19 Eylül 1942 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 3

Eytül | Bir Anadolu seyahatinin notları - Denizlide neler gördüm? Pazar yeri - Halk birliği - Dokumacılık - Elektrik davası - Bir mecmua ve bir kelime Yazan: Haiid Fahri Ozansoy —5— /balar, birbirlerine sürtünerek, tezgâhın arkasında bağdaş ku- D enizlinin pazarı, Perşem-| tekerlekleri koç kafası gibi bir-|rüyor ve karşıda, kavuniz peyn be günleri, istasyona ya- birlerile tokuşarak bu darlıktan'ekmek yiyen çocuğun bu 'nuvsi kan va sehrin miörliöülağeri sizük-| kartnkap ielânete' ariyorlar. Ou:| kut istirâbti Karşında © gidi ta kuruluyor. Halk, oraya, hassa öğleye kadar, orabalarla ler de selâmete kavuşuyorlar ve yahud yürüy-*-k akın e lr sepetlerini, küfelerini e- dir, ki yerlerine yerleştirmeğe çalışı- Pazar yeri, bir tek sokak de.İyorlar. Bu ameliye kim bilir gün-| buluyorlar ve her muayyen me- ğildir. Dar, tozlu ve kaldırımları de böyle kaç defn tekrar edil) safede İki üç iplikle beyazların bozuk birçok sokaklar, sağdan mektedir? arasına kırmızı çizgileri öyle şağ- sola birbirine yol vererek, insan| Sokaklar nasıl insanlar ve ber madan çekiyorlar ki Otakdirden sesleri ve zerzevat, kavun kar:|çeşid yiyecek madde! dolu kendimizi alamayoruz. Ya iplik- puz yüklü arabalarm gıcıttıları|ise, etrafındaki irili ufaklı dük- leri elindeki tahta ile sıkıştır içinde uğuldaya uğuldaya açılı-| kânlar, kahveler ve hattâ büyü: ması ne muttarid, fakat ne tatlı yor. Bu sokaklara girmeden geç-| cek nalbur ve kumaş mağuzaları bir-ahenk! Bembeyaz bir toz ta- tiğimiz meydanda, (o kahveler,|da öyle doludur. Arkası önden bakası, dökuma tezgâhınm al- berberler ve yol üstünde halk | yarım bir bölme ile ve uzun bir tında toprağı ; kaplamıştır. Bu masalları ve halılar satan sey:|sedle ayrılmış bir dükkânın ka-| tabaka gittikçe kalınlaşıyor. Tez- yar satıcılar ver. Bir halıcı, kal-| pısında şu levha var: Halk Bir.) gâh sahibi anlatıyor: dırımın bir köşesine serdiği sec- liği. Burada yerlilere, diğer dilk-| — Zemin mutlaka nemli ol- cadelerin yanına kücük bir yer kânlar malıdır. Yoksa bu toz ciğerlere iskem'esi ve iskemlenin üstüne cak herkesin kat'i ih -| fena tesir eder. Ancak rütubet bir gramafon kondurmuş, güzel re dağıtılmış kupon! bunların havaya Odağlmasına bir beli türküsü çalıyor. O nok-| satılıyor. Kapının önü, sıraları -) mâni olur.u ve ben ünüyo- lada pazar keyfi sabah keyfi ile'nı bekliyen kadınlar ve o çocuk-|rum: Ya Rütubet? Acaba bu ma- tamamlanmaktadır. larla bayram yerinde bir salın-| zarratı da tahdid edecek bir ça- Sok-kların birinde sik ve koy- cak önü g'bi... Yüzlerde neş'e ve're bulunamaz mı? naşan bir kalabalık.. iki araba, gözlerde saadet okunuyor, Nasıl | Bütün Denizli (o vilâyetinde, biri kavun, öteki deri yüklü, kar- okunmasın ki, karşıdaki sağlı köyler de dahil olarak, kırk bin sılaşmışlar, o geçemiyorlar. OZa- sollu tavann kadar yükselen raf tezgâh işlediğini buraya sevinçle yallı bir köylü kadın, beygirlerin larda renk renk basmalar kandil kaydederim. Hep böyle küçük ayakları altında çiğnenmesin di- ışıkları gibi şenlikle parlamak. veya büyük atelyelerde değil, ye, domates ve arınud sepetleri:| tadır. ,, | evlerde ve köylerde de bez ve ni iki elile kavramış, nereye; du-! | İçinde iki kumaş tezgâhı ile, kumaş odoküyorlar. K Bankadan varın tarafına (o sürükleyece| tavanından çile haline konulmuş| tezgâh sahiblerine, bir topu 36- ğini bilemeyor. Çünkü, arabalar| iplik kümeleri sarkan ve bir ta-|kiz liradan iplik verilmektedir. tam onun önünde çatışmışlardır.|rafında yığın yığın dokunmuş|Bu da, ancak, dokumacılık koo- Sokağın içindeki diğer köylüler bezler bulunan, loş ve emini top-| veratifine dahil olan dokumacı arabadakilere haykuıyorlar: rak bir dükkâna giriyoruz. Bu- lara verilir. Kooperatife dahil — Sen geriye çek! İrada bez dokuyorlar, o Tezgâhı olmayanlara bankadan iplik ve- — Sen al bu yana beygirleri! işleten, iki işçisinden büyüğüne |vilmez. Bunlar ipliği hariçten ve Ne ise, iki arabanı yanlarında |- diğeri bir çocuktur - ricamız/topunu (45) liradan tedarik ©- ki küfeler, sepetler uzaklaştırılı- | üstüne bizi göstererek; derler ve hemen hemen koopera- yor, bir kısmı sokağın başına,, — Haydi, diyor, doku da bey: daha geniş tarafına götürülüyor|ler görsün! : mallarını satarlar, ve bu suretle iki yanı açılan ara“! İşci hemen potinlerini çikarıpl Bütün attığı iplikler sağdan soldan ö sekiz koope- larla boraber, sokaktaki köylü-| yalniz kendi tezgihinda kendisi! çalışıyor. Elinin altında mekiğin le bir süratle gelerek (yerlerini; | fazla miktarda tele iki SON POSTA ae m mm em Sayfa 3/" ratifin mevcud bulunduğunu öğ- rendim. Fakat son zamanda, Fi- caret Vekili Behcet Uz tarafın- dan küşad resmi yapılan Koope- ratifler Birliği ile vilâyetin bu mühim varidat memba deha farla genişleyecektir. Bu birlik sayesinde randımanın daha çok artacağma şüphe yoktur. Şimdi bu işin başma Ticaret Vekâleti tarafmdan bir müdür tayin edil- miş bulunuyor. , ÇAsıl mühim dava, şimdi cile işletilen bu tozgâhları elekirikle işlelebilmektir. Bunun için de kuvvetli elektrik isatına lü- gum vardır, Denizliye yakın bü- ük bir şelâleden istihsal edile faydalı bir iş başarılmış olacak- tır. Bundan maada, istenirse, ih- tiyacı karşılayacak bir iplik fab- rikası da kurulabilecektir, Fakat bu elektrik meselesi, her şeyden evvel, elektrik malzemesini te- darike bağlı bulunuyor, Bilhassa aç var Almanyaya vereceğimiz ham bakır mukabilinde bu malzeme- yi tedarik etmek için iki bükü- met arasında temasa geçilmiş ve hattâ Denizli Belediye Reisi son zamanda bu iş için Almanyaya gitmiştir. Velhasıl netice kat'ile- şirse, Denizli çok şenlenecek de- mektir. Vakıâ şehirde şimdi bir elektrik varsa da ancak saat yir- mi üçe kadar parlak parlak ya- niyor, sonra . birden. kısılmağa başlıyor ve saat yirmi dörtte «0- kaklar ancak bir türbe ışığı ile aydınlanabiliyor. Buna artık ay- dınlatmak değil, kararmak diye. bilirsi İşte yarın tezgâbklerı is- letecek olan kuvvetli bir elektrik istihsali, şehrin bu gece hayatına da bir nur, bir ferahlık getire“ cektir. Bu yazımı kapamadan, Deniz- li Halkevinin çıkardığı bir mec- muadan, «İnanç» tan birkaç sa- trla bahsetmek isterim. Bu mec- muanın yazıları oradan İstanbu- la yollanıyor ve burada Ülkü matbaasında basılıyor. Baskısına diyecek yok. Yalnız bana hediye ettikleri son nüshasının ilk say- fasını açınca şu serlevhayı gör- düm ve şaşırdım: Taşra kültürü. #f fiatma ve kendi hesablarına| (Evet, taşra kültürü.. bu, ne de- mek? Makaleyi okudum. Mu: (Devamı sayfa 4/1 de) ilda LL SPOR | | Galatasaray, lig maçlarında : Fenerbahçe va Beşiktaş ila , Oynamamıya karar verdi İ | Fenerbahçe ile Beşiktaş klüb-|ne müracaat ederek isimleri ge lerinin bu mevsim lig maçların-| çen klüblerle yapacağı maçlarda Galatasarayla —oyapacakları| kendisine hisse verilmediği tak- maçların hasılatından Galatasa-|dirde bu klüblerle yapacağı maç raya bir hisse vermemeğe karar)lara iştirak etmiyeceğini ve Cu- vermiş olduklarını evvelce yaz -İma akşamına kadar müsbet veya mıştık. Galatasaray klübü bulmenfi bir cevaba intizar etmek- vaziyet üzerine bölge merkezi » (Devamı 4/1 de) (Son Posta, nın bulmacası: 3 - us ) Bunlardan 30 tanesini hallederek bir arada yollıyan her okuyucumuza bir hediye takdim edeceğiz. Boldarı sağa doğ Fu: 1—ir kadın ismi 7), 1 2 — Bir azamız 12), İstanbuldu bir sayfiye yeni (5), 3— Rea yönle. rem (â), Devam ek, tirmek (5), 4 — İsim (zi, Kan borusu (5). 5 — Arşeda ih. t tyar (0, Türk İl Barası (4). i 5 — Anmloldu eski bir medeniyet (3), Bir renk (2). 7 — Davarlarda €sya konacak yere (4), Hangi yer (4, İL 8 — Aliye mah, OE sus (6). Geri çevirme (Bi. $ — Japon hükümdarı (6). ME Yar toma, | 5 — Bir mia (2), Bir edat (2), Bay eşim İmam <8). , © — Bağlama (4). Talebenin mua, e lirnden aldığı (3), 1 — Makmd (5), İsanbulda bir) |. vezni dayan (7). sems (4). $ — Müslümanların ibadei yerleri (7), 3 — Rumen (buraya Geli) (5), SAİ 5. Alarm tavaled (5), Baskan (4). kai (8. 19 — Eviiyalamian sadır olan evka. 3 — Zeme (6). İ löekler (0), —