16 Nisan 1940 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 5

— i di si 15 Nisan SON POSTA Sayfa 8 - Almanların Danimarka ve Norveçi sevkulc işgal etmeleri bir eyş hatası mıdır? — YAZAN Emekli general H. Emir Erkilet “ Son Posta ,, nın askeri muharriri j (Bu yazı müttefik kuvvetlerin ihraç hareketini bildiren haberlerden evvel yazılmıştır | evkulceyş (strateji) o memleke- i tin bütün kuvvetlerini ve kuv - o kaynaklarını harbin maksadını en iyi, ) a, sirme ve emin bir surette elde ede- We hazırlamak ve harbda sevk ve #tmek. bilgisidir. Sevkulceyş kuv - Mlerin uzaklardan, hasm: bir meydan mağ'üb ve imha edecek na tertib, tanzim, sevk ve tahriktir; ağa, oydan muharebesine kadar olan lee hazırlık ve hareketlerin kâffesi sev Y. bizzat meydan muharebesindel$ Meket ve müsademeler ise tâbiye (tak- eli Elhasıl harb sevkülceyş savaş #rebe) ise tâbiyedir. Sevkulesyz başkumandanlıkta. bir sü- Hart içinde vaziyeti kavrayıp ©decok, hasmın bütün hareket im- Mnlarının en çok tehlikeli ve muhtemel karar ve tedbirlerini vaktinde vererek tatbik edecek bir zekâ, ihata, azim, tedbir ve ira- a yüksek beşeri hâssalardan başka İk bilgilere vukufu dahi bulunma - M0 -ister, 7 Şimdi, Alman başkumandan'ığının Da Kin ve Norveç hareketlerini bu ba- ku ordan tetkik edebiliriz. Fakat sev - “8Yş umum! direktiflerini politika Alacağı için en evvel Alrranyanın şi- Avrupa dış siyasetini kısaca gözden diğimiz icab eder. iş ur Mi Almanyanın son yıllarde Ey #iyâgetiniin temel taşlarından birini Yat sahası teşkil eder. Almanya Bü - Vi Harbe sonra tekmil müstemleke - â beraber ana vatan topraklarından Alsas-Loren, Ren eyaleti, Memel, Dan- “ Koridor, Yukarı Silezya ve şimajf “gi ik gibi birçok yerlerini kaybetmiş- “« “akat nasyonal #syalizm, yani Hitler Air, İktidar mevkiine geçtikten sonra, ie anya A'sas-Loren ve şimsli Şlezvik - di, maada Büyük Harbde kaybettiği büz la tedricen geri aldıktan başka &, lik Avuzturyayı ilhak etti ve Çeko iy yayı parçalıyarak büyük ve mü - “ himayesi altına aldı, Ger- Ren eo) sahilile Avusturya, Meme! ve etlerin işgalleri bariş bozmadan ola- dilerse de Çeko-Slövukyanın parça - “âsni müteakib Danzig ve Koridor şi Polonya harbini ve do'ayısile ŞSMdiki harbi doğurun sebebler oldu. Ke Süretle Hitler 60 milyon Almanı bir Tdikten maada takriba 30 mılyon ka- &. yabancıyı da idaresi altına almış ol i Büyük Almanya artık bilfiil teeasüs işti, Şimdi sıra en büyük Almanyayı üne yahud başka bir ifade ile orta ta İmparatorluğunu tahakkuk et « vi Bu gehmişti. e Asri cihangir orta Avrupa impara - Spa Sun temeli şu ayaklar üzerine ku- m 8) Hiç bir devlet tarsfından May 7 Sdilemiyecek kadar kuvvetli ol- İha” b) Tabif, siyasi ve askeri coğrafya malara kusuysuz ve tahdidsiz surette i olmak; c) Dünyada ihtilâf ve harb Bre Ve kaynakları olmaktan başka bir Yaramıyan küçük müstakil devletler temlerini ortadan kaldırıp bunları tâ- ta vom müesseseler halinde Alman it- ZE Miramar altına almak; d) En bü- t Mak. a Bö bir en büyük Almanyanın “ve ar, prafkte cenuhda Balkanların ziy de İskandinavyann ötelerine ka- hayatin; pd. Fakat bu en büyük Alman Tin 22 i bu harbde veya geçen harbe doğ deha hmayıhız; o, ışıkları bir asırdan da İla Tem zamanların karanlıklarindan a Key simdi Hitler üçüncü Rayhinin idea- ' Bi) eder, : Meri Me tesbit ettikten sonra Bay tape animarka ve Norveçi niçin aşi giy kalkıştığı daha kolay an- ; “Güncü Rayhin bütün siyasi ve lerinin Püresi şuna kani- İmanyanın muhtaç olduğu yakın sahalarını onun emrine tâbi Kıl - yü * | | Günün siyasileri Meraklı geldi: Almanlar için çok müşküldür. Bir kere — Mera kettim. Skajerakta tutunmanın güçlüğü mey Sordum: dandadır. — Neyi merak ettin? — Olabilir. — Kendimin ne olduğumu? — Deminki sualimi tekr Güldüm: arlıyayım, ben erkânı harb miyim — Sen kendinin ne olduğunun far-| © Onu da bilmem. kında değil misin? — Onu da bilmem tarzında yarı müp- — Ben farkındayım amme, farkında|ham bir cevab verdiğin için bunu da ge- olmuyanlar pek çok. çiyorum. Şimdi beni dinle Çember — Ya, demek senin meraklı olduğunu İlaynin hakiki #fkri karaya asker çıkar. anlamıyorlar, mayıp Alınanları Norveç sahillerinde ab- — Anlamalarına da imkân yok. Jukaya alınaktır. — Anlamaz olurlar mı, sen meraklı! — Olabilir, meraklı soruyorsundur. — Gene deminki sualimi otekrarlıya- ruyarum amma, onlar mütemadi-| yım: Ben Çemberlaynin yakın dostu mu» leri için benim sordukleri-İ yam? ma cevab miyorlar. Merak ediyorum) —— Zannetmem dedimdi ya. sen söyle, ben neyim? — Çemberlaynin yakın dostu değil — Ne söyliyeyim canım? gem fikrini ben nereden bilirim. Ben siyasi miyim” Çek ŞE Bilmem. yy — Hitler. Norvı işgaline wwetki Erkân) harb miyim? ml . Ni Pazar akşamı karar vermişti: * Onu da bilmem. — Olabilir. emberylanin yakın dostu muyum? | O. Gene deminki suslimi tekrarlıya- — Zannetmem. yım: Ben akşam yemeklerini Hitlerle be- — Akşam yemeklerini Hitlerle bera-| raber mi yiyorum. ber mi yiyorum? — Hiç ihtimal vermem demiştim ya. — Hiç ihtimal vermem; hem sen çilk| — Peki öyleyse Hitlerin Norveçin iğ- )dırdin m? galine evvelki Pazar akşamı karar ver- Alman ordusunun Danimarkayı işgalinden bir intiba: Atla çekilir bir hastane | Çıldırmış olsaydım sana bu sualleri miş olduğunu nereden bilirim? arabesı Daim arka topraklarında sormazdım. gp iğpşiiğ dir ki, İskandinsvya en büyük Alman - den evvel bir deniz hareketidir. Almanya yaya lâzımdır ve onun musammem ve nu İse denizde mütteffklere karşı, az uz de- kadder hududları içine dahildir. Küçük gil, birkaç kereler daha zayıftır. Bu iti- devletler Alman himayesine girmedik;e barla onun Kil kanalından itibaren şi- daimi tehlikededirler İnsınlara Hitler male doğru 1800 Km. lik azim bir deniz idaresinden daha iyi bir sulh ve refah te- cephesinde zayıf deniz kuvvetlerinin hi- min edecek hiç bir idare sistemi yoktur.'mayesinde kara işgal kıt'aları naki! ve İ Fakat bir memleket zahiri ve hukuki İhraç etmeğe kalkışmam, zaten risklerle" bir sebeb beyan olunmadan istilâya ka-İdolu pek büyük bir eür'etkârlıktı. kışılmaz ve durup dururken de bir mille. Fakat iyi hazırlığın, mahremiyet ve tin istiklâl ve varlığına dokunulmaz; her'süratin mümkün kıldıkları baskın saye - halde bir firsat gözetmek ve bir bahene|sinde harekâtın 9 Nisanda vukubulan ilk göstermek âdettir. İşte bunların her iki-|lraç safhası muvaftakiyetle olabilmiştir. İsini Bay Hitlere birdenbire veren İngi -| Ancak Norveçin muhtelif yerlerine kara- İ izlerin Norveç kars sularını, yani Alman-| Ya çıkmış olan Alman kıf'alarını vaktinde yayı Şimal denizinin gimellerine an | Kâfi surette takviye etmek ve onları bes- deniz ticaret yolunu 8 Nisanda maynle -İlemek Kategat ve Skajerak boğazlari'e meleri olmuştur. ” beraber Şimal denizine Bu vak'a Fürere beklediği fırsat ye) mütevakkıftır. Alman'arın ise ellerinde- bahaneyi vermiş ve evvelce bütün tefer- ki zaten zayıf, ve yeni verdiği zavile da- rüatile hazırlattığı Danimarka ve Nor- ha zayıf olan. donanma ile müttefiklerin veçin işgal ve istilâ tasarını icraya sev- birkaç kat üstün deniz kuvvetlerine kar- İketmiştir. Bu plân, o kadar mükemmel|* denizde hakimiyet tesis edebilmeleri hazırlanmıştı ve Alman deniz, hava vı ancak bir mucize olabilirdi. kara kuvvetleri onu $ Nisanda o kadar Alman deniz kuvvetlerinin kâfi bir ser güzel tatbik ettiler ki, askeri tarihte her.) bestlik'e yapamıyacakları, Norveçteki — Bu sordukların akılı bir insanın — Merak ettim... Tramvayda, vapur. soracağı sualler deği ki. ii Gİ da, kahvede, şurada burada konuşanla- — Peki öyleyse beni dinle, şimale doğ- ru inkişaf eden harb vaziyeti, dürya si- İyasetinde gayet mühim bir değişiklik rım hepsi bilâistisna erkân: harb, siyaset adamları, Çemberlaynin. Reynonun, Da- ladyenin, Çörçilin dostları. Hitleri her hâkim olmağa) ivücude getirmiştir. zaman, her saat görenler midir? — Olabilir. — Ne münasebet? — Deminki sualimi (tekrarlıyayım.! O— Peki amma onların hepsi gazetele- ben siyasi miyim? lerin yazmadıkları, radyoların söyleme- — Bilmem. dikleri birçok şeyleri biliyorlar ve bir- — Bilmem, tarzında müpliem bir EM söylüyorlar. Bu nasıl oluyor? vab verdiğin için bunu geçiyorum. Şim-! di dinle: Norveç sahillerinin müdafaas Cİemat İlutüsi | Eunlarn biliyor mu idiz? | Kaşığın ve çatalın icadı o ! Bir ehram bugün kaça çıkar? Kaşığın icadı çok eskidir. Eski Misir) Misirdeki ehramlardan bir tenesi mezarlarında bulunduğuna göre (Fira- bugün yapılmak istenilse acaba ne ka- vunlar devrinde de kaşık kullanılıyorüu. dar zaman. ve ne kadar para lâzımdır? Çatalın icadı ise pek yenidir, ancak on o Bunu hesablamışlar ve şu neticeyi; altıncı asırda kullanılmaya başlanmışlır. çıkarmışlardır: Altı sene ve bizim pa « İlk zaman'arda yalnız meyva yemek için ramızla iki yüz elli bin Mra. ; kullanılırdı. m hangi bir sevkuleeyş hareketini hazır .JAlman ordusunu takviye ve besleme işi- amak, gizlemek, ve #irat ve sıhhatle icra "İ Alman hava kuvvetlerinin ne derece- ve tatbik etmek için ebedi bir misal ve Ye Kadar yapabilecekleri de bilinemez. bir ders olarak kalacaktır, Onun için Almanya, Norveç hareketile Almanlar Danimarkayı Bemen hiç bir kendi deniz kuvvetlerinin takatini aşan 'ârıza ve müşkülâta uğramadan ve pek u- İbir işe girişmiş, yani sevkulceyşi bir hata İtak hir hâdise müslema kan dökmeden |islemiştir. Böyle bir hareket donanmayı işgal edebildiler. Fakat Nervâçte iş öyle | eda etmeksizin ancak İsveç özerinden 0- olmamış ve kolay gitmemiştir. Filvaki AL Jabilirdi, fakat bu da kâfi bir süratle ola- man kuvvetleri, deniz ve hava filoları - mazdı. Bütün bunlara rağmen eğer Al - nın harikulâde yardımlarile daha 9 Nı . |nenlar neticede Norveci işgal emellerine NN Frensadaki büyük könrü Mikrob ölçü'ürse Dünyanın en büyük köprülerinden bi- 2 e rig Yi de Frarsada Sen nehri üzerindeki köp-! Bir mikrobun büyüklüğü elimizdeki rüdür. Yalnız bir tek kemeri 161 metre | ölçüler: © göre hesablanacak olursa aşa- gelmektedir. ğı yukarı bir milimetrenin binde biri kadar olduğu neticesine varılır. #* Sarun ne işe yararrı ? > Sabun icadı zamanında temizlik için) — * Amer'kada kedi bolluğu değil, yalnız saçlara parlaklık overmesi| Amerikada kedi pek çoktur. Bütün A- için kullanılıyordu. O devirde Avrupanın | merikada bulunanlar 120.000.000 dan fax san sübahı Osloyu, Kristiyanzand. Sia- vanger. Bergen, Trondhaym ve Narviki bir anda işgal edebiimislerir; ancak rek müttefiklerin deniz ve hava muksbil taarruzları ve gerek cosur Norveç Kral ve hükümetinin idares ndeki Norveç mil- İletinin şilâha sarılma'arı sayesinde Al - manlar ne İlk çıkardıkları Oküvvetlerle le ve tamamile işgal edebildiler ve ne de 9 Nisanda muhtelif noktalara çıkarılmış o- Jan müfrezeleri denizden kolaylıkla ve küliyetle takviye ederek bu işi başara- bildiler, Gerçi buna çalışılıyor, fakat iş- gal ve istilâ hareketleri Norveçi'lerin mu kavemetleri karşısında pek ağır gidiyor. Almanların Nörveç hareketi muvaf - İskiyetle nihayet bulmazsa, bunun müt- teğiklerin dediği gibi, azim bir sevkwlcey- Norveçi, Danimarka gibi harbsiz ve sürat- | *“! nail olabi'irlerse bu; ancak müttefiklerin kâfi bir enerjile hareket edememelerin- İden öleri gelecektir. Çünkü müttefikler i Notveçteki Alman kıt'alarının Darimar İka ile deniz ve hattâ hava muvasalaları- nı kesmek ve ayni zamanda Norveşe bi» vük kuvvetler çıkararak oradaki A'man kuvvetlerini, Narveç kıt'alarile işbirliği lerek. esir eylemek onların kuvvet ve imkânları da'rlindedir. Asıl bunları yap- mamak ve Almanlara Norveçi isgal için zaman ve fırsat vermek, müttefikler için aftolunmaz bir sevkulceysi hata olur, H. E. Erkilet saa manmensasu man salamura ararsa sanane sena sese Mıntaka Ticaret Müdürlüğünde bir toplantı yapıldı # > > Giulia çe rp Çünkü | mere: ve İrtimd Müdürleri, Ticareb Oda. meva 2 etlerin sevk vela tnumt KAtibi, Borm komluerleri, Bele idaresile değil, ayni zamanda (bunların |diye İktisad İşleri Müdürünün iştirikile dün geri ile irtibetlarının temini, iaşe. ikmaljde Mintaka Tioaret Müdürlüğünde bir top. ve takviye işlerile de iştiğel eder, Arkası |1821 yapılmıştır. getirilemiyerek muvaffakiyete ulaştırı - Toplantıda ei piyasa - Jamıyacak olan her askeri hareket şüphe ME çe — rm ri yok ki sevkuleeyşi bir hatadır. mike damn. Siiğiler da görüşülmüştür. Almanların Danimarka hareketi, onla'| Mintaka Ticaret ve İktund Müdürlükleri rın kuvvetli oldukları bir kura hareketi|ve Ticarot Odam muralabları toptan, bele - idi; onun için, Avusturya, Çeko-Slovakya diye ve mbıla perakende salışlırı sıl bir suretle kontamla devam ederek tesdü! ede, ve Lehistanda olduğu gibi, bu da muvaf- yayritablıiklari testi edeceklerdir. fakiyetle neticelendi. Almanyanın İcara | andiye kadar yapılan tetkikler beari hu - ve havada pek kuvvetli olduğuna şüphe | paketlerin normal bir şeklide vakubulduğunu yoktur. Fakat Norveş hareketi her şey -İsörtermektedin.. birçok yerlerinde temizlikten ziyade süse ladır. * vardır. ehemmiyet verilirdi. <0 GON Bayan Makbule Acaba ne oldu? «Karabük» te oturan bir erkek okü- yucum, Bay Kenan soruyor: — Acaba Bayan Makbule nerede? Bayan Makimle ile 890 senesinde ta- nışmışlardı, sadece bir dost, bir ar - kadaş olarak tanışmışlardı. Temiz, dü- rüst ve çök sat bir kızcağızdı, dafmi bir derdi, hiç sönmiyen bir hüznü var gibiydi, mütemadiyen ağlar dururdu, Aradan on yıl geçti. Şimdi Bay Ke- nan ne zaman İxanbula gelse onu dü- şünür, eski adresine uğrar. sorar, ne olduğunu bilen yoktur. Ne olur, tesa « düfen şü satırları görse de günün bi - rinde istinad edebileceği bir arkadaşı olduğunu hatırlasa! Evet, Bay Kenan, ne iyi olur, ben de senin gibi düşünüyorum. Fakat kor - karım ki, bu ümidim hiç bir zaman ta- hakkuk etmiyecektir. Ve kim bilir bel- ki tahakkuk etmemesi de iyi olacaktır. Sen sık sık yaptığın tren seyahatleri LİŞLERİLİ Yalnız Nevyorkta 7.000.000 kedi esnasında aksi istikarnete giden bir di ğer trenin penceresinde hoşuna gide cek bir simayı hiç görmedin mi? O si manın arkasından bir saniye olsun dü. şünmedin mi? Hayale dalmadın mıf Fakat bunun zevki işte bu kadarlık kalmasındadır. İki tren yekdiğerin » den ayrıldı, biri şark istikametinde gi diyor, öteki garb istkametinde, hiç-bia zeman yekdiğerile birleşemiyecekler, Bay Hamdiye * Derdine çare bulmak elimde değil Fakat ümidini kesmemek lâzım, Ta - şebbüslerine devam et, ummadığın taş baş yarar derler, Relki günün birinde istediğin fırsat karşına çıkar. * Tekirdağda Bay (H.) yi: — MH. imzalı yazıyı okudum, sarih adresle fotoğraf beklerim, diyorsunuz, Olur, diyelim, Fekat kim göndersin, saz dizin mektubunuzdak! isimle mires dö | bir H. harfinden ibaret. N TEYZE