5 Şubat 1939 Tarihli Son Telgraf Gazetesi Sayfa 3

| İ | | MAARİFİŞLER Yabancı Dil, Maarif Şürası, Ders Kitabları Maarif VekiliGazetecileri Eyledi Tenvir Muarif Vekili dün Parti binasında İstanbul gazetecilerile Maarif işleri etrafında hasbi hal esnasında Barif Vekili Hasan Ali Yücel dün C, H. Partist salonun- | da gazetecileri kabul ede- Tek kendilerile iki saat kadar sü - Ten bir görüşme yapmıştır. Bu gö- Tüşme esnasında maarife aid muh- telif meseleler hakkında da ge- Zetecileri tenvir etmiştir. Bu me- Yanda maarif teşkilâtında yapı - 'cak işlerin iyi tahkik ve esaslı feikikler neticesiside yapılacağını| #öyliyerek esas maksadı bilhassa ŞU cümle ile hulüsa etmiştir: *— Maksadım bütün — maarif monsublarını, bütün maarif işle- Tinde düşünür hale getirmektir.> Sayın Vekilin gazetecilerle has- bihali çok samimi bir hava içinde Beçmiştir. Hasan Ali Yücel, dün, yüksek | imuallim mektebine, muallım mek- » Güzel San'allar akademi- #ine giderek bu müceseseleri gez- Miş ve tetkiklerde bulunmuştur. Bu akşam Ankaraya dönecektir. Maarif Şürasına Hazırlıklar Henüz tarihi kat'iyetle tayin e- tilmemekle beraber, maarif Şü- ::ı önümüzdeki yaz toplanacak- Bu itibarla, Maarif — Vekâleti, ielrif şürasına hazırlık olmak taşd, gimdiden bazı lüzumlu ve Ydah neşriyata başlamıştır. Bu Teşriyat şunlardır: Atatürk ve İnönünün milli mü- hakiledenberi maarif — meseleleri kında söyledikleri — nutuklar, li likleri beyanatlar bir kitab ha- hde çıkacaktır. Şimdiye kadar 'ğ:;n ketimize muhtelif saman- 'a, bir çok büyük kültür adam- V1 gelmiştir. Bunların — maarif “tri hakkında verdikleri rapor - h'_"! bir kısmı neşredilmiştir. Di- T da tamamlanmak su- ile neşredilecektir. Vaktile, İk- _(_md Vekâleti Amerikan profe - lerinden - mürekkeb bir heyet f:ı""nişı. bu beyet maarif me- 'tlerine temas ederek bu vadide Yazılar yazmışlardı. Bu me- v 62 _,,_Ş'Mn. cariyenin #üçük beyle | ei Aşha fişnesine o derece vükıf b İdi. Demek bu kızda macera- da vardı. Sordu: K Bundan küçük beye net., î Neden söylemiyorsun? kügü: ı: m:,"ım Banımcığım!.. | .— Heke, hele seni. .. Küçük be- Eöz mü koydun yoksa?. | ' değil, o... Ya; küçük bey seviyor de- Seni.. Mek — Hem de çok... — Seni,. Y D>EH,, Ben de. ZORBALAR SALTANATI yyanda bir Amerikan kadın profe- #sör tarafından verilmiş bir rapor da vardır. Bunlar da ayrı bir cild olarak neşredilecektir. Bunlardan maada gerek kendi adamlarımız, gerek memlekete hizmet etmiş di-| ğer ilim adamlarının maarifimiz hakkındaki raporları Maarif Ve- kâletinin Üniversite hocalarına program ve diğer meseleler hak- kında sorduğu sorgulara verilen cevablar tabı ve neşrolunacaktır. Dünya maarifi hakkında çıkmış toplu kitablar da bu zümreye ka- tılarak yerli ve ecnehi eserlerle bir kütüphane meydana getirile- cektir. Yabancı Dil Meselesi Malüm olduğu üzere yabancı dil ortu mektebde başlar. Orta mek- tebden başlıyarak — Üniversileye kadar-talebenin niçin bir yabancı dili öğrenemediği bususu esazlı bir şekilde totkik edilmek- te idi. Bu tetkikler netlcesinde, çekilen sıkıntı tek, ayrı ayrı ted- ris usulleri takib edilmesinden ve başka başka kitablarla ders oku- tulmasından ileri geldiği anlaşıl- mıştır. Bunların önüne geçilmesi ve yabancı dil tedrisatından iyi ne- ticeler alınmasının — temini için icabeden tedbirler altmacaktır. Bu cümleden olmak Üzere fransızca için, fransızca hocalurından mü- teşekkil bir heyet bir müddetlen- beri fanliyette bulunarak orta ve lise programlarını hazırlamış, ted- Tis usulünü tesbit etmiştir ve or- ta mekteb kitablarının bu sene başına kadar yetiştirilmesi — için lâzım gelen tertibat —alınmıştır. Yeni fransızca ders kitablarında bilhassa şü noktaya — ehemmiyet verilmektedir: Şimdiye kadar okuzan Fransız kitablarında olduğu g:bi bu ders kitablarında Fransız kültürü de- ğil Türk kültürü öğretilecektir. İngilizce için, vaktite memle - ketimize gelmiş ve dil tedrisatı ü- zerinde tetkikler yapmış olan A- mütehassısı Soset'in tek- i usule tatbik edilecektir. zuzan: M samı KARAYEL — Bu, eski bir macera mı? — Küçüktenberi... Beraber bü-) yüdük demek. Cünân. kahkahayı sahverdi ve sualleri tekrarladı... — Kaç yaşındanberi meselâ... — Çok küçükten. Ben bu cve sa- fıldığım zaman dokuz — yaşında idim. İşte hemen o gündenberi... — Kiz yaman şeymişsin sen bef — Lâfin vallah — bende kalı Doğru söyle çok seviyer musun küçük beyi?. Bu söz üzerine, cariyenin. göz- leri dolmuş, yüreği dağlanmıştı, Solan dudaklarının arasından til- Üstünde Adamlar,, “Adı lektrik şirketinden — sonra, tramvay ve tünel şirketleri de Nafıa Vekâletinin malı oldu. Bu maloluştaki yüksek ka- zancı ve isabeti öğmeye lüzum yok”Çünkü, halk için bu bir ide- aldi ve.. Nafıa Vekâleti için de İs- tanbul münakalâtını cenebiler e linden kurtarmak hususunda 've- rilmiş çok yerinde bir karardı. Fakat, tahakkuk etmiyen ideal- ler ne kadar momasız ve besisiz kalırsa tatbik ve icra edilemiyen kararlar da o kadar boş ve vahi olurlar. Bu işin hususiyeti hem idealin, bem de kararın tahakkuk etmi bulunmasındadır. Onun için se - vincimiz katmerlidir. Bu fikrimi muhatabıma da izah ediyordum da: — Türkçede: <«Adı üstünde a- , danılar..» diye bir tabir vardır.. Dedi, devam etti: —Ali Çetinkaya, hakikaten işte bu tabire misal ve örnek teşkil eden bir şahsiyot. Kararlarında çetin, ieralarında kaya.. Ve.. bü- tün hüviyeti ile Ali Çetinkaya.. BÜRHAN CEVAD f Almanca için de Ankarada top - lanan Türk almanca profesörle - rinden müteşekkil bir heyet, orta ve lise kitablarının esaslarını ha- zırlamıştır. Foset usulü bir sene tatbik edilecek muvafık görülürse olduğu gibi, aksi hakis mahzurlu tarafları değiştirilerek tatbik & dilecektir. Ders Kitabları Yazdırmak Ders kitablarım muayyen ki - tab yazıcılara yazdırmaktan sar- fınazar edilerek doğrudan doğru- yya Vekâletçe açılacak müsabaka- larla, bu müsabakalara iştirak e- decek olanlara kitab yazdırılması a muvafık görüldüğünden bu Süretle hareket edilnlasi kararlaş- tırılmıştır. Bu — itibarla, bu sene, ilk mekteb okuma, yurd, tarih bilgisi kitabları müssbakaya kon- müuştur, Türkçe Istılahlar Meselesi Maarif Vekâleti, ıstılahlar hak- kında alâkadar muallimlerin muh- telif bakımlardan fikirlerini sor- muştu. Önümüzdeki bafta içinde, bu fikir ve mütalcaları Ankaraya göndereceklerdir. Bunlar Vekâ - letçe tetkik olunup ileri sürülen mülalealar nazarı dikkate alına- rak kolaylaştırıcı ve düzeltici ted- birler alınâcaktır. Gramer Müsabakası Diğer ders kitabları gibi gra - mer de müsabakaya konulacaktır. Büu müsabaka da kadar sana erdirilecektir. Teknik Tedrisat Bütün tahsil kademelerine mu- vazi bit mesleki ve teknik tedri- at kurmak - gâyedir. Bu surctle, büyük mekteblerden dikiş kurs - larına Kadar pratik hayata hazır- layıcı müesseseler kurmak mem- leket ihtiyacını karşılamak bakı - reyerek çıkan cümle ça oldu. — | — Çıldırasıya seviyorum. — Onün da seni sevdiğine ka- ni misin? — Yüz kere yüz... — Doğrusu kız, sevilmiyecek ibey de değil ha... Güzel, yakışıklı, | endamlı bir genç... Lâfı uzatmışlardı. Esirci ile kâh- ya bekleşiyorlardı. Hatta esirci hanım - sinirlendi. Ellerini birbirine hiddetli hiddet-| Hi vurmağa başladı. Cariye; hemen sözünü kesti ve Cünfna çabuk olmasını ihtar e - | derek önüne takıp salona alelâ - cele yollandı. Önde Cünân, arkada cariye içe- Ti giren iki çifte; kâhya güler yüz- le bakıyordu. Lükin esirci hani- mın hiç de yüzü gülmüyordu. Fakat; birdenbire somurtgan su- ratı cali bir hareketle gülümser Çibi olmuştu. imüzde yıla | Yeni Pro ütün devlet alâkadar eden yeni memu- rin kanunu projesinin bazı mühim esaslarını kaydetmiştik. Bugün de yeni projeye göre memurların tahvil sebeblerini ya- zıyoruz: 1 derece veya sınıfta bulunan memurlar; — lüzum sabit olduğu takdirde; kendilerini tayin et - mek salâhiyetini haiz makamlar- ca ayni derece ve sınıftaki mer - kez ve mülbakat meniurluklarına tayin olunabileceklerdir. Her memur, şahsma ald sıhhi ge- bebler dolayısile tahvilini istiye- bilecek ve resmf tabib raporuna müstenid olan bu talebler doğru- dan doğruya terviç — edilecektir, Böyle olmakla beraber memuru tayine salâhiyetli makam. lüzum gördüğü takdirde 0 memuru bir ayram tatilinde Bursada da! görülmüş ve bilhassa askeri diselilerin maçları çok parlak ol- müştür. 5 Ezcümle Kuleli, Maltepe, de- niz harb okul ve lisesi — futbol, hentbol takımları İstanbulda yap- 'tağı maçlarda ayni puvanda kal /zere bayramda Bursaya gitmiş - derdi. Hentbol maçları Merinos saha- " gında, futbol müsabakaları da A- tatürk stadında yapılarak alâka ve zevkle takib edilmiş ve Bursa- hlar Maltepoyi «8-4. denizi de 9 - 6 mağlüb etmişlerdir. Bursanın spor sever — gençleri askeri liselerimizin bütün müsa- mından lüzümlü yalnız bunun sureti ati kat'i olarak kararlaşmış değil - dir. Fakat bu, paraca ve insanea imkân bulundukça gerçekleşti - | rilecek ve memleket ekonomisine | uyan esaslı bir program hazır - | lanmaktadır. Bunun için bulun- dukları yerlerin bu bakımdan ih- izönünde tutarak u- mumi kültür veren orta mekteb- leri ayni zamanda mesleki ve il- mi sahada da faaliyete sevkede - bilmek imkânı aranmaktadır, |— Yabancı Okullar || “Yabancı okulların curumları da| esaslı surette tetkik edilecektir. | Bu maksadla 3 lisan bilir tedrisat je Münasebetile dıkları rakiblerile karşılaşmak ü- | müfettişi maarif müdürlüğü em- rine verilmektedir. Nasıl olmasındı? Biraz evvel i'rW V gü kopmuştu. Kızlarır. geç kal - masından — endişeye — düşmüştü. Zannetmişti ki Cânân temarüz e- derek gelmemek istiyordu. Cühâ- ni karşısına gelmiş görünce kor - kusu defolmuştu. Şaka değil bir anda; kaparo olarak eline geçe - cek olan ön bin lira yok oluvere- cekti. Kâhya, Cânânı tekrar tekrar sü- züyordu. Oynak ve civelek kız dal vaziyeti iyi kavradığı için olduğu yerde duramıyan genç bir Arab kısrağı gibi şahlanıp kıvranıyor- dü. Kâhya, muhayyilesini genişle - terek gözlerini müstakbel zevce- sine dikmiş ve kendinden geçmiş- ti. Zavallı ihtiyarın Ginçliğine ve kuvvetli bünyesine rağmen ne de olsa hüceyratı kurumıya yüz tut- müştü- Kâhya daldığı derin uykusun” da nuyanan yorgün insanlar gibi Memurlar Ne Suretle 'Tahvil Olunacaklar? Projeye, Tahvil Hakkında Yeni Hükümler konuldu memurlarını | sıhhat heyetine tekrar muayene ve tahvili Mizumunu tevsik etmi- ye salâhiyetlidir. Münhal bulun- Mmaması dolayısile memurün der- hal tahvili mümkün olmazsa ken- disine hastalık izini verilecek ve mezuniyetinin cereyanı sırasında ilk açılacak mahalle tayin edile- cektir. Aksi takdirde yapılan tâ- yinlerden dolayı Deviet Şürasında iptal davası açılabilecektir. İdari sebeblerden dolayı hususi| yaziyeti haiz olduklarma İcra Ve- killeri Heyetince — karar verilen mahallere, bu mahaller dışından gönderilen memurlar 3 seneden fazla bu mahallerde kalmıya ic - bar edilemiyeceklerdir. Her me - muz, terfian tercih edilecek me- mflriyeti makul mazeret göstere- rek kabül etmemzk hakkım haiz olacaktır, SAa ö irmiine Bursa'da Askeri Liselilerin Spor Faaliyetleri bakalarını — dikkat ve heyecanla seyretmişlerdir Futbolda Kuleli çok üstün bi - rer oyunla Bursa lisesini 6 - 1 ve) Denizi de 6 - 2 yenerek İstanbul- doki maçların acısını cıkarmış - lardır. Bursa bölgesi monitörü Rasi - emliği altındı. yap bul " larda Kuleli üç goöle mu- kabil 12 göl atarak bariz bir hâ- kimiyet göstermiştir. Hentbolde Bursalılar çok fa - vullü ve sert oynamışlardır. Bil- hassa müdafaasının kasdi ve lü - zumsuz favulleri oyunun zevkini kaçırmıştır. Birer rağbi — maçını andıran Maltepe - Bursa karşılaş- mavı da bilhassa çok sert olmuştur. Bursa hücum hattında Sabahad- din, Melih, Şevket gibi çok çevik ve gayretli çocukların. devamlı ve fedakâr çalışması da Bursanın, bir ikincilik kazanmasına çok yar- | dmı olmuştur. Askeri liseliler arasında boks ve güreş müsabakalaı da martın ilk haftasında İstanbulda icra o- Tunacaktır. Zehirligaz Tehlikesi Halkımıza zehirli gaz tchlikesin- den karunma usüllerini öğretmek ve bu tehlikeyi anlatınak üzere Sıhhat ve İçtimai Muavenet Ve- kâleti renkli duvar alişleri bas - tırmağı kararlaştırmıştır. Bunlardan ilk parti olarak 27 bin nüshasının basılmasma başla- içini çekerek, gözlerini uvuştu'- ; rarak Cânânla konuşmağa haş - ladı; — Çocuğum, nerelisin sen? Cünân, serbest ve kırıta, kırıta cevab verdi: — Adalı... — Yeni mi geldin İstanbula? — Evet efendim. — Yalnız mı geldin? — Bvet... — Nasıl korkmadan gelebildin buraya kadar?.. — Bir tanıdık Rum gemicisi ge- tirdi... — Adada kimsen yor mu? — Hayıt; anam da, babam da öldü. Ben yalnız kaldım... İşte; bu-| Taya kadar geldim... Esirci hanım, kâhyanın sorula- tından korkuyordu. Misira gelir misin diye yanılıp da bir şey so- Tarsa kız belki büsbütün aksi ce- Vab vererek İş altüst olabilirdi? Bereket versin kâhya bu taraf-| B a T;amvay Ve Tünel İşcilerin Hakları — Zayi Olacak mı ? 'Tramvay ve Tüncl şirketlerinin devir ve teslim işi ile meşgul o- dan heyet dün de şirketlerin Met- ro hanı yanındaki merkezinde ça- lışmıştır. Heyet azaları ayrıca şirketle « rin bütün depo ve atelyelerindeki demirbaş adedini de ince bir dik- katle tesbit etmektedirler. Tramvay — şirketinle — <taavün sandığı» nda birikmiş paraları ©- lan amele ve müstahdemlerle bi- | Jetçi ve vatmanlar; senelerdenbe- | ri bir türlü kendilerine iâde © mıyan haklarının - verilmesi için Nafıa Vekâletinin - imzadan ev- vel - şirket nezdinde kat'i teşeb - büste bulunmasını rica etmiş - lerdir. Tramvay işçilerinin bu hakları-| nin ziyaına meydan verilmiyerek istihkaklarının taksim — edileceği kuvvetle ümid olunmaktadır. ——— Türkiye - İran Transit Yolu Son Kısmında Sür'atle Bitiri'mesine Çalışılıyor Türkiye - İran ticari münase - | batının inkişafında iransit mua- melâtının artmasında büyük bir | rol oymyan yeni Trabzon -» İran yolünun sön kısmının inşasına da) pek yakında başlanılacaktır | — “Halen bu yölün 590 kilemetrosu tamamen ikmal olunmuş ve S1 ki- lometroluk bu son kısım kalmiş- tır. e Gerçi bu kısım üzerinde de her türlü seyrüsefer kabil olmakta ise Ge yeni faaliyetle burası da modern bir tarzda yapılacaktır. Naha Vekâleti son 51 kilomet- zelik kasmının plünaa hazırlamış olu. havalar müsaid gitmeğe baş- layınca derhal faaliyete geçile - | cek ve sür'atle- bitirilecektir. —— Ünüversite — Talebelerine Yaptırılacak — Tercümeler Üniversite talebelerinden iyi li- san bilenlere bazı eserler tercü- me ettirileceğini yazmıştık. Üni- versite Rektörlüğünün talebeler arasında bu hususta yaptığı te - şebbüs büyük bir alâka ile kar- şılanmıştır. Eser tercüme etmek üzere mü- | teaddid talebeler müracaat etmiş- tir. Müracaatçıların çokluğu kar- şısında bunların imtihanı grup - lara taksim süretile yapılmakta - ır, Son grupun imtihanı da 8 şu- bat çarşamba günü icra oluna « caktır Bu imtihanlarda kazanan tale- belere peyderpey yevmi eserler tercüme ettirilecektir. nılmıştır. Yeni alişler; şehir, ka- saba ve köylere tevzi olunarak her tarafa yapıştırılacaktır. ları karıştırmadı. Kâhya, biraz dü cariye'ile ko- | nuştu. Artık konuşulacak ve kızları da- ha ziyade karşısında oyahyacak bir şey kalmamıştı. Esirciye dönerek: — Teşekkür ederim. Zahmet et- tiler... Emir buyurursanız isti - Tahat etsinler efendim, dedi. Kızlar yerlerine gitmişlerdi. İki- &i de salondan çıktıktan sonra, f- kır fıkır gülüyorlar ve kaynaşı- yorlardı. Cünln; cariyeye göz kırparak: — Tam buldu satın alacak kız- ları... Kim gider Mısıra. — Al benden de o kadar... Lâ Kkin, hanımefendi — bunu bildi halde neden böyle hareket ediyor| acaba? — Bilmem belki nezaket icabı olsa gerek... — Olabilir... (Devamı var) — ULA_I 1439 DEGSİ Tabiat Ma hkümu ayramın ikinci günü akşas mi idi. Saat 22 sulürini Sirkecide bir arkadaşla Taber aradığımız lokantayı ı bulduk. Bütün Sirkeci muhiti ölü gibiydi. Hem de bayram gecesi Bir tramvay bekledik. Çeyı saatte geldi. Bindik. Artık dışa Tıda yemek yemekten ümidi kes- mşitik. Evimize gidiyorduk. Şişhane yokuşundan çıka mübalâğasız söylüyorum, altı defa tramvayın cereyanı ke- sildi. On adım gidiyor, müthiş sarsıntı ile duruyorduk. Cereya- min gelmesini beklemek lâzun.. — Galatasarayda inmeğe - kar; dan tekrar bir tramvaya bindik. Bu araba da, Harbiyeye gelinciye kadar belki on defa, zelzeleye tu tulmuş çürük bir ev gibi ve durdu.. Hayır, cereyan miyordu.. Bir garib fevkalâd tramvay arabasım ikidebir ettiriyordu. Bu akşam bir uğursuzluk var, diye düşünüyardam. Nihayet yolcu, arabanın içinde herkesin sabmı bozan bu garib sarsıntı v *damaların sebebini sar 1 doktör, fazla bulduğum bir lâ- übulilikle: — Efendim, vatman sa diye bir espri yumurtladı.. Sonra ilâve etti: — Havalar bozuk da efendim.. Bütün o geceki hödiselerin se- bebi idiz Havanın bozuk ve soğuk ol - ması.. Şu İstanbul kadar tabiat mah- kümu bir kasaba daha hatırlamı- yorum. Biraz soğuk, kar yuğm biraz sis, biraz yağmur şehrin gün- lük hayatını derhal değiştirebili-. Fiz imiş gibi, ondan ürküyoruz... Hayret! REŞAD FEYZİ — Birimizin Derdi — | Hepimizin Derdi Sinemalarda İzdiham Mevsim itibarile sinemali pek çek çkalabalık olmağa başlıdı. Si- memacılar da halkım göslerciği bu Tağbet ve alâkadan istifade etme- yi pekâli biliyorlar. Ancak —bu Ka Me özününde tutulması ve ica- bainın derhal hal cihetine gidilmesi gartlır, elremdir. Sinemaların, Küzumundan — ve Haddinden fazla kalabahk olma - ması ve İzdihama meydan verüi.