29 Mayıs 1941 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 3

Makineye A | WVerilirken | VE RA ka Amerika gazeteleri “harbteyiz,, diyorlar Amerikada iktisadi harb nezareti kuruluyor Bir habere göre Ruzveli bita- raflık kanunamı ilga etmiye - ceğini ihsas eylemiş İ Vaşington 29 (A.A) —- Ameri. matbuatı Ruzveltin nutkunu raretle tahi'la devam etmekte ler. Gazetelerde şu gibi cümlelere| tesadüf edilmektedir: «Biz harb. deyiz!., «Birleşik Amerika Mih Yeri mağlüb edecektir», «Ameri kalılar Büyük Britanyanım yanın- dadırlar!» Londra 29 (A.A) — Royter a - Yansın Vaşinetondan bildirdiği » ne göre, Ruzvel* yakında fktısadi harb nezareti ihdas etmek niyetin- dedir, vi ton, 19 (A.A) —B. 8. C: Dün, bir matbuat konferan- 8 sanasında Reisicümhur o Rüzvelkt bitaraflık kanununu ilga tasavvurun da olmadığını ve bunun tadiliri de düşünmediğini açıkça ihsas ekmiş İngilizler Giridin hava müdafaasını zayıf buluyorlar Lomjra 29 (A.A) — Londrada! öğrenildiğine göre Girid üsleri ü-| zerinde devamlı hava harekâtı im. küânsızlığının osebeblerinden biri hava müdafnasının kifayetsizliği - dir, Yunanistanın tahlyesi esna » sında Giride nakledilen küçük aV-| jan G teşekkülü geri alınmıştr, Düş man bu kuvveti aded itibarile pek ziyade geçmiştir. Keza Almanlar Avrupanın batı şimai'ndeki hava kuvvetlerini his sedilir derecede azaltarak oradeki kuvvetlerden bir kısmını da Bal - kanlar üzerinden Giride gönder - mişleriir. Bunu yapmak için Aİ - manlar yalnız 1900 kilometre bir mesafe uçmuşlardır. Halbuki şi - mali (o Afrikadaki imparatorluk kuvvetlerine İngiliz sevkiyatının yapılması *çin Kap burnu üzerin. den 12,000 mil bir deniz seferi Iç- zımdir. Tunusta bir hâdise İngiliz tayyarleri Fransiz Wi - manında bir İtalyan gemisini bombaladılar Tumus, 29 (A.A.) — İogilir tay yareleri tarafından Siax limanının bombardımanı hakkında şu malü- mat alınmıştır: Slax açığında bir İtalyan ticaret gemisi İngiliz tayyarelerwin bücu- muna uğramıştır. Gesi bir adanın civanna iltica etmiştir. Bir İtalyan torgidosunun refakatinde bulunan diğer bir gemi de hücum neticesin- de sakatlarımış, Sfax limanına kaç- mıştır. Torpido liman dupnda kal mmuştir. Devletler hukuku mucibince muharib bir devlete mensub bir ti. Garet gemisi sakatlenmiş olursa bil- hassa bitaraf İraana iltica edebilir. Bir müddet sonra İngiliz tayyare leri Sfax limanı üzerine gelerek mü tead id bombalar atmışlar ve bu bombalar Rabelais adındaki Fransiz Yapuruna isabet etmiştir. İtalyan va püruna isabet vaki olmamıştır. Di Ruzvelt fevkalâde ahval ilân etti (Sartarafı | inei sayfada) yannameyi neşred'yorum: Millet ve bütün vatandaşlar hiç bir hodgümlik hissine kapılmadan rollerinin hepsine intizar edecek. tir. Bunun neticesi ise o muzafie- Tane bir surette yaşamasına devam etmek olacaktır. Bu kuvvet ve kudretimizin son haddine kadar müdafsamızın ve milli otoritemizin takviyesini icab ettirir. Amerika cümhurietlerinin yek- vücüd oluşu, hem hürriyet, hem elzemdir. gibi kendi müdafaalar: için Amerika, hakikati karşılıyor, Nazilerin tahakkümü, Hitlerin ilerisvig odurdurulmazsa garb yarım küresi Nazi silâhları run erişebileceği mıntaka olacak- tr, : Birleşik Amerika, bu Lehlikeye karşı, Amerika OCüm etle, anlaşmalar, en büyük silâhlarma programı, dçmokrasilere oyardım gibi ehemmiyetli tedbirler almış- tar. Birleşik Amerikanın demokrasi- lere yardım etmesinin sebebi, kendi emniyetini idama etmesi, e- min ve medeni dünyayı kaybet- memek artt olduğu ur. i süreceği şartları biliyoru: lif mem. teketlerde kukla çümetleri ku- rarak dünyayı paylaşacak, Avus. turyayı işgalden ve Çekoslov; yı parçaladıktan sonra söyledikle- rini tekrarlıyacıktır: — Artık memnun ve mutmai- niz. Bu en son arazi talebimdir.» Fakat Amerikahlar, bu söz. lere o inanacak kâdar saf deği Yerdir. Hitler, cenubi OoAmerika milletlerinin şimdi Balkan millet - lerine yaptığı muameleye tâbi tu - tncak, Birleşik Amerika ile Kana- dayı boğmağa çalışacak ve Ame - rikanın dini hakkı hayatı kalmiya. caktır. Çönkü nüziler din tanunaz. r. Cesaretle hareket Amerika milleti, nklelim ve ce- saretle hareket ederse hiçbir zaman kendisine böyle şeyler kabul ettiri- İemez. Bundan sonra Ruzvelt, Alman- yanın elinde. Mısıra Süveyşin teh. did altında bulunduğundan, — her hangi bir anda İspanya ile Porte - kizin işgal edilebileceğinden bah - setmiş ve demiştir ki — Bu tehdid, Atlantiğin mü -| him stratejik o moktalarından o biri akaza, Asur ve Yeşilburun adalarına kadar uzanmaktadır. Bu hal ise şimali ve cenubi Amerika- yı tehdid eder, emniyetimizi tehli. keye düşürür Hitleri ve Mihveri emellerini ta. hakkuk ettirmekten meneden iki şey vardır? 1 — Büyük Britanyanın mukavemeti, 2 — Çinin şayanı hayret mü » tarihi dalaası, ihverciler denizlere hâkim ol- yaya tuhakköm ede mezler, denizlere hâkim olamazlar. sa mağlübiyetleri muhakkaktır. A. merikanın tarihi, denizlerin serbes. Bsine bağlıdır Micakiben Ruzvelt, Atlantik muharebesinden bahsetmiş ve Sis) mal buz denizinden Cenub buz de- nizine kadar uzayan geniş bir sa-| hada cereyan ettiğini, mazi korsan| ve tahtelbahirlerinin İngiliz tezgöh lartain yapabileceklerinden üç mis. li gemi batırdıklarinı ve Amerika. .İnin gemi iaşant programını hızlan. dirarak bu tehlikeye karşı koymağa ve rayiati kapatmağa çalıştığını, amli ve cenubi Atlantikte bahriye! devriyelerini genişlettiğini ve bu hasusta fazla tayyare de kullandı. fin söylemiş, Amerikanin milli si- yasstini şöyle tasvir etmiştir: — Hitlere tâbi bir dünya tanı. miyacağız. Amerikaya tahakküm et mesine veyahud tehdid eylemesine azami azimle karşı koyacağız. Bü yük Britanya ve nazizme karşı mu kavemet eden diğer milletlere yar- dım #deceğiz. Kendilerine gönder- diğimiz mühimmatın teslimini em- giyet altına abyoruz. Amerika Hit, lerin tahakkümünde bir dünyayı ka bul edemez. Amerika, demokrasi. İere verdiği sözü tutacaktır, Biz Amerikelilar, nerede ve ne zaman meufaatlerimizin o tecavüze uğradığdnı veyahud emriyetimizin tehlikeye düştüğünü tayin edece - ğiz. Amerika silâhlı kuvvetleri şim diden stratejik mevkilerde bulunu- yor. Bir tecavüzü defetmek için si - İlhiı kuvvetlerimizi kullanmakta te. reddüd izm GİNE g Cümhurreisi Roosevelti bir daha dinlemiş olduk Yazan: Selim Ragıp Emeş merika Cümhurrefsi Bay Roosevelt'in harb tarihin. de bir dönüm noktası teşkil ede ceği iddia olunan «Ocak başı ko- nuşmasız ad len nutku umu. mi bir alâkayla bekleniyordu. Bu nutuk söylenıniştir ve umumi hat. ları ile de malümumuz olmuştur İnkisarımızı mucib olmadı, dersek | tömbe yalan olur. Amerika Cümhurreisi, Amerikada hududsuz bir ah- i fevkalâde vaziyeti ilânına da. ir bir beyanname etlirdiğini kâydetmekle başlamıştır. Bur ted. birin mahiyeti şu olacakmış: Birleşik Amerikanın kuvvet ve kudretinin son haddine kadar m. Mi otoritenin ve müdalaanın tak- viyesi, Reisicümhurun böyle bir tedbir almayı mazur göstermek Üzere ile. r) sürdüğü mucib sebebler şun. lardır: «Gayesi dünya tahakkümü ol. mak üzere ve Nazilerin kanaatleri neticesi olarak Avrupa harbinin bir dünya muharebesi haline in- kılâb etmiş olması,» Avrupa harbinin bir dünya har. bi haline gelerek garb nısıf kü. resi denilen ve içine Birleşik A merika ve önün nüfuz mıntakala. rını alan sahaya sirayet etmesi takdirinde Amerika Cümhurreisi. nin her müdafaa tedbirini almak. ta haklı ve serbest bulunması ta. bii ve şüphesizdi, Fakat bugün İn- giltereye karşı Avrupada harbe. den Almanyanın elindeki vesait, iki âlemi birbirinden ayıran geniş mesafeyi aşacak ve Birleşik Ame. rikâya karşi bir tecavüzü değil kılmak hattâ icraya dahi imkân ne, veremiyecek kader mahdud ve €-| hemmiyetsizdir. Şu halde, bu te- lâş, ya bir min omevlüdüdür; yahud da İngiltereye karş: yapıl. mak istenen yardımın obuzünden yarına şeklini değiştirmeye matuf bir ilk adım hareketidir, Almanya için Birleşik o Ameri kaya karşı bugünkü şartlar içinde ve bilhassa vasıta noksanından do- layı bir taarruz icrası İmkânsız olduğuna göre, Bs Roosevelt'in almayı faydalı buld fevkalâde tedbirleri, ikinci şikkın tahakkuk ettirilmesine müteveccih Olarak kabul etmek daha doğrudur Halbuki bu faraziye, Birleşik Amerika için daha başka mahiyet- te atılgan bir politika yolu meyi emreder ki cümhurre': in sözlerinde buna aid bir işaret gö- ze çarpmıyor. Zira: Birleşik Amerikanın milli siya. setini izah eyliyen Bay Roosevelt bu (bahiste ezcümle şunları söyle- mektedir: , «Garb nısıf küresine karşı ya- pilacak her hücuma muhalefet €- deceğiz. Diktatörlerin denizler hi. kimiyetini elde etmelerine müs&- ade edemeyiz. İngiltereye ve de- mokrasilre yardım vâdimizi tuta- cağız. Devriyelerimiz harb malze. mesinin İngiltereye tesliminin: te- min olunmasına (çalışacaklardır. Menfaatlerimizin ne zaman nere- de tecavüze uğradığını, erüniyeti-| mizin gene nerede tehdid edildi-| ğini biz Amerikalılar tayin ödece- ğiz. Müsellâh kuvvetlerimizi stra- tejik mevkilere yerleştirmekleyiz. Bir hücumu defetmek için müsel- lâh kuvvetlerimizi Höllanmakta tereddüd etmiyeceğiz » Yani Bay Roosevelt'in tabiyesi, sözlerine göre, muhakkaka yakın bir tecavüz ihtimalini nazarı dik. kate alarak tamamen müdafaa ©- sasına istinad ediyor. Halbuki or- tada böyle bir tecavüze maddi im. kân bulunmamaktadır, bundan dolayı da bu tedbirlerin gayesi pek anlaşılamamaktaır. Su hal de: Ortada Amerikaya o teveccüh edebilecek bir tehlikenin mevcud olamayacağı sübut bulduğuna gö- re, harbin gitikçe kızışmak ve kanlılaşmak istidadını gösteren bugünkü seyrinde, Cümhurreisi- nin «Ocak başı müsahabesin:» ma- kul ve insani bir telifi beyin saf. hasına intikal ettirmesi, o şüphe yok ki milyonlarca insanın minne.. zleri. | | Yeni vergiler (Baştarafı 1 inci sayfada) halkım gıdasını teşki helvası İstis den mamul müesseselerin küçük san'at muz fiyetinden meleri muhtevi ve daha paketine lanlar: a, snfiye anların behe: vu fiattan kurüş be- ve mam» de Sü» ık pale vde şişe hacim. ntilitre o olanların er şişesine 5 kuruş, 35 ve 50 antiltre olanların beher Şi: 8 kuruş: şişe hacimleri 50 sansilit. reden fazla olanların beher sina 12 kuruş. şampanVa ve nin beher şişesine 75 kurus, şa. rapların beher ltrasina 2 kuruş. Elektrik, havsgazi 5 — Elekte'k ve havagazi istih- lâk resminin, smai müesseselerde muharrik kuvvet olârak sarfolu. nan elektrik ve havagazi hariç or. mak üzere, diğer sarfiyat resmine yüzde 50 zam yapılması lâyihaya ehcümenlerd ilâve edilen bir. hü- kümle teklif olunmaktadır, Bu rt. &mde yapılarak zammın tatbik mebdein: tayin İçin abeneler nezdindeki saatlerin kanunun neş. rinden sonra on gün içinde okun- ması ve bu tesbit edilen miktar. iyatın zamma tâbi tutulması ve hususi surette) elektrik istihsal edenlerin kanu- Bun neşrinden itibaren 3 gün de son sartiyatlar ridat dairelerine bil sadile lâyihaya hükümler ilâve o- lunmuştur. | t resmi 6 — İhracattan alinacak rtsim nisbeti, Bütçe Encümeninde bar kayıdlarla yüzde 2 den yüzde üçe Ancak İcre Vekilleri ım gördüğü eşya, hay- van ve maddelerin vergi nisbeti iyglin icablarına göre tenzile salâhiyeti olacaktır, Asker sizarasi ucuzlatılyor 7 — Asker sigarasından oalın- makta olan 1 kuruş müdafaa ver-| gsi kaldırıkmaktadır, Bundan başka hükümet ayrıca âsker sigarası fiatını 1 kuruş ten. zil tasavvurundadır, Bu suretle bügün beş kuruşa satılan asker sigarası 3 kuruşa inecektir. Ancak tatbikatında bunun diğer sigara salışlarına muhtemel tesirini ör- lemek için bir ere günde verilecek sigara miktarının İcra (Vekilleri Heyetince kabul edilecök bir ta. Ematnâme ile tayin edilmesi hakkında Tâyihaya bir hüküm ilâ ve olunmuştur. 8 — Senelik iradı 5 liradan faz- la olan binaların daha yüksek nis- bette bir müdafaa vergisine tâbi tutulması hazkında Bütçe Encü- meninde ileriye sürülen mütalea. nın hükümetçe tetkik edilmesi kararlaştırıl lik iradı 60 liraya kadar olan bina sahible- rinin bu vergiden muaf tutulması hakkındaki teklif ise eklenen va- ridat temin edilemez o endişesile encümence kabul edilmemiştir Bu vergi Tüvihası Büvük Millet Meelisi tarafından kabul eğildik. ten sonra derhal neşir ve #atbik eiiletektir. Kanunun nihavet ö- nümüzdeki Cumartesi günü neşri veva Pazar gününden itibaren tat. bik'na geçilmesi mukarrerdir, tini ayyuka çıkaracak yüksek ve ulvi bir vesile olacaktı. Yazımızın başımda duyduğumuzu kaydetti. ğimiz inkisar bilhassa bundan doğ. muştur, Bütün bu mütsleaları gözden geçirdikten sonra diyel riz ki: Cümhürre:si Roosevelt dün ne söylemişse bugün de ayhi şey- leri tekrar ctm'ş ve bunlara sade. ce bir «fevkalâte, İk sıfatı izafe eylemeklen başka hiçbir yenilik ilâve eylememiştir, Halbuki ken- disinden beklenilen hiç te bu de. gildi, Salim Ragıp Emsp İ İngiliz hava kuv İyı Yunanislanın tabii İ tayyare filoları Giridde muharebe şiddetle devam ediyor (Baştarafı 1 inci sayfada) ddelli muharebe. Kahire, 28 KALA) — Ortaşark teri okuman. darlığının tebii, Girid İngiliz tayyureleri ve evvelki gece Maleme tay eydanına birçuk hücumlarda bu- lunmuşlardır. Gündüzün yerde bulunan birçok düşman tayyare- lerine ağır h pılnaştır. u tahrib| r takımı da ağır su-| 5 r. Avi <1) bir huva » B8 Jun man bombardı- tesadüf etmiş ve bunlardan üçünü düşürmü Londra, . 28 (A.A) — Bugün Lowjrada haber alındığına göre Giridin tayyare W larının harekâta devam etme! ki imes kânsızlık, tayyare dafi tesisatının Mluba muvafık ol asndan ileri gelmiştir. Bu sebebden dela- esi üzer.ne Giride getirilmiş olan zayıf avci geri Gene öğrenildiğine gö lar, Balkan dün garbisindeki hava filolarının mik- tarını oldukça eksiltmişlerdir. Giridde variyet ciddi Kahire, 28 (A.A) — Kahire kari mahfelleri, deki vazivet hak malümatı vermişlerdir: Maleme ile Hanya arasındaki ovada çok şiddeti! çarpışmalar vu- kua gelmektedir. Alınan kıt'aları Malemede yere inmeğe devam ey- lemektedir ve vaziyet ciddidir, A manlar, fevkalâde ağı zayi mektedir. Fakat Almanların, h dellerine varabilirlerse kayıblara pek sz ehemmiyet verdikleri mi lümdur, Mesele, Almanların Gi ride tayyarelerle ne kadar zaman askerler indirmeğe devam ede- ceklerdir. çü kıt'aları değil, tayyare parçaları ile dolu Maleme are meydanına nakliye tayya- relerinden n kualardır. Nutkun akisleri (Bastarafı ! inci sayfarla) Sağlar bir temel Nevyork Times ve Nevyork He- reld Tribune gazeteleri bu nutku müstakbel hayeket için sağlam bir! temel addeylemektedirler. | Ruzvelt lord Halifaks'la görüştü Vaşingtou 28 (A.A) — Rei- sicümhur Ruzvelt, bugün lord Ha . lifake'la meşhur o iktisader J. W. Keynes'i riyaseticimhur sarayına davet etmiştir. h ingiliz - Sovyet * münasebatı hakkın- da Edenin beyanatı. Londrâ, 28 (AA) — Avam Ka. marasında, İngiliz - münade- betine müteallik bir suale yalmz B. Eden, kat'i cevab verebilmişlir. Mumsileyhe, Moskovadaki İngi liz sefiri Sir Ci "in ne Zaman B. Stalin ile görüşmüş olduğu ve rin Yakınşarktaki niyet * arı hakkında teminat a verilmiş olduğu Süs sual tevcih edilmiş idi. retinde bir i B. Eden hükümeti i masını muha taY-İ van muharebeler Kahire, 28 (A.A) — Tebliğ: Tobrukta tebeidü! yoktur, ij Ade. istün düşman kuvvet | lerinin ki karşısında İngiliz kıtaat: Helfaya geçidin; muvakka. ten terketmişlerdir. Bu cephenin sair kısımlarında motörlü İngiliz keşif İları düş. manı taciz vam etmişlerdir. Vatanperverlerden o müteşekkil mühim kuvvetler hali Debratabordaki Italyan nunu sarmaktadırlar. Svilingraf - Uzunköprü demiryolunun tarafımız- dan işletilmesi 1 inci sayfada) na iştirak etmiş olan Devlet De. miryolları Utnum Müdür Muavini Fugdın riyasetindeki heyet dün sabah hususi bir trenlş şehrimize dönmüştür. Müzakerelerde diğer | hükümetleri temsil eden mümes- siller de ayni trenle şehrimize gel- mişlerdir. Bu hattın işletmeye açılması hususundaki müzakerelere şehri. mizde devam olunacak ve alâka- dar mümessiller bugünden itiba, ren toplantılara başlıyacaklardır. Bu toplantılar Öç gün kadar de vam edecek, müteakıben Devle Demiryolları Oörkânı o Ankaraya düöneceklerniir. Bir dalgınlığın sebeb olduğu garib dava (Baştarafı 1 inci sayfada) bat yapılarak, hâdise mahkemeye intikal etmiştir. Asliye 6 acı ceza mahkemesin- de yapılan duruşma neticesinde, mahkeme Tevfik Araradı 25 lira para cezasına mahküm etmiştir. Fakat, bu Teza tecil edi ir. ei garnizo. Şöhret yolu bu değildir! Herkesin yapamadığını yapmı olgun ve tok bir kafanın mal dilere adları geçen ilim ve sa ları vardır. Fakat bu hareketler lâatı ise o da züppelik sayılır, İş mızda görülen dört kaşlı delikanli he almaları bu ikinci nevidendir. Birkaç yıl evvel bir smecmun hak Hâümid'den başlı karşı mürtedlik etmişti. Daha « hul gençler yeniçeri bozuklarınıı — İstemezük! feryadı ile bu k edebi ak, düşünmediğini düşünmek eğer lü ise orijinal sayılır. Ansiklope . t erbabı arasında bu k eğer ham ve boş bir k te son zamanlarda edebiyat kıların Üst tabakadakilere karşı cep «Putlar devirelimi» diye Abdük £ tarihimize mal olmuş isimlere nra bir takım adları, sanları meç ": A günün maruf imzalarina karşı kar zan kaldirdılar. Şimdi gene bu gürühtan bir grup aynı şamata ile post alınsk sevdasına — düştüler. Servet mi istiyorlar. Her ne iti yorlarsa elde edebilirler. Gençlik kadar cömerd ve şöhret ve servet hazinesi olduktan sonra şöhret de, servet de önlerindedir. söhrete ve servete vâsıl olmak için onu hak ett Yalnız. cx eseri meydana getirmek şarttır. Şöhret de servet de bu eseri göstermekle elde © dilir. Hele edebiym gibi san'atların nankörüne bağlunarlar için bir uzun ve çetin bir imtihandır. Bi ilim dünyası, mümeyyizi de ndan geçmedikçe şöhret tılisimi çözülmez. imtihan ki o muallimi bütün. bütün bir fikir âlemidir. Bu im Şöhret almak için şöhrete hücum etmiye gelince bu meşhur halk tabiri ile ayn tükürmiye benzer, Adı tarihe geçen diye zemzem ku. yüsuna abdest bozan meczub ile şöhret kazanmak saldıran arasında fark ancak bi: Tekrar edeyim. Gençlik için şöhret de, servet de vardır. elde etmenin de bir tek yolu vardır. Çalışmak, Kaç Yetlerimizi | dolduracak genç arkadaşlara ihtiyacımız Var- dık. için meşhurâ tarih mesalesinden ibarettir, Bumu kere israrla yaz- dır. Ne yazık kı karşımıza çömez olarak tevzula değil üstndiz diye ukalâlıkla çıkıyorlar, Bir marangoz kalfası bile destere tutm için birkaç yıl çıraklık ediyor. Bu kalemin destere kadar da mi © hemmiyeti yok! Bushan Cahid i hazırda