18 Mayıs 1941 Tarihli Son Telgraf Gazetesi Sayfa 2

2 — SON TELGRAF — 18 MAYIS 191 ——LLM— —TM—TM—EL ——— AaEEM| 1200 Yıllık UKARSISINDA KSS SEL GİDER, KUM KALIR 1 Mayıs 1939 dan sonra in- tişara başlıyan bir akşam ga- zetesi, ara sıra, benden bah- sediyormuş! Ben, bu ..ı.u- yi görüp okuyamıyorum. Ak- hosıra alay etmek cür'et ve Yeni harp, bir takım acaip- , garabetler ğ gibi, böyle bir takım paçav- ralar da ortaya attı. Bu gaze- tenin cevabını, herkesin te- menni ettiği normal zaman- ların avdeti, verecektir. DELİ Mi, AKILLI MI?, rundan «deli», diğer bir asa- biye doktorundan da cakıllı» diye rapor almış! Delilikle akıllılık arasındaki fark bu kadar küçük bir şey midir ki, ortada bir noktai nazar ihti- lâfı bulunabiliyor. RADYODA HALK ŞARKISI Radyomuz, neşriyat prog- ramını genişletiyor. Haftada bir gün de, halk şarkılarını öğretme saati ihdas edildi. Bı saatte, radyomuz, bize halk şarklıarını öğretecek, dnhy— hep bir ağızdan türküler söyliyeceğiz. İyi amma, ya, sesi fena o- Eğer, yeni şarkının plâkla. Edebi Roman:63 | | Bir lâhit Karaburun civarında çok kıymetli tarihi bir eser bulundu Müzeler İdaresine bildirildiği . ne göre, Karaburunda Mordoğan nahiyesinin Değirmenyanı mev- künde köylüler tarâfından tarla kazılırken çok san'atkârane işle- meleri bulunan bir lâhid bulun. muştur, Yerinde yapılan tetkik - lerde bunun 1200 sene evveline ait çok kıymetli bir eser olduğu anlaşılmıştır. Müzeler İdaresi mü- tehassıs bir zatı yerine göndere - cektir. Pahalı alınan göz Ziraatçilere ucuz göztaşı temini için bu maddeye 20 kuruş — satış fiatı konmuştu. — Halbuki birçok kimselerin elinde bulunan göztaş- larının maliyetlerinin daha yük- sek olduğu görülmüştür. Buun üzerine bunların ellerindeki mal- ları maliyet flatından Birliklere V satması kararlasmıştır. KÜÇÜK HABERLER TİCARET ve SANAYİ: * Dün İstanbuldan 200,000 lira- lık ihracat yapılmıştır. Bu me - yanda — Almanyaya deri, bakla, Romanyaya balık, zeytin, İsviç - reye kumdarı gitmiştir. & Dün bir Reşad altını 2745, külçe altının gramı 348 kuruş ve beşibirarada 122 lira idi. * Ticaret Vekâleti Heyeti Tef- tişiye Reisi Hakkı Kâmil, şehri - mize gelmiş, teftişlere başlamış - tır, * Yeni et narhı dünden itiba- zen başlamıştır. Belediye ve Fiat Mürakabe — bürosu, yeni narkın tatbik edilip edilmediğini şiddetle takip edeceklerdir. Yeni narha gö- Te perakende karamanın — kilosu 60, dağlıç ve kıvırcığın kilosu 65 kuruşa satılacaktır, MÜTEFERRİK: *& Kızıltoprakta bir pazar yeri açılması için tetkikler yapılmak. tadır. * Kızılcahamamın İğdir köyün- den Yakup karısı Şerife Gündür evinde oturmakta iken âni olarak duşarıdan içeriye atdan tabanca mermisinin isabetile — ölmüştür. Kurşunu kimin attığı belli değil- dir. * İktısat Vekili Hüsnü Çakır, dün Ankaradan şehrimize gelmiş. tir. Vekil Bostancıdaki evine gide- rek istirahat etmiştir. * Beşiktaş Halkevinin Güzel San'atlar komitesine mensup B. Cevat, Zafer, Muzaffer Bil, Mus- tafa Cerali, Atal Avcı, Celâl ve Bülendin teşkil ettikleri cazband takımı — dün gece ve gündüz iki muvaffakiyetli konser venmiştir. * Üniversite imtihanları dün sonâ etmiştir. Bügünden itibaren Üniversitede yaz tatiline başlan - mıştır, KOLKOLA Müellifi : Nizamettin NAZİF ” “Yekanıp giyinmişlerdi. Birbir - | -Donarız. lerine hasreti kalmamış bir ka . dınla bir erkek gibi havadan cı- wadan — konuşabilir bir tabiilikte idiler. Koridordaki duvar saatinin tın- tınları bitince Naci sordu — Çıkalım mı artık... — Çıkalım. Fakat nereye gide. ceğiz? — Bursaya gitmeğe karar ver- miştik ya. — Güzel amma, bu saatte vasıt; bulamayız ki. — Bursaya doğru gidecek bir vasıta belki bulamayız. Fakat A- “dağa gidebiliriz. — Orada 1m geceliyelim? — İstersen, —— Ütellerde kalörifer yoktur. — Kalmayız Adada öyle ise. — Ne yaparız? — Yalovaya çekeriz. — Bak bu fena #ikir değil. — Şimdi, yarım saat sonra A- gdaya bir vapur var. Daha doğrusu yirmi beş dakikaya kadar sen, şu kapıcıyı çağır da bir araba getiri- gin. Rezzan telefona sarıldı: — Garaja söylemekedaha iyi. Altı dakika sonra otomobilde idiler ve yirmi dakika sonra da Sarayburnunu dolanan yandan çarklı bir Ada vapurunun alt ka- marasında bir mizah gazelesinin çiğniyerek seyrediyorlardı. Bu çifti görenler, ya iki kardeş, EKonuşmak san'ati Türkçemizin güzel ahengi, iyi konuşan ağızlarda duyulur. Eski- den, hoşsahbet, tatlı konuşan, meş'e- H, nükteperdaz adamlar vardı. Bu Bibi tipler, gittikçe azalmaktadır. Muhakkak ki, konuşmak, iyi ko- muşabilmek, tatlı ve doğru ko- nuşmak bir san'altır. Bugünkü hayat şartları, cemi- yetin geçirdiği istihaleler, konuş- ma mevzuunu oldukça ehemmi- yetten azaltınışa benziyor. Çiğumuz, kırık dökük cümleler, manasız yarım kelimeler, iyi ku- Tulmamış ibarelerle konuşuyoruz. İyi konuşı ek bir san'at ol- duğu kadar, bir bilgidir de.. Çün- kü, iyi konuşabilmek için, insanın vokabüleri zengin olmak lüzımdır. Yeni gençler, kız ve erkek, çok az kelime biliyorlar, Lisanımızda iş ve artık malımız olmuş faraçı | kelimeleri, korkunç ve yanlarına yaklaşılmaş birer «lügate addedi- yorlar. Tıpkı, Londra — radyosundaki türkçe spiker gibi, bir çoğu, «ha- Bars, “tebarüz», «harekât- gibi, en basit kelimeleri bile yanlış talâf- fuz ediyorlar. Diğru ve güzel konuşan insan- | ları dinlemek ne tatlı bir zevktir. REŞAT FEYZİ Bejlsör Vedat Örfi bir tiyatro troj; u kurdu Memleketimizin en eski ve ta- dat Örfi bilhassa yaz mevsiminde İstanbulda bosalan tiyatro âle . mini doldurmak ve bu meyanda Kadıköy, Üsküdar, Boğaziçi gibi uzak semtler halkının temsil, san- at ihtiyaçlarını temin etmek üzere yeni, kuvvetli bir trup teşkil et - miştir. B. Vedat Örfi ilk temsitini geçen hafta Şehir Tiyatrosunun komedi sahnasenide «Kan» isimli büyük faclasında baş rolü oymı - yarak vermiş ve sürekli alkışlar toplamıştır. Uzun yıllar Avrupa sinema â. nınmış film rejisörlerinden B, Ve- | Günün meselesi: İktısat Müdürlüğü, iplik tevzi. atının daba iyi esaslar -dahilinde yapılabilmesi ve her — hangi bir sufistimale meydan - verilmemesi içi İstanbulda mevcut bütün çoe elerine hazırlatılmakta madeni damgaların konulma- makinelerin numaraya tâ- ulmasına karar vermiştir. sına v bi Bu hususta yapılan tetkikler de ikmal olunmuş ve madeni plika. larım hazırlanmaasına başlanmış « lduğu tahmin edilmek- da kısmı azamı ev-i Gece yapılan | gizli iş! Saat 24 de çalışan bir şeker imalâtha- nesi bulundu Bahçekapıda Hamidiye cadde « sinde B3 numaralı Hafız Mustafa. ya sit şeker imalâthanesinin ev » velki gece saat 24 de faaliyette bu- lunduğu ve içinde usta ve çırakla. rın çalışmakta olduğu görülmüş, | hepsi yakalanarak tahkikata baş. lanmıştır. a İngilizlere son parti satılan 4000 ton çekirdeksiz üzümün teslima - tına başlanmıştır. 15 hazirana ka- dar bitirilecektir. Eski satışlara it zeytinyağların da teslimine de. vam olunmaktadıı İ Teminde bulunan ve Mısırda film sanaylini kuran değerli san'atkâ. rımız Üsküdardaki temsillerine 20 mayıs salı akşamı Bizim sinemada, Beşiktaştakilere de 28 mayıs pa- zartesi akşamı Güzel sinemasında «Kanr faclasile ve bizzat Iştira . kile başlıyacaktır. Ders yılı başı tâbiri- nin tefsiri Maarif Vekâleti ders yılı başı tabirinin, talebeler için derslerin başlıyacağı gün, öğretmenler için derslerin başlıyacağı günden bir hafta evvel ve başöğretmenler için de derslerin başlamasından 15 gün sevvel demek olacağını tefsir ederek alâkadarlara bildirmiştir. skorlik dersi vere- cek olan subaylar Maarif Vekâleti — alâkadarlara yaptığı bir tamlmde, askeri bir « Üklere yakın yerlerdeki Köy Ens. titülerine askerlik — dersleri için muvazzaf subayların, Birlikler - den uzak yerlerdeki Enstitülere de emekli subay veyahut Kök Ens titüsü ihtiyat subay - ların tayinini bildirmiştir. yahut yeni evlenmiş sanabilir « lerdi. Şimdi, Rezzanda masum bir kız hali vardı. Gayöt sade giyin - Vi mişti. Ağır, koyu gri spor palto- | sunu biraz sonra çıkarınca koyu mor bir yünlü kurnaştan robunu Vapur kalabalık değildi, Birer sigara yaktılar. Birbirlerine ne uy- gun bir halleri vardı. Birisi güle- rek birşey söyleyince diğeri de gülüyor. Birisi bir gazeteyi eline #lınca diğeri de gözlerini gazeteye dikiyordu. Delikanlı ne zaman bir sigara verirse kadın itirazsız kabul ediyor, Kadın ne zaman bir çiklet uzatırsa delikanlı derhal itirazsız kabul ediyordu. Küçük adaları dolaştıkça vapur boşalıyordu. Nihayet, Heybeliden kalktıkları zaman — koca salonda yalnız kaldıklarını farkettiler, Ma. amafih öpüşmediler. Yalnız yük- sek sesle konuşmak için bu fır - sattan istifade ettiler: — Yaz olsaydı... - dedi Rezzan- kıyamet kopsa Adada kalırdım. Büyükada da gizli ba- hkqlllk yapıyormuş Büyükadada Karanfil mahalle- sinde oluran Yunan tebaasından Pavli Küçük San'atlar Kununu - na aykırı olarak gizli ve seyyar satıcılık yaparken — yakalanmış, hakkında tahkikata başlanmıştır. Çorap makineleri damgalanacak Perşembeye evlerdeki 500 ma- kinenin damgasına başlanıyor lerdedir. Bunların evlerde dam - galanmasına uzun zaman lâzım geldiğinden — damgalama İşi bir merkezde yapılacaktır. Bundan sonra umumt kontrol yapılacaktır. Çorap ve çorap imalâtına da ya. rayan diğer trikotaj makineleri- nin damgalanması işine perşem- be gününden itibaren başlana « caktır. Diğer şimdiye kadar ipliklerini almış olan çorapçılar- nan ikinci Tiste- iplik tevziatına taraftan dan maada hazt de bulunani 40 paralık bir ihtikâr vak'ası! Tahin helvasını 60 kuruşa satan bir bak- kal Adliyeye verildi Nişantaşında Rumeli caddesin. de bakkallık yapan İpzak, / isminde bir müşterisine S0 gram ftahan helvasinı 5 kuruş yerine 6 kuruşa satmış, Asımın şikâyeti üzerine yakalanarak Adliyeye ve- rilmiş ve hakkında Ihtikâr suçun- dan tahkikata başlanmıştır. kında başlanacaktır. ( Ucuz Kinin Tevziatı Yeni parti kininler ucuz, fakirlere para- sız satılacak Vilâyetlere hükümet tarafın « dan kinin gönderilmeğe başlan « miştir. : Şehrimize de yakında bu şekil. de bir parti gelecektir. Verilen ye- ni bir karara göre, kininlet sıtma mücadele mıntakalarında çok u- cuza satılacak ve fakir halka da parasız olarak dağıtılacaktır. Diğer taraftan Bakırköy ile Ye- Filköy arasındaki bataklıkların ku- rutularak sivrisinek ve sıtma teh. likelerinin tamamen- — önlenmesi için hazırlanan programın tatbi . kine önümüzdeki ay başlanılacak- tır. Bu tatbikat esnasında mezkür havalide herkes bir gün bedonen bataklıkların kurutulmasında ça- hışacak veya o günün bedelini te. diye edoceklir. Ordu hemşirsler mektebine S0 bayan alınacak Milli Müdafaa Vekâleti tarafin- ya hastabakıcı hemşire yetişti rmuk maksadile Ankarada meccani mektebe elli kadarlara tir. Tahsil müddeti üç yıl o nasında ayda beşer lira da harçlık verilen bu mekebe 16 - 22 yaş ara- sınd en az orta okul mezunu olat. lar imtihansız olarak alınacaktır. dir. Evvelçe evlenerek boşanmış veya kocası ölmüş olanlar da ka- bul edileceklerdir. Talip olanların ağustosun niha- yetine kadar bulundukları yerle. Tin kaymakamlıklarına veya as - Bir kız kaçırma vakası Selimiye mahallesinde oturan Etem oğlu Recep Selman, arka - daşı İlyas pehlivanın yardımı ile, Bgece sast 24 de evine gitmekte o- lan Selimiye mahallesinden Recep kızı Kadriyeyi zorla bir arabaya bindirerek bahçeler arasına kaçır. maş oldukları ve kızın bikrini iza- le ettikleri şikâyet edilmşitir. Suç- lular yakalanarak Adliyeye teslim edilmişlerdir. —L —Ç ADLİYE ve POLİS Beşiktaş vapur iskelesinde işlenen cinayet davası bitti Bir kaüğveciyi öldüren Abdürrahman dokuz yıl müddetle hapsedilecek Bundan bir müddet evvel Be - şiktaşta, iskelede bir cinayet işlen.. miş ve Kadir adında bir kahveci Abdurrahman adında bir sabıkalı tarafından bıçakla — yaralanarak öldürülmüştü. Dün Birinci Ağırceza Mahke - mesine verilen — Abdurrahmanın muhakemesi bitirilmiştir. Mahke- me, Abdurrahmanın, Kadire borcu — mm etmezdim. — Buna memnunum, Fakat a. dayı tercih etmek için bir sebep bulabilseydik daha memnün olur- — Peki, sen söyle baklım niçin Adayı beğeniyorsun. — Yalıvayı da beğenirim, Fakat de herkesin gözü insan arar. Bu. aun lîn her göz sana dikilir. düm. istiyenler için rakipsiz kat bu kalabalık insanı bunalta- daya her gelen yalnız kendisi ile — Bazıları da sevecek birini a. ler? larlar. Birini yalnız gördüler mi Ssevişmek melce adadır. Büyükada. — Evvelâ boş değildir. Baş yer- — Adada kalabalık vardır. Fa. €ük kadar çok değildir. Sonra A- veya sevdiği ile meşgul olur. rarlar, Bunlar müz'iç değli midiz-| — Değildirler. Çünkü halden an- ancak yalnız olmadığını anlayın. cıya kadar lakip ederler, Sonra olduğunu, Kadirin kendisini yolda görerek istediğini, Abdurrahman vermeyince Kadirin bıçağını çe. kerek üzerine saldırdığını, Ab . durrahmanın da bu vaziyet kar - gısında biçağı ile Kadiri öldürdü- ğünü sabit görmüş, kendisini ev. velâ 18 sene hapse mahküm etmiş; bilâhare cezasını 9 seneye İndir. miştir. ister otelde, klüpte ol, İster noda, plâjda ol. İster !unB;ıı;- kimse seni kontrol etmez. Sonra. — Evet... Niye durdun, devam etsene? — Sonra sır saklamasını da bi- Tirler. — Burası bence o kadar ehem. miyetli değil, — Bence de, — O halde neden üstünde dur- dun' — Ha... Anlatayım. İnsanın bir sırrı olması bir şevktir. Zira bu, etrafınızdakilerin size karşı ka - yıtsız olamamalarına sebep olur. Sizi daima hatırlarlar, Filân yer. de görmüştük. Şöyle - giyinmişti. Böyle sevişiyordu. Derler, Fakat gördüklerini, garip bulduklarını, bir an için meraklrını mucip olan şeyi bir başkasına söylediler mi? Siz nihâyet üç beş gün tefte çalı- nırsınız. Fakat sonra... Sonra unu- tulursunuz. — Hayret! — Ben, benimle alâkadar olun. | nur. masını tercih ederim, Ehemmiyet & tediğimiz zamna İstanbula döş | kerlik şubelerine birer istida ile müracaa! edeceklerdir. Mektep 15 eylölde açılacaktır. Mektebi ik - mal edenler evvelâ yirmi lira asli maaş alacaklar ve memur hakkını kazanıp tekaüdiyeye de istihkak kesbedeceklerdir. Hizmeti mmecbu- riye altı yıldır, Matbaa ve fabrika- ların vergileri Matbaalarla fabrikaların 1981 mali yılı içinde tâbi olacakları âs. gari vergi nisbetleri Vekiller He. | yetnce şu şekilde tasdik oıunınıl Öyle dün şehrimizdeki — alâkadarlara bildirilmiştir: Teşviki sanayi kanunu ile bi- rinci sınıf sayılan — müesseseler: Maktu vergisi 100, mütehavvil ver- gisi 3, nisbi vergisi yüzde 5, Teşviki sanayi kanunu ile tkinci sınıf sayılan mücssoseler: Maktu 90, mütehavvil 2,10, nisbi vergi yüzde 4,50. Teşviki sanayi kanunu ile üçün. eÜ sınıf sayılan müesseseler; Mak. tü 80, mütehavvil 240 nisbi yüz- de 4, Teşviki sanayi kanunu ile dör- düncü sınıf afrılan müesseseler: Maktu 70, mütehavvil 2,10, nisbi vergi yüzde 2,50. Dördüncü sınıftan aşağı olan maktu vergisi 60, mütehavvil 0,80, nisbi vergi yüzde 3. verilmiyen bir insan olmak, sos - yete içinde yaşıyan ölü halinde dolaşmak demek değil midir? — © halde bu gece biz birer ölüden farksısızdır. — Doğru söyledin. — Dirilmemiz imkâmı da yok: Rezzan kıvrak bir kahkaha — Adam sen de, Bu gece de ö Tüverelim. Ne olur? Dirilmek is- nüyeririz, Vapur Ada iskelesine yanaştığı * zaman, hafif ve sulu bir kar baş- ladığını gördüler. Naci Rezzanın paltosunu giydirdikten sonra; — Dur,., « dedi - kaşkolün var mı? — Unutmuşum... Hayır hayır var. Var amma, valizin tan di . binde, -- Böyle seyahatlere — çıkınca boı-de bir iki yelek dalma bulu- (Arkan Vari) : ' Kızıldenizde Al ya ve Amerilt Yazan: Ahmet Şükrü ESİİN Evvelki gün Berlinden a bir haber Almanyanın Kızl bir harp mınlakası addetim zar verdiğini bildirmekli yaziyete göre, Almanya bu de seyrüsefer eden ticaret rini hangi devlete ait olursa batıracaktır. Almanyanın niz hakkında böyle bir mesini istilzam cden yehefk şik Amerikanin bu denizie rikan ticaret gemilerine a€f dir. Bitaraf bir dovlet aft ticitf milerinin, devletler bukuk! delerile takylt edilen şartiğfi tında her denizde seyri meğe hakları vardır. Fakal rika, geçen harpte bu bi deki ısrarı yüzünden Almali muharebeye sürükleadiği İi defa kabul ettiği — bitaral nunlarile kendi Ücaret rinin seyrüselerini takyik tir. Bu kanunlara göra Cuf reisi, Amerika ticaret gen harp mıntakatı olan sahalı mekten menedebilir. İşte bu kanuna istinaden garbi İskandinavyo, Akdeniz ve | deniz mıntakaları ' selede dikkat edilecek bir şudur ki takyit, devletler na değil, Amerika meclisi dan kabul edilen kanuna maktadır. Bu kanun kabul zaman Amerika meclisi, hukuku ile Amerika valal rına temin edilen hakların lâkiyetlerin hiçbirinden ff etmediğini sarih olarak bil ti. Binaenaleyh Amerika bu denizi istediği merika ticaret gemilerine İ yabileceği gibi, istediği da açabilir. Kızildenizin - kapanmasıll ettiren sebep, bu denizde | bir İtalyan deniz Üssünün Etitre ve Somali sahitleri İSEĞN, , ler — tarafından — içgal sonra Amerika bu denizit mintakası olmaktan çıl dirmiş ve Amerika tienret © leri içinde Mısıra geniş makliya yapılmasına başl görünüyor ki Mısır kın Şark İngiltere ile Alı n—lıil mücadelenin sahnesi olmağa namrettir. kalılar tarafından yapılan liyatın Almanyayı zayıf yete düşüreceğini gören hükümeti, şimdi Kız: mıntakası olduğunu ilân İ Bu ilân ile istihdaf edilen şikârdır: Almanya, Amerikt ' Tet gemilerini Kızıldenize ? maktan menetmeğe çalış Bir defa Almanyanın bu herşeyden evvel, Amerika leri tarafından yapılan tan doğan yi gö dir. Bu nakliyat askeri bal zerine mühim ölçüde ç malıdır ki Almanya, bu # 5 mıntakası ilân etmeğe kalkıt g Fakat geride mühim bir ı kalıyor: Malümdur ki bir © ııı. ve yahut da tehlike ilân edilmekle — tehli ü Kızıldenizde mihver üsleri ve hattâ sahilleri Bu denizde denizaltı faaliyette bulunduğuna d! den bir emare mevcut Olsa olsa, Almanya bu d rinde tayyare uçurabilir. VE | ba Almanlar Kızıldenizin müntakası - olduğunu İ zaman maksatları buydu- Ş Amerikanın bunu, ticaret rinin seyrüseferden mea'if ettirecek derecede büyük Hke addedeceği şüphelidir. ki böyle olsa bile, A: zaman ticaret lerini takasına yollamak hakkıni izdir. Yolladığı takdirde ret gemilerinin - seyrüselst şartlar, devletler bukuk delerile tayin, edilmiştir: devlete nit ticaret gemisi mizlerde serbest Harp gemileri onu teftiş yene ederler. İçinde yoksa serbest bırakırlar. #şya varsa, yolcularının V€ (Devamı $ inci y ' a L P