19 Ocak 1938 Tarihli Son Telgraf Gazetesi Sayfa 2

2-SONTELCRDE — Sabah ve Akşam Yenibirzehir yuvasımeydana çıkarıllliçtimal sulhu | YERAAME KUT FTT P-— 191İkincikânun 628 Gazeteleri Başmuharrirleri neler diyorlar ? öecmnenurem n Cumhuriyet; Hükümetin ucuzluk mücadelesi Celâ! Bayar kabinesi, Büyük Şet Atatürk'ün Kamutayı acma nutuk- larından aldığı ilhanla hazırladığı ve Büyük Millet Meclisinde efkârı umumiyoye arzettiği programın mü- him bir maddesir-i daha attbika baş- ladı. Bu da, ucuzluk mücadelesidir. Hükümet, yeni giristiği bu işde, şimdiye kadar bir almıştır. Bunların biri tesiri umumi ve bütün memlekete şamil olan faizi a- zaltma yolunda atılar adımdır. Bunun haricinde, bir de İstanbula mahsus ucuzlatma teşebbüs ve fas- liyetleri vardır ki, bunun da - tesiri yalnız İstanbula münhasır kalmıya - rak bir dereceye kadar bütün mmem- lcket üzerinde kendini gösterecektir. * Kurun * Hayatı ucuzlatmak Geçen bir kaç gün içinde Ankari- da mühim topantılar oldu. Bü top- lantılarda gıda maddelerinin ucuz - latılması hakkında esaslı - tedbirler abndı. 3 Atatürk'ün Kamutay açıhşında söy- lediği program rutku ile hükümete verdiği direktifler arasında memle- kette hayatı ucuzlatmak tavsiyesinin de belli başlı hir madde olarak ba - kunduğu henüz hatırlardadır. Onun içindir ki; Bu teşebbüsü bugün ele alan belediye değil, doğrudan doğru- y adevlet teşkilâtıdır. amnasaminen Franko: Tan : Göçmen işi için ana programı Halk Partisinin son toplantısında |Bulgaristandaki Türklerin hali konu- şulmuştur. a | Gerek verilen Malüâmat ve gerek Bulgaristandan gelen haberler şunu gösteriyor ki, Bulgaristandaki Türk- İlerin hali acıdır. Bugünkü Bulgar hükümetinin dün- İkülerden daha dostça ve insaflica hu- Jreket etmesi, davayı halletmiye el- bette kâfi değildir. Göçmen meselesinin, Kamutay'ın * kış tatili bittikten sanra büyük bir ehemmiyetle ele alınması zaten mu- karrerdir. Hiç şüphemiz yoktur ki, hükümet o zamana kadar tedkikleri. İni ilerletecek ve Kamutay'ın karşı- İsına esaslı bir programla çıkacaktır, * Son Posta Merkezi Avrupada git- tikçe büyüyen müfuz Bükreşde kabine değişmesi en bü- lyek heyecanı Çekoslovakyada yap- İmıştır. Bu sebeble yeni Hariciye Na- İzırinin ziyareti Prag'da büyük bir te- İsir brrakmıştır. Fâkat acaba Bükreşin “Küçük İtilâf'a sadakati ne kadar sü- recek? » * Aksam Başmakalesi yoktur. Harbi sür'atle bitir- miye azmetmiş (İ inci sayfadan devsm) bir halde kaçmıya başlamışlardır. Franko, harekâtına devam edecektir. Gayesi, hükümetçilere aid olup İs- panya'nın tamamile Şark sahil mın- takasına inhisar eden araziyi orta- dan bölmek, bu suretle ikiye ayrıla- cak İspanyol kuvvetlerini kolayca teslim olmıya mecbur bırakmak ve- ya olduğu yerde imbha etmektir. Franko'nun bu harekâtta ne de- receye kadar muvaffak olacağı Bi- linemezse de muhakkak olan bir şey varsa o da kendisinin İspanya me- selesini artık yakın bir atide kat'i şekilde halletmiye azmetmiş bulun- masıdır. Her şev lııcı 'TARAFIN RESMİ TEBLİĞLERİ ğ .Şı!mm. 19 (ALA.) — Resmi teb- Teruel cephesinde yeni mevziler işgal ettik. Cumhuriyetçilerin mu- kabil taarruzları aâkamete uğramış- tır. Son iki gün zarfında 12 düşman /tayyaresi düşürdük. Barcelona, 19 (A.A.) — Resmi teb- liğ: Kıt'alarımız, Teruel cephesinde A, ilerin hücumlarını geri püskürt - |müşlerdir. 1205 rakımlı tepeyi istir- İdad ettik. 4 düşman tayyaresi düşür- Idılk İki tayyare zayi ettik. Franco tayyareleri Akdeniz sahi - İlindeki şehirleri ve bilhassa dün Sa- ;goute. Benicasini ve Valanc'ı bom- |bardıman etmişlerdir. Valanc'da 8 'kişı ölmüş 22 kişi yaralanmıştır. Düşünülmüş (Birtnci sahifeden devam) ÇİNDEKİ VAZİYET Lonâra, 19 (Son Telgraf) — Japon- lar, Merkezi Çine baştan başa hâkim olmak üzere Tiyençin - Pokov hat - tinda şiddetli ve mühim bir harbe girişmişler, ilk adımda Çinlileri püs- kürtmiye muvaffak olmuşlardır. Bu harekât, Japonların galebesile neti- celendiği takdirde Japonlar Çinin ce- nubuna da hâkim bir vaziyete geç- miş olacakardlır. Japonlar, Kanton'a karşı giriştik- harb ilân edilmemiş olduğundan bi- İtaraflık hakkındaki Amerika kanunu imeriyete girmiyecektir. Münasebetler kesiliyor Tokyo, 19 (A.A.) — Dış Bakanlı- Zehirciler, tutmaya gelen memur- lara silâh çekmek istediler, fakat Zehir ininde yakalanan tabancalarla esrar kabağı ve esrarlar Dün gece Emniyet Kaçakçılık Bü- |sürü ıslak tömbeki, iki tabanca ve 6 | rosu memurları Ayvansaray'ın Lon- (Jesrarkeş daha bulunmuş, eşyalar | ca denilen semtinde meşhür kaçak - İmüsadere edilmiş, kaçakçılar Emni- çılardan Çingene adile maruf Haya- İyet Direktörlüğüne getirilmiş, tah- | koruma (1 inci sayfadan devam) ni hükümete müzaheret etmiye kâ- rar vermiştir. Fakat kabinede mü- messilleri olmadığı için bu kararla- rında ne vakte kadar sadık kalacak- ları meçbuldür. Çünkü radikallerle sosyalistlerin arası müthiş surette açılmıştır. Birisi komünistlere ta- mamen muhalif olması, diğerinin ko- münist Partiyi himaye eyleme: ül zünden vukya gelen bu zıddiyet gün Reçtikçe hem daha şiddetlenmekte, hem de daha derin yaralar açacık vekayiin hudüsüne sebebiyet ver - mektedir. Her iki parti de beynelmi- lel siyasi vaziyetin çok nazik alduğu bir zamanda sırf Halk Partisi Cep- hesini yıkarak memleketin başına zerlerine almamak için tam ipi ko- paracakları sırada yeni bir formülle vaziyeti pâmuk ipliğine bağlamakta- dırlar, Bu itibarla bu halin daha u- yacaktır. Cephesine dayanarak kurmuş olup Blumun riyasetindeki sosyalistler - i bir gaile açmak mesuliyetini ü- | tinin evine bir baskın yapmışlar ve '7 esrarkeş kabakları ve tabancalarie birlikte yakalanmışlardır. Bir müddettenberi Hayatinin şek- rin bu uzak köşesinde bir zehir yu- VASI | Büroya ihbar edilmiş, 'bu mıntakaad dün öğleden sonra ter- tibat alan memurlar, evi mütemacdi bir tarassut altında bulundurmuşlar- 'dır. Gün karardıklan sonra biret iki- şer zehircilerin buraya damladıkları görülmüş, biraz sonra da evin harab kaplamalarından, — pencerelerinden, kapılarından mavi dumanların taş- makta olduğu görülmüştür. Bunun üzerine evi her tarafından saran memurlar, kapıyı zorlıyarak içeri girmişler, bir kısmı kaçışmıya Uuğraşan zehircilerin Mümanaatile karşılaşmışlardır. * Zehir yuvasının sahibi Hayati, e- lindeki beşli bir tabancayı memur- lara çevirerek ateş etmek istemiş, fa- kat memurların atikliği şeririn bu hareketine meydan — verdirmemiş, Hayati tabancasile birlikte yakalan- mıştır. İçerf'odada bir etrar nargilesi, bir aN m aNNi aAi NL Hime aNi Na dNN Maamuranun Ulu Önderimizin Dünkü Tedkikleri (Linci sayfadan devam) rın şehrimizi — şereflendirmeleri beklenmektedir. DOĞRU YALOVAYA GİDECEKLER Büyük Şef, bu kere husust trer- Jerile Derinceye kadar gelecekler, oradan doğruca Yalovaya şeref vereceklerdir. Bir müddet Yalo- wada iİkamet buyurduktan sonra şehrimize geleceklerdir. Otobüs fezlekesi Tetkik ediliyor | (Birine sahifeden devam) ğının salâhiyettar bir memuru gaze- tecilere yaptığı beyanatta, Alman |kinda bitirilecektir. Büyük elçisinin akim kalan tavas - | ©. DÜNKÜ DAVALAR Z obüs meselesi hakka sutunu minnettarlıkla anmış ve bu | 1Ş Ve Dü NL lardan üç tanesi daha dün Bi- hususta tafsilât verdikten sonra Çin | / | G ga rüyel edilmiştir. Bu a- hükümetinin ne Japonya tarafından. ( 3, Cevelâ Recai Nüzket Babar igösterilen âlicenab hareketi, ne de | Ahmed Emin aleyhine açtığı davaya leri taarruza da devam etmekte iseler!Alman hükümetinin dostane jestini bakıldı. de bu cephede henüz Japönlara ümid İtakdir etmediğini ve hiç bir samimi verici bir vaziyet yoktur. Japonyanın en mühim siyast bede- fi, şimdi Mareşal Şan-Kay-Şek'in nü- fuzunu kırmak, Pekin'de kuruları hü- kümeti bütün Çin'e hâkim kılacak | Münasebetlerini bir hale sokmaktır. Bunun için de |den tedbirleri almıya mecburdur. Japon siyasi ve askeri makamları ye- | Demişti ni tedbirler almaktadır. ÇİN'İN MUKAVEMETİ KIRILAMAMIŞ Berlin, 19 (A.A.) — Azya mesele- leri hakkındaki neşriyatı ile maruf olan «Uzak Şark Mecmuası>, Japon Ablukasının Çinin iktısadi mukave- metini kırmamış olduğunu şüşahede etmektedir. Ahmed Emin Yalman'ın Recai Ba- cevab da vermediğini kaydederek: — İban aleyhine bir cürüm tasnli davası Bu şartlar içinde, Japon Hüküme- |açtığı müddelumumi tarafından mah- ti, bundan böyle Çin hükümetile |ktemeye bildirildi. Her iki taraf da- $ vaların tevhidini istedi, mahkeme ta- KeRtağe Ve iaaee İ a tir. Sonra Sabur Sami - Yalman davasına bakıldı. Sabur Ga- meeneİrni tarafından açılan bütün davala- rın birleştirilmesi için mahkeme baş- ka güne bırakılmıştır. Daha sonra yine Recai Baban ta- rafından Yalman aleyhine açıları di- Bursada Yahudiler Gizli mektepler Kurmuşlar gö ra AM Bursa'da, üç Yahudi ailesinin ev- |ligatıma rağmen neşriyata devam e- lerini gizli bir meketb haline soktuk- |dilip edilmediği noktaları araştırıl. kikata başlanmıştır. Beyoğlu chietinde aramalar ya - pan memurlar, börekçi Panayot is- minde birisinin seyyar eroin satıcı. lığı ettiğini öğrenmişler, dün bunu bir kahvede çevirip aramak istemiş- lerdir. Panayot, birdenbire elindeki bö- rek tablasını bırakıp Tarlabaşı cad. desine doğru kaçmıya başlamış, bu sırada da cebindeki eroin paketle - rini ağzına atıp yutmıya teşebbüs etmiştir. Memurlar, bu yaman kaçakçıyı tutmuşlar, yutmasına meydan ver- meden erovinlerile birlikte tutup Em- niyet Direktörlüğüne getirmişler - dir. ASILSIZ BİR HABER Dünkü sabah gazetelerinden bi - | rinde Kadıköyünde Yeldeğirmenin- de bir zehir imalâthanesi ve asri bir tekke yakalandığı hakkında bir ha- vadis çıkmıştı. ; ı Kaçakçılık Bürosu, böyle bir hâ- disenin tamamen hayali olduğunu, 'yakalanmış imalâthane ve asri tekke olmadığını haber vermektedir. aa Ler HMA NM NN ae mnmAn Humamemlin nnn 'Romanyada 'Meclis resmen |Feshedildi Bertlin, 19 (Son Telgraf) — Dün de bildirdiğim veçhile Ramanya'da ye- İni meelis feshedilmiş, bu husustaki (emirname, Kratm da tasdikına ikti- İyan etmiştir. Yalnız Intihab şubatta İdeğil martın ikisinde yapılacaktır. Bunun da tek sebebi hükümetin memleketin içinde yapmıya mecbur olduğu temizlik ile faşizm esâsına müstenid yeni idarenin kuruluşunun ikmal edilmesi içindir. Başvekil Go- ga, bu hususta mühim tedbirler al- makta, tedrici fakat sistematik bir dir. MÜFRİT GAZETELER YİNE ÇIKIYOR Bükreş, 19 (A.A) — Bundan bir kaç sene evvel kapanmış olan f rif sağcı İki gazete Cisüdooru! ve Cu vantul yakmda tekrar çıkmıya baş- Jıyacaktır. sına suikasd mı yapılıyor Deniz makamları yeni | Hâdiseler etrafında | Tahkikat yapıyor Londra, 19 (A.A.) — Star gazete- ginin yazdığına göre Portsmout'da son zamanlarda müşahede edilen ve .sabotaj hareketleri olması muhtemel bulunan bazı hâdiseler hakkında de- niz makamatı tahkikat açmışlardır. Malüm olduğu üzere geçenlerde Bir- İmingham ve Çeuvenn Elizabetl zırh- hlarında şüpheli yangınlar çıkmış- İNGİLTERENİN HAZIRLIĞI — İları anlaşılmış, yapılan araştırmada |dı. Neticede bu davanım da diğerle- |tyr, Londra, 19 (A.A.) — Zannedildiği- talebeler karyolaların altından, do- 'rile birleştirilmesine karar verilerek İmahkeme ayın 25 ine bırakılmıştır. * İrlândanın ikiye ayrılması ihti- çalışma İle gayeye doğru gitmekte- | den gayri bu cepheye dahil diğer sol partilerden de mühim unsurları ka- binesine almış, yalnız sosyulistlerin müzaheretini temin için eski Mali- iye Nazırı Böne'yi devlet nazırı ola- rak kabinede alıkoymuş. Fakat Ma- liyeye onların da haş görebileceği diğer bir simayı, Marşando'yu, ge- tirmiştir. Yeni kabine bu cuma Meclisin hü- zuruna çıkacaktır. 'YENİ KÂBİNE VE LONDRA Londra, 19 (Son 'Telgrat) — Fran- sız kabinesinin yine Şotan'ın riya- setinde olmak üzere kurulması ve Fransa'da siyasi buhranm nihayet bulması bura siyasi mehafilinde memnimiyet uyandırmıştır. Alâkadar bazı mehafilde buhranın Leon Blum ve komünistlerin gale- besile neticelenmemesi Avrupa sulhü için bir kazanç teâlkki edilmektedir. Çünkü bu sayede vaktile Londra'da Şotan - Delbos - Çemberlayn - Eden arasında vaki anlaşma dairesinde ça- hışma ve iş birliğine devam edilebi- leceği gibi yine Londra'da verilen kararlar mucibince Almanya ile Fransa arasında bir yakınlaşma te- İ götürülebilmesi imkânı hasıl ola - caktı Diğer taraftan-söylenildiğine göre, esasen Şotan kabimesi sırf Fransa ile Almanya arasındaki yakınlaşma- 'ya mani olmak üzere Moskovanın te- sirile komünistler tarafından düşü- rülmüş idi, fakat bu sukut ile hasıl olan siyast buhrandan ne Moskova, ne de Fransız komünistleri bekle - dikleri neticeleri elde edememişler ve bu siyasi mücadeleden mağlüb çıkmışlardır. YENİ KABİNEDE BULUNANLAR Paris, 19 (Son Telgraf) — Yeni ka- İbinede Başvekil muavinliğini Villi (Müdafaa nazırlığile beraber radikal- lerin Lideri Daladye deruhde etmiş | mnt için atılan adımların daha ileri | ” İriye'da ibka edilmiş, Dahiliyeye Ahk © ber Saro, Maliyeye Marşando, Dev- Vet Bakanlıklarına Bone ve Prosard | |getirilmiştir. Şotan Hava, Harbiye ve Bahriye Nezaretlerinde mühim islâhat vücü- Jae getirmiye karar vermiştir. Bu hus İ:vu.xu mühim bir proje hazırlanmak- — jtadır. Yeni kabinenin programına gelin- ce,; memlekette -içtimat Sülhiü tesis otmek, ârayi, âmme ile ğ prensiblere riayet etmek, kınmayı temin eylemek 'cümle ile hulâsa etmek mümk | YENİ BAŞVEKİLİN BEYANATI | Paris, 19 (AA) — B. Chantempti Elize'ye gitlmeden önce, gazeteci- a toplıyarak şu bes yanatı yapmıştı! ; Bu uzun ve narik buhrana nihayet İvermiye muvaffak olduğumdan d0- İzun zaman idamesi mümkün olamı- (layı bahtiyarım. Azasını cumhur baş” kanına takdim etmek üzöre olduğum ükümet, islâhata ve sösyal adalete lolduğu kadar sivil barışa ve emniye- İte de susamış olan bir memleketit d ve imtizarlarımı yerine getirmi- ye çahşacaktır. Diğer taraftan dostum Daladier ili birlikte, milli müdafaa nazırların! — birbirine bağlaması icabeden mün3- | İsebetlerin tekrar örganize. edilmesi * Jicin çıkan fırsattan istifadeye karat Iverdim. Bu reformu kolaylaştırmak —| Tiçin, arkadaşlarım Cot ve Campinedli İbakanlıklarını biraktılar ve tabii olat İrak kendilerinden başka bakanlıkla-” | İrm idaresini kabul etmelerini ricü © çetim, | Bu muhtölif değişikliklerden san- İza, kabinenin kuvvetli bir surettt 'teşekkül ettiğini süyliyebilirim. Mes kanizma bazırdır ve saği Şi di çalışmıya koyulacağım ve bütül |vatandaşlarıma aziz yurdumuzun yi İniz bizim sakin arzu ve irademiz€ ö intibat ve sosyal müsalemet hislerik mize bağlı bulunan istikbaline derifi —| inamımı bildirmek isterim. ü YENİ KABİNE VE GAZETELER. | Paris, 19 (A-A.) — Gazeteler, büt tün tefsiratlarımı Chautempa kabir nesine tahsis ediyorlar. t Epogue gazetesinde de Kirillis yat izıyor: “Hükümetle iyi taraflar meveud © duğu gibi bir çok kötü taraflar dâ (var, Kendisine devamlı bir eksori teminine beyhüude yere çalışılacak- tır. Kabinenin 118 radikalden ve 50 kadar cumhuriyetçi sosyalistten yekkeb olan parlâmanter esası mef” üçte birini temsil etmemekte” dir. Kabine sağ taraftan rey aram: isterse, sosyal tazyikle, umumi grev” le karşılaşacaktır. Sol taraftan Ti ararsa, hudutsuz bir şantajla karşi” laşacaktır. Kendisine, seçim refor © munu kabul ettirerek meclisi dağıt” ması fikri telkin edilmektedir. Fi kat, finansal buhranm tam İ meclis dağıtılabilir mi ve memleki üzerine harb tehlikesl dikilirken, olup Delbos Hariciyede Berttnar bahiçim kavgası içine atılabilir mi? .e . a j MAKİNEY £ VERİRKEN İn gîl_îz donanma- | Fransayı İspanyanın akibetine a | w uğratmaktan sakınmak lâzımdır | — Paris, 19 (A.A) — Henry de Kirillis, Alliance Democratigue'in dü kü toplanışi hakkında Epogue gazetesinde çu İzahatı vermektedir: Paul Reynaud'un, bütün gayreti barbin pek yakın olduğuna ve Frâ”l sızları barıştırırak için yüksek bir gavret sârfı luzümuna dayanmaktıd Reynaud memleketini harbden korumak ve onu İspanyanın ııııbel uğramaktan kurtarmak isliyor. İstihbaratı ve delilleri o kadar deri” intiba hasıl etti ki, Flandin bu intibar tahfife boş yere çalıştı. Bu fevk&) de dönüş, bugün bir taraftan komünizm dehşeti, diğer taraftan yurdu ? bancı istilâ kolladığı hakkındaki derin hissi arasında ikiye bölünmüş ? Fransızlardan bir çoğunun içinde çırpındığı şuur buhranının en ma' bir 'esidr. Panl Reynaud'un cüretkârane hattı hareketile Louis rin'in ve diğerlerinin daba az cüretkârane olan hattı hareketleri pek kında büyük değişiklikler vuku bulacağını haber vetmektedir. aü Döyük deleiti de g> rlar ; Elçiler de 92 iyorlar| Yeni altın — Kararnamesi Jayısile Ankara'daki elçilerden çoğu şehrimize gelmiye başlamışlardır ae Tatbik ediliyo! Altın ticaretinin memleket d? | Elçiler, Hariciye Vekülmiz Cenev- re'den Ankara'ya dününeiye kadar burüda kalacaklanıış linde yalnız Maliye Vekâletince f sün bulunacak bankalar tarai” yapılabileceği ve kuyumcularlâ Van Zeeland tekrar çilerin ihtiyaçları olan altını ta serbest olacakları, hurda balif Londrrva gidecek Londra, 19 (A AY — Van Zeelan- | ne göre, Londra, Hongkong'daki İn- İlabların içinden çıkartılarak cürmü- giliz makamlarına müteyakkız ve her |meşhud yapılmış ve suçlular mahke- | ihtimale kargı hazır bulunmaları hak- | meye verilmişlerdir. | kında talimat göndermiştir. n . — AMERİKA VE JAPONYA Waşington, 19 (A.A.) — Çin ve Ja- pon Sefirlerinin geri çağırılması ile Jet İ a gö e aR l e M e L n İdın 2 şubatta Londraya gemesi bek- or. Van Zeeland Londradaki er- nebi matbuat cemiyetinin vereceği ziyafelte hazır bulunacaktır. Eski Belcika Başvekili yakında Areşrrdilıw-k olan ekanomik raporu e İmali bertaraf edilmiştir. İrlanda ile *& İstinye Dok Şirketi, dün toplan- |İngiltere arasında müzakerelere de- | mış, tasfiye kararı vermiştir. vam edilmektedir. * Orduda İşe yaramıyan hayvan- | & Nevyork rasudhanesi, güneşten lüye |beş defa büyük yeni bir yıldız keş- fetmiştir. ki altının alım ve satımının & bolunduğu hakkında yeni bir K, name meriyet mevkiine . nn gae saşser eai ee *& Kaza dispanser hekimlerinin köylüleri sıhhi bakımlardan tenvir 'ların ucuz fiatla ve taksitle kö Jerine karar verilmiştir. İdağıtılmasına karar verilmiştir. ticelerine dair izahat veri Bi