Telgraf, Telefon Ve Telsiz Haberleri | Ankarada harb malülleri dün Matürk anıtına törenle BU SABAHKİ HABERLER Ruslar Moskova garbinde büyük taarruzamıgeçtiler! Moskovaya göre Stalingrad üzerine Almanlar hayret verici süratle ilerliyorlar Alman kolları Volgaya 30 kilemetre mesafede ! Londra, 27 (A.A.) — Sevyetlsiske pek çabuk varmağa gayret|manlar kütle halinde Stalingrad Wilkie Türkiye seyahatinden bahsediyor rikan enformasion ofisi Vaşing- tondan bildiriyor: Reis Roossevelt'in hususi mü- messili sıfatile Türkiye, Çin, Mı- sır, İrak, İran'ı ve başka memle| ketleri ziyaret etmek üzere pek yakında Birleşik Amerikadan ay rılacak olan Vendeli Wilkie şöy- le demiştir: «Son günlerde Reis Roosevelt trafından bildirilen bu seyahatin projesini ben yapalı çok zaman| oldu. Hali hazırdaki duruma aid) meseleler hakkında Türk şefle- rile görüşmek ve Türkiyeyi siya. ret etmek fırsatın sabırsızlıkla bekledim. — ——— İtalya neler istiyor ? Vaşington, 26 (A.A.- — Ame./ Rusyadan haber alındığına göre! edeceklerdir. General Zukov orduları Moske- va garbında 15 gündenberi yap- makta oldukları taarruz netice- sinde 15 kilometrelik bir cephe üzerinde düşmân hatlarını yar- mağa muvaffak olmuşlardır. Taarruz Riev ile Yask ar da yapılmıştır. Halen Rjev ya- maçlarında muharebeler cereyan etmektedir. Bu hareketin Almanların dik- katlerini cenub cephesinden çek- mek için mi, yoksa bunun büyük Rus taarruzunun (başlangıcı mu olduğu bilinemeimektedir. Esasen 10 gündenberi Alman tebliğleri bu mıntakalarda kuv- vetli Rus hücumlarının vakuun- dan ve tn vil olduğundan bahsetiniştir. Dün geceki Sovyet tebliği Londra, 27 (A.A.) — Dün ge- ce yarısı neşredilen Sovyet teb- ğinde Kletskaya, Kotelnikovo, Prokladnaya ve Mozdekta şid- detli çarpışmaların cereyan etti- ği bildirilmiştir. Tebliğlerde ismi ilk defa ge- çen Mozdok, Prokladnayanın 40 kilometre kadar şimalindedir. Bu hareket Almnların Grozuy pet. rol membalarına doğtu ilerledik- lerini göstermektedir. Stokholm, 27 (A.A.) — Ha- vasın bildirdiğine göre doğu cep- hesinde Stalingrad önündeki ve Kafkasyadaki durumun vehame. ti teyid edilmektedir. Dün gündüz ve gece Stalin £rad önünde kıskaç daba ziyade daralmıştır. Almanlar şebre 50 kilometre mesafededirler. Zırhh Alman kuvvetleri De- rovkin üzerine yürümektedirler. Karpovkanm sukutuna büyük bir ehemmiyet verilmektedir. Alman membalarından veri- len habere göre Adgenerovoda Yeşi terakkiler kaydedilmiştir. Almanlar Volganın 30 kilometre yakınma gelmişlerdir. Tarafsız askeri mahfellerin kanaatlerine göre Ruslar ancak Pek şiddetli bir karşı hücumla vaziyetlerini düzeltebilirler. Timoçenko bütün kuvvetleri- Nİ Stalingrad önüne toplamış ve mevzilere yerleştirmiştir. Ken dilerine her ne pahasına olursa olsun tutunmak emri verilmiştir. “Piyade silâhları ile techiz & dilmiş Alman paraşütçüleri sol <enaha indirilmektedir. . Elbruz dağlarında çok şiddet- bir fırtına hüküm sürmektedir. Almanlar Anapa ve Novoro- Mısır cephesinde faaliyet başladı Yeni Zelândalılar bir talyan tümenini püskürttüler Londra, 27 (AA) — Mısır Sephesinde hüküm süren dur gunluk nihayete ermiştir. Dün sabah saat 4 de şiddetli bir top- Şu hazırlığından sonra Yeni Ze- dahlar İtalyanların Bolonya çan üzerine hücum etmişler ONU gafil avhyarak mevkile. MİDİ terkettirmişlerdiz. lüzerine yürümektedirler. Donu sukutuna intizar e- geçmeğe devam eden muazza) Alman kuvvetleri hayret v. vahim-|bir süratle ilerlemektedirler. dir. Büyük tanh muharebesi Almanlar durmadan Karade.! Moskova, 27 (A.A.) — Akl; nize doğru yürüyüşlerine devamman ve Rus tankları etmektedirler. Tarlalarda gizle-| Müthiş bir muharebe cereyan et- milin; Eğ inle lendi rem Rus kuvvetleri Prok- A minde; İstnayada Alman baskısmı ha. RE al fifletmişler ise de üstün Alman ayret verici ilerleyiş kurvotlarine karşı muharebe et» Moskova, 27 (A.A.) — Alhİmek zorunda bulunmuşlardır. 50 milyon lira sermayeli ithalât ve İhracatı İdare edecek bir şirket kurulacak Ankara 26 (Hususi) — Ticaret yük bir şirket kurulmasi için çalış - Vekili doktor Behçet Uz, yurdun malara başlamıştır. Bu şirket yur.| içek köşelerinde yapmış ol-| dun bütün (Baştarafı 1 inci sayfada) !İSon günlerde başka bir İtalyan *İmuharriri de bu mevzua dair w- İzun bir yazı neşretmişti. M. Gaydaya göre İtalyanın tiği haklar, boz bir emper İyai en değil fakat milletin | hayati zaruretlerinden doğmak tadır, Bu hayat sahasının esasları un Akdenizde harçket serbestliği, Okyanuslara serbest- çe çıkış, ana vatandan taşa faz- la nüfusun yerleşmesine milsaid ve bazı mahsuller temin edebile- çek geniş müstemleke arazisi v> İtalyan sanayiinin muktaç oldu. ğu ham maddeleri serbestçe 1s- darik etmek hakkı. dilmektedir. Novorosiskte vaziyet | nın dileklerini teşkil etmektedir. Yazısında bilhassa miistemle- ke meselesi üzerinde duran M. Gayda bu hususta şöyle diyer: Her şeyden evvel doğu Afr ka İtalyan imparatorluğunun ih- yası lâzımdır. Bu imparatorluğu, Ankara 26 (A.A.) — Eşsiz bir zaferle neticelenen büyük mesi! başladığı ilk gün 26 Ağustos ordu! harb malüllerinin hususi günü oldu! ğu için Ankaradaki harb melülleri, seçkin davetlilerin ve askeri hando takiminin iştiraklle Ulus meydanin- da kutlulamışlardır. Törene İstiklâl marşile başlanmış ve Atatürk ani. dına bir çelenk koyduktan sonra! Türk ulusu ve aziz Milli Şef için şe. çelenk koydular ref tezahürü (yapilmiştir. Bundan sonra barb malâlleri şehidliği ziya. ret etmişler oraya da çelenk koy - mak suretile şehidlerimizin aziz ha- tiralarını yâdedip o onların yüksek manevi huzurlarında ihtiram duru- yanda bulunmuşlardır. Ankara garnizon komutanlığı ta. rafından malülçaziler için akşam bir ziyafet verilmiştir. Moskova büyük & İki defa Elçisi Cevad Açıkalın geçen hafta İçimiz Molotofla görüştü Moskovaya | geliş Sovyet Hariciye Komiseri M. Molotof'la iki görüşme yaj Büyük Elçi, Moskovada kendisine österilen samimi ka mütçhassis olduğunu söylemiş ve iki memleket arasındaki çok iyi münasebetleri belirtmiştir. | Askeri (Baş tarafı I inci sayfada) İ olduklarını, Stalingrad'in şimal ba.| tisile cenubi istikametinden yapıl - makta olan taarruzun Sovyet kıta. larının nevmidane o Müdafaalarina| rağimen bir miktar daha terakki kay| -| deylediğini ve bütün Sovyet demir-| yolu tesisat ve münakalâtı ile ayri: Volga üzerindeki nehir münakalâtı. na şiddetli ve sürekli hücumlar ya. pan Alman hava kuvvetlerinin Sta-! Engrad şehrinin dahilile civarında büyük yangınlar çıkardıklarını ha . ber vermektedir. alât ve ihracatını ida.| dahili bölgeleri sahil toprakları re edecektir. Şirketin merkezi İstan.) ile bileştirerek tamamlamak za rureti vardır. Şimal Afrikada vaktile Türki. yeye aid olan toprakları İtalya» ya iade etmek icab eder. Çünkü İtalya, 1911-12 harbi sonunda bu araziye tevarüs etmişti, Fran sa bu arazideki sahil bölgeleri ile iç bölgeleri işgal etmiştir, Bun dan başka İtalyan tarihi emel leri de gerçekleşmelidir. M. Gay da Atlantik Okynusuna doğru uzanan toprakların da ilhakını istemekte ve şöyle demektedir: İtalyanın Okyanuslara serbest duğu tetkikler hakkında (Başvekil Şükrü Saraçoğluna izahat vermiştir | Haber alındığına göre, Ticaret Ve-bulda bulunacaktır. Şirkete tacirler kâleti 50 milyon lira sermayeli bü-'de girebileceklerdir, Almanlar stalingrada yürüyorlar (Baş tarafı İ inci sayfada) (,din'in şimal batısımda ve Rjev ya. İh tümeni ihtiva eden 750 bin ki- kininda düşman, tafiklerla destek . İşiden ibarettir. lenen hücumlarına devam etmiş ve l Don üzerindeki ilk köprüba-| bu emada uğradığı zayiata kat'iyen smı kurmak için o Almanlar bü-| ehemmiyet vermemiştir. Bütün bu tün kuvetlerini bir noktaya tok-| höcumlar, Alman kıt'alarının sarsi. İsif etmiş ve durdurulması müm-|maz müdafaası karşısında akamete | çe çıkışını ancak hal sureti temin İkün olmayan bir şiddetle mehri aş.) uğramıştır. İ edebilir. mışlardır. Rus topçusumun ver- 85 tank yok edilmiştir. Hava kuv| o Libyanın cenubundaki Çad gö dirdiği çok ağır zayiata rağmen! vetlerimiz, düşmanı bilhassa Rjev|lü bölgesi de İtiyays yerilmeli- Almanların . Stalingrada odağru kesiminde kanlı zayiatz uğratmış -|dir. Çünkü burası da, vektile ilerlemekte oldukları bildiriliyor. | tır. Türkiyeye aid olduğu cihetle, Yeni gedikler açıldı Bir Ağustos ile 24 Ağustos arasın hukukan İlalyaya intikal etmek Berlin, 26 (A.A.) — Zwoelf|da Sovyetler, 2505 tayyare kaybet.|lâzımgelir. Fransa buraları da Uhr Blatt gazetesinin askeri kay | mişlerdir. haksız olarak işgal etmiştir. naktan öğrendiğine göre, Alman| Ayni müddet içinde doğu cep .| (Bu bölgenin temadisi olarak zırhlı kuvvetleri Stalingrad ke. besinde 140 Alman uçağı kaybol,|cenub . batı istikametinde uza- simindeki düşman tahkimatında muştur. yan Bire giren Nizerla i li ii a. ».ra ir ki buram me gri |yeni gedikir açmışlardır. | Sovyet hUSUSi İODİİĞİ | İngilizlerin etinde bulunmakta İ Berlin, 26 (A.A.) — Alman) Moskova 26 (A.A) — Bu gecejdir. Bu bölce de İtalyaya veril Başkomutanlığının, £ Stalingrad neşredilen hususi bir tebliğde bil -jmelidir. Libya ile Atlantik are- bölgesindeki muharebeler hak- dirildiğine göre bundan 15 gün ev.| wvdaki bütün bu arazı tabistile, kında verdiği tafsilâta göre, tank | vel Kalenin cephesine 115 kilomet.| Italyan nüfuzuna ve #üstemleke lardan mürekkeb bir hücum gru|re genişliğinde bir saha üzerinde "i*#*mine tâbi olmalıdır. . pu Stalingrad'ın cenub batısın-| Sovyet kıtaları Almanları 40 . 50) İnsa edilecek b bir sah: da 20 kilometre genişliğinde ku- kilometre kadar geri atmışlar vejTa Yolu bu muhtelif bölreleri ida rulmuş yüzlerce Biokhauzdan Kokoreloye, Görobithe, Karmanof;ri ve iktisadi bakımdan bir bü mürekkeb bir Sovyet müdafan | şehirlerile diğer 610 mevkil geri tün baline getirebilir. Bu suretle sistemini, fevkalâde şiddetli çar. almışlardır. İtalya hep milli toyrklardan gec pışmalar sonunda yarmıştır. İÜBa hususi tebliğde tasrih edildi | mek suretile Okyanustan çıkmış m ey een mele Aion be em Alime el , A.) — Stefnni: ket” i i ki , Mi eli ll e le e ini Vesinden bahseden M. Gayda re göre, Stalingrad varuşları o Bundan başta hava muh #alvanın korsika, Dalrmcva ve halktan tahliye edilmi; ve evler rinde ve uçak savar Ba Malta üzerinde iv teker teker kaleler haline sokul-| rafından 252 Alman tayyaresi dü. verile Ceheliime. muştur. Novorosisk'deki sivil bal şörülmüş ve 290 tayyare de yerde yıkılmasını iste- Milli Oy kın tahliyesine de başlanmıştır. | tahrib edilmiş veya hesara eğreti. Alman tebi ği miştir, Berlin 26 (A-A.) — Alman zi Sovyet tebi ği " İanlığının tebliği: Moikova 26 (AA) — Sövşat Kafkasyada Alman dağ kıt'ala- öğle tebliği: ri düşmanın şiddetli mukavemetine | 25 Ağustos : derle. yüksek dağ geçidlerinden | Kletskaya çevrelerile Stali; E birçoğunu elde etmişlerdir. İkmal AMMAN EZ Stalingrad batisindaki kesimde doğusunda ve Prokhlandnaia çev- düşman, son derece çetin savaşlar. |resine ve Krasnodar cenubunda düş dan sonra doğuya doğru sürülmüş.) manla çarpışmışlardır. ! tür. Büyük yangınların tahribat yap.| | Stalingrad şimal batısında kanlı! makta olduğu Stalingrada Alman w.| savaşlar yapılmakta ve Almanlar çakları tarafından yngın ve infilâk tekrar tekrar şiddetli taarruzlara gi. bombalarile geceli günlüzlü tanrruz- rişmektedir. Kasnonr cenubunda Jar yapılmıştır. İkewvetlerimiz hafifçe geri i > Kataganın cenul katisinda, Mec.'lerdir. Dünkü Alman tebliği de Kafkas- İlarda Alman dağ kı'alarının yeni . den birçok dağ geçidlerini zaptettiklerini, Stalingrad garb sa - tin muharebelerle tekrar şarka doğ. ve Prihev civarında Sovyetlerin bü- yük piyade ve zirbr birliklerle tek. rarladıkları şiddetli taarruzların ge. ne püskürtüldüğünü ve 1-24 Ağvs. tos arasinda şark cephesinde 140 Alman tayyaresine mukabil 2505 Sovyet tayyaresinin düşürüldüğünü bildirmiştir. Bu iki tebliğ bülâsu edilirse Al - manlarla müttefiklerinin her taraf - tan getiritikleri yeni birliklerle mik. tarını durmadan artirdiklari büyük bir kuvvetle, Sialingrad sahasını e. lindeki bütün imkânlarla müdafas- ya uğraşan Sovyet ordularının sert ve çetin mukavemetini her gün bir parça daha kirarak hedeflerine sü - ratle yaklaşmakta oldukları, o ayni zamanda Kafkas dağlarındaki ha - reketlerini de durmiyarak Karada - niz sahilindeki Kafkas . llmenlarile cenubi Kafkasyayı, buralarını mü. dafaa etmekte olan Sovyet kuvvet- lerinin bilhassa o cenubi, yani İran istikametinde çekilebilmelerine meydan vermemeği ve bununla bir Wkte hâlen 1 muharebe gemiisile 5 kruvazör (biri ağır), 11 muhrib, 3 torpltobot, 38 denizaltı ve 100 mütecaviz seri hücum botundan ve. saireden mürekkeb Sovyet Kara - deniz donanması dahi güç ve çare. siz bir duruma düşürmeği gözönün. de tutmak suretile biran evvel elle. rine geçirmeğe çalışmakta bulun - dukları anlaşılır. Elbruz tepesinin ve bunu takiben bir çok diğer yüksek dağ geçidleri. nin zapti hem çok büyük bir muvaf. Sayın İstanbul Halkımızın Umumi arzuları ü Bu akşam TEPEBAŞI Belediye BAH Saat 3 kadar devam edecektir. Saat 7 den 9 kadar SAZ ve BAYANLAR saat 9 dan 1l e kadar ALABANDA Rev Saat 11 den itibaren UM Wa FESTİV Hususi davetiyeler işbu müsamerede cari değildir. Telefon: 42690 hasındaki Sovyet kuvveilerinin çe - Fu geri atıldıklarını, Kaloga cenub batısında, Medyn şimal batısında vaziyet | fakiyet, bem de bu mülühazaları tahakkuk sahasına İsal emrinde atıl, miş çok esaslı bir adımdır. Hatırlardadır, ki bundan evvelki yazılarımızdan birinde Alman baş- komutanlığının biraz daha gayret ve fedakârlığı göze alinarak ayni zamanda Kuban nehrinin, cenuba doğru Kafkas dağlarının şimal ma. ilelerine giren yukarı kısmını taki, ben, yani Çerkesk şehrinden So - hunkale'ye veya bunun biraz daha cenub doğusuna inen büyük jgesid ve yolundan İstifade suretile bu mevki de ele geçirmeğe çaliş. imasında Kafkas dağlarının cenu - | bundaki Rion vadisine inmek, Kaf» İkas dağlarını cenubdan da tehdid ederek daha kolaylıkla düşürebil . mek ve cenubi Kafkasyaya daha ko laylıkla bâkim olabilmek gibi bü. yük bir siratejik fayda bulunduğu. na işaret etmiştik. Çerkesk şehrinin takriben 90 Km. cenubunda bulu» nan Elbrus dağının Alman dağ kıt'- alari tarafından sessiz, sadasiz ele geçirilmesi ve bu kıt'aların bunu takiben diğer geçidleri de ele geçir. meğe uğraşmaları Alman başkomu. tanlığının bu siratejik faydayı ih - mal etmemiş olduğunu göstermekte İdir. Bu mühim dağ ile bunun civa. Irindaki tepeleri ellerine geçirmiş o. lan Alman dağ kıt'alari ayni za - manda Kafkas dağlerinin bu min- takadaki battı balasına ulaşmış de. 'mektirler ve bundan sonra umumi bir surette iniş aşağı İnmek üzere Kafkas dağlarının Sobum karşisin. da 10:12 Km.lik bir genişliği o. lan bir düzlüğe karişan cenub etek. lerine kadar da 90 : 100 Km. lik bir mesafeleri kalmış oluyor. Vakığ bu mesafe de bir çok çetinliklerle İdoludur. Fakat, ne de olsa çikişa na- zaran inişte bu çetinliklerin (o daha kolay iktibam edilebileceği tabii « dir, Anapa. Novorosiski ve Tuap. se giden İstikametleri siki bir su - rette tehdid eden Almanlarla müt. tefiklerinin Sohum'a giden bu çok mühim istikameti de bu swre'le zor, lamalarile ve ayni zamanda Gromy ve Viâdikafkas'a doğru olan tazyik» İlerini de devam ettirmelerile Kaf - kas dağlarının ve cenubi Kafkasya, nin durumlarının çok nazik bir saf. haya girmiş * ve girmekte olduğuna şöpbe yoktur. K. D. unlar Festivalinin Son Veda Müsameresi CESPw Usu AL