4 Mayıs 1941 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 3

Ğ — 'Vorilirkdn lrakta son - Vaziyet Basrada da şiddetli çarpışmalar vuku bulduğu bildiriliyor İngılızler topçu ateşile Irak kit'alarını püskirttüler Londra, 4 (AA.) — B. B., Ce Bu sabah alınan haberlere göre Basra mıntakasında İngiliz ve I- Yak askerleri arasmda çarpışma vukubulmuştur. İngilizler bomba ve topçu ateşile Irak kuvvetlerini püskürtmüşlerdir. Kahireden haher verildiğine gö- re Basra ve Bağdad mmtakalarım- da muh devam etmektedir. Cuma günü Habbaniye tayyare meydanı üzerinde İngiliz ve Irak tayareleri arasında bir muharebe cereyan etmiştir. Habbaniye mey- danında bazı İngiliz tayyareleri|n tahrib olunmuştur. Bir miktar za- yiat ta vardır. Hind kıt'alarının, Irak kuvvet- lerine teslim olduklarına dair Al- manlar tarafındam verilen haber- lerin tamamen asılsız olduğu anla- şılmıştır. da hare - Ll ( 56 b 1 httı bulunan İrak kıt'aları nazi te- mayüllü olan b'r kısim Bağdad or- dusuna mensubdur. Londra 4 (A. A.) — B. B. C: Roytere göre, İrak hava kuvvetleri 80 tayyareden mürekkebtir. Ve bun ların ekserisi eski model olup İngi- Ez tipi tayyarelerdir. lrak kıt'alarının toplandığı yerler Kahire 4 (A. A.) — B. B. C: Dün gece öğrenildiğine göre, İrak Ovdusunun başlıca kıt'aları esas nok- tada, yani Basra, Musul ve Bağdad da toplanmaktadır. İngiltere üzerine hava akınları İki günde 16 tayyare düşürüldü Londra, * (A.A) — B. B. C: Dün gece, İngilteseye — ya- pıilan hava akınları — esnasın- da Cavcı. tayyareleri tarafım- dan 11 düşman tayyaresi düşürü- mMüştür. Dün ııeoekı akinların baş- lıca hedefini üçüncü defa Mersi bölgesi teşkil etmiştir. İki gün zarfında bü mıntakada düşürülen tayyarelerin sayısı 16 dır. -Alman tayyareleri — Liverpul mıntakasına da hücumda buluna- rak buraya binlerce yangın bom- bası atmışlardır. Londra, 4 (AA,) — B. B. C.: İngiliz tayyareleri dün gece Kologne ve Brest lımanlarını şid- detle bombardıman etmişlerdir. Moskovada Kızıl ordu şerefine bir kabul resmi yapıldı Moskova 3 (ALA.) — Hn sarayında Kızılordu ınofıne hıır yük bir, kabul resmi tertib olunmuş. tür. Bu kabul resmine Kızıl mey- dandaki tezahürata — iştirak edem| gruplardan da mümessiller davet e- dülmiştir. Müdafaa halk komiseri| mareşal Timonçenko ilk kadehi Sta- Hnin ve Sovyet bükümetmin şere - fine içmiştir. Mareşal, Stalinle Sow. yet hükümetinin akilâne siyaseti sayesinde Sovyetler Birliği hudud - larının emniyet altında ve memle - « hî kulıma iltihak eden gençler Ankarada zafer anıtma çelenk koydular Arrkara 3 (A.A.) — lerden harb okuluna ı)tıhak eden genç[er bugün saat 10 da Ulus da zafer tına mera - umıe çelenk koymuşlardır. Harbiyeli gençler — önterinde Harb ekulu sancağı ve bandosu elduğu halde Atatürk bulvarenı takiben ve bu yol üzerinde top - lanmnış olan kalabalık halk kütle - leri arasından geçerek Ulas mey- danına geldikleri zaman — burada bütün meydanı delduran binlerce halkın gürekii alkışlarile karşılan- mışlardır. Törene İstiklâl marşı ile Hse-| başlanmış, bunu iki genç Harbiye- Hnin coşkun hitabeleri takib ey - Bu hitabeterden sonra Harb O- kulu gençleri hep bir ağızdan Harb Okulu marşımı söylemişler ve tö okul & z n önün de yapılan bir geçid resmi ile son Harbiyeli gençler gelişlerinde olduğu gibi okula dönüşlerinde de bütün yol üzerindeki halk tara - fından seviği ve takdir ile takib e- dilmişlerdir. Bir tek bomba ile 400 Alman sübayı dlmüş Nevyork 3 (A.A.) — İngiliz kabinesinde yapılan tadilât etrafında tefsirler r ı:öııl.ord BGG' dan News Ch eti gelen haberlere göre Nisan ayın - da İngiliz hava kuvvetlerinin Breste yaptıkları bir hücum es - nasında attları bır tek bemba ile verbrook bir nevi ((Jalıı'!î B Hemi ” | | P Imıdra3(A.A)——-İngıhzga- kabinedeki tadilât hakkın- hâdica K teHinzi bi mıntakada buluııan kecalarını zi- yarete gelmiş olan sübay karıları şerefine tertib edilen bir balo es- nasında vukubulmuştur. da mntaloı serdetmektedirler. Lord Beaverbrookun tayyare fmalâtı hnazırlığından — çekilmesi gazeteler için bir sürpriz teşkil et- iştir. Çünkü son — günlerde İrakta muharehe devam ediyor (Baş'arafı 1 inti sayfada) Londrada değru telâkki edilme - mektedir. Yukarıda ismi geçen tayyare meydanında bulunan İn - giliz tanklarının tahrib — edildiği hakkındaki şayia da asılsızdır. Son günlerde Irak hükümeti Habbani- ye tayyare meydanı ettafında İrak kıt'aları tahşid etmiş, siperler kaz- dırmış ve tayyare meydaniına hâ - kim yaylâya da toplar yerleştir - miştir. Bu kuvvetlerin çekilmesi için yapılan taleb üzerine yeni - den bazı İrak kuvvetlerinin bura- ya getirildiği görülmüş ve 2 Mayıs sabahı erkenden muhasamat baş - lamıştır. Irak topçusu tayyare mey danı üzer ne ateş açmıştır. Hab - baniye İngxhz hava kuvvetlerinin bir talim merkezi olduğu için bu- rada bulunan tayyarelerin — çoğu talim tayyareleridir. Tayyare mey danında müstahdeminin ve Âsuri askerlerden mürekkeb kuçı'ı_k bir kıt'anın bulunduğu yer müstah - kem değildir. Petrol kuyularının ve bütün tayyare meydanlarının Irak kuvvetleri tarafından işgal e- dildiği hakkındaki Irak iddiaları münasebetile buraların esasen Ö - tedenberi Iraklıların elinde bu - lunduğu kaydedilmektedir. Yalnız Basra civarında Ta'ba tayyare mevdanı İngilizlerin işgali altın da bulunmakta idi. Buraya ise bir hüsum yapıldığına — dair hiç bir haber alınmamıştır. İngiliz hıvvdluı Lordlar Kamarasında yapılan be- yanatta Lord Beaverbrookun ken disine verilen vazifeyi mükemmel surette başardığı söylenmiş ve İn- Rilterenim ihtiyat tayyare miktarı hakkında nazarı dikkati celbede - eek rakamlar zikredilmiştir. Lordun İngilterede pek âdet ol- madığı halde devlet nazırlığına tayin edilmesi ve eskisi gibi harb kabinesinde kalacak olması gaze- teler tarafından manidar telâkki e dilmektedir. 4 Çörçil'in lord Beaverbrook'u mün hasıran harbin umumi idaresile meş- :ul görmek istediği anlaşılmakta - ır, İyi haber alan mahfellere göre bu tayin lordun bir nevi «dahili cep he başkumandanı» olacağını — işrab etmektedir. Bu suretle Çörçil har - bin idaresi işlerine daha za: maan tahsis etmek imkânıni bulacak tır. Lord Beaverbrook şimdi Çör - çil'in meşgul olduğu bazı mühim teknik işleri de tedvir edecektir. taarruzdan muhafazası için icab e- den tedbirler çok evvelden alınmış bulunmaktadır. Bu boruların herhan gi bir kısmina el konulduğu hak - kında hiç bir haber yoktur. Basrada vaziyetin normal olduğu bildirilmektedir. Son hâdiseler Londradaki — İrak elçiliğinin vaziyeti üzerinde mücs - sir olmamıştır. Hrak ordusunun bir kasmı harbediyor Zannedildiğine göre Irak ordu - sunun yalniz — bir hımı İngilizlere karşı harbetmektedir Nevyork 3 (AA) — İrak hü- kümetinin Almanyaya yaptığı mü. D.ıı akşamki Radyo g: den İrık ani bir surette beynelmilel polıtı'lu sahasinın ön plânina geç - bulhmmaktadır. _ışhıleıle Hrak kuvvetleri arasın da muhasamat devam — etmektedir. Bu münasebetle her iki taraf, mes. isliyeti birbirlerine yükletmeğe ça. hşmaktadırlar. p smak &b SA A t Si İi İhakkında bir çok haberler vermek- te iseler de, İngilizler, hâdiseye e - hemmiyet vermez görünmek iste - mektedirler. Irak hükâümeti, hükümet memu - riyetlerinde bulunan bıi"un İnglz- racaat giliz kıt' ılunmn Bağdad üzerine yürümek emrini al- dıkları ıınnedıhnekıedır göre askeri isyan Londra 3 (AA.) — Royterin diplomatik muhabiri bildiriyor: İngiliz kuvvetleri ile açık mu - neticelenen — Iraktaki hareket, şark memleketlerinde â- det olduğu veçhile — talebllerden mürekkeb bazı unsurların karış - maş olmasına rağinen, sirf bir as- keri isyandır. Irakta askeri un - sular, daâaima siyasete karışmıştır. Irakın yakın tarihi, hemen yalnız ordu sübayları tarafından organi- ze edıhmş bu- komplo ve mukabil ermiştir. Basraya ihraç edilen İngiliz kwv- vetlerinin Bağdad umum istikame. tinde ilerlemekte — oldukları haber KA L »M R Mç l ı keunıılıp&e kınduğ söy- fotof, ıınrcşıh cevab vererek ka - ini Kızılordu — ile kumandanlar| şerefine kaldırmıştır. Stalin en ya- kin mesai ukıdıdııîk hııîhe bu kabul inde hazr b Dıvediıı araşında mareşel Voro - £ m-mıl Şıpuıı&o&. (de Sovyetler İkstastın 20 bin kişiden ibeset oldu- ğu zanmedilmektedir. İngilz sefirinin verdiği malümat Londra 3 (A.A.) — İngiltere- nin Bağdad elçisi Cornvvallisden a- hnan haberlere göre, Bağdadda sü. kân hüküm sürmektedir. Vaziyet İgergin olmakta devam etmekle be- mbıi şimdiye kadar hiç bir hâdise bâ LAEZ Zanol da bııuııld- z leri — vazifelerinden ve idir. Bu sübaylar - bunları memleket haricine Uklr_l' dan birçoğu, siyasi cinayetlere ğa karar v kurban gitmiştir. Millet, umumi- yçde halim ve kanunlara hürmet - kârdır ve yalnız ticareti ve iba - detile meşgul olmakla serbest bı - rakılmasını ister, Fakat ordunun bazı grupları, endişe verici tafra- furuş büyüktük iddialarındadır. Harb, Alman ve İtalyan propa- Randacılarına vaziyeti istismar et- mek ve İngiliz - İrak muahedesi ile İngiltereye verilmiş olan avan- tajlar hakkında aleyhte hissiyatı tahrik eylemek fırsatını vermiştir. Maamafih, Iraktaki kargaşalıkla - günde ancak can s- lik mevcud olduğu bir müddetten Wiyetini hissettiriyordu. Iraklıları © İngiliz-Irak ihtilâfı " Yazan: Selim Ragıp Emeç ngiltere ile Irak arasındaki münasebetlerde bir aksak - beri göze çarpmakta idi. Zaman zaman- muhtelif Arab matbuatın- da intişar eden yazılar, sebebi gayri vazıh bir sıkıntının mevcu- vaziyetten memnun bırakmıyan ne idi? Bu yazılardan bunu anla- mak mümkün değildi. Fakat bu sıkıntı bir vakıa idi. Bundan bir müddet evvel iki taraf münasebatı hakkında bazı ajans haberleri göze çarpmıya baş ladı. Bu malümata göre bazı poli- tika liderlerile niyabet mekamı a- rasında izalesi kolay - olmıyacağa benzeyen bir görüş farkı tebarüz ediyordu. Bu an!laşmazlığın esasi ise mandater devlet İngiltere ile mevcüud münasebetlere verilmesi icab eyleyen düzen meselesine da- yanıyordu. Vaziyet bu merkezde ve hadiseler bu minval üzere ta- bit bir seyir takib eyleyip durur- ken Irakta ani bir hükümet deği- şikliği oldu. Eski hükümet istifa etti. Onun bu istifasile beraber naib Prens Abdül'ilâk Bağdadı terkederek alelâcele Basraya hare ket etti. Hükümet tebeddülünde büyük bir amil olan bugünkü Başvekil Bay Reşid Âli Geylâni de iktıdar mevkiine geldi. Toplanan — meclis eski naibi mevkiinden ıskat ede- rek yerine Prens Şerifi seçti. Bay Reşid Âli Geylâniye de yeni hükü- meti kurmak salâhiyeti — teyiden verildi. O da, bütün azası asker- lerden mürekkeb olmak üzere bir kabine teşkil etti. İngiltere hükümeti, bu değişik- Hği iyi bir gözle görmemişti. Çün kü Bay Reşid Âli Geylâni, öteden beri İngiliz mandasını bertaraf et miye matuf müstakil bir siyasetin mürevviçlerinden görünüyor, Mak sadına ermek için de halkın bazı hislerini tenmiye etmeyi faydalı buluyordu. Bundan dolyıdır ki ye ni Reşid Âli hükümeti iktıdar mev kiine gelir gelmez İngiliz hükü - meti bu mıntakada bazı emniyet tedbirleri almıya karar verdi. Çünkü TIrakın, İngiltere nazarın- da üç türlü ehemmiyeti vardı. 1 — Arab ülkelerine mücavir bulunması ve bunların üzerinde müessir bir rol oynamak iddiasın da görünmesi, 2 — Musul petroöllerinin vazi- ülyedi bulunması. 3 — Hhnd yolunda bir kademe teşkil eylemesi, Bu mühim sebeblerden ötürü - dür ki İngiltere, Irakla arasında mevcud olan muahedeye istina - den ve muvasala yollarının açıl- ması işile alâkadar olacakları be- yanile Basraya bir miktar asker çıkardı. Ve daha evvel bu ihraç için Iraktan müsaade istedi. Reşid Ali hükümeti bu harekete karşıi açık bir muhaliefet yapmayı mü- vafık görmedi. Muvafakat etti, Fa kat İngilizler, #ik çıkardıkları bir- liklerin arkasından yenilerini ih- raç etmek isteyince Reşid Âli hü- kümetinin vaziyeti değişti. Yeni ihraçlar için, daha evvel çıkarıl- mış askerlerin Irak toprakların- dan meselâ Filistina gecirilmele- rini şart koştu. İngilizler böyle bir şartla- kayıdlanmak — istemeyince Irak hükümeti askeri tedbirlere baş vurdu. Bu yüzden de ilk taf- silâtını öğrendiğimiz müsademeler vuku buldu. İngiltere ile Irakı anlaşmazlı - ğa düşüren mevzuun mahiyeti sat hi ve geçici bir görüş farkına is- tinad etmediği için, ihtilâfın bir telifi beyn suretile yatıştırılması beklenemez. Esasen Reşid Âli hü- kümetinin Almanyadan yardım is tediği hakkındaki haberler, mese- lenin sanılab'leceğinden çok daha geniş bir şümul peyda edeceğini gösterir. Bu şeklile harb, bazı rüz- gârlı havalarda görülegeldiği üze re uzak mesafelers kıvılcım sıcra- tan yangınlar gibi. büyük sahalar asarak Ceziretülarabda uc pevda etmiştir. Bu hareketin İnd'ltere için uzun boylu bir askari mesdale teskil edip etmiyeceği bilinemez. Fakat malürm olan nokta. tahdi- dine uğrasılan yansının simd'lik hir sirayet sahası bulabilmiş olma- aadır, ÖRÜMeR ağıpn Eıınç Irak ordusu ne mühimdir, ne de hassatan muazzam bir şeydir. Irak ordusunun miktarı, sulh zamanın- ıngılızler bir muhrib ve bir nakliye gemisi batırdılar Kahire 3 (AA) — Ortaşark İngiliz hava kuvvetleri umumi ka- rargâhının tebliği: ngiliz bombardıman ive avcı tayyareleri Cuma günü garb çö - lünde düşmanı hırpalamıya devam etmiştir. Elâdam civarında bir nakliye kafilesine şiddetle hücum Birçok kamyonlar yakılmış, di- ğer bazıları da hasara uğratılmış- tır. Tobruk -mıntakasında avcı tay yarelerimiz iki Mesderehmitd tay- yaresi düşürmüşlerdir. İngiliz bombardıman tayyare - leri bir düşman torpido muhribine ve bir düşman ticaret- vapuruna hücum etmişlerdir. Müteakiben yapılan keşif uçuşları — esnasında her iki geminin de bavıgı anla - şılmıştır. 30 Nisan gecesi tayyare dafi ba- taryalarımız Yunkers tipinde bir düşman tayyaresi düşürmüşlerdir. Bütün bu harekâta iştirak eden tayyarelerimizden yalnız birisi üs- süne dönmemiştir. Yunan sularında iki İngiliz torpido muhribi battı Londra 3 (A.A.) — İngiliz bah- riye nezaretinin tebliği: Yunan'standaki kuvvetlerin tah liyeleri esnasında 1376 tonilâtoluk Diamond ve 900 — tonilâtoluk Wryneck torpido muhribleri Al - man pike tayyarelerinin hücumla- rına uğramış ve batmışlardır. 24- 22 Nisan gecesi içinde kıtaat bu - lunan bir nakliye vapuru düşman tayyareleri tarafından hücuma uğ ramış ve vapurda yangın çıkmış- tır. Diamond torpido muhribi he- men vapurun imdadına koşmuş - tur. Tayyareler durmadan torpido muhribimize hücum etmelerine rağmen gemimiz 600 kişi kuntar - mıştır. Bilâhare Diamondun yar - dımına koşan Wryneck de 100 kişi kurtarmıştır. Müteakıben Dia - mond, gemilerin bir mâni teşkil etmemesi ve ışığından düşman tay yarelerinin istifade etmemesi için yanmakta olan nakliye vapurunu torpillemiştir. Ertesi sabah Napolia'dan ha - reket eden iki torpido muhrib'ne hücum edilmış ve batırılmıştır. Ü- çüncü torpido muhribi 500 kişi kurtarmışsa da insanca zâyiatın fazla olmasından korkulmaktadır. Von Papen seyahatini tehir etmiş Berne 3 (A.A.) — İyi haber a- lan mahfellerden - bildirildiğine göre, dün hareket etmesi mukar- rer bulunan A!manyanın Ankara büyük elçisi von Papen seyahatini birkaç gün tehir etmiştir. Polonyanın —Millâ bayramı Polonyanın railli bayramı mü - nasebetile dün Beyoğlunda Saint- Louis kilisesinde dini merâsim ya- pılmıştır. Polonya orta elçisi ve başkonsolosu Karol Bader ile şeh- rimizdeki Polonyalılar merasimde hazır bulunmuşlardır. Bu seneki milli bayram, Polon- ya ana yasasının ilâninin 150 inci yıldönümüne tesadüf etmektedir. Polonya anayasası 3 Mayıs 1791 senesinde kral Stanislas Auguste tarafından ilân edilmiştir. 6 ayda pratik usul ile İngilizce Ondördüncü ders 7 inci sayfada da, 30 bin askerden ve 15 bin po- etmemişlir. Diğer taraftan öğrenikdiğine gö - Bi ÇLRĞ Haai h5nam d biri kaşa — rin, bugünkü bu bir hâdise teşkil Kötürmez bir teytiyettir. lis ve jandarmadan mürekkebdir. K İngilterede genç kızlar hizmete çağrılıyorlar — 300 bin genç kızın ka, muameleleri telmmul ettirildi. Londra 3 (A.A.) — Bugün gilterede 21 yaşını idrak eden genc kızların kayiıd muamelesine başh miştir. Hükümet bu gençleri hark gayretleri için en istifadeli bir şev, kilde nerelerde kullanabileceğini Ceı hik etmektedir. 19 Nisanda 20 yaşında bulu 300 bin genç kız kayid muamel rini tekemmül ettirilmişlerdi. Bugü yazılan ikinci grupa — mensub g kızların ordudaki kadın hizmetler teşkilâtimı takviye etmek için tah sisleri ihtimali vardır. Her ne kıdıı sanayide de kadin işçilere ihtiş varsa da kayıdları yapılan genç ların hastabakıcılıkta ve çiftlik iş - lennde vazife görmeleri muhtemel . Almanlar Miüidilliye asker çıkarıyor Dün akşamki Radyo gazetesin den: ğ Almanlar, Limni ve Semen adalarının işgalini müteakıb, di de Midillinin şimalindeki li manlarıma asker çıkarmağa mışlardır. Ada, henüz tamamen işgal e memiştir. Emden tekrar bombalandı Londra 3 (A.A.) — Hava zareti tarafindan neşredilen bir teb. Hğde İngiliz bombardıman tayyai lerinin Hamburg'a yaptıkları hücumun pek şiddetli olduğu bıl_ dirilmektedir. Büyük hasarlar duğu ve doklar civarındaki sanay mahallesinde büyük yangınlar tığı görülmüştür. Diğer bazı tayyarelerimiz Em bombalamışlardır. D sahili açıklarında cem'an 5 bin t haecminde iki düşman nakliye v puru tayyarelerimizin hücumuna Tamıştır. Bunlardan biri tamam batmış, diğeri de pek büyük hasar uğramıştır. Bu harekâtta 4 tayyaremiz L y bolmuştur. Amiral Darlan tekraı Parise gidiyor — Vichy 3 (A.A.) — İyi haber a lan Fransız mahfellerinde öğren diğine göre Amiral Darlan haftanın sonunda veya önümüz deki haftanın başında Parise cektir, İtalya Slovan arazisini — ilhak etti (Baştarafı 1 inci sayfada) kanunu esasiyi ilân eden kara menin metnini neşretmektedir.. kararnamede bilhassa şöyle di mektedir: k «Hududları mrebut - harita tahdid edilmiş olan Sloven ar: Lubiana ismi altında İtalya hğının ayrılmaz bir cüzünü tı etmektedir. G Ahalisi tamamile Sloven olar Lubiana eyaleti muhtart bir t lâta tâbi olacaktır. Eyalet işçi ve müstahsil sınıfları dan setilecek, 14 mümess'lden n rekkeb bir meclisir yardımı bir yüksek komiser tarafından ida re edilecektir, Askeri hizmet Lubiana cvale nin Sloven ahalisi içın mecl değildir. İlk mekteblerde Sloven lisın nın tedrisi mecburidir. Or yüksek mekteblerde İtalyan nının tedrisi ihtiyaridir. resmi vesikalar her iki lisanda zılacaktır. İtalya hükümeti Li na eyaleti arazisinde İtalya k lığının kanunu esasisini ve d kanunlarını neşretmek ve bunla rın mahalli kanunlar!'a telifi ic lâzım gelen tedbirleri almak | kına maliktir. e Bu kararname, nihai tasdiki iç | teşril meclislere tevdi edile