19 Eylül 1942 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 2

Hükümeti mes'ul Tutmıyalım, kabahat Müstehlik sıfatile Topyekün bizdedir Ekrem Uşallığil saz Gazetelerde okudum: — Pirinç dün toptan 152 ku- ruşa satılmış. Bakkalın istediği operakende fiat kilosuna İSÜ kuruştur. Bu sabah bir avukat dostum: — Bu fiata pirinç yenir mi? Diyordu. Elbette yenmez, yenmem: dir. Fakat pirincin kilosu neden 180 kuruşa çıktı? Dostumun verdiği- ilk bü- küm: — Çünkü hükümel pirince el koymuştur, cümlesinde toplanı- yor, Hükümet pirince el koyunca pirinç ortadan kaybolmuştur. Ortadan kaybolunca da fiatı İSO haroşa çıkmıştır. Dostumu dinlerken pek çabuk şündüm. Pirinç el konmuş maddelerin arasında bulunurken İstanbulda kilosu 130 - 140 kuruşa satılı- yordu. El konmuş olan madde İerin arasından çıkarılınca üç beş gün için 100, (10 kuruşa düştü. Derken kendi kendine çıkmıya başlayarak 120 yi, 130 u, 140 x buldu. (160) a dayandı. Hükü- metin el koyma karan bundan sonradır. Mazinin bu suretle kısacık ha- tırlanmasından çıkarılacak ilk ne maziyi unuttuğumuzu dü- Düşmanının en İğ Sö enlalıği ekildi Be ada başlar. Ekmek karneleri üzerinda iki türlü sahtekârlık Piyasaya sahte ekmek kar - mesi sürüldüğü gibi, fırıncıların da karne parçalarını birbirine yapıştırarak sayım memurlarını aldattıkları anlaşdadı Son günlerde fırmlar tarafından tice, pirinç fiatının bu defa çıkıjmı, bazı gizli eller tarafından piya. masında el koyma kararının hiç bir tesiri olmadığıdır. O halde fiatın çıkmasında â- mil olan sebeb nedir? Derd bulunmıyacak derecede derin değildir: Pirinç fiatı 130 dan 110 sula- ring düşünce cebinde parası olan lardan bazıları ihtiyaten evleri- yillik beş küm, Bezr'ukvalts üç büğitsek birinci doldurmak iste: diler. Mahsul mevsiminin sonun dayız. İstanbulun stoku çabuk saya sahie karne sürülmek suretile farklı bulunduğundan kokyen an - Taşitmeletadır. Diğer nevi saktekâr. İk bazı fırıncı'ar tarafından, Bele- mwrlarını aldatarak fazla un almak maksadile yapılmaktadır. Bu gibi fırmetlar bozuk kame parçalarını şakoli veya ufki olarık yanyana ya- piştirmakta ve bu suretle halktan tedir. Alilradarlar bw gibi teşebbüsler. hafifledi. Hafifleyince tüccar da baktı ki, elinde mal kalmıyor, son çuvallarını ardıyeye kaldir dı. Pirinç finti da bu suretle 180 kuruşa dayanmış oldu, görülü- yor ki kabahat hükümetin değil? müstehlik sıfatile topyekün bi- zimdir. Pirinç fietlerinin © çıkmasında el koyma kararının tesiri olma- dığını tesbit ettikten sonra el koyma kararının kendisini: ince“ leyecek olürsük “hükümetin pi- rinç fiatlarını alabildiğine yükse- bir görünce telâşa düşmekte hak hı olduğunu gö 5 Büyük şehirlerimizde pirinç! maddesi ekmek, pötates ve fa-| sulye ile birlikte büyük halk ta- bekalarının başlıca gıdasım teş-| kil eder. Bu maddeler üzerinde fiatlarm alabildiğine yükselme. sine lâkayd kalmak ise kazancı mahdud olar sınıfı ıztırab ve 8€ falete mahküm etmek olur. Hükümet eski el koyma ka- rarlarını toptan kaldırırken hal- ka ve tüccara itimad etti. Fakat filivatta görüldü ki geniş halk tabakası ile namuslu Türk tüc-! carı itimada lâyık olmakla bera-| ber çok zengin ve karışık smuf fırsatı ganimet bilerek fakir sını. fın aleyhine rol ovnamıştır. O İllyen sahalarda tesiri İl imanla değişecek kararlar Is siki bir mücadeleye girişmişler » dir. Bu şelilie sah'ekârliği vaka - Bran firinciler, adliyeye teslim ©. dilecek'eri gibi, kendilerine suret! kil'iyede un verilmiyecektir, Kumkapıda kamyonla kaza yapan şoför eskilen çöpçü imiş! Evvelki gün Kumkapıda iki ço - cüğun ölümüne ve bir sakanın ağir suretle — yaralarnmasile neticelenen feci bir kamyon kazası olmuştur. Bu kazanın tahkikatina el koyan Müddelurumi Yuzuf Ziya dün ka. za yerinde bir keşif daha yapmış- tir. Hâdisenin; geförün mesleğinde tecrübesizliği | yüzünden İraelesini kaybettiği ve bu şaşkınlıkla kazayı önleyemediği tahmin edilmektedir. 4 ay evvel bir çöpçü olan suçlu Hasm bugün adliyeye teslim edi. | lecek'ir. ei Ekmek fitlarına zam icrasl kabul e 'il'i Belediye daimi (encümeni ek - mek fistlarina 1 kuruş zam yapıl. ması haldkindaki teklifi tetkik et - miş ve neticede zammin yapılma. sını muvafik bulmuştur. -—— — ————— ruyucu tedbir almaktan başka ne düşünülebilir? Netice olarak: Hükümetin pirince el koy- makla iyi bir harekette bulun- muş ve 65 kuruş fiat vermekle buğday ölçüsüne uygun, doğru bir fiat termiş olduğunu söyli yeceğim. Fakat 914 de başlaya- rak 942 de hâd "devrini bulan fiat ve mahsul işlerimiz muay- ölçülü, za- ver- mekle bitmiyor. Bütün iktısad ve ziraat sistemimizi gözden ge- girmek zarureti karşısındayız. diye İktiemi Müdürlüğü sayım me. it alınmış sağlam kame süsü vermek. | SON POSTA aI e ğu zaman, senin ne düşündüğü. İstihsal mıntakaların Piyasada son günfür içinde! pirinç satışları üzerindeki gayri tabii vaziyet gittikçe genişlemek»! tedir. Evvelce fiat mürakabe bü-! rosunun faaliyette bulunduğu si-| İralarda pirinç fiatları 60 kuruş civarında iken kara borsadaki İsatışlar 90 ve azami 110 kuruş. u. Fiatlar serbest bırakılınca! fiatlar alabildiğine o yükselmeğe İ başlamış ve son günler içi kuruş birden artı tabii fiat yükselmesi kâfi şel - miyormuş gibi piyasadaki pirinç- de yavaş yavaş ortadan kaik- mış ve 175-180 kuruş finta rağ-| men birçok yerlerde hiç hu mal bulunamamıştır. Buna sebeb olarak, halkın hacümtnden ziyade bazı ki niyetli tüccarların, ilerideki fa- hiş kârlı satışları gözönünde bu- | hundurarak piyasadaki “maları İtoplattıkları tahini edilmekte - dir. Bu bal de, alâkadar makam- ların üzerinde ehemmiyetle du- racakları yeni bir vaziyet do - ğurmuştur. Bugün piyasadaki mallar umumiyetle geçen sene - lere aid olduğundan hükümetin Hariciye umumi kâtibi ” Ankaraya gitti Hariciye Vekilliği umumi kâ- tibliğine tayin edilen Sofya orta elçimiz Şevki Berker evvelki gün şehrimize gelmiştir. Yeni hariciye umumi kâtibi « miz şehrimizde bir çün kaldık - tan sonra yeni vazifelerine baş- ya hareket etmiştir. İSTER İNAN, himinle karşılaşmanız mutlaka size bir şeyden şikâyet ede - cektir. Mevzu bittabi pahalılık meselesi... Bu şikâyetlerin ço- ğu makul olmakla beraber bir kısma da var ki tamamen yer - sizdir vedinliyenleri hak ver- mekten fazla kızdırmaktadır. İşte birkaç misal: —Nedir bu hal efendim, hiç bir yerde adamakıllı &ir havyar bulmanın imkânı ol - muyor, İnsan çileden çıkacak? — Düşündük, taşını Pirinç fiatları gittikçe . yükseldiği gibi mal bulmak da kabil olamıyor. | Bazı tüccarların bulduğu yeni bir hil& yolu: yazdırtarak fiatları artırıyorlar Hasmı kacaklarım, fakat ba kucaklayış onu boğmak içindir. da fatoraları yüksek son almış olduğu yeni mahsul pirinçler hakkındaki el koyma kararının piyasaya bu şekilde tesir etmiyeceği tabii görülmek- tedir. Diğer taraftan, haber verildi. ğine göre, bazı tüccarlar, yeni mahsul malların fiatlarını gayri şekilde yükseltmek ve bu suretle kendilerine büyük parti. tib ettirmektedirler. sahte fatura vermeğe teşvik için de alışları normal piyasadan bir kaç kuruş yukarıya yapmakta - dırlar. Netice itibarile bu fiat 'kmı buradaki müstehlik öde- en kalmak dır. Alâkadarların, ge- rek yeni mahsul vermiş olan Ha- tay mıntakasında, gerekse bun- saya çeltik çıka - racak olan diğer mintakalarda bu gibi teşebbüslere sed çekecek sekilde lüzumlu tertibat almas lâzımdır, Milli oyun'ar festivalı ş rkısı Eminönü Halkevinden: Mevcudu bitmiş olan Milli O yunlar Festivali plâkları vâki ta- leblere binaen gelirinin tamamı Eminönü Halkevi sosyal yardım şubesi menfastine tahsis edilmek üzere tekrar yaptırılarak Sahi - binin Sesi plâklarını satan mües- seselere dağıtılmıştır. Arzu eden lamak üzere dün akşam Ankara:|lerin bu müesseselere müracaat- | Merter. Vak'ayi ları, ş — — manlarda istediğimiz harareti temin için salona Büyük bir kömür sobası kurmağa karar verdik. Lâkin gel de ucuz bo- ru Bul. Hepsi ateş pahası... Gezmediğim, tozmadığım yer kalmadı. Bir hal oldu bu orta- lığa birader! — Ortalık ateş pahası.. Mas- rafa hiç gelmiyor, Fakat bizim kız nişanı ille meşhur bir otelin salonlarında istiyor. İyi, iyi amma, ona göre tuvalet de is- ter. Ne yapalım, mecbur ola » olur ne olmaz dedik.. Bel i- 'ocağız galiba... / « İSTER İNAN, im .İ ZİSTER İNANMA! Ez Düşün, fakat düşündüğünü sakla.. s Eylül m ale mm mam Sahahktan Sakahaz izale SERDAR... Daha bu mevsimde Bir ton kömürün Taşınma ücreti Kömürün yarı Parasını geç 'rse Yarın ne olacak? Burhan Cah** İ stanbulda yirmi otuz beygir kuvvetindeki Amerikan oto- mobilleri benzin darlığın fırsat sayarak kendi kendilerine bir ta- rife yaptılar. Meselâ dört kilo- metrelik yer için kömürün tonu- nu altıliraya taşıyor, böylelikle bir iki ay içinde sermayelerini çıkarıyorlar. Bunlar dışarıdan pabalı benzin de alsalar masraf- İarını kat kat çıkarırlar. Nitekim e de öyledir. . El alından bir teneke benzine yirmi beş lira verenler var. Bunlar pek tabif olarak pazarlıkla yaptıkları işler. le Bundan yeliniş beğ, yüz" ira çıkarırlar. Taksi kilometresi cs- ikiden mal sahibine en çok on beş kuruş bırakırdı. Şimdi otus zu, kırkı bulmuştur. Yani şaför İmal sahibine - Kilormetre Başına bu kadar para vermiye mecbur- dur, Bunu vermek için de müş- teri ile pazarlık yapmıya veya hud şehir içinde küçük seferler- le saat açıp kapayarak bu farkı doldurmağa mecburdur. İstanbul bu vaziyettedir. Nü- fus kesafeti bir milyona pek yek İlasmış olan İstanbulun dağınık şehir olması nakil vasıtalarının da azalması pek tabii bir seyrise- fer buhranı yarstmıştır. Bunun önüne geçmek için ne düşündü- ğümü bir fıkramda o yazmiıstım. İşlemeleri yasak edilen hususi o- tomobillere izin verilmesi, bun- ların işlemesi piyasada muayyen şahıslar hesabına işleyen * taksi-” leri de serbest bırakır. Çünki ih- tiyaç sahibleri en temiz taksileri aylıkla o kiralamışlardır. : Kendi arabalari garajda çürürken onler mecbufi olarak piyasadan araba wBritanicun, Racine». Saman ml emma halledilemi- yen mensucat derdi Pendik, Hatboyu caddesin- de 21 numaralı evde oturan dığım yer kalmadı, aldıran yek. Halbuki müddet bir aydır. Nerede ise bitecek. Bu maddelere çok ihtiyacım ||” var, Sümerbank Yerli Mallar ||kirolemıslardır. Pasarlarının vödini yetine Her ne ise İstanbulun bu der- getirmesi, böyle müşkülat çı- |ldi elbet bir gün Koordinasyon karmaması için, alâkadarla - | Heyetinin gözüne çarpacaktır. rn mam dikketini elbet - | Şumu da ilâve edeyim ki benzin menizi diliyorum.» Keler Kiz şi li rektir. lam Görünün bala ülyandet İhanl harıl işlemekte ve tenekesi /Bakırköyünde üzüm biri heri me e e | hırsızlığı yüzünden tadır. Bugün hususi otomobille- işie cina işleme müsaadesi verilse görüle- aga yat cektir ki onlar tıkır tıkır işleye- Evvelki gece saat 3 raddelerinde!ceklerdir. Bir şartla ki onlara re hiç benzin verilmeden yalnız üzüm ea yalan Bakirkö- nereden benzin tedarik ettikleri yünde bir c işlenmiştir. a i Haki İsminde bir delikli iç aloe aa PEŞ lm köylerdi çekildiği o zaman Yakin selen İda yüksek fiatla nasıl bu- çalarlarken Hasanin oğ.|lunuyorsa benzin “de ne kadar yaşında Mehmed Ali tarafım-|tahdid edilse yine bulmak müm- mele İl eek bü yeziyet karşi; İkündür. Amma nereden, nasıl ateş etmi - bulunur. Onu araştırmak bize “imiş ve Mehmed Aliyi Kal | Biz bul diyi ia vererek ölümüne sebeb ol, (Jütme7- Biz bulunur diyip ge- müteakıb kaçan içelim. İğneden ipliğe kadar her suçlular yakalanmışlardır. Müddel -İmaddenin bir kara botsası oldu- tahkikata devam edil.İz kabul edildikten sonra araya ass benzini de katmaktan ne çıkar. ji i EEE ; ; Mesele kara borsayı temelinden i RTIHAL yıkabilmektir. Buna imkân olup ik olmadığı da şimdiye kadar yapt- Avukat m e Tan, her memlekette alınan ne- ikaz tcelerden anlaşılır. Muhakkak Avukat İmalldii Ahmed. Er.Jolan nokta sudur. İstanbülün 'duran, uzun zamandanberi inüptelâ nüfusu harbden evvelkine göre olduğu kalb hastalığının ani bir kri-İcok artmıştır. Sayfiyeler bile yaz emre evvelki gece yaz yl kış doludur. İhtiyaç maddelerini pamıştir. bu kesafete, nakil vasıtalarını İyl bir insan, müşfik bir baba,|bu dağınık vaziyete göre hesab hamiyetli bir eee cesur birletmelidir. İstanbul Valisi sayın nker kiymetli adamı o. İl 1 me aş m Doktor Lütfi Kırdar bu noktala- ziyeilerine hayran olan dostlarının |"! izâh eden kısa, kat'i bir rapor jen tesssürü içinde bugün (Cu.|la hükümete arzederse her ba- e öğle a kımdan alınacak esaslı tedbirler aye ırılarak | ks basmadan tatbik sahasına in veri meraclikteki | humal kabrlneliği etmiş olur. Bir ton kömü defnedilecektir. ya z Ailesine ve dostlarına sabir ve)rün nakil masrafı yarı fiatını geç metanet dileriz. üği bir mevsimdeyiz. Karakış Tanrı rahmet eylesin. ne yapmaz? gi güel lekeli mun vasiyeti Icabidir.