21 Ekim 1935 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 13

SAA 21.190.935 mmm TAN 13 em MA İN İŞ İN LİMANLARIMIZ Türkiyenin Bütün. Limanlarını Temizlemek, Düzeltmek Ve Taramak için Nasıl Çalışılıyor? İma rinlarda tanama ve temiz- tarama ve temizle» Limanlarımızda Me işleri gün geçtikçe ehemmiyeti Bi arttırmaktadır. Eakiden kabili Seyrüsefer olan (dereler seyredilmez bale gelmekte, enkaz ile dolu olan li- emiler o tehlikeye maruz kalmaktadır. Bir iki enkazı olan ber limanı te- Ka büyür masrafları mascip in bu gibi limanlarda enkaz İM el çoh ye ba suretle tehlikeli yerler işaretlendi- rimektedir. Silivri, Tekirdüğı iman Yarma. geçen gene şamandıralar atıl- müşter, Fakat birtakım dereler ve li- * Manlar mevcuttur ki bunları seyrüse- İste salih bir hale getirmek ve bu li- Manlarda gemilerin maruz kaldıkları tehlikeleri ortadan kaldırmak pek lü- #umlu bir hale gelmiştir, Derhal taranacak ve temizlenecek Mahaller şımlardır: 1 — İstanbul lrmanı, 2 — Ereğli llmanı, 3 — Amasra limanı, 4 — Ayvalık Hananı, 5 — Bartın deresi, © — Karacabey deresi, 1 — Istanbul limanı: Tatanbul limanında taranması lüzu. Mu olan uzun boylu izahata yer bi. kadar katileşmiş olan mahal Haliçtir. e Mütemadiyen dol- makta o olduğundan biri sene sonra Haliç ve girkeliğin, bir. Şok iskeleleri ilga etmesi lârmgele- Haliçie geçen sene İptidai bir İs- yaptırılmış ve bir plân hazır lanmıştır, Plâna göre derecede derin olan köprüler mıntakasından sonra Fenerden Si- lâhtarağaya kadar Haliç vapurlarının aştığı kanallar haricindeki mahaller dolmuş bir haldedir. Bu kanalların da lama için ilk iş olarak kaide- İtmışar O metri kadar ge- Biyletilerek FiMMK DE v0 ia Yavaş yavaş Silâbtarağaya doğru Umumi bir taramaya başlanmasına lüzum vardır. Malüm olduğu üzere Halicin karı nie; ele niktiir Bu sahillerde küçük büyük (kırk kadar fabrika vardır. Bütün bunların istih- Salâtının ve istihlâkâtınm mühim bir N denizden o makledilmektedir. inkişafı, büyük gemile- beni © mıztakalara hı kalacaktır. Bugün Fenerden yolarıya büyük gemi gidememekte, 'Yüpten öteye ise bazı yerlerde pek ,darlaşan bir kanal yolu ile ancak ma- Vuna ve romorkörler | girebilmekte- dir. Tuğla harmanlarmın önünde bu- inan muayyen sahalarda çamur ka- Yıklarının çamur ihraç etmesi yü handan dört beş metrelik derinlikler ğu görülmüştür. Bu hal de- ünl biz Kanama İstanbalem kez Yük bir san'at ve ticaret mezkezi ol- Mağa İcin taranmasmdan başka Tstanbul ye Jeşlerden de temizlenmesi bindir. İstanbul Iimanmın bilhassa ir ki enkarseyrüsefere pek Zarar veriyor. Sirkeci rıhtımı hin önündeki ığrıpların, Sarayburnu Önündeki batık geminin, Ahırkapı Z i-leşin seyrüsefere verdi- engel yüzünden her zaman şikâ- Yetler vaki olmaktadır. Sirkeci önün- li iğrıp buralara demirliyen gemi- a demirlerini bırıkmasına, Saray» ka vündaki gemi leşi © havaliye ya Beçmeğe mecbur olan küçük ge- di zedelenmseine sebep olmak- Ahırkapıdaki enkaz üzerindeki şa- Mandıra hemen daima kopup kaybol- ve yeni şamandıra yapılıp atıl daima masrafları mucip Ve işaret konunçıya kadar da büyük gemiler için ciddi tehlike ar- *tmektedir. Bunlar gibi, Haydarpa- 2 önündeki gemi enkazı, Salıpazarı ve Galatada şamandıra hat- larında bulunan birtakım leşler ii Mmanlarda daima İstenilen emniyetli Ta ri ihlâl etmektedir. işinde mağruk leşler ise ge- pelerin sikilir Sel ei lerden istifade etmesine mâni ola» X derecede fazladır. İstanbul izm temizlenmesi için bir münaka- açılmıştır. Münakasa, talip bula » Paza bu enkazın senelere taksim yavaş yavaş çıkarılması lâ- kgelecektir. İhracım en acil olan ee 1 Sirkeci önlerindeki ill iğrıp- âzâmi beş bin biraya çikarıla- Yimanındaki bütün bu en. Limanlarımız Hakkında Dikkate Değer Bir Etüt cağı tahmin edilmektedir. | 2 — Ereğli limanı: | Ereğli limanının içinde küçük bü İyük 24 tane gemi leşi vardır.Bunları te mizlemek için şimdiye kadar yapılan te şebbüsler akim kalmıştır. Bu İmanın temizlenmesi xaühim bir ameliye ol. duğu için bu işi Ereğli limanının in- şaatile müştereken ihale etmek lâ- zumdır. Breğli imanını inşa edecek olan Nafra Vekâletinin inşa projesine limanı temizleme — projesini de ithal edeceği şüphesinolduğundan bu Tima- nın temizlenmesini inşa zamanına ka» dar tehir gtmek muvafık olur, 3 — Ayvalık limanı: Turanacak yerlerden biri de Ayva lık boğazıdır. Ayvalık ticaretgâh bir şehir ve bir ihraç Bmanıdır. Ayvalık boğazından giren gemiler kanalı gös“ İ teren şamandıralara râğımen dalma bu boğazda oturmaktadır Son za- manlarda yağ yüklemek için gelen Italyan gemileri boğaz haricinden ha- mulelerini almağa teşebbiis etmekte ve bu yüzden tahmil masrafları pek fazlalaşmaktadır. Dalyan Boğazı de- nilen bu kanala elyevm 4,5 metreden fazla su çekemiyen gemiler girip çi- kabilmektedirler. Halbuki Mersin hattma işliyen 2.000 tonilâtaluk va- purlatm Ayvalığa girip çikellilmesi işin bu kanal derinliğinin 9 metreye iblâğı ve kaidesinin de 2$ metreye tevsii iktiza ii Iptidai keşfi yapılan Dalyan Boğa- #ınm taranması: A; limanının ha- yati ibtiyaçlarındandır. “. 4 — Bartm limanı: * Bartın limanın taranması ve de- Te kanallarına vapurların veya matöre lerini için rhtım vey İs- Xele yapılması suretile sarfedilecek paraya mukabil mezkür limandan an- cak şu istifadeler memuldür; | — Karadenizde seyrüsefer eden vapurların kışm fırtmal havalarda barmabilecek bir liman bulabilmeleri, 2 — Kastamonu vilâyetinin iske. Jesi İnebolu olması itibarile bu Himşi- nın İcna havalarda açık olmasından kışın fırtınalı havalarda tahmil | ve İ tahliyenin güçlükle ve bazan hiç ye- pılamamasından dolayı merkez vilâ- yet ahalisinden birçok yerlerin Barto- nın hinterlandı meyanna gitmesi ve bu sayede Bartının ticari faaliyetinin artması olacaktır. Bartın deresinin taranması sureti. le yapılacak liman için sarfedilecek paranın. takriben yarısı elde mevcut olan ve hali hazırda kışın birçok ge- mileri mendireği içinde barındıran Amasra limanme saricdilecek olursa, her hususta Barundan edilecek isti. fadeler daha çok ve daha mühim ola- caktır, Limanın temizlenmesi için yapılacak işler: 1 — Liman içinde Umumi Harpte batmış olan Şahin vapuru ile son İsrtınalarda batan Rize vaparunu çı- karmak lâzımdır. Bunların iptidat bir keşfe nazaran 12 bin liraya çıka- cağı tahmin edilmektedir. 2 — Bu iki vapur çıktıktan sonra imanın genişlemesi, neta bir hale girmesi için mendireğin karşı tarafın» da sahilden denize doğru çıkmış eski mendirek döküntülerinin de temiz- lenmesi. 3 — Mendireğin sahil ile birleştiği yer kumsal ve sığlık olması itibarile buranın da taranması. 4 — Sahilin en. münasip ve fena ve aneleler yapılması. Yukarıda beş madde ile gösterilen işlerin yapılması için sarfedilecek pa- raya mukabil görülecek istifade tica- Tİ ve iktısadi bakımdan çok iyi neti- ccler vereceği gibi limanın faaliyet sahasını genişlettirecek ve ticari fi- 1omuz için kışın iyi bir ilticagâh ola. caktır, 5 — Karacabey deresi: Balıkesir, Bursa ve havalisinin en tabii hayvan ihraç iskelesi olan bu derenin küçük bir himmetle taran- ması ve Karacabey oboğazma vapur işletilmesinin temini, mümbit mer'a larda otlıya otlıya gelecek olan hay- vanatın masrafsız, külfetsiz ve emin bir surette naklini intaç gdecektir. 6 — Diğe rlimanlar: Bazı mahsllerinin taranması icap &den Yalova gibi, Bandırma gibi li- manlarımız da vardır. Bunlar birkaç günlük ameliyelerle | taranacak ma- hallerdir ki, bütün bu mahallerin ih- çlarma cevap verebilmek için elimizde vasıta bulunmasına zaruret yardır. d Bir tarama vasıtası mübayaası? 933 senesinde hükümete âit Şa- mandıraları koyup kaldırmak, deniz içindeki küçük zincirler ve demir kütlelerini çıkarmak ve ufak mikyas- ta temizlemek işlerini yapmak üzere bir vasıta (algarina) mübayas edil- miş ve çalıştırmakta bulunmuştur. Bunun gibi yukardanberi arzettiği - miz ve başta Haliç olmak üzere tara- ma ameliyatı yapacak (tarak dubası) mübayaasına da lüzum vardır, havalarda Imana giren dalgaların te- sir etmiyeceği bir yere vapur veya motörlerin ydnaşması için muntazam ve sağlam bir iskele yapılması. 5 — Tahslsat müsait olduğu tak- dirde mendirek içinde vapurlar kıç- tankarâa mendireğe bağlamaları için (bağlıyabilecek gemilerin adedine gö” re) mendirek üzerine sağlam kalanlar Ayvalığın uzaktan bir manzarası , Yukarda söylediğimiz gibi Halicin iptidai bir istikşafını yaapn mühendis yalnız Halici tamamen taramak İçin iki tarak dubasına ldzum göstermek- tedir, Iki tarak dubasının mübayaası bir milyon liraya yakın bir masrafr istilzam edecektir, Bu iki tarak dubasile Halici, Ay- valığı, Bartnı ve Karacabeyi târa- R ANS » ; hi Ma b iL ii vey? apre ii ie istanbul limanının bir manzarası mak ameliyesinin beş senede ikmal edilebileceği tahmin olunur. İki ta. rak dubasile beraber 16 klepe ve 3 romorkör mübayaa edilmelidir. Bü- tün bu vesait uzun seneler tahmil ih- tiyacından vareste kalmak için yeni olarak mübayaa edilmektedir. Maa- mafih ilk zamanlarda bunları kssmen de tedarik ederek işe başlamak müm- kündür. Limanlara palamar ve şamandıraları ve sis dü koymak. 1 — Palamar şamandıraları! Limanlarda duran gemileri bağla» mak için kullanılan palamar şaman» dıraları bugün yalnız İstanbul lima- nında vardır, Bu limanda mevcut ikleri Lİ İNG İİİ İZ İİ koymak lâzımdır. Bunlardan çürü - yen zincirleri yenilerile tebdil etmek ve icap eden şamandıralara daha ağır zincirler koymak lâzımdır. Beher $a- mandırayı vasati olarak dört bin raya limanımızda yaptırmak kabili Limanın temizlenmesi esnasında çıka- cak zincir ve demirden istifade etmek kabil ise de burgatası 57 milimetre ik lâakal 2743 metre yeni zincir müba- yaası da lâzımdır. Bugün İstanbul limanından maada hiçbir fimanda vapurların bağlanma» sına yarıyacak palamar şamandırası & İ yoktur. Halbuki birçok limanlarda vapurların demir atıp alma külfetle- rini ortadan kaldırmak için böyle bi- ter şamandıra vazı pek münasip Köprü üstünden olan 16 palamar en yenisi 20 senelikten fazladır. Bu iti- barla bunlar her sene tamir edilmek» te, mütemadiyen çürüyen şincirleri yine denizden çıkma zincirlerle teb- dil edilmektedir. Bu O şamandıralar devlete senevi 25 lira kadar bir vas ridat temin ederler. Şamandıraların ve zincirlerin eksikliği bu şamandıra» lardan matlup olan emniyeti selbet- mektedir. Şamandıralara bağladığı mız büyük vapurlar muhalif havalar» da emaniyetlerini temin edebilmek için ayrıca demir de atmaktadırlar. Bu şamandıralara matlup olan em- niyeti istihsal için yavaş yavaş yeni- Eştirmekten başka çare yoktur. Ye- nilenecek olan malzeme içinde de- mir ve zincirler de vardir. Galata limanına Üç bat üzerine mevzu olan 13 şamandıradan yalnız iki hattın iki başındaki şamandıralar üçer demirlidir. Diğer şamandıralar ikişer demirli olduğundan 9 şamandı- raya üçüncü birer demir ve zincir olacaktır. Öyle limanlar vardır ki, vapurlar ekseriya gece inerler, de mir mevkilerini uzun müddet arar» lar ve yine * öyle limanlar vardır ki, anl fırtınalara o maruzdurlar. Fırtma ruhürunda demir alıp (denize açıl. mak ekseriya mümkün olmaz. Böyle zamanlarda birtakım gemiler demir- lerini kestirirler. Böyle Timanlara birer şamandıra konursa gemilerin gece de olsa kolaylıkla şamandıraya bağlamaları ve ani frrtmalar karşı sında palamarların: çözerek derhal denize açılmaları kabil olacaktır. Bu suretle iskandil etmek, demir at mak, demir almak suretile vaki olan uzun zaman kayıplarından yapılacak İstifade ise şayanı ehemmiyettir. Birer palamar şamandırası kona- cak olan limanlar; alış verişi çok olan limanlarla ani fırtınalara maruz kalan limanlar olmalıdır. Bu liman- lar şunlardır: Mersin, Antalya, Finike, Dikili, Bozcaada, Edremit, Bodrum, Çana! kale, İnebolu, Samsun, Fatsa, Ünye, Görele, Giresun, Trabzon, Hopa, Ti rebolu. Ereğli Hlmanı ile Zonguldak lima» senin mendirek dışma şamandıra at- mak şayanı arzu ise de buralarda bek» ilyen vapurların fazla oluşu bu arzu» ya İmkân bırakmamaktadır. Yukardaki o limanlşrdan Mersin, Samsun ve Trabzona ikiyer şamandı. ra ve diğerlerine birer şamandıra vaz'ı lizımdır. Unye, Fatsa, Tirebolu, Görele, Bod rüm, Edremit, Dikili limanlarına ko- nacak olan şamandıralar her zaman gece muvasalat eden gemilerin bu li- manlara kolayca inmelerini temin ede- cektir, Bundan başka limanlara şa- mandıra vaz'i bazan fazla ihtiyat yük zünden sahilden pek uzakta demirli- yen kaptanların bu ihtiyatlarının önü. ne geçecektir. Bir diğer yazımızda da öteki iman larımızdan bahsedeceğiz.