19 Eylül 1942 Tarihli Tan Gazetesi Sayfa 1

AAA TAN EVİ İSTANBUL, Ankara caddesi No, 102 —— TELGRAF: TAN İSTANBUL TELEFON : 24310, 24318, 24319 SEKİZİNCİ YIL — No.-2546 BU : Hd ea he CLondradan ) G İngiliz Kara Ordusu Bir İstilâya Hazırlanıyor O Kadar ki, Yüksek Rütbeli Bazı Subaylar, İngiliz Adalarının Bu İş İçin Çok Küçük Olduğunu Ve Dar Gelmeğe Başladığını Söylüyorlar Şi YAZAN: :M. ZEKERİYA SERTEL İngiliz kara ordu suna mensup bir topçu birliği manevralar esnasında ondra, 18 (Başmuharririmize den) — Bugün, ilk defa İn- giliz kara kuvvetlerini işbaşında görmek fırsatını bulduk. İngiliz., lerin pek muvaffakıyetle başar- dikları deniz ve hava kuvvetleri hakkındaki müşahedelerimizi ta- mamlamak ve İngilizlerin gerek mıüdafaa ve gerek taarruz kabili. yeti hakkında bir fikir edinmex için buna ihtiyaç vardı. Londradan hayli uzak bir yer. de bir zırhlı fırkaya mensup üni. telerin manevralarında bulün. duk. Sureti mahsusada bizim 1çin tertip edilen gösteriye buradaki müttefik devletler ataşemileteriee ri de davet edilmişlerdi. Gösteri- ye yüz kadar zırhlı tank iştirak ediyordu. Erlerin makinelerne hâkimiyeti, tankların manevra kabiliyeti, İngiliz ordı daki dı. Gazelteciler m z İngiliz İstihbarat Nazırlığında Seyahat İntibalarına Dair Suallere Cevaplar Verdiler Şükrü Esmer "Muzaffer Olacağınıza Tamamile Emniyet Getirmiş Bulunuyoruz,, Dedi Londra 18 (A.A.) — İngiltereyi ziyaret etmekte olan Türk gaze- tecileri bu sabah istihbarat na- zırlığına gelmişler ve bu ziyaret siplinin şiddeti bakımından bu gösteri bütün davetliler üzerinde gayet iyi bir intiba bıraktı. Unutmamak lâzımdır ki, İngi- liz kara kuvvetleri iki senelik fa- aliyetin mahsulüdür. Harbin - bi- rınci yılında Fransaya - gönderi- len zırhlı ve motörlü kuyvetler. bütün malzemelerini bırakarak geri dönmüşlerdi. - Memlekette başka zırhlı ve motörize kuvvet. leri yoktu., Bütün ordu ile bera" ber bu kuvvetleri de 1940 dan itibaren yeniden teşkile ve yeni. den techize mecbur oldular. Bu iki yıl içinde İngiltere Mısırda, Orta Şarkta, Hindistanda birçok ordular kurmağa, bunları en mo- RE7F Devamı Sa. 2, Sü. 5 da edindikleri intibalar hakkında kendilerine beş sual sorulmuştur. Bay Şükrü Esmer yeni Tür. kiyeyi kısaca anlatmış ve şöyle demiştir; “Yepyeni bir memleket olan Türkiye Osmanlı İmparatorluğu. nun tek varisidir. Filhakika Yu- nanistan, Bulgaristan, Yugoslav. ya gibi Osmanlı İmparatorluğun dan ayrılan diğer memleketler milli birer varlık teşkil etmişe lerdir. Yeni Türkiyenin komşu: larmın topraklarında gözü yok. tur. Biz herkesle yalnız dostça münasebetler idame etmek iste- riz, 5 Türkiyenin siyaseti sulh ta- Japon Dün Heyeti Geldi Amiral Nomura, Bu Ziyaretin Tamamiyle Husust Mahiyette Olduğunu Söyledi - Dünkü Trenle İki d “irar Netmula (kğda) ile Amiral Abe (solda) dün akşam Ye. bi Nm ç (Yazısı 2 nci sahifemizdedir) 'a meydanında şilköy e Japon Diplomatı Geldi raftarı devletlerle demokrat deve letlerin siyasetiyle hemahenktir. Türkiye Balkan paktiyle saa, dabad paktına ön ayak olmuştur. Biz, müşterek emniyet sistemine taraftarız. İngiltere ve Fransa ile imzaladığımız ittifak muahedesi senelerdenberi tâkip ettiğimiz politikaya uygündur..,, ÂŞ7 Devamı Sa, 2, Sü, 1 ere e0 S Bi İK AM D M_şıcurisian Üzerinde Kablolar Vasıtsiyle Yangın Çıkaran Balonlar. Dolaşıyor ÜNLÜK SİYASİ HALK GA TT DAP OT AŞT aa Cebelitarık Limanına Bir Baskın İtalyanlar Bir Kaç Vapurun Tahrip Edildiğini Bildiriyor Fakat Harekâta İştirak Eden Denizaltılardan Çoğu Geri Dönmedi Roma, 18 (A.A.) — İtalyan teb liği: Krallık donanmasına men - sup hücum vasıtaları Cebelittarık köyuna girerek “Ravens Poınt” yvapurunu ' batırmışlardır. Bunda evvelki bir hareket esnasında ay- nı koya giren başka hücum vası. talarimız Meta, Shuna, Empire Snif, Baron Douglas vapurlariy le hüviyeti tesbit edilemiyen di. ğer bir vapuru ağır hasara uğ- | ratmışlardır. Hücum vasıtalarımizdan çoğu üslerine dönmemiştir. Baskının denizaltılarla yapıldığı anlaşılıyor La Linea, 18 (A.A.) — Bir düş- man denizaltısının İngiliz üssüne taarruzu üzerine Cebelittarıkda dün bütün gün süren bir faali. yet göze çarpmıstır. Tehlike işa- Â3 Devaını Sa, 2, Sü, 6 Yeni Japon Nazırının Tenlğga-l'ı Sovyet Rusyaya Karşı Japon Tarafsızlık Siyaseti. Değişmiyor Tokyo, 18 (A.A.) — Yeni Ja. pon hariciye nazırı M. Tani, ga- zetecilüre demiştir ki: *Japonya ile Sovyetler Birliği arasındaki tarafsızlık muahedesi. ne karşı Japon siyaseti değişme. miştir.” M. Tani, mihver devletleriyle ve Japonyanın diğer müttefikleri ile olan bağları daha ziyade kuv- vetlendirmek ümidinde olduğu. nu ehemmiyetle kaydeylemiştir. Askeri basın reisi Albay Na. kao da, radyoda söylediği bir nu. tukta şöyle demiştir: “Sovyetler Birliği, Japon - Rus tarafsızlık Mmuahedesine riayet ettiği müddetçe şimalde teessüf edilecek hiçbir hâdise olmıyacak. tır.” Sovyetler Birliği, hudut boyunca müdafaayı temin için on binlerce as- ker bulunduruyör — Sahil boyunda mayin tehlikesi olan yerleri Ruslar bildirmişlerdir. Japon gazetelerinde 'Tokyo, 18 (A,A.) — Mançuko dev- letinin kuruluşunun onuncu yıldönü- mü dolayısiyle gazeteler Japonyanın şimal hudutlarında müdafaa vaziye- tinin çok sağlam olduğunu belirtiyor- ÂŞ Devamı Sa, 2, Sü, 4 ZETESİ Bütün Ayakkabılarınızı Yeni Postahane karşısındaki ALTIN TOP Mağazasından Alırsanız daima SAĞLAM ve ŞIK Kunduraları En Ucuz Fiyatlarla Giymiş Olursunuz. izm.ir a| Borsasında Kuru Üzüm ve İnciş Piyasaları Açıldı li satışlar başlamış, satılmıştır. ö Derhal Hararetli Satışlar Başlacı İzmir, 18 (TAN) — Üzüm ve incir piyasala. rı bugün, Ticaret Vekili Doktor Behçet Uz'un huzuriyle açılmıştır. Borsada derhal hararet. üzüm 38 * 48, incir 66 kuruş arasında muamele görmüştür. İlk ola. rak beş bin çuval üzüm ve bin çuval incir Ticaret Vekili Doktor Behçet Uz, burada- ki tetkiklerine devam etmektedir. Vekil, çar. şamba günü İsparta ve Kütahyaya gidecek- tir. Dr. Behçet Uz, şehrin et meselesi ile meş. gul olmuş, İzmire kasaplık hayvan sevkiyatı mevzuu üzerinde alâkadarlarla görüsmüs'ür ALMAN RESMİ TEBLİĞİ | STALINGRAT HARBİ Dil B_cıyrcm; İçin Hazırlıkier Almanlar, Yeniden Bazı Muvaffakıytler Kazandı 26 Eylülde Bütün Dil Severler Arasında Kutlanacak Ankara, 18 (A.A.) — 26 eylül Stalingrad önünde harekâtta Berlin, 18 (A.A.) — Alman or. Ofi Ajansı Şehrin Merkezine GîrildiğiniHabğr Veriyor - Voronej'deki Rus Taarruzları Kanlı Kayıplarla 1942 cumartesi günü, birinci Türk Dil Kurultayının Dolma « bahçe Sarayında toplandığı gül nün 10 uncu yıldönümüdür. Türk Dil Kurumu ana tüzüğü« ne ve Kurultay kararına uyarak bugün Kurum üyeleri, Halkevle,. ri,,Türk basimı ve yurdun bütün dil severleri arasında dil bayra- mı olarak kutlanacaktir. 26 eylül 1942 cumartesi günü saat 19.45 de Ankara radyosun. da Türk Dil Kurumü adına bir söylev verilecek ve radyosü ölan halkevleri ile başka istekliler ta- rafından dinlenecektir. Halkevlerinde o gün söylevc n önce veya sonra dil bayramı kuts lama törenleri yapılacak ve bu törenlerde verilen söylevler ve okunan parçalar, tören hakkında bir raporla birlikte kurum mer. kezine gönderilecektir. 'Türk gazete ve dergileri 26527 Ey- l1âl sayılarında veya bundan sonra Çi- kan ilk sayılarında Türk dil devrimi ve dil bayramı üzerine yazılar yaza- caklar ve bu yazılar bulunan sayıla- Âöğ” Devamı Sa, 2, Sü, 6 Geri Püskürtüldü — bulunan Alman tankları duları başkumandanlığı tebliği: Terek ciyarlarında Alman zırhlı teşkilleri bomba uçaklariyle des- teklenerek bir noktaya teksif et. tikleri bir hücumla iki düşman taburunun külli kuvvetini tahrip etmişler ve 41 top ganimet al- mışlardır. Stalingradın zaptı için yapılan savaşlarda ordu ile hava kuvvet» leri arasındaki sıkı işbirliği ile yapılan şiddetli çarpışmalar, da Günler DÜNYANIN REFİK HALİD KARAY Geçerken ARADIĞI ADAM Hem basr güzelliği, hem de sayfa düzeni bakımından usta ellerden çıktığı ve €« mek esirgenmediği göze çarpan (Radyo) dergi. sinin son sayisında (Spiker Dâvası) başlıklı ya- zı dikkatimi çekti: Bu yazıda “spiker” adiyle ha başka muvaffakıyetler k;ızaı dırmıştır. Â37 Devamı Sa. 2, Sü. T Londra, 18 (A-A.) — Budapeş, teden bildirildiğine göre, Maca- ristan üstünde müteaddit balon. far görülmeğe başlamıştır. Bun- lar kablolar vasıtasiyle yangın çıkaran maddeler taşıyan balon « lardır. Takip edilen n balonlardan sarkıtılan kabloların telefon tellerine ve cereyan in- kitalarına sebep olmak için yük- sek tevettürlü elektrik kabloları na sarılmalarını temin etmek ol- duğu anlaşılmıştır. Sırbistanda Mihailoviç Kıtaları İle Hırvatlar Çarpışsıyor Vichy, 18 (A.A.) — Sofyadan gelen bir telgrafa göre, Hırvat kuvvetleri ile general Mihailovi- çin doğu ordusu vatanperverleri arasında şiddetli bir savaş Olu. yor. Mihailoviçin Orta Şark üs- İerinden uçakla büyük saylda malzeme aldığı bildirilmektedir. gaa aa gel f yözelem İRmesallü YENİ ELÇİLERİMİZ Ankara, 18 (TAN) — Bern el. çisi Vasfinin Sofya elçiliğine ve Yakup Kadri Karaosman oğlu- nun da Bern elçiliğine - tayinleri yüksek tasdikten çıkmıştır , SOVYET RESMİ TEBLİĞİ RUS KOMUTANLIĞI Stalingrat Müdafilerine Taarruz Emrini Verdi . Rüslar Voronej'd Moskova, 18 (A.A.) — Sövyet sabah tebliği: Geceleyin Stalin- grad varoşlarında ve Mozdok böl- gesinde şiddetli savaşlar olmuş- tur. Diğer cephelerde önemli hiçbir değişiklik yoktur. ş Stalingrad varoşlarında Alman ların yaptıkları yeni hücumlar, düşmanın şehir sokaklarında mu- vakkaten ilerlemesine imkân ver dikten sonra püskürtülmüştür. Başkomutanlığın emri Moskova, 1.,-(A.A.) — Stahng.' Şiddetli Sokak Muharebeleri Devam Ediyor - e Taarruza Geçti radı müdafaa eden bütün Sovyet birliklerine, Von Bock'a taarruz emri verilmiştir.. Bizzat Stalinin riyaset etmekte olduğu Sövyet başkomutanlığınca verilen bu e- mirde deniliyor ki: “Düşmandan geri alınacak her tepe vakit kazanmak' demektir ve kazanılacak her gün belki de Stalingrad meydan muharebesi . nin neticesini tayin eyliyecek- Ür.” Bu emir üzerine bütün Sovyet Ââzi7 Devamı Sa. 2, Sü. 3 andığımız radyo konuşucusunun —ki “muüuhar. rir” yerine “yazar” kullananların ona türkçe “radyo söyleri - söy- ler” dememeleri için hiçbir sebep yoktur— vasıfları sıralanı. yor. Dehşet! Meğerse bir “radyo söyleri” nin 16 tane şartı nef. sinde biriktirmiş olması lâzım gelirmiş. Hem de ne şartlar! Elde edilmesi ihtimali çokazne — yüksek vasıflar! Bunların beşi rad- yoya uygun ses, anadilini, ecnebi dillerini iyi öğrenmek, iyi telâffuz etmek, iyi okumak gibi bizim de aklımızdan ve kendili. ğimizden kolayca bulup çıkaracağımız bilgi ve marifetlerdir; fakat ötekiler değme babayiğiti meslekten korkutup kaçırtacak derecede güç, pek güç şartlardır. Meselâ bay veya bayan “spiker”, tabif ve senpatik - olacak« mış... Sıhhatli bulunacak ve sıhhatini korumağı da bilecekmiş... Sinirlerine hâkim olması, vazife ve mes'uliyet duygusunu en yüksek dereceye çıkarması, hislerini yenmesi, kusurlarını sezip özür dilemesi, samimiyetten ayrılmaması da lâzımmış. Hislere kapılmaktan o derece uzak bulunacakmış ki “vazife esnasında babasının ölüm haberini bile alsa yine mutad ve tâbii sesiyle ajans haberlerini okumağa ve programı sevketmeğe devam” e- - decekmiş! Hepsi bu kadar mı? Hayır, 5 şart daha var: .“inatçı ,ve ukalâ olmıyacak; çabuk intikal edecek ve çabuk karar vere- cek; arkadaşları ile iyi geçinecek, sabırlı olacak, yani zorluklar karşısında yılmıyacak, işinden bıkmıyacak; her telden çalan bir umumi kültür ve ideal sahibi bulunacak; harice karşı hiç ekini belli etmeden, ortalığı telâşa vermeden vaziyeti idare edecek, Daha neler de neler! Bütün bunları okuduktan, vasıfların yüksekliğini düşün dükten sonra insanm aklına ilk gelen soru şu adam kıtlığında o kadar müstesna yaradılışta bir şahsın niçin sadece spiker ola. Cağıdır? Eskiden böyleleri Peygamber sayılırlar, Evliya ve Aziz rütbesine çıkarlar, tarikat başı olulardı. Şimdi de daha azı ile bir devlet ve yepyeni idare şistemi kurmak, milyonlarca insani arkasından yürütmek mümkündür. Bana kalırsa bir yerde aynı iw şartları haiz biri ezkaza zuhur ederse onu spiker yapıp mikro- fonun önüne değil, dünyanın islâhı için cihan siyasetinin başına | geçirmelidir! !