9 Eylül 1935 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 5

SOVYET RUSYA VE , HABEŞ DAVASI Italya - Habeş davasını inceliyen Könsey içtimamın büyük sürprizi, Sovyet Dış Bakanı Litvinof'un Mtal- Yaya karşı aldığı kesin durumdadır. İtalya - Habeş davası büyük ölçüde bir Ingiltere - Italya ihtilâfı şeklini aldığından İtalya emellerinin ger“ Şülelenmesine karşı en şiddetli itira- zm İngiltere delegesi tarafmdan ileri sürüleceği sanılmıştı. Ancak Eden, çok diplomatik bir söylev vererek, İtalyanın barışı tehdit et- mesini muvafık görmemekle bera- ber, haklı olduğu noktalar da bu- İunduğunu söylemiştir. Eden'in bu iki tarafı korumak ister gibi sözle- ri karşısında Sovyet Dış Bakanının açık sözleri bir tezat teşkil ediyor. Litvinof, bu açık sözleri söylerken iki düşünceden mülhem olmuştur: 1 — Sovyet Rusya'nm Uluslar Kurumuna ve dünya barışma olan samimi bağlılığı. 2 — Sovyetlerin emperyalizme düşmanlığı. y Sovyet Rusya, dünya barışmın takviyesi için kollektif çalışma yo- gelen sonuncu büyük devlet tr. Fekat, bir defa bu yola düş- tükten sonra Sovyetler bu siyasanın candan taraftarı olmuşlardır. Şu- nu da söyliyelim ki, Litvinof Rus- Yada bu siyasann en hararetli mü- revviçlerinden biridir. Bunun için- dir ki, Sovyet Bakanının Cenev- rede söylediği söz, diplomasi fra; larının arkasına gişlenmemiş, açık, doğru, dürüst ve samimi bir ifade- dir, Sovyetlerin emperyalizme düş- #Mmanlığı Sovyet devriminin safhala- rından biridir. Sovyet devrimi siya- sal ve ekonomik rejimlere karşı ol- duğu kadar da bu rejimlerin do - ek emperyalizmaya karşı bir an şeklinde belirmişti. Uzun yıl lar Sovyetler sömürge halkını em- alis devletler aleyhine tabr'k #ümekte devam ettiler. Sovyetler batının büyük Avrupa devletlerile münasebotlerine düzen vermek için bu tahrikâtı yapmaktan vazgeçmiş olmakla beraber, her halde Sovyet sistemi emperyalizmanın düşmanı olmakta devam etmiştir. Binacna- leyh Sovyet Dış“Bakaninn emi gi ey dağ SAYİN KİR anlarız ha tamamile uygundur. Litvino - fun şu sözlerinde Asyanın ve Afri- kanım renkli ırklarmı sevindirecek ve Rusyaya karşı sempati uyandıra- Sak bir samimiyet vardır: “ Uloslar Kurumu nizamname- *i bize sosyete üyeleri arasında on- tm iç rejimlerine, derilerinin renk ine veya ırklarına ve yahut ta medeniyet derecelerine göre bir tefrik yapmak ve bunlardan bir kısmını Uluslar Sosyetesine dahil ol- akla haiz bulundukları imtiyaz- rdan ve ilk safta bunların toprak bütünlüklerini ve erginliklerini mu- hafaza hakkından mahrum etmek salâhiyetini vermemektedir. A.ŞE Afyon Komite- sinin Raporu Cenevre, 8 A.A, — Afyon daimi Merkez konitssi, büyük Britanya delegesi Lyall'in başkanlığında top İanarak, konssye vereceği raporu kabul etriştir. Komite tahdit makavelelecinin tatbikinin ilk yılında uğranılan güç iikleri incelemiş ve mukavele mu- Sibince konulan ambargo sintemi - BİN menuniyete değer sonuçlar ver- ği mütaleasında bulunmuştur. Komite, ayni zamanda birçok ö- Nemli afyon yüklerinin ait olduk - rt yerlere gitmeyip, kaçak sureti. başka yerlere gönderilinsk üzere Yatı yolda çevrilniş binaları ikti. Malinden doğan durumu da İncele» miştir, Komite, “ihtiyaçları mahdut ve tekrar ihraç tecüni olnıyat mim- kethir için verilecek önemli yük Misaadelerine daha fazla dikkat e “ülmesi tavsiyesinde bulunmuştur. Bu hususta yayılın instlsmiler, 1934 yılımda bütün dünya işin elde len morfinin, yalnız 1933 yılına Rİsbetle e değil, (Ondan o evvelki **heisre nisvetle dahi aşağı seviye” bulunduğunu göstermektedir. Komite, elde edilen sonuçların ih e edilecek gibi olmadığını 'kani- T. o — em — Belçika krai iyi.eşiyor Briksel, 6 A.A, — Kralın srhhatti emauniyet verici bir iyilik gös - mektedir. Kolundaki sargılar çı- dp ilmıştır. Kaburga kemiğindeki tık tarnamile iyileşmek üzeredir. api bugün, oğlu Prens Bıu- senii doğumunu yıldönümünü Dir şekilde kutlulamıştır. BREMEN HADİSESİ Almanya Birleşik Ame- rikayı Protesto Etti Vaşington, 8. (A.A.) Hakim Brodsky, Bremen gemisinin Gamalı Haç taşıyan bayrağını yırtan Hitler aleyhtarı gösterici- lerin men'i muhakemesine karar verdiği sırada ezcümle şu söz- leri söylemiştir: “Suçluların Gamalı Haç taşıyan bayrağı yırtmalarının sebebi belki de, bu işareti, haklı veya haksız olarak Amerikalıların, ya- şamak hakkı ve özgürlük idealine aykırı telâkkilerin bir sembolü saymış olmalarıdır, Esasen, bu gösterinin kanuna aykırı bir top- lantı telâkki edilebileceğine dair hiç bir delil yoktur.,, Vaşington, 8, (A.A.) — Hâkim Brordy'nin sözlerini protes- to etmeğe memur olan Alman elçisi, Hull'ü ziyaret ederek ken- disine kesin bir protesto tevdi etmiştir. Nevyork, 8 (A.A.) — Alman sosyeteleri birliği sekreteri de- miştir ki: “Hâkim Brodsky'nin verdiği karar, menşei Cermen olan bü- tün Amerikalı vatandaşlara vurulmuş bir tokattır.,, Alman sosyeteleri bir protesto toplantısına çağırılacaklardır. Lavrens'in Vasiyetnamesi Londra, 8 (A.A.) — 1926 yılında yazılmış olan meşhur Albay Lavrence'in vasiyetnamesi ile biraktığı mallarm bütünü 7,441 İngiliz liralık bir değer göstermektedir. Albay Lavrence parası- nı ve mallarını Cambridge Üniversitesi profesörlerinden karde- şi Arnold. Valter Shav, ve arkadaşları Oxjov Warren'de avukat John Shot, ve Rişard'a bırakmaktadır. Lavrence, Polehill'deki evini ve Smelley'in şiirlerinden nadir bir nüshayı Rişard'a bırakmıştır. Albay Lavrence vasiyetnamesinde, kendi için tâbi Hogarth'la uyuşmasını eserlerinin neşri kardeşinden istemektedir. Yeni Bir Ölüm İşığ eni Bir Ölüm İşiği Londra, 8 (A.A.) — Yeni bir ölüm ışığının, mucidi olan İngi- liz tarafından hükümete arzedildiği haber verilmektedir. Bu ha- beri veren People gazetesi, bu mucidin, son buluşları gizli su- rette İtalyada tecrübe edilen diğer bir mucit tarafından tatbik edilen esaslar üzerinde çalışmış olması muhtemel olduğunu yaz- maktadır. Bu ışık ezcümle, düşman şehirleri üstünde, ahaliyi öldürecek şekilde hava şartları vücude getirmekte imiş. Yunartistarı"4 Muhrip Yaptırıyor Atina, 8 (Özel) — Genel deniz kurmaylığı Amiral Kundur- yati tipinde 900 « 1500 tonluk dört muhribin dışarıda yaptırılma- sı için sipariş verileceğini ilân etmiştir. Yunan hükümeti bu dört muhribin Yunanistanda yaptırılmasına önce bir karar ver- mişlerdi. Bu gemilerin Yunanistanda yaptırılması geçikeceğini düşünerek, bundan vazgeçmiş ve gemileri Avrupa fabrikalarına ısmarlamağı tercih etmiştir. Atina, 8 (Ozel) — Yunan donanmasının bir filosu açık deniz manevraları yapmak üzere dün Falerden hareket etmiştir. LEHISTANDA SEÇİM Yeni Sistem içinde Saylav Seçimine Varşova, 8 A.A, — Yarın Beşinci Polonya diyeti seçimine başlana - çaktır, Bu seçim, Mareşal Pilswdskimin ! ölümünden sonra kabul edilen se çim sitemi içinde yapılacaktır. Fakat adaylar az çok hükümete bağlı kurullar ve birlikler delege- si olduklarından seçim hiçbir alâ'ka uyandırmamaktadır. 2 Öteki 4'stsnlerden çok farklı o- lan nevzuubahis seçim gösterilen lâkaydinin başlıca sebebini teşkil etmektedir. Ayrış partileri bir boykotaj mü- cadelesine 'girişniş olduklarından, hükümet son günlerde harekete geçmiş ve Nasyonal - D3ao>'trat, Ukrayna nasyonalistleri ile komü- nist çevrenlerde araştırmalar o ya- parak azı kimseleri yakalamıştır. Hükümet çevrenleri a i işti - tak kararmın tatbik eği Yahudi düşmanına anıt Berlin, $ A,A. — İş servisi di- zektörlüğü, bir iş kımunda çılış- €riş olanlara âltı aylık bir çalışma taahhüdü kabul etmek müsaadesi- mi vermiştir. Zehlendorf mahallesi Nasyonal - Sosyalist makamları, Yahudi düş snanı Thexdor Prisch'ın namına bir amt dilmişlerdir. Bu anıtın açılma töreni bugün “yapılmıştır. Sür'at yarışını kazanan uçakçı Londra, 8 A.A. — Uçakçı Tommy Rose elli mil üzerimiz 253-1 kilo- metre 'aşarak (kral kupası) sürat yarışını kazanmıştır. Başlandı Bİ, iştirakin bundan evvelki seçim- lerde olduğu gibi yüzde on nispe- tini bulacağını tah'nin esnski İer. Meamafih ayrış partiteri betin yüzde elliyi bile bulamıyacı- ğını iddia etmektedirler, Oya iştirak etmiys: münte * biplerin bu harsketlerile ksnJile rini şüpheli bir durum sokmuş olacaklarını nazar: itibara Oalnık Tâzimdir. Listeler sayssini:, ssşi me iştirak etniş olanların isini ti kolaylıkla tesbit edilmiş olacak- tir. Genel sönuçlar 20 Eylülde res * nen bildirilecektir, Varşova, 8 A.A. — Diyet kurulu seçimi bugün yapılacaktır. 104 dı rede 203 saylav se ktir, Seçim ecektir, Ss- şim mücadelesi tam bir şüikün içinde geçmiştir. Çinin Havanaya gönder- Havana, 5 A.A. — Bazı yaymıtı- lara göre, Amorikanın sizl mida' faasını incelemek üzere Chang Jung adir bir Çin elçisi gizli ödev- le, yakında buraya gelmiştir. Jung. Çin Lindbsrgi Tikadile a- milin bir uçukçıdır. Avuslurya Nazi faaliyeli Viyana, 8'A.A. — (Knaertner Tagablat) gazetesine göre, Caren- thled bir nazi faaliyet merkezi meydana çıkaran polis bu hareke- a 'elebaşılarını ve o Âlmanyarlaki Avusturyalı nazi lejyonu üyeleri ile Avusturya nazileri arasmda m habereyi sağlayan Alman göneral konsolosluğu sekreterini yakala - mıştır, * BUYUK ALMAN CASUSU Matmazel Doktor, —s — Petrol işi. Meclisi idare ve sâire ve saire zannedersem hep dolap, hep uydurma şeyler.. Beni gece gelen zabitlerle ne ko nuştuğunuzu anlamıyor mu, his setmiyor mu zannediyorsun... O zaman Persy derhal atıldı: — Ne konuşuyormuşuz? Ne yapıyormuşuz? i — Onu bilmiyorum. Çünkü kapıdan dinlemek âdetim değil- dir. Üstüme vazife olmayan $e- ye de burnumu sokmam. Sonra anlayamam., Çünkü herhalde in- gilizce konuşmuyordunuz. Fakat benim de kendime gö- re bir zekâm, bir hassasiyetim vardır. Harp zamanında böyle toplanmaların ne gibi bir mâna sı olduğunu anlamaz değilim. Söyle ne saklıyorsun? Öyle de- | gil mi?.. Persy aşkla, vatan sevgisi a- ! rasında bocalıyordu. Bu kadının eninde, sonunda kendisine kal i mıyacağını da biliyordu, Çünkü i aralarında müthiş bir yaş farkı vardı. Üstelik bu kadın feleğin çemberinden geçmiş bir kadın - dı... Hem bir müddet için sevgi- sini korumak, hem de bundan casusluk yolunda pekâlâ istifa- de etmek kabildi. Her ikisi de susmüuşlar, düşü nüyorlardı, Yine ilk defa sözü açan Persy oldu: 5 — Sana, dedi, emniyetim var. Beraber çalışacağız. Yalnız dik- kat et ve ayağını denk al, Eğer bize karşı ufak bir ihanetin gö- rülürse bir tek istihkakın var - dır: O da kurşun, Hayatımız bu şekilde devam ettiği zaman sa- a aşkım birinci derecede hem de meslekdaşım olduğun zaman i meslek aşkım, sana olan sevgi- min üstüne çıkacaktır. Bunu ivi bilmiş ol. Hem seni gayet mah- rem ve çetin bir işe memur cde- ceğim, Eğer bunu başarırsan... Evet, bunu başarırsan Amerika- inm Mad... Ma... zel... Doktor'u / olacaksın? Bu sözler üzerine Jenny'nin yüzünde hafif bir ürperme belir- di. Rengi sapsarı oldu. Fakat sonra bir saniyede kendisini toplıyarak: — Ah ne mes'udum! diye şaş- zi herifin kolları arasına a- e Matmazel doktor Matmazel doktorun paşinde O akşam, Persy'nin evinde yi- ne bir toplantı vardı. Birçok za- bitler, siviller gelmişti, Persy genç kadını ilk defa olarak bu sdamlara takdim etti: — Jenny. Yeni meslekdaşı- mız... Ve odada bulunanlar hayret- le genç kadının yüzüne baktı- lar, ve hürmetle elini öptüler. Zabitlere göre bu, hakikaten müthiş bir kadındı, Casusluk hayatmda muvaffak olmaması için hiçbi sebep yoktu. Eğer i bu kadını yetiştirirlerse, belki Alman'ların Matmazeline mu- kabil, bir Amerikan :datmazel Doktor'u çıkarabilirlerdi. > Kendisine Persy'nin söyledi- 8İ gibi gayet çetin ze mahrem bir iş havale edeceklerdi. İçle- rinde en yaşlı olan birisi söze başladı: , “> Bize yardım etmek için kâ- fi derece zekâya sahip olduğu- nuz görülüyor. Size verdiğimiz işi muhakkak © başaracaktınız. Yalnız daima cesaret sahibi ok mak, daima kendinizden emin | bir vaziyette çalısmak lâzımdır. Ufak bir tereddüt, ufacık bir korku, hem sizi, hem de ou! mahvetmeğe kâfidir. Gözünüz dört açın. Ve şimdi size söy! yeceklerimizi can kulağile din- leyin, Jenny şaşkın bir vaziyette bu zabiti dinliyordu. Bunlar filha- dinlesem de ne konuştuğunuzu | — Matmazel Doktor'un .HAKiKi ESRARI Matmazel Doktorun Takibine Yakalanmasına Memur Edilmişti Mutat veda merasiminden sonra kika, casusluğa ilk başlıyan bi- risine dalma tekrar edilen ma- lüm cümlelerdi. Fakat onun va- ziyet icabı aptal aptal dinlemesi lâzımdı. Bundan sonra Persy söze baş- ladı: — Haber aldığımıza göre Matmazel Doktor, Ispanya'dan Amerika'ya doğru hareket et- miş. Burada iki Şayanı dikkat mektup yakalandı. Bunlardan biri Joseph Fellow isminde biri- sine yazılmıştır. İkincisi, Mat- mazel Juliette namınadır. İngiliz Entelicens Servis'inin verdiği malümata göre Mat'na- zel Doktor'un yanında, Ispanya- da büyük bir banka tarafından verilmiş iki kredi mektubu da Nevyork yoluna çıkıyordu. vardır AyrıcaBrown isn.inde bi. adamdan da bahsedilmektelir Şimdi senin yapacağın iş, Al man casusluk teşkilâtma soku tap bize bu meseleler etrafınd: malümat vermek, Matmaze Doktor'un (o yakalanabilmesin, yardım etmektir. Bunun içi derhal New - York'a hareke edeceksin ve orada çalışacak sın. Fakat bizden dahi olsi kimseye hüviyetin, çalışmaları! hakkında asla malümat verecel değilsin, Bir başın sıkılırsa, bu raya derhal telgraf çekersin Yakında ben de New - York" geleceğim. Orada çalışmaları h nda seninle uzun boylu gi rüşürüz, (Arkası var) Avrupa Muvazenesinde ww fransa ve İtalya Baş tarafı 1 incide) © Fransa şimali afrikada, doğu Af. rikasında itaiyanın © genişlemesine engel olduğu gibi yaptığı birtakım kombinezonlar ile Orta Avrupada İtaiyanım hegemenlik kurmasına mâni oluyordu. Bunun için İtalya, etrafına barıştan msmzun olmiyan ları taplıyarak Fransaya karşı vazi- yet aldı. Almanyada Hitlerin iş başına geç mesi, genel savaştan sonraki arsru » lasal münasebet:erin en önemli dö- nlm noktası olduğuna şüphe yok - tur. Bu, büyük devletlerin sıyasala- rına yeni yeni istikamstler verdi. Arsıulusal gılnasebstleri kökün » den değiştirdi. Sovyet Rusya ile Pransanın biribirine (Obağlaşmaları bununla başlıyor. Ayni cereyan İtal ya » Fransa münasebetlerinde gö - rülmeğe başladı ve Almanya doğu « ya ve cenuba doğru sarkmıya çalış- tıkça, Rusya ve İtalya Fransaya doğ ru yaklaştı Sovyetlerle Fransa arasındaki yaklaşma, malüm olduğu üzere geçen mayısta iki devlet ara- sında bir karşılıklı yardım misakr imzalanmasına müncer oldu. İtalya ile Fransa arasmdaki yak « laşmaya gelince; geçen Kânunuşa - ni ayında Layal'la Mussolini görüş tüler, İki devlet arasında bir proto- kol imzalandı. Bu protokol iki dev- | leti biribirine bağlamıyor. Fakat 6 gündenberi İtalya ve Fransa diş si - yasaları elele yürümektedir. Esasen arsulusal siyasada iki devlet arasın- da imza edilen misıklardan ziyade dış siyasalarının biribirine uygun olarak yürümesi daha önemlidir. İ- talya, bu görüşmeden sonra dış siya sasında en aykırı bir adım atntş bu Tunuyor, Fransa, İngiltere ile olan bağlarına ve Uluslar Kurumuna kâr gı giriştiği taahhütlere rağmen, bu meselede İtalyaya yardımdın kaçın mamıştır. İtalya ile Fransa arasındaki bu ye ni münasebetlerin arsıulusal Usiyasa sahasmdaki akisleri ne olacak? Her şey orta Avrupa meselesine bağl görünüyor. Esasen Fransa He İtaj- ya arasmdaki anlaşmanın en önemli safhası da orta Avrupa işi, orta Av- rupa İşi de Avusturya işidir. Avuş- turyanın da Almanyanm eline geç- mesine engel olmak hem Fransanın, bem de İtalyanın menfaati iktiza - sıdır. Fakat buna mâni olmak için ted- bir almak lâzemdır. Bu tedbirlerin mahiyeti etrafında da İtalya, Fran - sa ve Kücük İtilâf arasmda ihtilâf vardır, Şimdi bütün mesele bu ihti- lâfları bertaraf ederek Fransa, İtal ya, Küçük İtilâf ve mümkünse Ma- caristan ve hattâ Almanya arasmda orta Avrupadaki istatükonun korun- ması icin bir anlaşma yapmaktır. Fransa ile İtalyanın Kinunusan mülâkatında bir itilâfa varmış bu lunmaları çok muhtemeldir. Fransa nın İtalya ile Küçük İtilâf arasını bir köprü rolünü yapınası da pekâ lâ mümkündür. Habeşistan mesele sinde yaptığı yardımlara karşılık o mak Üzere İtalyanın Fransız ve kü çük itilâf noktai nazarını o uymıy muvafakat emesi beklenir. Fake kombinezon orada kalıyor. Acabz Fransa Küçük Antant ile İtalya ara sında bir köprü rolünü yaptığı «ibi İtalya da Macaristan ve Avustury: ile Küçük Antant arasında bir köp rü rolünü yapabilecek mi ? Bura sı çok şüpheli görünüyor. Çünki İtalya, Küçük Antanta yaklasmal için onları noktai nazarlarını ka bul etmek zorağı karşısınia. ka; mıştır. Binnetice Macaristanı ke 11 sinden uzaklaştır mıştır. Şimdiye kı dar Macaristan İtalyanın deği! ( talyanm istatüko aleyhtarı siyasa sının taraftarı idi. İtalya bu siyasa * dan ayrılınca; Macaristan da başk: sahalarda başka istatüko aleyhtar dostlar aramıya koyulmuştur. Bir dakika için Macatistanın d. Fransa, İtalya ve Küçük İtilâf kom binezonu içine alındığı farzedilse bile orta Avrupa İstatükosunun ko rTunması işine Almanyanın iltihal etmiyeceği şüphesizdir. Bunun içi dir ki, İtalya - Fransa anlaşmıs Avrupanın bir taraftan memnunlar diğer taraftan memnun olmıyaplar bir taraftan istatüko taraftarları di ğer taraftan da istatüko aleyhtarla rı olmak üzere iki zümreye ayrılın: sına mâni olamamıştır. A. Şükrü ESMER Yunanistanda Rejim meselesi Atina, 8 (Özel) — Makedony. genel ilbayı bazı gazeteler: çıka. haberlerin aksine olarak kuzey Yu hanistan garnizonlarının hükümet sadık bulunduklarını bildirmiştir, Kralcrların bir darbe ile eski kr İı getirmek teşebbüsleri akim kal mıştır. Birinci ordu kumundanı il dönanma genel ku nunun aşı ka muna riayet hususundaki ısrarlar durumu kurtarmağa çok faydalı ol muştur, Atina, 8 (Özel) — İç Bakanlığ bugün Atina ve Pire cumn»İvetg kurullarının yapacakları toma Yı çıkması muht lis bu ayın sonlarına doğru Ci muriyet İehinde propaganda mak için bütün güney Yunasi dolaşacaktır.