15 Mayıs 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 2

2 HERGÜN BİR FIKRA Kuş Bakışı Beyazıt kulesine çıkmış, kizgin günesla altında fılar flar kayniyan kubbeleri seyrediyordum. Derken yanı başımda bir Melek peyda oldu ve: — Korkma! Dedi, ben zararsız bir meleğimdir. Günah, savap işlerile alâkam yoktur, yazımm kötülüğü yüzünden elimden defteri kalemi al- dilar, ve beni başı boş, gök yüzüne salıverdiler, işim gücüm olmadığı için bazan sıkıntıdan çatlıyorum. Bir gün nasılsn aklıma esti de et şekline gi- rip yeryüzline ineyim dedim, insan oğlu bu! Yakaladığı gibi beni arabaya koştular, Fincancılar yokuşunda az kalsm anamdan emdiğim süt bur- mumdan geliyordu, Bu yüzden bir daha yeryüzüne İinmeğe tövbeliyim. İstanbul üzerinde dolaşıyor ara sırş minare yerefelerine, ve böyle yüksek kulelere konuyorum. İstanbul üzerinde dolaşırken garip garip şeyler görüyor, ne olduklarmı merak ediyorum. Birkaç defa Süleymaniye mina- relerinde ezan okuyan mücaxinlere sordum. Fakat günâh savap defterim yanımda değil diye bana cevap bile vermediler, beş on dakika vaktin var- $u gel seninle İstanbul üzerinde bir tur yapalım. Ve bu meraklı Melek beni yakaladığı gibi İstanbul üzerinde uçmağa başladık. Melek merak ettiği yerlerin üzerinde yavaşlayıp soruyordu: — Şu üzerine üşüşen karıncaların sürüklemiye çalıştıkları nesne nedir? — Tramvay! Dedim. Karıncaya benziyen şeyler de insanlar. Yalnız, tramvayı götüren insanlar değildir “tramvay insanları götürür ama,, — Şurası? Beyoğlu mu? Peki şu önünde bir sürü afiş olduğu halde herkesin başını çevirip bakmadan geçtiği yerin pek hüzlinlü bir hali var, kapıları sabahtan akşama kadar sıkıntıdan, slâkasızlıktan ağızlarım aç- mış esneyip duruyorlar. Bu yerde ne var ki, millet vebadân kaçar gibi önünden nzaklaşıyor? Çok pahalı bir yer mi? Si Hayır, bilâkis antresi bedavadır, Yalnız orada bir resim sergisi açıl- da, — Ha. Peki, Ya bu kapısında her gece kalabalığın biribirini kırdıkları yerde ne oluyor Allahaşkına: — Orada Amerikadan gelen hokkabaz marifetler gösteriyormus. Bunu söyledikten sonra Melekten “Vah, vah, ne yasık sizde Güzel Sn- gtler bu kadar seyireisiz kalıyor ha!,, gibilerden birkaç söz bekliyordum. Fakat Melek oralı olmadı bile! Beyoğlu üzerinde bir tur yaptıktan sonra Sirkeci tarikile dönüyorduk: — Ha, az kalsın unutacaktım, dedi. Ya şu, kösele renginde akan dedi- &oduya, yataklık eden sokağın adı nedir? Gösterdiği yere utanmadan bakamadım: — Oraya “Babiâli,, derler dedim. . —— BEDRİ RAHMİ İtalya mı, Almanya mı ? İngilterede, Filistin hâdiselerinde Halyan propagandasının rol oyna- makta ulduğu hakkımda bir şüphe ve | belki de bir kanaat vardır. İtalya -| Habeş ve daha doğrusu Ttalya-Ingil- | tere ihtilâfınm en kritik bir zams- nında çıkmış olan Mısır hâdiselerini, Filistin hâdiselerinin. takip etmesi; İngilteredeki şüpheye hak verdirebi- Bir. Fakat Pilistin hâdiselerini doğu-| ran, İngilizlerin düşündükleri gibi yalnız İtalya propagandası değildir. Bunun âmili, belki de daha fazla, Al manyada Yahudilere karşı takip edi len siyasettir. 12 nasıl: Almanyadaki Yahudi dilşmanlığı, pek çok yahudinin Filistine hicret et mesine sebep olmuştur. Bu yüzden Filistinin nüfusu, 1931 senesinden beri dörtte bir artmıştır. Filistinin | bugünkü nüfusu 1260000 dir. Bu- nun 375,000 1 yahudidir ve yahudi- ler gün geçtikçe artmaktadır. Eskiden Filistinde Araplar büyük bir ekseriyet teşkil ederken şimdi Arapların karşısına bütün nüfusun Üçte birini teşkil eden kuvvetli bir Yahudi ekalliyeti dikilmiştir. Yahudilerin meydana getirdikleri 1 nin tamamile Yahudidir. Kudüs- te 70,000, Hayfada 50,000 Yahudi bulunmaktadır. 375,000 yahudiden 284,000 bini şehirlerde ve ancak 91 bini kırlarda yaşamaktadır. Bu 91 binin de yalnız yarısı çiftçidir. Almanyadan hicret eden yahudi- Ter zengin oldukları ve çiftçi de az olduğu için, Arapların elindeki ara- zi yavaş yavaş onların eline geçerek, arazi sahibi Araplar şehirli ve zen- gin Yahüdilerin gündelikli işçi ve çiftçileri vaziyetine düşmüşlerdir. İşte Filistin hâdiselerinin biraz da sebebi budur. Evleniyor mu? Bir Avrupa mecmuasının yazdığı- na göre, İngiltere Kralı Sekizinci Edvard, Danimarka kralınm yeğeni Prenses Aleksandrina ile nişanlan- miştar. Bu haberi veren mecmua diyor ki: “Ne Berlin, ne Moskova, ne Paris ve hattâ ne de Roma ai beşi Tupanın büyük devletleri e yakınlaşmasını isithdaf eden siyasi bir maksat göremezler" Tarih tekerriirden ibarettir der - ler: İngiltere Kralınm büyük babası Yedinci Edvard Danimarka Prenses lerinden Aleksandra ile evlenmişti. Prenses Aleksandra yirmi iki ya- kadını imiş, DİSİN Bilginizi Yoklayınız Sorular — Aleksandr Düms'nm yakalanıp kurtulduğu mühim hastalık ne idi? — Dinamiti keşfeden kimdir? — “Şattanç,, kelimesi hereden ge tir? imşeğin geri gittiği vâki mi- dir? — Roma imparatorluğu nekadar sürmüştür?. Dünkü soruların cevapları $ — Mikvon nedir V C — Milimetronun binde biri, $ — Şimdiki Odesa şehrinin ye rinde eskiden ne vardı ? C — 1789 senesinde bugünkü Ode- sanm yerinde, on dördüncü asır bey- lerinden birinin ismile anılan “Hacı Bey,, hisar ve kalesi ile süslü geniş bir çöl yardı, S — Yumurta akı endüstri saha- sında nerelerde kullanılır? C — Yumurta akı şarapların tas- fiyesinde kullanılır; yağlı boya re 120,000 NÜİUSU simde kullanılan bir cilâ yapmağa ya rar; kireçle karıştırılarak porselen tamirine yarıyan bir macun yapılır; milcellitler yaldız tabakaları yapış tarmak için kullanırlar. S8 — (La Belle Hölline - Elena) opereti kimin eseridir 9 © — Offenbah'ın S — Parşömen nedir ve neden ya- pdr? C — Koyun derisinden muayyen bir kalmlıkta yapılan yapraktır. Kü- Güzel fıdın Avrupada taammilmünden ev- TA ŞEHİR Kısa hizmetler .. a .. İ | Müdafaa Vekâletinin. mühim bir tamimi Milli müdafaa vekâletinden kısa hizmetliler hakkında dün vilâyete mühim bir tamim gelmiştir. Tamim. de deniliyor ki: “Istiyat slbay yetişecek kadar 0- kuyan kısa hizmetlilerden 831 do- ğumlu ve bunlarla askerliğine karar verilmişlerin askere oçağırılmasına sıra gelmiştir. Bunlar ve daha eski doğumlulandan başka sebeplerle ge- ri kalmış ve deniz sınıfmdan gayri sınıflera ayrılmış olanların hepsi 1 mayıs 986 dan İtibaren askerlik ehli yelnameleri derecelerine göre askere girmiş bulunacak surette çağırılacak ve gönderileceklerdir. Geçen Yıllardanberi okullarda as- kerlik dersleri mecburi kılmdığın- dan yukarıda yazılanlar arasında sıhhi heli sebebile veya ecnebi mem- leketlerde okuduğundan ve yahut 935 yılmdan önce mektepten çıktı- Eından dolayı askerlik dersi görmi- yen askeri el inamesizler vardır. Bunlar 1 mayıs 936 da. örte askeri ehliyetnameliler 1 temmuz 936 da, tam askeri ehliyetnameliler de 1 ey- Tül 986 da Istanbmldn Halıcıoğlu ih- İtiyat sübay okulundaki hazırlık kı- tasmda yüksek askeri ehliyetname- liler ise bir ve İkinci teşrin surette gönderileceklerdir. | Ihtiyat sübay yetiştirecek kader tahsil veren oküllardin çıkanların| askerliklerini yapmadan memuriye- | te alınmaması ve bunların derhal askere çağırılmaları icra vekilleri he | yeti kararı Iktizasndan olduğundan 1111 sayılı kanunun 36 met madde- İsi sonunr 2907 sayılı kanunla eklen- miş olan fıkra buyruğunca 935-988 ders yılmda mezun olmuş ve olacak lardan 21 yaşma girmiş olanlarda 45 kere almacaklardır. Çağırılanlardan mazeretsiz gelmi- yenler cezalandırılmak Üzere mahke- meye verileceklerdir., Belediye Kendi arsalarına inşaat yaptıranlar Bazi kimseler sahip olduklar: arsa ların yarısına bina yaptırmaktadır. lar. Belediye bu suretle yapılacak binaların ancak bir katlı olarak inşa ettirilmesine ve arsaların dörtte üçü ne bina yaptıracakların bina irtifa- larmın da bilâhara tesbit edilmesine karar vermiştir. * Yeni Hal binasma yapılacak ilâ- venin inşasına Haziranda başlana- caktır. * Kadıköy Su Şirketinin mali ve idari muamelâtınm bir heyet tarafın dan tetkik edilmekte olduğunu yaz- mıştik. Bu heyet tetkikatının birinci safhası bitirmiş, raporunu alâka- dar makamlara göndermiştir. Heyet tetkikatına bir müddet daha devam edecektir. Şirketin teşekkülünden bugüne kadarki mali ve idari vaziyet leri raporda tebarüz ettirilmiştir. Yerli mallar sergisi Bundan bir iki gün evvel, yerli| mallar sergisinin nerede açılacağı hakkımda bir karar verilmediğinden bahsetmiştik. Aldığımız melümata göre endüstri birliği yerli mallar ser gisi işin yine Taksim bahçesini mü- sait görmüştür. Sergi 25 Haziranda açılacaktır. Brezilya mümessili Trampete derileri parşömendir. a şehrimize geldi Cenubi Amerika, Almanya, Fran- liz parlâmento mahafilinde hâkim 0-| «4, Italya ve Suriyede Iktisadi tetkik lan kanaate göre İngiliz hükümeti- nin Habeş meselesinin üzerinder “Sünger geçirmek” teklifine gizliden gizliye müsait bulunmakta olduğunu ordu. Bunu okuyan birisi dedi ki: — Eğer böyle birşey olursa 'buna demezler, Habe- menfaatler Üzerine “bir bardak su içmek” derler Ne yaparsın ? Negüs: “Uluslar kurumuna hâlâ şında, pek güzel değil, fakat çok ev | itimadım var,, diyormuş. Bu düşün- iyi niyete ve samimiyete di- cedeki Macmua, İngiltere saraymın mate | yecek yok. Fakat han! meşhurdur: mi Temmuzda biteceği için bu nişan lanmanım o zaman resmen İlân eği- leceğini de ilâve ediyor. Bir bardak su — Adm ne ? — Mülüyim — Sert olsan ne yaparsın. ler yapan Brezilya Cümhuriyeti ha- riciyesinden Baros, şehrimize gelmiş- tir, Brezilyalı Baros, kendisi ile görü- şen gazetecilere ezcümle demiştir ki: “ — Her sene Brezilyadan hususi şirketler vasıtası ile Türkiyeye 85.000| çuval kahve ihraç ediliyor. Bu hu-| susta yapılmış olan mukavele zl şmda biteceğinden, yenilemesi için züyanm kahvesine mukabil Türkiye- den Türk malı almaktır. sine sattığımız kehveden daha az mal almaktayız. Buradaki tetkikle- rim ve temaslarım esnasında bu me- seleyi halle çalışacağım.,, Baros 8-10 gün şehrimizde kala- Orun gibi “Uluslar kurumuna iti- | rak, sonra Balkanlara hareket ede- Londradan gelen bir telgraf, İngi- | madın olmazsa ne yaparsın?” cektir, 936 da), DE OLUB İnkilâp âbidesi Belediye üç yer tesbit etti Şehrimizde kurulacağını haber ver diğimiz inkılâp anıtı için, belediye, üç yer tasarlamıştır. Şehrin müstak bel plânmı yapacak olan Pröstün de fikri alındıktan sorra, bu üç yerden birinin intihabı Dahiliye Vek&letine bırakılacaktır. Belediyenin ayırdığı yerler, anıt şehir içinde olduğu tak- dirde Beyazıt meydanidır. Fakat &bi denin Karâdeniz ve Akdenizden ge-| lecek gemilerden görülmesi ve muaz zar bir eser olması matlüp olduğun- dan her İki cepheye nâzir bir yere kurulması o İmkânı aranacaktır. Bu- mun için de Cihangir sırtlarile Dol. mabahçenin üstünde taşlık denilen 18.5.9386 İTENLER Mülteci Ermeniler (| Küçük Haberler 5 ii “ * Budapeşte lp fakliitesi dekam— Dün bir vapurla 1000 Budapeşte tap fakültesi dekanı dün kişi Batuma gitti şehrimize gelmiştir. Kendisi bügün saat 17,5 ta üniversitede bir konfe- Fransız bandıralı Sinaya vapuru, 1800 Ermeni mültecisini bâmilen ve rans vereoektir. * Dahiliye Vekâletinde bir tayin— transit olarak dün limanımızdan geç miş ve Batuma gitmiştir. Bu gemi- Dahiliye Vekâleti mahalli idareler umumi müdürlüğü üçüncü şube şef- de bulunan 16800 kişi, mütareke se- nelerinde memleketimizden pasaport liğine hükük faküllesi mezunlarından Kema! tayin edilmiştir. * Kaçak hayvanlar hakkmda — Kaçak hayvanlar hakkında tutulan zabıt varakalarınm İki nüsha olarak suz çıktıkları için bir daha dönmek|tanzim (edilmesi ve bir o nüsha- imkânmı bulamayan ve Fransada yerleşen Ermenilerden bir kısmını teşkil etmektedir. Fransa hükümeti, muayyen bir iş ve güç sahibi olama- dıkları için dalma zabıtayı işgal eden sının heyvan sahiplerine verilmesi lüzumu maliye vekâlelinden slâka- bu Ermenileri Fransa toprakların - dan çikarmak istemiş ve Sovyet hü- darlara bildirilmiştir. * Tülün eksperlerinin imtihanı — Yeri eksperlik nizammamesi muci- bince, yedi senelik vazife müddetini doldurmıyan inhisar eksperleri, ehli- yer ayrılmıştır. kümetile anlaşarak bunların Sövyet | yetname almak için bir imtihana tâ- Ermenistanmda yerleştirilmesi im -|bi tutulacaklardır. Vazife müddeti! "a kânmı temin etmiştir, Bu mültecile- | yedi seneyi dolduran memurlar, im- Vilâyette rin yol masrafları Fransa hükümeti |tihana tâbi olmadan ehliyetnama ala le Milletler Cemiyeti muhacirin bü- | caklardır. rosu tarafından müştereken ödene - cektir. Sinaya vapuru, geçenlerde! Terfi müdeti dolan Pariste ölen Ermeni şairi Sanidosun muhasebe müdürleri (| Pale ben Ermeni şairi Sanidorun Vilâyetler hususi muhasebe mü- Ermenilerin milliyetperver şairi ola» hasebe müdürleri hakkmda Dahiliye rak tanman bu zat, ölüsünün mukad Vekâletinden Vilâyete bir tamim gel! des Ermenistan topraklarmda def - miştir.Tamimde, vilayet hususi mü- nedilmesini vasiyet ettiğinden cesedi hasebe müdürlerinin maaşları umu-| Erivana nakledilmektedir. Fransada mi meclisler tarafından zaman za: | kalan Ermenilerden mürekkep Ikin- man çoğaltıldığı ve vilâyet bütçesi. ci bir parti yakında limanımızdan * Beyoğlu sulh mahkemeleri — Beyoğlu sulh mahkemeleri, dünden itibaren Halk Fırkasınm işgal ettiği binaya taşımmağn başlamışlardır. Dün ilk olarak dördüncü sulh hukuk mah kemesi taşmmıştır. Diğer mahkeme- ler de, peyderpey taşınaçaklardır. * Kınlay haftası hazırlığı — Bir haziranda başlıyarak bir hafta de- vam edeeck olün Kızılay haftası ha- zırlıklarma devam edilmektedir. Haf ihtiyat sübay okulunda bulunacak 5 çalışacağım. Lâkin asv) mesele, Bre-|* Şimdiki halde Türkiyeden, kendi-| tedir. Hususi muhasebe müdürleri « nin tayinleri Vekâlete ait olduğundan | bu kabil hareketler uygun görülme- mektedir. Hizmet müddetleri itibari- İe terfie istihkak kesbetmiş hususi muhasebe müdürleri, gelirlerine gö- re derecesi yüksek olan herhangi hir vilâyete nakledilmek suretile terfi et tirileceklerdir. * Yurdumuza göçmen olarak münferiden: gelenlerin veya iltica 6- denlerin kabul ve tesçilleri gibi esa- sa taallük eden muamelelerin Vekâ- letten sorulmadıkça ve direktif alın- madıkçr resen>hiç-birr muamele ya” pılmamasır Dahiliye Vekâlelinden Vi lyete bildirilmiştir. adi * İnhisar maddeleri bayilerine ve- rilen beyie ve nakliye ücretlerinin Hava Kurumuna yardım vergisine tâbi olmadığı Vilâyete bildirilmiş - tir, * Devlet taahhütlerine giren mü- teahhitlerden kat'i teminat olarak simacak emvali gayri menkule İpo- tek senetlerinin müddetle mukayyet olmaması kararı Maliye Vekâletin - den bildirilmiştir. tahsisat ilâve edildiği bildirilmek | geçecektir. Avrupaya bir heyet gidiyor Uyuşturucu Maddeler Inhisarı direk törü Hamza Osman, Türkiye - Yu- goslavya bürosunda Yugoslavya de- legesi Mihailoviç ve Türkiye delege si Ali Sami bü akşamki ekspresle Avrupaya hareket edeceklerdir. He- yet, en evvel Belgrada gidecek, ora- da Yugoslavya Afyon monopolü di- rektörü ile görüşecek, sonra Avrupa nm diğer şehirlerine uğra Burseyahat; vizbu. yasaktır. ıçuk aydevam' ede cöktür. “Heyetrbu middet zarfında Avrüpadanaf yonu alan müesseselerie temas etmek suretile Türkiye af - yonlarma yeni müşteriler bulacaktır İnhisar memurlarına kurs İnkisarlar umum müdürlüğü me- murin kursunda imtihanlar başla- mıştır. Bu imtihanlar birkaç güne kadar bitecek ve muvaffak olanlar | terfi edeceklerdir. Kurs, bir haziran- dan itibaren yeni tedris devresine gi- recektir , ta içinde dağıtılacak olan vecizeler, büyük levhalar, tablolar ve beyanna meler bastırılmaktadır. Bunlar 25 maya kadar hazırlanmış buluna caktır. Sigara paketlerine yapıştırıs lacak ve tayyarelerle atılacak olsn reklâm kiğrtları da hazırlanmakta. dır, * Verem mücadele kongresi — Ö- nümüzdeki hafta içerisinde yapılması mükarrer olanı İstanbul verem müca dele cemiyeti kongresi, bir ay sonra" ya kalmıştır. * Brezilya milli bayramı — Br zilya milli bayramı ve esaretin lâğvi dolayısile dün şehrimizdeki Brezil- .I ya konsoloshanesi bayraklarla süs lenmişti. haraf * Tramvay tarife. komisyonu — Tramvay tarife komisyonu toplantı- larını bitirmiş ve Taporunu vekâlete göndermiştir. Komisyon, İstanbul tramvay şirketinin tarifesinde deği" şikliği icap ettirecek hiçbir cihet gör” memiş ve eski tarifenin aynen ipka” sını vekâletin tasvibine arzetmiştir. * Türkkuşunda yeni üyeler — Türk kuşuna dünden itibaren dinleyici ta lebe kaydine başlanmıştır. Bunlar, yaşları on yediden aşağı bulunan Ji” se talebeleridir. li Sultanahmetteki tarihi tetkikler Hafriyatta iki sütun başlığı bulundu, araştırmalar yeni safhaya giriyor tilmiştir. Mevcut Üç surun tamamen altma inilmiştir. Camiin.on metro al-|ler üzerinde meşgul olmaktadır.