16 Nisan 1940 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Kavaklıdere ŞARABI Taksim meydanı Istanbul: merkez bayileri Beyoglu Sahne sokak ANKARA'mn Ermfs bakkallyesi Ankara Pazarı Vll umhuri İSTANBUL = CAĞALOĞLU I 5 7 2 I Telgraf ve mektub adresi: Cumhuriyet, İstanbul Posta kutusn: tstanbuL No. 246 Telefon Başmuharrir: 22366. Tahrir heyeti 24298 İdare ve matbaa kısmı: 24299 24290 of. Dr. W. Barthold [Prof. Dr. M. Fuad Köprulü m medeniyeti tarihi Salı 16 Nisan 1940 rafmdan BAŞLANĞIÇ la İZAH lar ve DUZELTMELER kısmı ilâve edilmiştir. Eser netis bir surette cildlenmişt'r. Fıati 2 Liradır. KANAAT KİTABEVİ ilk olarak Narvik alındı, ve Norveçe iade edildi, diğer kuvvetlerin yerleri meçhul Stavangar, Bergen şiddetle bombardıman edildi ingiliz Kıt'aları Norveçe Çıktı Amiral Scher ajjır jaralı Almanlar dün isveç hududuna dayandılar İşgal kuvvetleri, muvasala yollarını kesmeğe çalışıyorlar, çete muharebeîeri genişledi Narvik zaferini kazanan İngillz Anavatan filosu haşkumandanı Amiral Sir Charle» Forbes, amiral gemisi Warspite 8«°<i e^'or ve harbe iştirak eden torp'to fi'otillâsı Londra 15 (Hususî) Norveçte »eferberlık normal bir şekilde inkişaf et mektedir. Norvrç kıt'alannın karada ve muttcfıklerin denizde elde ettikleri mu vaffakiyetler, halka cesaret ve emniyet vermektedır. Kukla hiıkumetin hiç bir tesiri kalmamıştır. Almanlar Oslo'dan memieketin içine doğru muvasala yollan uzunluğunca mümkün olduğu kadar çok ilerlemeğe çalışmaktadır. Bundan maksad Nbrveçin seferberhğıni guçleştirmek ve Norveçin garb limanlarında karaya çıkan dığer Alman müfrezelerile temasa geçmektir. Norveçliler ise kbpruler, yolların telâki noktaları ve göl üzerindeki geçidler gibi muhtemel nüfuz noktalannı miidafaa etmektedirler. Bu suretle seferberlık süratl« ikrnal edılmektedir. Norveç hava kuvvetlerıle donanmasmm bakiyyesi düşmana taarruz etmeğe başlamıştır. Daha şimdiden Norveç pilotlan üç Alman tayyaresi dıişürmüşlerdir. Norveç kuvvetlerinin kısmı küllisi Worma nehrini geçmiştir. Emin addedilen mevzılerde tahkimat yapmaktadır. Solda, dün İngilizler tarafından işgal edilen Narvik limanı, sağda henüz Almanların elinde bulunan Bergen limanı Bu harbde Böyükler ve Küçükfer Demokrasi cepheai, en hayati menfaatlerinin emri altında kalben ve fikren kendisile beraber olan küçük memlehetle. rin kâffesini, tıpkt kendi hududları imiş gibi kendi cephesinden birer parça telâkki etpıek mecburiyetindedir. Küçük milletlerin selâmeti de hakikati böyle görmektedir. Londra 15 (Husuaî) Alman isgali altında bulunan Norveç limanlarına karİngiliz donanması tarafından yapılan muvaffakiyetlı hucum neticesınde Alman deniz kuvvetleri tamamen imha edıldıkten sonra, Ingilizler dun Norveçin muhtelif kısımlarına asker çıkarmışlardır. İngiliz donanması dıin Narvık limanını şiddetle bombardıman ettıkten sonra, mezkur limana kulliyetli miktarda asker çıkarmıştır. Narvik'teki Alman kuvvetleri şehri terketmek mecburiyetinde kalmışlardır. Bunlann, şehir civanndaki siperlerde bulunan Norveç kuvvetlerinin kucağına düştuğune muhakkak nazarile bakılmaktadır. Isveç Alman taarruzu bekliyor, Holanda örfı idare ilân etti Norveçlilerin baskınından korkuluyor Stokholm'de çıkan Sosyal Demokrat gazetesinin muhabiri, Alman kıt'alannın Kornsjoe hudud istasyonunu işgal ettik ten sonra tekrar Halden'e çekıldiklerinî bildirmektedir. Almanlann bu mıntakada bulunan Norveç kıt'alannın baskınma uğramaktan korktuklan tahmin edilmektedir. Alman takviye kuvvetleri Stokholm 1 5 (a a ) Oslodan Trandheim'a Alman takviye kıt'alan gönderildiği Norveç teblığinde bildirilmektedir. Norveç hududundan alman malumata göre Halden'de bulunan Alman müfrezeleri Kornisjol hudud karakolunu işgal İArkast Sa. 5 sütun 6 da) lhrac hareketi hakkında henüz tafsilât verilmemiş olmakla beraber, Narvik limanıle cıvannm Almanlardan istirdad edildıği ve dığer birçok Norveç limanlarına da asker çıkarıldığı teyid edılmektedır. İngiliz ihrac harekâtına, donanma ve edi buçuk aylık harbin bütün hava kuvvetleri de iştirak etmiştir. dünyaya arzettıği safhalar bir Resmî tebliğ takım hakikatlerı olanca açıkLondra 15 (a.a.) Amırallık makalığile ortaya koymuştur. Ezcumle eski mile Harbiye Nezaretinin neşrettikleri mılletlerarası hukuku çerçevesindeki bi müşterek bir tebliğde, İngiliz kuvvetlerinin şımdi Norveçin muhtelif noktalarıntaraflığın bu harbde hiç bir manası ol da karaya çıkarıldıklan bildirilmektedir. madığını anlamıyan kalmadı artık. Bundan sonra kuvvetler muvazenesine daya thrac ordusuna kara kuvvetleri de iştirak etti nan istikrarh yeni bir vaziyetin teessüs Londra 15 (a.a.) İngiliz kıtaatımn edebıieceğini bile güç umabıliyoruz. ŞimNorveçe çıkarıldığına dair Amırallığın vc dıki anarşıden olsa olsa bütün Avrupaya Harbiye Nezaretinin teblıği Londrada şamıl yeni bir nızam çıkabılir, ve olsa buyuk bir heyecan uyandırmıştır. Gazeteler tebliği muazzam başlıklarla olsa Avrupayı bu yeni nizam kurtarabineşrediyorlar. lır diye duşünmek mümkündür. Bu da Tebliğin Amirallık ve Harbiye Nezaher ınsan ferdine olduğu gıbi her ceraiycreti tarafından muştereken neşredılmiş te, yani büyük küçük butün mılletlere olması ıhrac hareketıne kara ordusunun hayat hakkı tanıyan adaletli bir insanhk da iştirak eylediğini farzettiriyor. fikrinin gahbıyetıne bağhdır. Onu bize Resmî mehafılde kaydedildığine göre, temin edecek çareleri iyi anlamak şartüe bu hareket hakkında buyük bir ketumiyet bu gahbiyetin ergeç tahakkuk edeceğin(Arkası Sa. 5 sutun 1 de) den en kat'î surette emin bulunuyoruz. IIIMIIlllllllllMIHMIIIIIIIIIlllllllllllllllllllllllllllllMIIIMIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIHııınnMnnnnMnnnıııııliMIIIIIIIII Bu harb eskidenberi mutad olan şekillerile doğru veya ığri fılân sebebden dolayı çıkarak muayyen bir maksadın hududu ıle çerçevelenmiş bir harb değildir. Harbde totalıter cephenin hedefi başlıcd engel farzolunan İngiltere ve Fransayı devirmek suretıle evvelâ Avrupanm umumî heyetme ve sonra da bütün dünyaya tahakküm etmek davasıdır. Böyle bir maksad etrafında birleşmiş olacak totaliter sıstemli devletlerin muvaffakiyetini farzetsek, güçbelâ yapılacak ilk ganimet taksıminden sonra mücadelenin daha buyük bir şiddetle başlayacağını kabul etmeğe zaruret vardır. Çünkü hegemonya Yugoslavyada müttefiklerin inandırmak için ugraşıyor Belçikayı Geniş bir Alman casus şebekesi yakalandı Belçika şüpheli ecnebileri hapsediyor Rumanya petrol, zahire ihracını menetti Bükreş 15 (Humn) Kabine bu gün Başvekil Tataresko'nun riyasetinde toplanarak, Rumanyanın müdafaası bakımından çok mühim kararlar vermiştir. Verilen kararların başta gelenleri şunlardır: 1. Ordu ile vesaiti nakliyenin ihtiyacları tamamen temin edilin. ceye kadar bilumum ecnebi meml eketlere petrol ihracı yasaktır. 2. Kaçakçılığa mâni olmak üzere Tuna üzerinde askeri kontrol teris edilecektir. 3. Bu seneki mahtul, tahmin edilen neticeleri vermediğinden, hububat ihracı yasaktır. L Londra 15 (Hususî) Şimalî Yugoslavjada muhim bir Alman casusluk teşkılâtı meydana çıkarılmıştır. Zabıta kadmlar da dahıl olmak uzere pek çok Alman casusu yakalamıştır. Mevkuflar arasında kendılerine muhendis susü veren Alman zabıtleri de vardır. Bunlann, Yugoslavyadaki askerî yollarla tahkimaKopenhag'ın Alman ordusu tarafından isgaline tın fotograflarını çektıkleri sabit olmuşdair ilk gelen resimler tur. Brüksel 15 (a.a.) Kopenhagda ııiMlıııııtıııiMllııııııııııııııııııııııııııılllııiMllıılıııııııııııınMiııtııılllltlMiııllfiııııııiMitlıııııııııııiMiiMiıııılllllıllllliMiıııiiıııııııııııııııııııiMnunn bulunan ecnebi müşahidler 9 nisandanberı Danımarkaya y.ğdan Alman kuvvetlerınm yakında l s v e ç e taarruz edeceklerinden emindirler. Umumî kanaat Isveçin şiddetle mukavemet edeceği merkezindedir. Holanda harbe girerse... f Bir Alman tayyareti düşürüldü Stokholm 15 (a.a.) İsveç toprak lan üzerinde uçan Alman tayyaresinin, Lykesil açığında, İsveç hava defi batar yası tarafından duşdrülduğü teyid edil mektedir. Diğer bir tayyare, Marutad'da yere inmeğe mecbur edilmiştir. Beş kişiden ibaret olan mürettebat hapsedilmiştir. Diğer taraftan haber verildiğine gö re, iki Alman yuk gemisi, Maritad açı . ğında mayine çarpmış ve hasara uğramıştır. (Arkan Sa. 5, «ütun 4 te) aponya Felemenk Hindistanını hiç bir Avrupa devletine bırakmıyacak YUNUS NAD1 İArkası Sa. S sutun 3 te) Tokyo, İS (a.a.) Rb'yter ajansı bildiriyor: Holandamn harbe »ürüklenmesi ihtimali karşısında Felemenk Hindistammn akıbeti, 3a. ponyayı son derece meşgul etmektedir. Gazeteciler, Japon Hariciye Nazırı Arita'ya bu hususta sual sormuşlardır. Nazır, şarktaki bu Holanda topraklarının mukadderatını Japonya hükumetinin hiçbir Avrupalt devlet eline bırakmtyacağım söylemiştir. (Arkası Sa, 3 sutun 6 da)