17 Mayıs 1941 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 3

Makineye a a EA LE Verilirken Vişi ne diyor? Fransız - Alman müzakereleri henüz ilk merhalede Fransızların Amerika- İara verdikleri Vişi, 17 (A.A) ten'in Fran 1 “z milletine müzakerelerin ne gi- bir zihniyet içinde devam etti- İhi O göstermekte ve bundan gibi neticeler beklenebileceği- Mİ irac etmektedir. Bundan başka Pransanın İmparatorluk nasi Ysiyetile müztemleke İe meşgul olmak vazifesi de dir Fransa ve imparatorluk bu iki $inslı nokta iledir ki, yeniden kal - anmak niyetindedir. Bu iki mesele Pransiz.Alman müzakerelerinin te- Melini teşkil etmektedir. Esasen Fransız - Alman müzeke. inin açılması Fransiz efkân Wmumiyesine hiç bir suretle süprize dlişürmemiştir. Çünkü O Montuvar İikası hiç bir zaman reddedil - Memiş, hattâ intizar devresinde bi- İs birçok defa teyid edilmiştir. Eğer Maraşal, o müzakereler © hakkında fazla tafsilât vermemisse bunun Bebi müzakerelerin henüz nihayet memiş olmasi, ük merhalesinde hulunmasındandır. Tansa, ne kadar az olursa olsun Amerikanın göndermiş olduğu yi - Yedek yardımların münnetterlıkla Flamıştır. Fakat bu sempati teh, > haricinde bulunan bazi kim- islerin Avrupa tesanüdüne | karşı Ti sürmek istedikleri kır'alar a. Tası tessnüdüne Fransayi götürmek İçin kâfi değildir. Irakta büyük bir muharebe başladı Bağdad, 17 (A A.) — Irak teb- Ükine göre, Irak kuvvetleri Bas- Ya mntakasındaki İngiliz mevzi- rine hücum etmişlerdir. Büyük ir muharebe başlamıştır. Bu hu- Süstak; tafsilât bilâhare verilecek tir. Diğer cephelerde hava faaliye ti olmuş e Singapura Amerikan harb malzemesi çıkarıldı Londra 16 (A.A.) — İngilte- Teden Singapura gelen takviye kuv Bina ihraç edilmiştir. Bu limanda büyük bir fasliyet hüküm sürmek - tedir. Ödünç verme ve kiralama Programı mucibince o Amerikadan &elen yeni harb malzemesinin A - erikan şileblerinden tahliye edil- mekte olduğu görülmektedir. Gön. derilen takviye kıtaatı o kadar çok- ter ki bunlarin ihracı geçen Per - #embe gününe kadar devam etmiş- tir, Japon askeri Heyeti İtalyada Roma 16 (AA) Giornale d'İtalia gazetesi Pazar zünü İtak Yan payitaht Amiral Nomura ivasetinde bu- evetler Almanyada garb cephesini zi- r İngiliz ve Alman esirlerine sigara verilmiyor Londra 16 (A A.) — Salâhiyet. tar bir membadan öğrenildiğine gö- * Alman hükümetinin İngiliz harb #airlerine sigara tevriatina nihayetlittil | Hapishane ve Ankara 16 (Hususi) — Hük İcet, hapishane ve tevkifha rin sureti idaresi hakkındaki ka bunun 2 nci maddesinin tadiline mütedair olan kanun Jâyihas göndermiştir. Bu kanu b i l mına hariçten gelen mektub ve| her nevi mörstuelerin ve mah kümların gönderecekleri bu gibi vasıtalarının tetkik edi münderica' » tının ce meçhul kalması ve! Suriyeden Iraka tanklar geçirildi (Baştarafı 1 inci sayfada) Hiç haber vermeksizin ve Ede- nin Avam Kamarasındaki beya - natı takaddüm ederek İngiliz tay- yareleri 14 ve 15 Mayıs ta rinde Şam, Tüdmür ve Rayak tay yare meydanlarını bombardıman etmişler ve mitralyöz âteşine tut- muşlardır. Bu taarruzlar esnasın- da bir Fransız sübayı ölmüş ve birçok kişi de yaralanmıştır. Ra - yak tayyare meydanı sonradan bir İngiliz tayyaresi tarafından mit ralyöz ateşine tutulmuştur. an İngiliz tayyare leri Suriyenin ve Lübranın mu telif yerlerine beyannameler at mışlardır. : İngiliz bava kuvvetlerinin bu hareketleri Büyük Britanva tara- fından Fransaya karsı hasmane hareketlerdir. Binarnaleyh Fran- sanın Suriye ve Lübnan fevkalâ- de komiseri Büyük Britanya baş- konsolosuna şiddetli bir protesto notası göndermiştir. Vaziyet ciddi Londra 16 (A.A) — Royter: Alman tayyarelerins Surıyede kolaylıklar verilmiş o.masına Lon dra mahfellerinda teessüf edil - mekle beraber, vaziyeti telâşa düşmeğe mütemayil bulunulma - maktadır. Vaz'yetin ciddi olduğu söylenmekte, faka: bu keri bakımdan hâkim ceği ilâve edilmektedir. iyeden geçirildi Londra 16 (A.A) — Mü | Fransız ajansının Kahire muha. biri hafif tanklarla diğer harb leva- Zziminin Suriyeden İrak istikameti - he geçtiğini bildirmektedir. Hür beyannameleri Ayni muhabir, hür Fransiz pi - lotlarinin Perşembe £ gecesi Suriye toprakları üzerinde uçarak Orta - şarktaki hür Fransız mümessili ge- heral Cartoux'nun imzasını taşıyan beyannameler attığını da bildirmiş. tr, Vaktile Şam valisi olan general Cartowx Suriyeyi iyi tanıyan biri - dir. General Suriyedeki Fransizla- ın radyo ile hitab ederek Alman kümü altında bulunan Vichy tinin boyunduruğundan kur tulmalarını taleb etmiştir. Hür Fi leri Londra 16 (A.A) Hür Franuzların merkezi komitesi tara- fından neşredilen bir beyanname. de Almanların Suriye hava meydan larından istifade etmelerine müsa- ade etmek rüretile Vichy hüküme- tinin yaptığı yeni ihanet hareketi tebarüz ettirilmektedir. Beyannamede mareşal Peisin'in son vâdinden nasıl dönebildiği ve ransahın müttefiklerine kars Al- manlara elenen nasil iş birl pabildiği hayretle sorulmi Beyannamede Vichy'nin Fransiz milleti: büyük ekseriyetinin ar — zusu hilâfına hareket ettiği hakkin. daki hür Fransizların kanaati bir kere daha teyid edildikten sonra şöyle denilmektedir: Amiral Darlan'ın ve cürüm or - taklarının ii ettiği bu hacalet verici hareket karşısında hür Fran. sızlar Vichy hükümetinin Fransayı temsil etmediğini ve bu hükümetin #ereİsizce hareketlerinden (Fransiz milletinin asla mes'ul tutulamiya - cağıni bütün dünya müvacehesinde beyan etmeği vazife bilirler. Suriyeden geçen Alman tayyareleri Kahire 16 (A.A) — İngiliz as- keri sözcüsü şu beyanatta bulun- muştur: Suriye üzerinden uçtukları ev- veloe de Lildirilen Almar, tavya - releri Iraka giderken Sut meydanlar n istifade ermişler- Anlas'Idığına göre bu tayva - alınmam üzerine İn - hakkındaki kanun lâyihası SON POSTA tevkifhaneler kontrolsuz biri hzurlu neticeler tevlid e- deceği nazara slınarak hapishane- lerin emniyeti bakımından mah - hapishanede ziyaretç ÇYEİNDE e Alman - Fransız yakınlığına dair Yazan: Selim Ragıp Emeş arbin — inkişafları üzerinde büyük tesir yapabilecek hâ. iselerden biri de Almanya ile Fransa arasında akdedildiği bildi. imdiden ilk metice- nış olan anlaş - rilen ve daha lerini vermiye başla k | madir. gönderecekleri mektub ves habe sıta ola tâbi tutu nası zaruri bulünm Hess'in esrarı bir türlü çözülemedi (Baş tarafı 1 inci sayfada) eden «samimi bir nasyonal - 208 - yalist» olduğunu bildirmiştir. Hess, İngiliz hava kuvvetlerinin bombar. dımanlarinın Almanyada endişeler uyandırmakta olduğunu kabul et -| miş, fakat tezini o tarzda ileri sür- müştür ki, sulh lehinde müdahale. de bulunuyorsa — bunu Almanyayı harbin âfetlerinden siyanetten zi - yade, fikrince sonu İngiltere için| meş'um olacak, fakat uzun vadeli neticeleri medeniyet için de zararlı) tecelli edecek bir anlaşmazlığa ni- hayet vermek için yaptığını anlat- mak istemiştir. Pek sarihtir ki İngilizler, bu teze kanmamışlardır. Eğer Hess, sulhün yeniden tesisi imkânı bahsinde son. daj yapmak için gelmişse, bunu İn. giliz meni için değil, fakat Al- man menfaati için yapmış olduğu sarihtir, Hi Hess, buraya, bugün Alman ak- sülâmellerinin anlatmak istediği gi. bi ister kendiliğinden gelmiş olsun, ister seyahati Hitler'in Makyavelva ri bir plânınm neticesi bulunsun, şurası muhakkaktır ki, bu, Hess'de veya şeflerinde, harbin devam müd deti ve istikbali hakkında endişeler mevcud olduğunu göstermektedir ve bu, enternasyonal vaziyet için fevkalâde müsald bir unsur teşkil etmektedir. Diğer taraftan şu cihet sabit ol- muğlur ki bizzat Hess, veyahud bir çok nazi şefleri, İngiltere ile | bir kompromi imkânları bahsinde ha - yale kapılmaktadırlar Mısır Kralı Faruk Ruzveltin oğlunu kabul eti | Londra 16 (A.A.) — Kahire - den müstakil Fransiz ajansına ge - len bir telgrafa göre, Mısır Krah! aruk, Giridden dönen Birleşik A.| ierika devletleri reisinin büyük oğ| lu yüzbaşı James Rüzvelti kabul et.| miştir. Yüzbaşı Ruzvelt Krala Bir. leşik Amerika devletleri reisinin bir| #nektubunu vermiştir, B, James Ruz| velt Ortaşark İngiliz hava kuvvet- leri nezdindeki müşahidlik vazife. sine başlamiştır. relerin çoğu bombardıman tayya-| releri ise de aralarında bir veya| ik! tane de nakliye tayyaresi bu" lunması ihtimal dahilindedir, Kul- İanılan tayyare meydanları ara - sında Rayak ve Haleb tavvare| meydanlarının bulunduğu sanıl maktadır. Alman tayyarelerindet | birkaçının ivede kalmış olması muhtemeldir. Bu tayyarelerın faa liyeti üç veya gündür devam etmektedir. Reşid Aliye O tems yardım yapılmış ve bu hal bütün Alman harekâtına değişmez bir surette refakat eden propaganda dalgalarına kars: ihtiyatlı bulun-| mak lâzım geldiğin! defa daha| göstermiştir. Irakta vaziyet Londra 16 (A.A) — Rewter ajansının Kahiredeki hususi muha- biri bildiriyor: Habbaniye'den tayyare ile av - liz sübayı dün sa. hususi bir mülâ - katta şunları söylemişti Iriktaki vaziyete olmaktayız. irak ordusunun baz münferid cüzütamları taaruz ve muharebe kabiliyeti göstermişe de heyeti umumiyesi itibarile bu ordu| mühim muharebeler için hazırlan. mamiş bulunmaktadir. Nitekim &- raklılar mühim kuvvetlerle karşılaş atle hâkim i| ukları zaman daima teslim olmuş li Almanya ile Fransa arasında ko r | nuşmalar yeni başlamış değildir. Bu hususta kat'i bir tarih zikri iınkân. siz olmakla beraber bu müzakere- leri, muhtelit Alman - Fransız mü. tareke komisyonunun teşekkülü ile beraber öptidar etmiş | say: İlk esasları o heyet tarafın basit gibi görünen bir takım nedlere is d e miş olan müza kereler, şümullü bir mahiyet alır al maz daha salâhiyetli mercilere in. tikal ettirilmiş ve böylece iki sebik hasım arasında bügünkü neticeleri veren siki temaslar başlamıştır. Bu konuşmalar kolay olmuş değildir. Bir ara Alman devlet reisi bay Hit. ler ile Mareşal Peten arasında hati- rası henüz silinmemiş olan omalüm mülâkata kadar yol açmıştır. Her. kes iki devlet arasındaki itilâfın bun dan sonra daha kolay temin oluna. eğini zannederken bilâkis ilk pürüzler ondan (sonra başyöster - miş ve bilhassa Fransız kabinesin. de Maraşale vekâlet eden Bay La. valin siyaset sahnesinden çekilmesi gibi Almanyayı muğber eden bir ve mes de hâdise olmuştur. O gün bugün! SL si Almanya Fransaya karşı soğuk day) 789 gebirlenmiştir. Irak Küküme - . vi | Taniyor ve müzakereleri ilerletmek| hususunda hiçbir adım atmak iste. miyordu. Buna mukabil Fransanın bir an evel halletmek mecburiye. tinde bulunduğu (meseleler vardı Yüz binlerce Fransız esirinin akıbe. & bütün memleketi müteessir edi — yordu. Bunun haricinde Fransa için yıkım olan işgal ordusunun mas. rafları geliyordu. Ayrıca memleke tin iaşesi ve kömür ihtiyaçlarının da Alman müzaheretile temini bir zaru retti, Almanyanın küskün ve muh. tetiz vaziyeti bütün bu muallâk iş- leri ayak üstü tutmakta idi. Deni. lebilir ki Fransanın Almanya ile yaptığı w ve henüz hudud ve şümulü kat'iyetle malüm olmi. yan anlaşmasında, onu daha yumu- şak, daha muti olmıya sevkeden a - miller, işte bunlar olmuştur. Aynı zamanda Fransanın büyük endişe. si, şimdiye kadar birinci amıf bir devlet rolü oynamış bulunmaktan, müstemlekelerini de kaybetmek s#u- İ retile üçüncü derece bir memleket haline gelmek fikri sabiti etrafında toplanıyordu. Marşal Petenin rad. yo mesajı Fransanın bu endişelerini de bertaraf edecek bir neticeye w- laştiğını bildiriyor. Bunlara muka- il Almanyanın elde ettiği şeyler tamamen belli değildir. Fakat İraka gitmek üzere Suriyeden geçen tay. yareler, İngilterenin "ihtarlar:, Ame. rikada göze çarpan iyet, geniş bir iş bilrliği siyasetinin teessüs et- mekte bulunduğunun haber | verici emareleridirler. İngiltere birçok zariretlere rı men şimdiye kadar Suriyeye dokun madı ise , bunu, Fansada uyanabile cek bir aksülâmelden içtinab etmek ve politik olmıyan bir adım atmış olmamak için yapmadı. General Veygand onun için hesaba katılmak lâzımgelen bir unsur o mahiyetinde idi, Yakın ati bu hesabin isabet de. recesini kısa zaman sonra göstere- lecektir. Sal, im RPazış Emap Kıbrıs adası bombalandı Lefkoşe 16 (AA.) — Resmen bildirildiğine göre bombardıman tayyarelerinden mürekkeb küç bir düşman hava filosu dün sabah Kıbrısa bücum ederek muhtelif yerlere bombalar atmışlardır. Üç kişi yaralanmıştır. Hasar çok ha - fift 6 ayda pratik usul ile İngilizce Ondokuzuncu ders 5 nci sayfada Mia le esi | Suriyede siyasi ve askeri meseleler (Baştarafı 1 inci sayfada) tir. B. Eden Avam Kamara beyanatında Alman tayyarelerinin Suriye hava meydanlarına geldiği -/ ne ve general Wavell'e bundan mü | tevellid vaziyeti icab eden tec karşılamak üzere leri almak için tam eylemiş - tir. Bu, esasen çok muğlak olan va. ziyette çok vahim bir inkişaftır. Ve bu inkişa Vichy hak derpiş sir yapacağını etmek kolay d Suriyede Fransiz hukuku meselesi Tamamen hukukü Milletler Cemiyetinden çık. | e | i tebliğ ettiğine göre Fransamn Cemiyeti mandası muci -) Suriyede malik bulunduğu hukuk mülgadır. Buna binaen, Bü yük Britanyanın girişeceği herhangi | bir hareket nazari olarak manda| sahibi bir devlete karşı yapılmış ol müyacaktır, Askeri meseleler Bununla beraber meselenin hu - küki veçhesi mevzuubahs olan as. keri meseleler kadar mühim değil dir. Suriyedeki Fransiz garnizonu niş ol -İmıntaka ilân edil bakımdan, | ş “Denizlerin hürriyeti Amerikanın tarihi siyasetidir, , Kinldeniz hakkında Ruzveltin sözleri Vaşington 16 (A A.) — Ruz. velt, Kızıldenizin Almanya tarafın- dan ecnebi: vapurlar için tehlikeli nesi hakkında bu. gün gazetecilere yaptığı beyanatta irleşik Amerikanın şimdiye kadar ti ve denizlerin serbestisini için iki defa donanmasını mış olduğunu hatirlatmiş ve a bir asır evvel Akdeniz kor- sanlarina ve sonra da Caraibes kor sanlarina karş telmih etmistir Gazeteciler bir asır evvelki Ak. deniz korsanları gibi şimdi de mo- der korsanlar mı bulunduğunu sor muşlardır, Ruzvelt bu suale «muhakemeniz kullanınız» cevabını vermekle ik, tifa etmiş ve edenizlerin hürriyeti Amerikanın tarihi siyasetidire de - miştir yapılan hareketlere mevcudu 30 binle 60 bin arasın -| dadır. Bu askerlerden birçoğu müs| temleke askeridir. Zira Fransız as-| kerlerinin ekserisi geçen Haziranda Fransaya dönmüşlerdir. Kalan kuv- vetler Fransız O ordusunun en iyi kıt'nlari değildir ve yerli ahali ile zorluklara muruz kalmışlardır. Tayyare meydanlari Vaziyet Irak buhranile daha zi. inin Beyrutta ve Şamda bazı ta | raltarları vardır. Fakat heyeti u - mumiyesi itibarile ahalinin Büyük ritanyaya karşı temayülü fena de.| ğildir, Suriyede iyi vaziyette birçok hava meydanları mevcud olmamak la beraber, Şamın bulunduğu yayla yeni iniş meydanları temin edeceği gibi makineli bir harb için de mü- kemmel bir arazi teşkil edecektir. | Berline göre | Berlin 16 (A.A) — Yarı resmi bir mahfelden bildiriliyor; Alman - Fransı Berlindeki yanancı & m fellerinde oüyük bir alâka uyan - dırmakta devam ediyor. Bir suale cevab oi k hariciye nezareti. müzakereler henüz sona ermediği cihetle bir Alman - Fran-| sız anlaşmasından bahsetmenin tamai bir şey olacağını siyasi mah -j evelerin gerek 29) n. gerekse işgal | altında bulunmuyan akalarda Fransız gazetelerindeki a - lerini tebarüz ettiriyorlar, Al- man mahfelleri Fransiz gazeteleri- nin intibalarından Fransanın ken. dini başka bir kıt'anın nüfuzu al- tında olm bir Avrupa devleti tiğini istihraç ediyor- içindir ki, Berlinde zan hedildiğine göre Fransanın bu te- reşal Petainle Amer; - kan büyük elçisi Amiral Leahy a- siyasi mahfel - 8 göre Al - manya hiç bir zaman Avrupa ile Aterika ar la yaptığı tefrik kadar sarih bir çefriki Avrupa ile Atrika arasinda yapmamıştır. Av- rupanın Amerikanın dahili işleri- ne müdahale etmesine lüzum yok- tur, Fakat Amerikanın da Avrupa işlerinde işi yoktur. Akdeniz mın- takasının ise eski dünyanın bir kısmı olduğu şüphesizdir. Londra 16 (A.A.) — Times ga- zetesinin Lizbon muhabirine göre Darlanla Hitler anlaşması Almı ların Akdenizle Afrikadaki mü delelerinin yeni bir safhasına baş- languç teşkil edecektir. Almanlar Fransız Kamerun'unu islemişler- dir. Pakat bu sefer Vichv de Madrid mukavemet göstermekte - dir. lerde işaret edi Mareşal Peten'in sutkunun Berlinde akisleri Berlin 16 (AA) © Yan resmi bir kaynaktan bi diği putuk hakkında Berlinde çok büyük alâka gösterilmektedir. Berlin siyasi :nabfellerinde, bu nutuk, Avrupa devletleri ile iş - birliği yapmak aiminin ifadesi ©- larak telâkki edilmektedir. Alman hariciye nezaretinde şu fikir mevcuddur ki Mareşal Petai. nin beyanatı, Fransanın o yabancı nüfuzunu bu sahadan atmakta ol- duğunun “bir bürhanı olarak da telâkki edilebilir. B. Ruzveltin Fransızlara hitabesi (Baştarafı 1 inci sayfada) mile tahribi olan bir askeri dev - letle ittifakı tazammur. edecek 0- lan sözde işbirliğine ald herhangi bir anlaşmayı Fransız milletmin gönül rızasile kabul edeceğini a - kil almaz. Birleşik Amerikanın Fi kümetile olan münasek ki siyaseti Fransız - Al tareke şartlarını ve bu ile Fransa hükümetine bazı tahdıdata istinad Bundan ayrıcada, Almanya ile mütarekenin icablar; haricinde hiç bir işbirliğinin kabu: edilmi. yeceğine di nin ve hü malik bulu; bü lerinde konulan ediyordu ümetinin £ nuyorduk. | Amerika sefiri geri mi çağırılacak Vaşington 16 (A.A) — Royter Her bakımdan ve fiili mahiyet- te olmak üzere Birleşki Amerika ile Fransa arasındaki siyasi müni- sebetlerin sona ermesi ve Fransa- daki Amerika büyük elçisi Amiral Leahy'nin yakında geri çağırıl - ması bekleniyor. Birleşik Ameriktwn Mihverden uzak ki ük ga akim kalmışa benziyor. Frans kattı hareketi ve Ruzveltin « irat il fak: tazammun edebilecek her - hangi bir isbirliğini Fransanın ka. bul etme akıl almaz. yolun « aki sözleri gazetelerin ilk savfa- arında Hess'e âid haberlere ta - kaddüm etmektedir. Fransız müstemlekelerinin akibeti Bu sabahki konuşmaların başlı- ca mevzuu şudur: Fransanın Ok « yanusun iki sahilimdek keleri ve bilhassa Martin'y nee ve Dakar ne olacaktır? Bu- günkü şartlar içinde Amerikanın tâbiatile alâkadar bulunduğu bu mesele nasl bir inkişaf göstere - çektir? Vichv'nin hattı hareketi Amerika efkârı umumivesinde ve hükümet mahfellerinde elm bir tesir yapmış ve harbin Amerika- ya ne kadar yakın olduğunu gös - termiştir. «Normandiya» nezaret altında Vaşing'on 16 (A.A.) — Sahil muhafaza teşkilâtındar bildirildi- ğine göre, Amerikan limanlarında bulunan Fransız vapurlar.na silâh. hı muhafızlar ikame edilmiştir. Bu tedbir neticesınde, «N and» dahil olmak üzere Nevyorkta 4, Ye ni Orlean'da 3, San-Pedroda 2 ve San-ransiskoda bir ki cem'an 10 Fransız vapuru nezaret altına a - Fransavt ak yolunu İ, | lanmaştır. Sahil muhâfsza teşkilâtının bağ h bulunduğu maliye nezareti söz” cüsü, malıve nezaretinin bu V; purları hedüz tesellün, etmediğini söylemiştir. Berlinin sesi Berlin 16 (A.A.) — Yan rem mi bir kaynaktan bildiriliyor: Bütün Alman hariciye nezaretin. de, Ruzvek'in Fransa deklarasyonu bahsinde v maktan örntina edilmiştir. veltin bu mesajına» cevabın Ber. inden değil, fakat Vichy'den ri lebileceği bildirilmiştir. Buna men, Berlin siyasi mahfelleri, vel'in beyanatı hakkında az çok alâka göstermişlerdir. Bu alâka, bu mahfellerin intizar vaziyetinde bulundu unu isbat eylemekiedir, ©