15 Mayıs 1936 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

CUMA 15 MAYIS 1936 Ya 2 — No, 383 | Avusturyada Diktatörlük Avusturya Başbakanı o Şuşnig'in kabinesinde birdenbire tadilât yap- ması, ve Avusturyadaki müsellâh fa- $ist kuvvetlerinin reisi o bulunan Prens Ştarhemberg ile Dışişler Ba - kanı Berger Wa'deneg'i açıkta bırak- ması, bu anda gözlerini orta Avrupa Yaziyetine dikmiş olan bütün dünya- da derin bir hayret uyandırmıştır. Bu hayretin en mühim sebebi de, Zecri tedbirler meselesinde İtalyayı tutmak mecburiyetinde kalan ve hat- tâ Macaristan ve Italya ile beraber bir müselles ittifak yapan Avusturya Başbakanın, Prens Ştarhemberg| tarafından o Mussoliniye Habeşista-| m ilhakı münasebetile göndermiş ol duğu bir tebrik telgrafmı ileri sür- mesidir, Eğer Prens Ştarhemberg'in açıkta bırakılması, dahili politika yüzünden, meselâ bu Prensin başkanı bulundu- ğu Haymver faşist teşkilâtından ba- 7 kimselerin Föniks sigorta şirketi Tezaletine karışmış olmasından veya, Yine bu Haymver teşkilâtınm Şuşniz fleyhinde tezahüratta bulunmasın - dan ileri gelse idi, mesele oldukça ba- sit telâkki edilebilirdi. Fakat dün gelen kısa telgraflardan Öğrendiğimize göre vaziyet hiç te böyle değildir. Filhakika Prens Ştar- hemberg Mussoliniye telgrafı çeker- ken kabine arkadaşlarına ve hele Dı- $işler Bakanına malâmat vermemiş- tir. Fakat bu nihayet kabinede bir ih- tilâf tevlit edebilir, ve bu iş Avustur- yanm miittefiki olan İtalyaya sezdi- Filmeden gizlice hallolunabilirdi. Şusnig'in Haymverlerle olan bütün ahili meseleleri bir tarafa bırakıp Kahinsleki tadilât için Mussoliniye gönderilen telgrafı ileri sürmesi eld- den şayanı dikkattir. Hem bu tadili- fan sureti mahsusada birkaç defa Ro- Maya giden ve Şusnig'in evvelce yok mı kazanan Prens Ştarhem- berg yüzünden çıkması nazarları da- ha ziyade üzerine celbeden bir me- Beledir. Filhakika Viyanndan gelen bir tel Kraf, Şuşnig'in şimdiye kadar takip *tmekte olduğu dış siyasayı kat'iy - Yen değiştirmiyeceğini, ve Mussolini | İle Avusturya Başbakanı arasmdaki dostluğun baki olduğunu bildirmek-| tedir, | Nitekim Şuşnig Mussoliniye de bir Igraf çekerek Roma protokollarma sadakatini göstermiştir. Fakat diğer taraftan da bir Roma İgrafı, haberin İtalyada büyük hay | Yet uyandırdığını gizlememiştir. Bu hâdisenin İngilterenin, Alman- an Ren meselesine, sulh plânma Ve Avusturyanın istiklâline dair ne şüindüğünü sorduğu bir zamana İsa t etmesi ayrıca şayanı dikkattir, N Unutmamak lizımdır ki, bundan «e beş gün kadar evvel de Ingiliz *vlet adamlarından Sir Osten Çem- Tfâyn, Orta Avrupada bir seyahate 5 ve “bu seyahati esnasında ba- (Arkası 5 incide) TAN Yaaa, a VAR İSTANBUL Avusturyada Şuşnig diktatör oldu | Faşist teşkilâtının reisi Prens Sterhemberg kabineden atıldı Bunun sebebi Starhembergin.Şuşnigden habersiz Mussoliniye bir tebrik telgra Şuşnig hariciye ve harbiye nazırlığını da üstüne aldı Viyana, 14 (Tan) — Şuşniz bu sabah saat 3,30 da kabinesinde mü- him tadilât yapmıştır. Bu tadilâtla beraber, Haymver teşkili reisi ve Başvekil muavini Prens Starhemberg açıkta kalmaktadır. Bundan birkaç gün evvel, Şüşnig'le, Prensin arası açılmış, fakat nihayet dün ber ikisi de anlaşmışlardı. Başvekilin Prens Starhemberg'i kabinden atmasma sebep, Prensin İtalyanın Habeşista- ilhak etmesi üzerine Mussoliniye ir tebrik telgrafı çekmiş olması ve bu telgrafında demokrasiyi şiddetli bir surette tahkir ederek Faşizmi son derece göklere çıkarmasıdır. Vakıa Şuşnig'de Musolininin dos- tudur. Ve Avusturya zecri tedbirler meselesinde İtalya ile dalma beraber yürümüştür. Fakat Prens Starhem- berg bu telgrafı çekerken kabine a- zasmın ve hattâ Dış işler Bakanı Prens Starhemberg Berger Vadeneg'in bile fikrini alma. kaldırmak için H mıştır. Şuşnig, reketten pek muş, canı siki telgrafın ecnebi meml gurmuş olduğu fena intiba ortadan bu münasebetsiz ha- fı gön dermesidir Şuşnig ye nazırlığını bizzat deruhte etmek ve memleket dahilinde efkârı umumiyeyi tatmin icin de vatanseverler cephesinin ida resini kendi üzerine almak arzusun- LArkası 5 incide) Avusturya hâdiselerinin içyüzü Şuşnig'le Starhemberg arasındaki ihtilâf Dün gelen telgraflar, Avusturyada Şuşnig'in diktatörlük ilân ettiğini ve Prens Ştarhemberg'i ve Dışişler Bakanı Valdeneğ'i kabineden at- tığını bildiriyordu. Telgraflara gö- re bu hâdise Starhemberg'in Mus- soliniye gönderdiği bir tebrik tel- grafında faşistliği fazla övmesin- den ve demokrasiyi tahkir etme sinden çıkmıştır. Fakat bu hâdise- nin daha evveliyatı da vardır. Bu- su ve bu partilerin mahiyetini hâ- diseden birkaç gün evvel Viyana- dan Journal gazetesine yazılan #- sağıdaki mektupta açıkça görecek- siniz : Viyana, 9 — Viyanada biribirini takip eden geçit resimleri ve pazar günleri hiçte biribirlerine benzemiyorlar. Meselâ yarı askeri Freiheitsbund. teşkilâ- tınım on mayısta yaptığı geçit res- mi, endişeler verecek demiş olmamak için, fevkalâde nümayişlere vesile oldu. ŞUŞNİG'İN BEYANATI 6 ıncı sayfamızda Avusturyanmn iç siyaseti ile meş- Avusturya Faşistlerinin ileri gelen- lerinden Yüzbaşı Fey zi bulunduğunu merak eder. Halbu- ki, bugün, bu mesele, ikinci derecede bir meseledir, Zira, rejimin resmi gul olan ecenbiler ekseriya, Avus -|düşmanı olan naziler, kanuna İtaat turya halkı arasında ue nisbette na- | LArkası 3 üncüde| İtalyanlar Habeş İmparatorunu kabul ettikleri için KİNE Filistin hükümetini şiddetle protesto ettiler Necaşi'nin Hayfaya muvasalatından bir İntiba. (Yazısı 10 uncu sayfamızdadır) İngiliz gazetelerinde Baldvine şiddetli hücumlar yapılıyor Londra, 14 (A.A.) — Gazeteler, yeniden Baldvin" dirler. Deyli E- Espres'in sahi- bi Lord Reaver brook, kendi ga zetesinde Bald- vin pişman ola- cak mı? ünvanı altında heyecan 1 bir makale neşretmiştir. İn gilterede kendi- lerine şef deni- lebilecek kimse ler yoktur. Bir || BALDVİN Wderlerimizi, Başvekâlette, Dahiliye Nezaretinde, Hariciye Nezaretinde arayoruz. Fakat bu aramalarımız, boşa gidiyor. Baldvin ile Mac Donald im 1931 de iş başa geçtikleri andan itibaren, “milli” şefler ortadan kay- bolmuştur. Bu iki zat, şimdiye kadar acaba ne yaptılar? Siyaseti ihmal et tler. Imparatorluk işlerile iştigal terkettiler. Bunun neticesi, biribiri Bİ takip eden birtakım muvaffakı- yetsizlikler, iflâslar oldu. Bununla beraber mes'ul devlet adamları, her hücum ötmekte- | Okuyucularımızı sigorta ediyoruz (Sigortaya alt tafsilât 11 incide) Başbakan İsmet Inönü ile Meclis reisinin beraberlerinde diğer vekiller olduğu halde evvelki gün Kalecik civarında bir madeni tetkike gittiğini yazmıştık. Yukarıdaki resimde Başbakan ile vekilleri istasyonda görü- yorsuhuz. ii İtalya ve Uluslar kurumu İtalyanlar bazı devletleri de Cenevreden ayırmak istiyorlar Almanya ile de anlaşmak için teşebbüsler yapıldı Paris, 14 (A.A) — Oeuvre gaze- tesi yazıyor: İtalya, halihazırda Ce- nevrede hümmalı bir faaliyet sarfet mektedir. Bu faaliyetin gayesi, 15 Haziranda zecri tedbirlerin kaldırıl- ması hususunda bir itilâf hâsıl olma dığı takdirde Italya ile beraber Mil- letler Cemiyetini terketmeğe Avı turya, Macaristan, İsviçre, Arnavu! luğu ve ihtimal birtakım milletleri ,İ ikna etmektir. Ayni gazetenin öğren diğine göre İtalyanm Berlin sefiri Attolico, dün Von Neurath'ı ziyaret ederek Habeşistanın İtalya tarafın - dan ilhak edilmiş olduğunu bildir « İmiş ve ayni zamanda bu lihakı tanı- İ dığı takdirde Italyan Avrupaya mü teallik Alman metalibatına müzahe- İret edeceğini söylemiştir. 'İfalya ve Cenevre Roma, 14 (A.A.) — Yarı resmi (Arkası 10 uncuda | İngiltere hükümetine göre Negüsün ayrılması tahttan feragat ettiğine kat'iyyen delâlet etmez Londra, 14 (Tan) — Habeş meselesi hakkında bugün Avam Kamara- sında sorulan suallere hariciye nazırı namına cevap veren Sir John Simon, demiştir ki: “— Bu meselede İngilterenin tanıdığı yezâne şey, Habeş topraklarının bir kısmının Italya tarafndan o işgal | edildiği Negiisün kendi memleketinden uzaklaşmış oluşu hiçbir vakit onun tahttan istifa etmiş olduğuna delâlet etmez!.. Bir işçi mebusu gerek İngiliz tebaalarının gerek diğer Milletler Cemi- yeti azalarının tatbik edilmekte olan zecri tedbirlere riayet etmelerine | — İngilterenin itina gösterip göstermediğini sormuştur. Jhon Simon buna “evet,, demiş ve şunu ilâve etmiştir: İngiltere hükümeti kendisi nasıl bu zecri tedbirlere sadikane riayet edi- yorsa bu tedbirler lehinde bulunmuş olan diğer aza devletlerin de ayni suretle riayet göstermelerini talep eder. Cenevreden ayrılırken kendisile be- raber birçok devletleri do sürükle- mek isteyen Mussolini muvaffakıyetsizlikten sonra, sandal» | yalarma daha ziyade bir hirs ile ya. pıştılar. Hâlâ da iktidar mevklinde duruyorlar. Acaba pişman olmak sa ati heniz çalmadı mı? Hava şehitleri için bugünkü ihtifal Saat 14 te Fatihte büyük bir toplantı yapılıyor Tayyare gehitleri ihtifali, bugün saat 14 te Fatih parkında yapılacak- tır. Merasimi merkez kumandanı aça cak, Beyazıt, Selimiye, Taksim ve Maçkadan atılacak toplardan sonra, resmi müesseselerle limandaki gemi- ler bayraklarını yarıya İndirecekler, vapurlar ve fabrikalar düdüklerini çalacaklardır. Bu sırada, bitlin vesaiti nakliye bir dakika yerlerinde duracaktır. Bunu müteakip, ordu, hava kuru: mu, şehir meclisi ve milli Türk talebe birliği nâmıma birer söylev verilecek, geçit resmi yapılarak merasime pi- hayet verilecektir. 19 Mayısta yapılacak olan Idman şenliklerine iştirak edecek mektepliler İdün sabah Taksim stadyormunda son ve umumi bir prova daha yaptılar İL Kİİ ln sl, 0 —