21 Mayıs 1936 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

BUGÜN 2 nci sahifede: Siyasî icmaL 3 üncü sahifede: Safa. 5 nci sahifede: Gürültü ile mücadele, Paris mektubu. 6 nci sahifede: Spor haberleri. vıl Meseleler Peyami caın • 4Q1R umhuriyet İSTANBUL ! . CAĞALOĞLU Adisababamn Habeş işaret memuru italyan askerlerine Yol serbest! (Italyan karikatörü) fll MJI. **OIO Teigraf Italya Milletler Cemiyetinden Çıkacak mı? Aknara: 20 mayıs illetler Cemiyeti Konseyi îtalyan delegasyonu şefi Baron Aloizinin protestosuna rağmen Habeşistan delegcsini Konseyde mevki almağa davet ettığı ve kendısıni bir devlet delegesi olarak dinlemiş bulunduğu için Romadan gelen emir üzenne İtalyan delegasyonu Cenevreyi terkedip gıtti. Bu hâdisenın vukuu üzerinden bir haftayı mütecaviz bir zaman geçtiği halde mesele Avrupayı ve hususile garb devletlerini işgal etmekte devam ediyor. Bir kısım Fransız matbuatı bu harekette büyük manah bir tehdıd isareti görmekte ve şayed bu tehdıd tahakkuk edıvenr diye yanıp yakılmaktadır. Italya Milletler Cemiyetini terk mı etti, yoksa terkedecek mi henüz bu iki şıktan biri kat'î surette taayyün etmiş değıldir. Sözün doğrusu Italyanın şimdıki halde bu hareketle garb devletlerine karşı daha büyük ölçüde bir nümayiş yapmakta olduğudur. îtalyan matbuatmm yazılanndan sarahatle anlaşılan keyfiyet bundan ibarettir. Filhakika İtalyan matbuatı bu hareketin Italyaya göre akıbet Milletler Cemiyetini bırakıp çıkmağa varacak bir işin başlangıcı mahiyetinde olduğunu yazıyor. Bizzat M. Musolini garb devletlerince bugünlerde belki hataların en büyüğü irtikâb olunmak üzere bulunduğunu söylemiştir. Bu sözün ilk manası eğer Milletler Cemiyeti Habeşistandaki İtalyan vaziyetini tanımamakta devam ederse îtalyanm Milletler Cemiyetini terkedip çıkacağıdır. Îtalyanm Milletler Cemiyetini terketmesinden ne çıkar diyeceksiniz. Bu sualin korkularla kanşık bir cevabını bir kısım Fransız matbuatında görüyoruz. Bunlar: Çok fena, Cemiyet yıkılır! Diyorlar. ^^^^nolyaiı ıTraTuuauTıagvrcıç UU ıtaudiT " 1 Ankarada 19 mayıs bayramı AdisAbabada yapıldığı Haydud mu, Habeş muharibi mi? Telefon: Başmuharrir ve evi: 22366 Tahrir heyeti: 24298 İdare ve matbaa kısmile Matbaacılık ve Neşriyat Şirketi 24299 . 24290 ve mektub a d r e s l . cumhuHyet, İstanbul Posta kutusu: İstanbul, No 246 PerŞeiTlbe 21 MaYIS 1936 iddia edilen katliâm Romanın tekzibile Taymisin haberi birbirini tutmuyor. Negüsün İstanbuldan geçerek Köstence yolile Cenevreye gideceği söyleniyor Habeş Hıdivi Mareşal Badoglio işgal edilen tahada Vehib Paşa «Habeşistan henüz mağlub olmamıştır» diyor Roma 20 (A.A.) Resmen bildirildiğine göre Adis Ababada Habeş katliâmı yapılmamıştır. Yalnız haydudluk suçile yakalanmış Habeşlerden birkaç kişi idam edilmiştir. Londra 20 (A.A.) Times gazetesinin Cibuti muhabirinin bildirdiğine göre cuma gecesi 45 Habeş kurşuna dizilmiştir. Muhabir, Adis Ababadan hareket edeceği sabah 23 Habeşin de kur [Arkası Sa. 1 sütun 1 de] Cenevrede. Bizim de girdiğimiz bir Akdeniz emniyet misakı hazırlanmış... Londra 19 Daily News gaze tesi şu mühim haberi veriyor: «Hariciye Nazırı M. Eden, Cenevrede bulunduğu sırada, Fransa, İspanya, Türkiye, Yugoslavya ve Yu[Arkası Sa. 5 sütun 3 te\ Büyük Atatürkün Samsuna ayak bastığı günün yıldönümü, evvelki gün Ankarada da muazzam tezahüratla kutlulanmıştır. Resimlerimiz Hakimiyetimilliye nıeydanında tezahürat yapan genclikle, idman hareketleri yapan mektebli kızlanmızı ve spor şenliğini takib eden Başvekil Ismet înönü ile Vekillerden Rana ve Şükrü Kayayı gösteriyor. lıyarak başları ustunde taşıdıklan Atatürk portresini iskelede bekliyen genclık mümessillerine teslım etmeleri Atatürkün Anadoluya ilk çıkışlarını can landırmış ve Samsunda bulunan Orgeneral Kâzım, Korgeneral Galib de beİstanbul 20 (A.A.) Cum raber olarak Vali, Kumandan, Parti ve hur Başkanlığı Genel Sekreterlibutün kurumlar başkan ve heyetlerüe ğinden: alkış tufanı arasında Atatürk anıttna 19 mayıs gününün yıldönümü gidılmiş, İstiklâl marşile muhtelif ku münasebetile vatandaşların yük rumlar namına anıta 40 kadar çelenk sek duygulannı bildiren yazılara ve konmuş, hitabeler söylenmiştir. Askerbu günü kutlamak için yapılan spor lerin, mekteblilerin, sporcularm, esnaf bayrammda gencliğm gösterdiği kurumlarınm ve atlı, yaya binlerce köyheyecan ve bağlıhğa teşekkürlerini lü ve şehir halkınm katılmasile bir ge3 bildirmeğe Atatürk, Anadolu A çid töreni yapıldı. Alay şehri dolaşaraki jansmı ödevlemiştir. Parti, Uray, Halkevi önlerinde göste i rilerde bulundu. sinin Türkün 18 yıl önceki kara talihini 14,30 da stadyomda mekteblilerin, gösteren kara perdeyi süngü ile parça [Arkası Sa. 3 sütun 3 te\ Atatürkün yüksek teşekkürleri Samsundaki merasim Samsun 19 (A.A.) Büyük Kurta •Ataiürkim "Samsuna syvtk baS ıkları 19 mayıs 919 günunun yıldonü mü münasebetile şehrimizde büyük teahürat yapılmıştır. Sabah saat 10 da karada toplar atılırken denizden donanmış motörlerle Gazi İskelesine çıkan bir sübay kumandasındaki asker müfreze Ia da kalmazmış. Böyle bir hal vukuunda ttalya artık kat'î olarak Almanya ile anlaşmağa ve birleşmeğe doğru gidecekmiş. Hatta bu matbuat Cemiyetten çıkan devletlerin birleşmeleri ihtimalini bile ileri sürüyorlar: Almanya ile Japonyanm ve îtalyanm. Daha doğrusu Italya da Cemiyeti terkedip çıkmağa karar verirse artık kendisinden önce Cemiyeti bırakıp çıkmış olan devletlerle birleşmeğe gitmesi pek tabiî olurmuş. Bilhassa bir Almanîtalyan mukareneti üzerinde çok ısrar ediliyor ve bu noktaya dair bazı deliller bile veriliyor: Almanlar îtalyanm Habeş seferini şimdiye kadar hep iyi gözle görmüş olduklan gibi ahiren Adis Ababadaki Alman elçisi Mareşal Badoglioyu resmen ziyaret eden ilk sefir olmuş imiş. Almanyanın Roma büyük elçisi Habeşistanm ilhakı beyannamesinin Romada Venedik sarayı balkonundan okunması merasiminde hazır bulunmağa davet olunmuş ve hazır bulunmuş olduğu gibi îtalyan nazırlarından ve M. Musolininin gözdelerinden M. Rossoninin Almanyada yaptığı bir seyahatten avdeti üzerine İtalyan hükumet reisi tarafından kabul edilmiş olduğunu hikâye eden kısa bir tebliğe bu nazınn Almanyada Nasyonal Sosyalist mahfillerince en «ileri dostluklarla karşılandığı» nı tebarüz ettiren bir fıkra yerleştirilmiştir. Bütün bunlann şimdiki halde birer gözdağı gibi telâkki edilmeleri lâzım geldiğini söylemeğe hacet bile yoktur. İtalyan hükumet ve matbuatmm şimdi siyasî sahada manevra yapmakta olduğu çok açıktır. îtalya Fransa ile Ingiltereyi eğer kendi dediği ve dileği olmazsa evvelâ Cemiyetten çıkmakla, sonra da Almanya ile anlaşmağa gitmekle tehdid ediyor. Bu tehdid bir kısım Fransız efkân üzerinde hayliden hayliye müessir oluyor. Alman umacısından korkan bir kısım Fransız efkân zaten İtalya bu tehdidlerine başlamadan çok evvel ayni ihtimalleri temcid pilâvı gibi sık sık ileri sürmekle meşgul olagelmişlerdi. Şimdi sadece: M. Şotan Fransa Hariciye Nezaretine getiriliyor M. Heryo kabine dışında kalarak sosyalistlere mîızaheret edecek Paris 20 (A.A.) M. Leon Blum, dün M. Herriot ile yapmış olduğu uzun mülâkat esnasında kendisine müstakbel kabinede Hariciye Nazırhğını üzerine almasmı teklif etmiştir. M. Herriot, bu teklifi kabul etmemiş, ancak müstakbel «Halkçılar cephesi» hükumetine samimî surette ve bütün kuvvetile muzaherette bulunacağına dair teminat vermiştir. Journal gazetesinin diplomasi muhabiri, M. Herriotnun meb'usan meclisi reisliğine namzedliğini koymak niyetinde olduğunu yazmaktadır. Zira şimdiki reis M. Bouissonun vazifesi 1 haziranda hitam bulmaktadır. Petit Journahn mütaleasma göre, M. Herriotnun Hariciye Nazırhğıru kabul[Arkast Sa. 7 sütun 1 de] ıııııııntıııııııııııııııııııııııııııııı ıııııııııııııııııııııııınııın,, Marmara adasmda zelzele oldu Halk korkarak şehir haricine çıktı Dün Erdek muhabirimizden şu telgrah aldık: Erdek 20 (Hususî) Bu sabah saat onu geçerek Marmara adasında gene şiddetli bir zelzele oldu. Zelzele üç saniye devam etti. Hallc telâş içinde evlerini terkederek adanm yukan taraflanna çekildiler. Bu teigraf üzerine Kandilli Rasadhanesine müracaat ettik. Rasadhane sislArkası Sa. 1 sütun 1 de] Habeş Imparatoru anlatıyor Neden çete harbi yerine meydan savaşı yaptı? Necaşi, son meydan muharebesinde kılıcını çekerek askerlerinin önünde Italyanlara hücum etmiştir | M. Kamil Şotan ııuıııııınnıııııııııııııııııııııı ıııılı Filistinde örfî idare Arablar, millî mücadeleye sonuna kadar devam edeceklerini söylüyorlar TelAvive İngiliz filosu himayesinde mal çıkarıhyor, yeniden 4500 Yahudiye muhaceret vesikası verildi ıııııııııııııııııııııuımnnnıııın, Prens Starhemberg Viyanaya döndü Avusturyada 40,000 kişilik bir milis kuvveti hazırlanıyor JViyana 20 (A. A.) M. Şuşnig, ye kunu 40 bin kişiye baliğ olacağı tah min edilen bir milis kuvveti ıhdasını derpiş eden kanunu son bir defa daha gözden geçirmektedir. Milis efrada, muntazam orduya mensub zabitler kumanda edeceklerdir. Hatırlardadır ki Heimatschutz efra dının azamî miktarı 1934 senesi ortala rmda yani Dolfusün katli sıralarında 60 bine baliğ olmuştu. Ancak bu miktar o [Arkası Sa. 7 sütun 2 de] lmparator Kudüste Hazreti Davud otelindeki dairesinde ktzile beraber İngilizce haftahk Sunday Pıctorial gazetesinde Douglas V. Duff admda bir muharrir, Habeş Imparatorundan naklen «Memleketi nasıl aldılar?» başlığı altında bir makale serisi neşrine başlamıştır. Bunun birincisini iktıbas ediyoruz: < Belki biraz yorgun, belki biraz daha münkesir, fakat gözlerindeki âteşin bakış hâlâ yerinde Haile Selâsie zahiren kendine has sükunu tamamile muhafaza et mektedir. Benden İngilizlerin son vakayi hakkında ne düşündüklerini sordu. Ef kân umumiyenin tamamile Habeşistan lehinde olduğunu söylediğim zaman çok sevindi. Haile Selâsieyi endişeye düşüren bir meseleden, memleketini terketmesinin bazılannca cesaretsizliğine bir delil adde dilmesi ihtimalinden bahsettim. Buna müteessir oldu. Evvelâ şaşırdı ve sonra müteessırane sözlerine şöyle devam etti: « öyle anî, öyle büyük bir harb mes'uhyeti alünda kaldım ki bütün dünyanın, Habeşistanı orta devirlerin esrarına büriinmüş bir memleket telâkki et mekte olduğunu ben bile unutmuştum. Sizden hükmünüzü vermeden beni dinlemenizi rica edeceğim. Birçoklannm bizim için yegâne ümid telâkki ettikleri çete harbini bırakarak son bir meydan muharebesini niçin kabul ettiğimi anlatacağım. Bizden olduğumuz yerde kalarak düşmana mukavemet bekliyenler, vaziyeti mizi lâyıkile takdir edememektedirler. Dessieye atılan ilk bombadan sonra İ talyanlar Habeş ovalannı şafakla başlıyan ve akmaslayın hitama eren bir bombardıman tufanına garkettiler. Sadık muhariblerim, bombardımana, güllelere ve hatta zehirli gaze karşı mukavemet edebilirlerdi. Cesurdurlar. Fakat düşman bize Iperit gazi kullanmağa başladıktan [Arkası Sa. 6 sütun 5 tel Demedik miydi, eyvah işte dediğimiz çıkıyor! Tarzında bir lisan kullanarak yanıp yakılıyorlar. İngilterede bir kısım efkânn bu Habeş işinde daha ileri gitmeğe mahal olmadığı kanaatinde bulunduğunu biliyoruz. Fakat orada efkânn çoğunluğu (ekseriyeti) derece derece Italyaya aleyhtarHayfa limanmda İngiliz filosu dır, ve herhalde bu çoğunluk gelişigüzel Londra 20 (Hususî) Filistinde vaemrivakii kabul edivermekte Milletler Yahudi limanmda sevinc Cemiyetile müşterek emniyet için öldürü ziyet vahim bir şekil aldığmdan bugün Hayfa 20 (A.A.) Dün muvakka cü bir tehlike bulunduğu kanaatini açık örfî idare ilân edilmiş, bütün yollar ve Tel Aviv Yahudi limanına ilk yiyecek şimendiferler muhafaza altına alınmıştır. yüklü bir gemi gelmiş ve yükünü bir In YUNUS NAD1 lArkast Sa. 3 sütun 4 te~\ Yafaya üç muhrib daha gelmiştir. [Arkası Sa. 1 sutun i te\ Finlândiyadaki 7ürkler Arasında Beş gün Yazan : Nadir Nadi