19 Eylül 1942 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

ÎNGÎLIZ ALTUN UCLU umhuri 19 uncu yılsayı: 6500 İSTANBUL. CAĞALOĞLU Teîgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet İstanbul Posta kutusu: îstanbul No. 246 Te.'efon: Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti: 24298. İdare ve Matbaa kısmı 24299 24290 müteakıb, hsva tstasyonnnda gazetecilerle &örüşüyor1ar İzmir 18 (Teleefonla) Ticaret Vekili Dr. Behçet Uz bugiin incir ve üziim piyasalannı açmış, hâdise de borsada bir bayram gibi kutlanmıştır. Vekilin, bütün mahsulün satılacağına dair sözleri, esasen fiatlannı vaziyete göre tespit etmiş olan piyasada iyi bir tesir yapmış ve bizzat Veküin de fikir ve rey iştirakile satışlara başlanmıştır. Bu münasebetle Ticaret Vekilimiz bir nutuk söyliyerek piyasa vaziyetini, yurdun iaşe ve sair işleri üzerinde konuşmuştur. Merasimde Vali, komutanlar, meb'uslar, hükumet, Parti ve Belediye ^erkânı, bütün ticaret mahfUleri ve teşekküller (Arkası sahife 3. siitun 4 te) Ç O C U K L A R I M I Z A MUAŞERET Dersleri ^ . blMlCİrtBSI . I 9 tylÛI Yazan: İSKENDER F. S Maarif Vekâletince bütün o. tavsiye edilmiştir. Fiatl 75 F/A TI 258 ve 7/5 hrş I9 4 2 TEFEYYÜZ KİTABEVİ Ticaret Vekili Izmirde dffiı incir piyasasını açtı Hâdise Borsada bir bayram gibi kutlandı, Vekil geniş iktısadî tetkikler yapıyor Japon heyeti, dün Yeşilköye muvasalatlannı Topraksız ordıı usyadaki Polonya ordusunun VaKinşarka gonderildiğine dair gazetelerde bir havadis çıiitı. Poiony» seferi sona ereli bu günlerde üç sene tamamlanmak üzere olduğu için havadisi okuyanlar, ilkin biraz yadııgamış olacaklardır. Bütün topraklarım elden kaçırau, şark ve garb konışuları tarafından taksirne uğrıyan bir mületia hâlâ ordusundan balısedilınesi, pek 4e merak edümiyecek bir şey sayılmasa gerektir. İşin asıl garib tarafı, adı geçen Berlinde Japon hükumeti bahriyesinl Polonya orousunun 1939 da Kuslarca esir temsil eden Amiral Nomura ile Koma aiınıp ıki yd sonra, Alman taarruzu başhükumeti nezdinde ayni vazifeyi gören lauığı sıralarda azad edılen Polonyalı as. Amiral Abe ve yaveri Tamiguti dün akkerierdcn teşkil edilmiş olmasıdır. şam saat 18,30 da Alman yolcu tayyareMeraka değer gördüğu.nüz bu garib hâsile Berlinden şehrimize gelmişlerdir. dise, şinıdiki cihan harbinin yeniliklerinJapon misafirlerimiz, Yeşilköy hava isden biri sayılabilir. Bundan önceki harbtasyonunda Alman ve Japon konsoloslerde, bir ordu, korumıya çalıştığı toprakhaneleri erkânı tarafından karşılanmışlar lardan ayrıünaz, imha da edilse, pes de ve otomobille doğruca Perapalas oteline dediyse, bu hâdise vatanın içinde oluıdu. gitmişlerdir. Heyet reisi Amiral Nomura Vabancı topraklarda harbetmek, ancak dün, kendisini gazetemiz namına hava istilâ ordularının basarmıya çahştığı bir istasyonunda karşıhyan bir arkadaşınuza iş diye biliniyordu. Her ne kadar geçen şu beyanatta bulunmuştur: harbde Sırbistanı Almanlar isgal ettik Ziyaretim, tamamen hususî mahilerj zaman Sırb ordusu da yurd dışına yettedir, Güzel memleketinizi görmeyi çıkmıya mecbur kalılıysa da, o giinkü (Arkası sahffe 9 sfltnfl 1 de) Sırb ordusile şimdikj Polonya ordusa «• rııında bir beuzerlik aramak beyhudedir. Sırb ordusu ne imha edilmiş, ne de esir düşmüştü. Başkumandan olarak Kral Aleundre bu ordunun başında buhınuyordu. Harekât sahası da kısmen Sırb topraklarını çevresi içine ahyordu. Tamamen harabe haHne geldiği haber verilen Stalingradda, büyük mühimmat Ualbuki General Sikorski ordusunun fabrikalanndan birisinin ameleieri öğle tatiline çıkıyor vaziyett başkadır. 1939 eylulünün sonlarma doğru Polonya ordusu yeniüp Varçova muhasara altına alındığı sıralarda, o zaman Almanlarla dost olan Sovyetler Folonyaya arkadan taarruı ederek, önceden kararlaştırdıklan bir hatta kadar ilerlediler. Büyük kuvvetlerile asıl ordu, memleketin garbını korumıya çalıştığmdan, Busların rastladıklan nıukavemet de, ellerine geçen esir sayısı da azdı. Londra 18 (a.a.) İngiltereyi zlya. lalnır, hiç bir tarafın eUne düşmek isteret etmekte olan Türk gazetecileri bu miyen küçük Polonya filosu, bazı birliksabah İstihbarat Nazırlığına gelmi^ier lerini İngiltereye kaçırmıya nıuvaffak ve bu ziyaret esnasında edindikleri molmuştu. Baltık denizinde, Polonya dctıbalar hakkında kendüerine beş sual niıalülarının Bus gemilerine taaruz etsorulmuştur. tiklerini büdiren haberler bile okuyorŞükrü Esmer yeni Türkiyeyi kısaca duk. anlatmış ve şöyle demiştir: Talihsiz Polonyanın bir kısmı Alman, « Yepyeni bir memleket olan Türbir kısmı da Bus işgali altında bulunukiye Osmanlı İmparatorluğunun tek >ordu. Polonya ordusunun büyük kısmı varisidir. Filhakika Yunanistan, BulgaMoskova 18 laa.) Sovyet sabah teb ristan, Yugoslavya gibi Osmanlı İn:paAlmanlara, çok küçük bir kısmı da Bus. lara esir düsmüştü. Yani bu memleket, ratorluğundan ayrılan diğer memleketliği: mütareke veya sulh imzalamadığı müdGeceleyin Stalingrad varoşlarında ve ler millî birer varhk teşkil etmişlerdir detçe her iki komsusile de ayni derecede Mozdok bölgesinde şiddetli savaşlar ol Yeni Türkiyenin komşularının toprakladüşmandı. muştar. Diğer cephelerde önemli hiç bir nnda gözü yoktur. Biz herkesle yalnız dostça münasebetler İdame etaıek isVaktaki Almanya Busyaya taarruza değişiklik yoktur. teriz. kalktı. İsler birdembire değişiverdi. Bir Stalingıad varoşlarında Almanların Türkiyenin siyaseti sulh taraftan devgün Londradan gelen bir haber, Busyayaptıkları yeni hücumlar, düşmanm şehir (Arkası sahife 3 sfitun 7 le) daki Polonya esirlerinden bir Polonya (Arkası sahife 3 siitun 2 de) ordusu kurulacağını, bu ordunun Almanyaya karşl dövüşeceğini, Busyamn barbden sonra Polonya devletini taoıyarak toprak tamamhğına hürmet edeceğini bildirdi. Ayni günlerde Berlinden de bir haber gelseydi ve Almanyadaki Polonyah esirlerden daha büyük bir Polonya ordusu kurulduğunu bildirerek harbden tonra Almanyanın Polonyayı tanıyacağını ilân etseydi, hâdise, belki daha orijinal, fakat Avrupanuı ıshrablannı anlatnıak bakunından şüphesiıî daha veciz olurduAsırlardanberi büyük devletlerın ıhtıraslarma alet olan ma?:!um Polonya, son üç asır içinde dört de£a taksime uğrayıp Japon heyeti dün akşam Istanbula geldi Amiral Nomura Türkiyeyi ve Ankarayı ziyaretlerinin hususi olduğunu söylüyor Şark cephesinden resimler: Alman dağ kıt'alan Kafkaslarda ilerliyorlar STALİNGRAD SOKAKLARINDA Alman ve Rus ordtıları birbirine karıştı Askeri vaziyet Kızılorduya taarruz ctmck cmri vcrüdi Sovyei'faurp Şükrii Esmere göre Tttrk siyaseti Muharrir arkadaşımız, dün Londrada görüşlerini izah etti Şehrin merkezindeki Kızılordu sarayı kanlı savaşlardan sonra işgal edildi, Alman kolları birçok noktadan Volgaya ulaştılar Berlin 18 (a.a) Alman orduları başkumandanlığının tebliği: Terek civarında Alman zırhlı teşkilleri bomba uçaklarile desteklenerek bir noktaya teksif ettikleri bir hücumla iki düşman taburunutt küllî kuvvetini tanrib etmişler ve 41 top ganimet almışlardır. Stalingrad'm zaptı için yapılan savaşlarda ordu ile ! . va kuvveıleri arasındaki sıkı işbirliği ile yapılan şiddetli çarpışmalar, daha başka muvaffakıyetler kazandırmıştır. (Arkası sahife 3 sütun 3 te) Başkumandanhk, «Düşmandan geri almacak her tepe vakit kazanmak demektir, bu belki de Stalingradm akıbetini tayin edecektir» diyor Stalingrad'dan sonra muhtemel hareketler , Tazan: Emekli General v I H. Emir Erhilet \ Madagaskarda çarpışmalar devam ediyor •... Müdafaa istikrazı Müzakereye gön İlk üç günde 13 merkeze gönderilen İngitiz murahhasını derilen tahvillerin hepsi satıldı Fransızlar ateşle Memleketin her tarafrnda vatandaslar bu karşıladılar (Telerafhu 3 flncfl sahlfeâe1» Ankara 18 (a.a.) Bugün de Gelibolu, Isparta, Edremid, Mihahccık, Ayvalık, Urfa, Daday, Kütahya, Seydişehir, Çankırı, Ayancık, İskenderun ve Sivrihisar muhabirlerinden aldığımız telgraflar, gönderilen Millî Müdafaa istikrazı tah. villerinin ilk üç günde tamamen kapatıldığını ve halkın arkası kesilmiyen isteklerini karşılamak üzere buralara yeniden tahvil gönderilmesi için merkeze müracaat edildiğini bildirmektedir. Muhabirlerimiz en büyük şehirlerimizden en küçük kasabalarımıza kadar her yerde Millî Müdafaa tahvillerine karşı gösterdikleri bu umumî rağbet ve alâka ile vatandaşların memleketi ve cumhuriyeti koruma ödevini çelik kollarında tutan kahraman ordumuza karşı şükran ve minnet borcunu en geniş bir surette bir defa daha ödemek fırsatmı ele geçirmiş olmaktan duydukları şevki bilhassa tebaıüz ettirmektedirler, Japon Başvekili General Tojo Geçen yazıda mütalealarını bahis mevznu ettiğimiı Bay Kâmil Şaröz, (b) fıkralı düşüncelerinde «ziraat ve sanayi bölgelerinden, petrol kaynaklarından, yardım yollanndan ve donanmadan mahrum edilmesi ve bu arada Japonyanın da harekete geçmesi Rusyanın yıkıl. ması için kâfi değil mi?» sorusunu Ueri sünnüştü. Bunlar, şüphesiz diişmanuı mağlub edilmesine ziyadesile yanyan sebeb ve vasıtalardır; fakat sırf bnnlarla Rusya neden yıkılsın? Rusyanın yıkılması için bunlardan sonra onun askeri knvvetlerine son kat'i darbeyi indirmek gerektir. Bnndan başka sayın okuyucnmnı, Rusyanın petrol kaynaklarından, yardım yollarından ve donanmadan mahrum edilmesinden bahsediyor ki, bunlar bü(Arkası sahife 3. sütun S te) Erzincanda dikilecek tnönü anıtı • (Arkasj sahife 3 siitun 4 te) JaponyaRusya münrsebetleri büyük vatatıı hizmete şevkle koşuyorlar degişmiyecek Yeni Hariciye Nazırı böyle söylüyor Fakat Mançuri hududunda ve sahillerde Ruslar müdafaa tedbirleri alıyorlar Tokio 18 (a.a.) Yeni Japon Hariciye Nazırı M. Tani gazetecilere demiştir ki: . Japonya ile Sovyetler Birliği arasındaki tarafsızhk muahedesine karşı Ja. pon siyaseti değişmemiştir Eski Hariciye Nazırının esas haricî siyasetini takib edeceğim.» (Arkası sahife 3 sütun 2 de) Türk heykeltraşlan arasında bir müsabaka açıldı (Yazısı 3 üneü sahifcde) ¥ Yeni tefrikanftz BUGÜNLERDE Madagaskarda Diefo Suare* denb ÜMÜ karsısınd» Anteiram» Umanradan bir mantar»