İı, Uhu umumiye meelisinden Dek- hee Finans Bukanlığiyle temasla- başlamışlardır. Vergi kanunlarında Yapılacak tadilât mag 20 (Tan) — Munmele üye i Kanunu ile kazanç, buhran, ae ve hava kuvvetlerine yar- k ma kanunlarında yapılma- ia ya 8âilen değişikliklere dair ka hı, iYihalarını hükümet bugün Ka k, 7 vermiştir. Alâkalr encümen- ay, PU İlyihaları derhal tetkike baş- ve 'bu suretle lâyihanm dan evvel umumi heyette gö lebilmeleri temin olunacaktır. My Baykara 20 (Tan) — © Terfian 4 yeman Tiran maslahat- 2 Nebilin yerine kimin tayin *ği önümüzdeki günlerde ka - maş Yap, 20 (Tan) — Tahranda | Mi pylâcak yazlık ve kışlık iki sefa- AL 193p İnşaat ve tesisatı için be- Yin, k Ve 1937 yıllarının bütçele- Yay, lacak tahsisattan ödenmek e lana 200 bin liraya ka- yet y Düt icra edebilmesine mezu kine eren bir kanun Jâyihasmı, hü n, An sün Kamutaya vermiştir. kara, 20 (Tan) — Endilstri- Malik maliyet ve satış fiyatla- lar iygirvl hakkımdaki kanun 18- > nya ovası sulama ida- hakkında eski mukavele hükümleri | cari olacaktır. | Amerikada Amerikalılar için bir Milletler Cemiyeti Vaşington, 20 (A-A.) — Kolumbi- ya, bir Amerikan Milletler Cemiyeti ihdasına müteallik bir proje tevdi et- miştir. Bu cemiyetin, esası, Avrupa Milletler Cemiyeti mukavelenamesi- nin ayni bir misaka istinat edecektir. Bu misak, şu hususları ihtiva ede - cektir; 1 — Bütün Amerika devletlerinin müsavatı, 2 — Harbin ilgası, $ — Mütearrızin ve zecri tedbirle - rin tarifi, 4 — Futuhat ile zaptedilen arazinin zaptedene aldiyetinin tanınmaması, 5 — Amerika Milletler Cemiyeti Assamblenin her sene toplanmağa da vet edilmesi, | 6 — Cenevre müessisi ile mesai bir liği yapılması, 7 — Amerika devletleri arasmda- ki bütün ihtilâflarn halli, 8 — Cenevre müessesesi mukave- lenamesinin Monroe kaidesini tanı - yan yirmi birinci maddesinin igası, 9 — Cenevre konseyinde Amerika milletlerine tahsis edilmiş olan âza - lıklar miktarınm arttırılması, 10 — Cenevre konseyine âza ola - cak Amerika milletlerinin Amerikan Milletler Cemiyeti tarafmdan intihap ve tayini, Uzak Şark meselelerinde İngilterenin rolü Tokyo, 20 (A.A.) —D.N.B. Mu habirinin, uzak şarkta Japonyanm ingiltereye hakikaten bir anlaşma teklif etmek niyetinde olup olmadı. Linşanda vukua gelen zelzele hakkım. bayramı çok neşeli geçmiştir. Binler- ee halk, yavrularm çevik hareketle. rini takdirle seyretmiştir. Deniz anlaşması İngiltere - Rusya müzakeratı başladı Londra, 20 (A.A.) — İngilizlerle Sovyetler arasındaki ilk deniz müza- kerelerine bugün öğleden sonra Ha- riciye Nezaretinde başlanılmıştır. De niz mahafili, bu müzakereler netice- sinde pek yakında üç taraflı Londra deniz muahedenamesine benzer bir İngiliz - Sovyet deniz muahedesi ak- | tedileceği mütaleasında bulunmakta | dırlar, Dokuz torpito muhribi Londra, 20 (A.A.) — Amirallik dairesi, Tribal smıfmdan dokuz tor- pido muhribinin inşaat tezgühlarma konulması için icap eden tertibatı almıştır. Bu gemilerin inşası, 1988 programı icabatındandır. Repulse diritnotu yeniden teçhiz edildi Londra, 20 (A.A.) — Star gazete si, tadil ve yeniden teçhiz edilen mi azzam Repulse dritnotunun gelecek ay içinde Akdenize çıkacağını yazı - yor. Dört deniz uçağı nükledecek o- lan bu gemi 10 santimetrelik sekiz hava topu ile ve diğer hava taarruz- larma karşı tertibatla mücehhezdir. Tadilât 10 milyon 'Türk Jirasma mal olmuştur. Çinde bir zelzelede beş bin ev yıkıldı Şanghay, 20 (A.A.) — 24 nisanda Yanmış olan İlk minberi eserlerinde görüldüğü gibi — ah- şaptan zıvana ekli ve şekilleri girift, kabartma ve kakmalı olarak oyma- lıydı. Şimdi vardır. Yeşil caminin çok enteresan olan minaresinde misilsiz göşteren tuğla sil kâşi kaplı Taş şerefe altı da istalâktit işlenmiş- tir. camie “Yeşil” adı verilmiştir. Yeşil camiin mimarı d& Hacı Musa adında bir Türktür Paşa yaptırdığı sonra Selâniğin Rumelideki Yenişehirde vefat etmiş- tir. Çandarlı Ali Paşu sadrazam olmuş- tu. Ali Paşada babasında olduğu gibi kemal ve fazilet yoktu. O çok Yıldırımın sefahetinin artması na çalışmıştı. sonra Emir Süleymana vezir olarak (813 — M. 1410 da) vefat etmişti Yıldırım devri ile kardeşi sultanlar Arasındaki taht kavgası ve fasıla - sında yapılmış olat Bursada Yıldı. rım ve Ulu Camiler, Edirnede de Es- ki Cami ile Küpeli Hatun Camli gi- bi kıymetli mimari eserler vücuda gelmişti. Bursadaki Yıldırım Camii. | Cabir veya Hüsnüden birinin getiril. nin plân ve cephe teşkilâtı sadeliği | mesi kararlaştırılmıştır. 44 üncü İlkmektepteki toplantı — Selçuk m zevksiz bir minberi güzellik gövde sathmm ye- çok ince süsleridir. Minarenin bu renginden Çandarlı Hayrettiri camiinden 8 sene zaptı arkasından ca ye içi bil (7188 — 1381 de) yerine oğlu en Timur vak'asında; bul edi avinliğine belediye müfet eserdir. Şu bulduğum şiiri yazmadan geç iyeceğim “Abidah şefkatli eller nur olur okşayan Nurlu ellerle cihan baştanbaşa ma. mur olur.” Mimar Kemal ALTAN — —— Belediyede yeni değişi ler Belediyenin 938 bütçesi tatbik mev- kline konulduğu zaman, belediye er- kâni ni arasmda mühim tebeddülât ola- ktır. Bir daire erkânının ayni mensup olmamaları n, bu defa sile- lâzımgeldiği yapılacak tebeddülüt hassa bu esasa istinaden olacak tir. Henüz bütçe gelmediği cihetle bu esasa İstinaden yapılacak değişiklik- lerde kimlerin açığa çıkacağı, kimle. rin başka vazifelere getirileceği meç dür. Yalnız levazım müdürü Mah- mudun tekalide sevki ile yeni ihdas ilecek muhasebe İkinci müdür mu- tişlerinden Profesör Bakster Prenses Bibeskoya izahat veriyor Evvelki gün şehrimize gelmiş o- lan Beynelmilel Tayyarecilik Fede- rasyonu Başkanının eşi Prenses Bi- besko, dün, yeğeni Romanyalı Prens Kantaküzenin tayyaresile Yeşliköy- den Bükreşe gitmiştir. Şehrimizin Tayyare Cemiyeti Baş- kanı İsmail Hakkı Başak . Prensesi uğurlamış ve bir büket vermiştir. Prenses, dün öğleden sonra, Sul tanahmetteki hafriyat sahasını gez» miş, Profesör Baksterden izahat al- mıştır. Güneş - Galatasaray maçı tehir edildi Dört büyük klübümüz aarlarnda bir dostluk maçı yapacaklardır. Piketür ce, bu hafta Taksim stadyo - munda lik maçları ikinci devresi için | karşılaşmınları icap eden ve sabırsızlık İlar beklenmekte olan Güneş - Galata- #ıray maçı, lik müsabakalarmm niha yetine bırakılmıştır. Bu mühim karşı- laşmanın geri kalmasma sebep, dört büyük klüp arasında ihtilâfların kal- dırıldığı hakkında geçen gün imzala- inan mukavelenameye göre bir İma yapılmış olmasıdır. ıkavelesinin ilk fil tezahürü olmak zere önümüzdeki pazar günü Galsta Beşiktaş, Fe inerbahçe muhtelitleri Taksim stad « İyomunda kargılaşacaklardır. ! Beynelmilel satranç furnuvası neticeleri 20 (A.A) — Beynelmi « ç müsabakalarında beşinel turdan sonra hâsıl olan vaziyet şu - da resmi rapor gelmiştir. Bu rapora göre, bu zelzele neticesinde 5000 ev yıkılmış, 54 kişi ölmüş, 187 kişi ağır surette yaralanmış ve 20000 kişi yurtsuz ve açlığa mahküm bir halde; kalmıştır. Alâkadar makamlar derhal ilâç ve yiyecek göndermeğe başlamıslardır. dur: Botvonnik ve Kapablanka 3 1-2 pu van, Lasker ve Lovenfir 3 1-2 povan. Kan 2 1- puvan, Riunin ve Ragozin, Lillental ve Flor 2 puvan, Eliskazos 1 1-2 puvan, “ek Mühendis Mektebi, An- Yük, mar direktörlüğü ve Ap- a My Ziraat enstitüsüne, u- ğı sualine cevaben dışişleri bakanlığı Bim salâhiyettar bir recfilü, böyle bir kararm mevcut bulunmadığını ve Ja- kanun we almmasma dair | ponyanm Uzak Şark meselesi, Çin Ni Âyihası alâkadar eneli- | meselesi ve deniz meselesi tzerinde Nsingien Seçerek Kamutay ruzna- | ki noktai nazarlarında hiçbir değişik. i Amar. Hk olmadığını bildirmiştir. Sene sonu münasebetile Beyoğlu 44 üncü Uk mektep talebeleri kendi uaralarmda bir toplantı yapmışlardır. Yukarıki resim, mektebin ücüncü sınıf talebelerini bir arada gösteriyor.