14 Kasım 1942 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 7

14 İkineimmi .SON POSTA Sayfa 7 ö Rui TİYATRO piyesi Yazan: Nusret Safa Coşkun Şehir dram tiyatrosunda oy- Banmakta olen , Nuh» piyesi, mü ellifi hesabına, bir çoklarına du. dak büktürdü. Piyeste bazı hu- susiyetler tevebhüm (edenler; «Nuhw un boş bir krsnak oldu- ğunu gördüler. Andre Obey'in, Fransada ve İngilterede büyükçe hareketler yaratmış olan bu es&. rini acaba biz mi anlıyamadık. Bir muharrir, bu piyes münase- betile «Şehir tiyatrosunda papas havası esiyor!» dedi, dostum U- lunay tenkidinde, eserde pek di- şe dokunur bir şeyler bulamadı. ğını söyledi. Ben de, «Nuh» un pek ahım şahım bir eser olmadı-! ğını İleri sürdüm. Yalmz, tenkid diye, dalma yazısına bir buçuk sütun frenk ismi ve frenkçe eser sıralayan ve yazısını daima «bü. tün artistler birbirlerile yarış e- dercesine vazifelerini yaptılar hükmile bitiren ,bir muharrir müstesna, herkes «Nuh» u ya van, müellifi zayıf buldu. Halbu- ki, Avrdpanın meşhur sahne oto- riteleri, bu piyesi fevkalâde be. geniyor, manalı buluyorlar..mıs! Garib bir şey amma, insanın aklı söyle bir istifhnmn çengeline ta- kılıyor: «— Acaba di huna nüfuz edemedik mi?» Ti. yatro tenkidleri yazan bir mu harrir haysiyetile, böyle bir suale pabuç bırakmak şüphesiz isime gelmez. Fakat, bunu cevsblan- dırmağı ür aklıma ese rin mütercimi geldi, «Nuh. üze, rinde aylarca çalışan, piyesin at- mosferine girmesi, ruhunu kay: raması icab eden Mübeccel Ya. rar, acaba eserin bir seye yara- inde midir? Bi leyh, bir münekkid gibi değil de, sapsade bit gazeteci olarak fik- ki: — Siz «Nuh» tan ne anladı. niz? Muharrir hakikaten bazıla- rının iddia ettiği şekilde, bize, bizim anladığımızdan çok fazla şeyler mi söylüyor? Eser, müterciminin mütaleası- hi aynen yazıyorum: — Nuh piyesi, Kitabı Mukad. desin bize naklettiği meşhur Tu- fan efsnnesini yalnız tekrar et- mek gayesile yazılmış bir eser değildir. Gerek tiyatroların, ge- rek sineme filmlerinin seyircite. re şimdiye kadar o tarvda tablo- lar göstermiş olduğunu hepimiz biliriz. Müellif, suların feyezanı Yya- nında, onlardan daha ehemmi. yetli ve daha derin bir ruh tufa- nı olduğunu anlatmak istiyor, Nuh ve teknesini vesile ederek tabiatin ezeli coşkunluğu karşı- sında birçok hakikatler söylüyor. Ma ilam içinde ve a Tüm bilmez bir sembol olmukta- dır. Ve bundan, her ferdin öm- ründe nice tufanlar kopar ve da- ima kopacaktır manasını anlıyo. Tuz, Ufak bir aile reisinden, böyük işler başaran bir varlığa kadar herke hayatın amansız kasırga- larına hedef olmaktan kendini kurtaramaz. Bu gibi boralar bü- tün sakat omevcudiyetleri yere sererken, müstesna o yaradılışla” rın iradesini, tahammülünü, ken- dilerine has olan kuvvetlerini rTamaz. Bilâkis başlarını büsbü: tün yükseltir ve onları daima dimdik tutar, Zayıf ve ancak peyk olabilen; insanların büyük adam karsısın- daki vaziyetleri, evvelâ. hayret ve süpheyle başlıyan bir tered- düd, sonra hürmet ve tekâbu, ni- bayet nankörlülk ve kayıdazlığa kadar varan bir ruhi halettir. Müellifin bu uazariyesi piye- teki tezin esasıdır. Bütün Nuh hikâyesi, Kitab: Mukaddeste birkaç sütunu geç. mez. Bu hikâye, dünya sergüzeş- tini anlatan din kitablarının bahsettiği yaradılış macerasında mütesanid bir kül halinde durur. Efsanenin gizlediği zenginlik, halk muhayyilesina büyük bir keşayiş vermiştir. Andr& Öbey, hafızamızda ge- misile, kafilesile uyuyan Nuhu, nübüvvetin an'anevi okadrosun: dan çekip alıyor ve onu yelmı insan olarak gözlerimizin önüne koyuyor. Eski feylesof ve edible- rin romantiğue Madesine, üslöb rini sormağı tercih ettim. Dedim — Şeşnisine, yeni ve taze bir ifade tarzı veriyor. — Müellif, piyesin bir yerin de (pan) gibi (fren) gibi yeni! kelimeler kullanmıştır niçin? — Bunun sebebi dünü, ki günü bilmemesi değil, bi tamamile bür ve genç bir san'a-| tın serbest ve atlet dilile konuş”! mak istemesidir. | — Nuhun gözlüğüne ne dersi- niz? -— Bir aralık Nuhun gözünde gözlüğe rastlıyoruz. Lâkin sun'at İkârnn bu hareketi, tufan kahrı manının o göri ü kolayları mak için değil, belki bizim gö- ir. Zi- ra yukarıda da dediğim gibi Nuh, insan hayatının bir timsali ola. nk karşımıza çıkıyor. Arzumuz seyircilerin, sahnede bu timsali, hakiki çerçevesi için- de bulmaları ve onun h'ç vasıtı wz bize yaklaşmıs olduğunu. Mâsa yeni asr şairinin oruhile gençleştiğini görmeleridir. Nuh piyesi 1930 da ilk defa olarak Compagnie des Guinzes tarafın- dan, Jacgues Copeau'nun idare ettiği Vicux Colombier tiyatro» sunda oynanmıştır, O tarihte çı. kan tiyatro mecmuasında J, Ce- Ipeau, bu piyes hakkında yazdığı uzunca bir makalenin bir yerin- de şöyle diyer: «Bir gün, 14 Mayıs 1929 da dostum Andr4 "Obey tiyatro san'atkârı arkadaşlarım için yaz. dığım «İllusion» isimli küçük bir 5 ilini - görmek ö Li şehrine kadar gelmek zahme- tinde bulunmuştu. Piyesi ve oy- nayanları sevdi. Ren de kendisi- ne: — Onlara bir eser veriniz, dedim, «Nuh» w yazdı.» Bu piyes uzun müddet Vicux oynanmış ve çek iştir. 1940 da «Comedie Françai * geçmiş, muvaffakı. yet kazanmış, Lond-n ve Ameri- Ep İzümüzü açmak maksadil! kada da uzun müddet oysan- Jmaştır. Mütertimin, eter hakkmda söyledikleri şüphesiz yabana a. tılamaz. Amma, sayın Mübecesl Yararın müsamabasına (o sğına- rak, söylemek isterim ki.. Hayır, pardon ben bu röportayı, esere! alif rey vermis olanlardan biri wfatile değil, bir rüportacı| olarak yaptim. Binaenaleyh va. zifem, sadece söylenilenleri kay: detmek, hiçbir mütalca ekleme- mektir. RADYO CUMARTESİ, 14/11/1942 7,30: Bast ayan, 7.32: Vücutumuzu Galaştıralımı, 740: Ajans haberleri, 755: Senfonik program (PL), 1830: Santa, yarn, 1333: Türkçe piâklar, 1245; A, jans haberleri, 14: Riyaseticimhar ban. dosu, 14,30: Ankara sonbahar at koşu. arın buhmelnleri, 1440: Temeli: «Se Patavatzın yapliğimi dolru O buluyor musunuzte 1530; Riyasetldümhur Fİ, İ isemanik arkesirası koneszinin Devlet İ Kanservafınırı salonlarından makleri meş, Ti, 18: Saad ayarı, 18,88: Radyo dane orkoslrnsı » ler öliden programı, 1845: Radro çocuk klibi, 1910: Saat ayar ve ajans haberleri, 19,45; Serbesi | 19 daki, 19.55: Pami heyeti, 20,15: Radyo gazetesi, 2045: Şarkalar, 21: (Kendimi, şi tanıyalım), 2115: Binleyiei istekleri, 31,453 OMeslekler konuşuyor! 29: Rad, yo salon orkertram, SÜl: Sami ayan, İ ajana haberleri ve bormlur. Nusret Suta Coskun Yerebatan, Çat İSTANBUL Abone bedeli peşindir. Adres değiştirimet 25 kuruştur. Cevab için mektublara 10 kuruşluk Pul ilâvesi lzımdır. Milli Şefin son - ve Karı ihtarı (Baş taratı 1 inci sayfada) Bu miileti, herkesten ve hepi. şüphesi olmayan Milli Şef, ferd- le millet arasında bu an'aneye uymayan her türlü ayzılık tema. yülü karşında çok asil bir acı ve gazab duymakta ve bunu bü- t ubile ve sesinin bütün le millete bildümektedir. Hiç süphe yoktur ki'ubaydan gelen huya gidecek» ve sel gidip kum kalacaktır. Fakat değil bu- günkü gibi dünya yangısımın or- asında en sükünetli sulh devir. lerinde dahi mi şetebilecek telâkkilere, düşkünlüklerine yer ve imkân verilmiyecektir, Fakat bi: an için | farzedelim ki bir zümre millet rından büyük servetler yapma. | ya ve halkı müthiş bir geçim zorluğuna düçar etmeye muvaf- fak olsunlar. Bu adamlar o mu-| azzam servetlerile cidden n£x'ud ve müreffeh olabilecekler mi? Ne mümkün, Memleketin daha) evvelki» buhran ve sıkıntı devir-| lerinde de böyle bir zümre türe.| mişti. Bugün © servetlerin yerin- | e yeller esmekte, kendileri ve.| ya evlâdları acı bir yuksulluk i-| ginde kıvranmaktadırlar, fakat biz gene bir an için kabul edelim ki bu zümre servetlerini muha- fazaya da muvaffak olsunlar. Fakat bozdukları içlimai niza mın aksaklıkları ve umum sefa. letin serpintileri içinde O hangi huzur ve sükünu bekiiyebilirler? Görülüyor ki nasil muhakeme edersek edelim dalına ayni neti- ceye varıyoruz: Ferdin hakiki! sandeti ve refahı ancak ve ancak| mes'ud ve müreffeh bir camia içinde mümkündür. Türk milliyetçiliğinin bütün diğer nasyonalizmden farklı ol duğu bir nokta vardır: Türk milliyetçiliği ezeldenberi içtimai tendeneler taşır. Bizim milliyet- çiliğimiz, kütlelerin sefaleti ve; inde asla tatminini bulamaz. İçtimai sefaletic mica- dele en baş hedefimizdir. Asil zengini, «(ıkara ba- bası» tipidir. Hakiki Türk, zen. ginliği acı ve yoksulluk dindir mek için ister. Biz şuna eminiz ki bugün de bu tipte zenginlerimiz ovardır.| Bunun haricinde kalanlar «ne i.| düğü belli olmayan», «soyu ve sopu karışıku bir zümredir. İşte Milli Şef bu zümrenin yüzüme! bir şamar şaklar gibi saklayan) hitabelerile en temiz Türk an'a» nelerine (o dönülmesini İstiyor. Çünkü Türkü büyük ve kudretli yapsin bu an'anedir. Memleketi harici o maceralar- dan korumak için bötün şahsi- yetini ortaya atan Milli Şef, da. hili bir çözülüşe asla müsaade e demezdi. Şahıslarının ve başları. nın kaygısına düşerek milleti ik- tsaden istismara ve sefalete dü- sürmeye çalışanlara son ve kat'i Şüphe etmiyoruz ki bunu Kil yat takib edecektir. Türk milleti bunu istiyor ve bekliyor. — LL kif Yeni neşriyat Maarif Vekileti tarafından neşredilen klâsik eserler serisinden uşağıda isimleri yazılı $ eser daha salışa çikacilmişiir. Bu kaşeli bötebiar; okuyucularımıza tavsiye ederiz, Yazanın adı Kitabın adı Descartes Melafisk düşünceler Kpiktetes Düşünceler ve soh - bezer ECA va Deri » Derek 2 Solresin müdafzası , #dmoni Rastand Oytone de Herçetae Marcel Proost Bwann'larm sem'in » den Mevlâna Memevt x * BAYACILIK YE SPOR — 29 Birin, eMleşrin sayası çıkmışiir. İçinde hava, siliğa akl gürel resimler ve yarılar var, dr, Tavsiye ederiz. MİLLET — Bu ilim, fikir ve san'at mecmusinm İzinelleşrim sayısı cikmis, fir. İçinde herkesi alâkadar eden yarı, ar ve şiirler vardr, DİL BAMİSLİERİ $ — Dekter Tah. «in Rangooğlu tarafından yazılan bu kıymetli eseri okuyucularımıza tavsiye öderiz. Fintı 50 karuşbar, İLK ÖĞRETİM — Bu öğretmen ve eğitmen gezeleminin 15 Birinetleşrin sa, ven çkmaştir. Doktor Hafız Cemal Bulmacamız : 27 46) Banlardan 30 tanesini hallederek bir arada yolliyan okuyucuları. mızdan 80 kişiye hoşlarına * gidecek hediyeler vereceğiz. Kasa Ş b Ta Tunusa (Baş tarafı 1 inci sayfada) H ar. Fransanın hi mayesinde bulun; kete Mihver de süratle yaklaşı yor. Görünüşte hakiki olan ra - porlardan Hitlerin müttefiklere karşı koymak için Tunusa gittik- çe artan sayılarda kıtalar ve mu harebe tayyareleri gönderdiği an laşılmaktadır. Zannedildiğine gö re büyük bir kısmı havacılık mü- tehassısı olmak üzere şimdiki İ halde en aşağı 20090 Mihver as- İkeri tayyare ile Tunusa indiri 2 — Senin bakır tabağın (8ie o | miştir. Yumkers modeli tayyare -| 3 — Bir isim (3), Eski bir medeniyet Jerle daha büyük kuvvetler de (aj, İ gönderilecektir. 4 — Nota (2). Avmeiçi 13), İ S5 müttefik gemisi balırıldı 5 — Bir emir (2), Sağ el &eğil '55.| Berlin 13 (A.A.) — Mihver $ — Nemet (3), Tapakaya (8), deniz, hava kuvvetleri dün de 71 — Mesiyetin aksi (ği. İşimal Afrika sularındaki ingilız- 8 — raya haymın (8). İ Amerikan ihraç #ilolarına şiddet Simüzünn aşağıya. değe İle hücum ederek düşmam ağır| 1 — Ahsilik (6). kayıblara uğratmışlardır. iel i ) san! larımız ceman 52,000 tonilâto 3 Bir renk (3), &xdenk 1 tarımda 5 büy makliye gemi isi batırmışlardır. Bundan şi İN e GEZİ |4 vapur da haraca uğratılmıştır. | e e e İBu gemiler o kadar hasara uğra”! e mıştır ki bunlarm tamiri aylarca ea ür zamana mütevakkıftır. Bir zırhh| 5 — Müiler (5), Mekleb (4). kruvazörle iki torpido o muhbrbi © — Yağıylara (8). de harbedemiyecek kadar ağır 7 — İyike iytimam (5), hasara uğratılmıştır. 1 8 — Yas , çizme (8). Asker dolu 6 tayyare düşürüldü. —— —— ———| Kahire 13 (AA) — Resmen Fransız filosu bnde Alman askeri dolu 6 büyük , akliye uçağı denize düşürül - Tulonu terketmiyor /sünür. Hava akınları Afi ;İerkenden Tunux yeniden iki ha. vi üilefik YEMEMİŞ hücumuna uğramışlır.. Hücun eden tayyarelerin hedefini gene bildirildiğine göre, Tunus şima. (Baş tarafı 1 inci sayfada) | |* Tunus 13 (A.A) — Bü sabah “İTunus şehri civarındaki hava DMAGMULUN- yer (2), Bir emir (2), İrilrak şimal Afrikaya gelmesini meydanı teşkil etmiştir. Alman tebliği Berlin 13 (A.A.) — Resmi Amiral: o ” Fransiz şimal illihak etmesini em-İrikan ve İngiliz teb- Afrikasımda Ame. ihrnç kuvvetlerine bir İngiliz kruvazörü Fasın Atlan. ite kıyıları açığında torpille batır - Roma 13 CALÂ ) 2 Tükiye e erir. Ae tipinde / bir J— - eştir, diliri öeemii karargühini tebliği e a vi ELEDO Fransada ve Korsikada kıt'aları-| oğto hacminde üç maldiye ge - mizin hareketleri plân mucibince| iç batırilmiştir. ! devam etmektedir. Bugte körfezinde Fransız Akdeniz filotu başkomu-| yan hava teşkilleri tanı ile Towlen sahil müdafaa böL| hücumlarda 10 bin gesi komutanı Fransiz harb gemile.||, hacimde bir vapurla #ile Toulon kalesini Scnret gemisini batirmaşlardır. Bul devletlerinin. bötün hücumlarına| teşkiller ayrica 14 ticaret gemisini karşı müdafaa edeceklerine dalf| kaşara uğratmışlardır. Bunlardan resmen teminat vermiş oldukların-İ bii o kadar ağir yaralanmıştır. ki mn zel Amerikalıların Uzakdoğuda 'batırdıkları gemiler susunda emisler vermişlerdir. Vaşington 13 (A.A) — İtalyan tebliği a. Beme 13 (A A.) — Fransız filosuna mensub birkaç (gemiyi #mali Afrikaya geçirmek teşeb- büsünden suçlu birçok Fransız subaylarını Gestopo Tulonda tes etmiştir. İığı resmi tebliği: Londraya göre Amerika denizaktiları U-! (Baş tarafı 1 inci sayfada) zakdoğu sularında düşmana karşı 3 — İtalya, Fransadan istediği! yapılan bareketler sirasında aşağı” arazilerden vazgeçeceklir. 'daki neticelere varıldığını bildir -; Fransiz halkının bu sulh şartları. mektedirler: ni tasvir edeceği muhtemel gözük. Bir büyük taşıt gemisi, büyük bir 'meletedir. Söylendiğine göre Mare. petrol gemisi büyük bir yük ge - şal Petain, alınacak karar üzerinde isi, orta tonajda bir yük gemisi, hâli milereddiddir. orta tonajda bir yardımci gemi, Sa leş şi br gem kk Tevkif edilen muhlekirler / (saralei gemisi batırılımştır. Bir Malhımudpaşada manifaturacılık muhrib hasara uğratılmıştır. Ba muhribin battığı santlıyor. yapan Albert Kasuta müşterilerine ——— fazla fiatla poplin, pazen, saten sat. tığından ve fatura farkını açıktan Frankomun Razvelte cevab aldığından yakalanarak milli korun Vaşington 13 (A-A.) — Ruz- sa müddelumumiliğine ye vet, General Fra koya gönder. gs kema hora İdiği bir mesaja ç9k menmuniyet e. ve bir cevab aklığını bildir - miştir. | ey Aranıyor ai 219 — ik Üs ip» | Yunanistana buğday ilyas olu Şakir “İZ, Ottawa 13 (A.A.) — Kanada Türer bir müdüet buğdayı yüklü iki İsveç vapuru, evel — evinizden yakında Yunanistana hareket e. ayrılmış ve birda. Ü ha avdet etme, miştir. Kendisini sören ve bulan - dnğin yeri bilen vans insaniyet ma) miz aşağıdıdi decektir, » GÖZ DOKTORU * Nuri Fehmi Ayberk İgesine girme'isn, General Dün) daki öğle vakti neşredilen bahriye DAZ'-| ben söz söylüyen reis Bocnes har- Müttefikler dün girdiler kılabilir. Diğer taraftan kl büyük harb omisile bir kruvazör ve 3 muhrib gok alçaktan yapılan pike hücumla- ri esiicesinde ağir surelie basara uğratılmışlardır. Mütteiikler Tunasu girdiler mı? Londra 13 (A 4.) — Nevyork radyosu, o müttefiklerin o birçok noktalarda Tunus hududunu geç“ tiklerini bildirmektedir. Fakat pu gemiye kaybolmuş nazari ile ba bu mesele hakikınd & Göç bü y* ; Ka Amiral Dar'anın demeci Vichy 13 (A.A ) — Vichy ha- İberler ajansına Cezayirden gön. derilen bir telgraf, Darlanın Bu gün radyoda bi: demeçte bulun. duğunu bildirmektedir. Darlan bu demecinde demistir: ç uŞimali Franz Afrikasi hak .. Mareşal, serbestimin elimden alındığını zannederek 10 İkinci teşrinde, Ajman kuvvetleri f sanm işgal edi'mem.$ olen ki şöyle guen'i, Afrik, #ına tay'n etmişti. goes Cezayire dün gelmiştir. Tam bir serbesti İçinde ve fen disi ile tamamile bem fikir ola rak talebi üserinde (Afrikada Fransanın menai'inin mes'u.iyes tini deruhde etiim. Kendileri i.e şimali Fransız Afrikasının mü « dafaasını temin edeceğimi tahı min etmekte olluğun Amerikan asker? makamatı benim harcka- tımı tasvib etmiştir. Herkes yazi. fe başına. Yajasın Mareşal, ya- şasın Fransa.» General Nogwes de şunları söy Temiştir: «Buraya geldiğirı vakit, Ami ral Darlanın tam bir serbesliye malik ördü İtibaz olduğunu ğ edilecek hattı hnreket hakinde kendisile tamamile mutabık kal Binnetice, maraşalle hemfikir olarak, salâhiyetlerimi Amiral Darlana terk ve teslim ederek, emri altına girdim.» Yeni bir Fransır ordusu Londra 13 (A.A.) — Yorkuhire, Post gazetesinin askeri münekkidi bulunacaktır. Hâdiseler, bövle bir meliceyi göstermektedir. eo Afrikada askerleri olmıyan bir çok Fransiz generalleri mevcnddur. Benese göre harb son safhasına girdi Londra 13 (A.A. — Londra» hita » bin üçüncü ve son safhasına gir. miş olduğuna daw ümidini ve hattâ kat'i kariaatini izhar etmiş tir. Benese nazaran ilk safha Al- manların Rusyaya taarruzu ile neticelenmiş, ikinci safha ise bu güne kadar devam etmiştir. Be. nes sözlerine şöyle devam et - : Pek uzak olmıyan bir istikbal- de batı Avrupada başka bir cep- he açılacak, görülmedik şiddet. te yeni bir hava taarruzu, Fran- sa ile diğer işgal altmdaki mem. leketlerde yeni ve ciddi hâdise - ler olacak, ve nihayet Almanya ile İtalyanın hezimeti baş göste- recektir. — Benes sözlerine şöyle nihâyet vermiştir: İntikam istemiyorum, — adelet istiyorum. Adaleti intikamdan zi. yade istiyorum. HER ÇEŞİT KUŞELERİNİZİ İSTANBUL KLİŞEHANESİ AHKARA CAD, CAĞALOĞLU YOKUŞU-29 UCUZ, ÇABUK TEMİZ BİR ŞEKİLDE YAPAR, TAŞRA SİPAİŞLERİ SÜRATLA GÖNDERİLİR