6 Aralık 1939 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 8

Dolmabahçe izdihamı hadisesi şahidleri dün de dinlendi Dünkü muhakemede eski Emniyet Müdürü Salih |Riyaseticümhur Umumi Kâtibi Kemal Kılıç ve Muavini Kâmıran bizzat bulundular sorgular geç vakte kadar devam etti İzmit ağırceza mahkemesinde görül -|detlerinde kalabalığın çokluğunu teba -İhalk kütlesi Başvekile karşı içten sevgi mekte olan Dolmabahçe izdiham hâdise- sinin İstanbulda bulunan ve evvelce din- Jenmemiş olan bir kısım şahidleri de, 2 nci ağırcezada, istinabe süretile dün dinlenilmişlerdi Dünkü celsede hâdisede maznun bu - Yunan eski emniyet müdürü Salih Kılıçla, #ruavini Kâmıran avukatlarile birlikte ha ar bulunmuşlardır. Saat 10,30 da başlıyan istinabe duruş - ması, öğleden sonra da devam etmiş ve ancak geç vakit neticelenmiştir. İlk dinlenilen şahid emniyet 4 üncü şube müdürü Nâzım Çetin ifadezinde, ez- cümle, şunları anlatmıştır: «— Hâdise günü, vak'a mahallinde ie- ğildim. Emniyet müdüriyetinde nöbetçi olarak bulunuyordum. Müdür Salih Kı - İç da dairede meşguldü. Saat 20 de telefonla sarayda izdiha - man arttığını söylediler. Saat 23 de ise ikinci bir telefonla, müessif vak'a bildi- rildi. Şahid. bundan sonra hâdiseye halkın son badde varan heyecanı sebeb olduğu- mu söyliyerek, Salih Kılıcın bu işde bir mes'uliyeti olmadığı kanaatinde bulun duğunu ilâve etmiştir. Müteakiben dinlenilen emniyet mü - dürlüğü santral memuru Şakir de, âşa - Bidaki şehadette bulunmuştur: — Vek'a gecesi nöbeiçiydim. Saat 20,30 da varaydan bana telefon edildi. Sa- rayın önünde kalabalığın çoğaldığını söy- Yediler ve mmusvenet istediler, Bu esnada Salih Kılıç daireden çıkmış bulunuyor - du. Yarım saat sonra polis kuvvetinin in- tizamı temine kâfi gelmediği, tekrar 3a- raydan bildirildi. Ben de, telefonla yeli valiye bildirdim. Bir hâdise bulduğu takdirde kendisine haber ver - memizi söylemişti. Vali, kapıların kapa- tıhmasını emretti, Bunu (elelon'a nöbetçi müdürü Nâzrma ve saraya bildirdim. 'Bilâhare vali askeri yardıma ihtiyaç ol - duğunu ve kumandana telefon edilmesi- ne dair de talimat verdi. Bunu da, tebliğ ettim. Bundan sonra mahkeme şahidi Nözem- Ja, Şakir arasında müvaceheye lüzum görmüştür. Nâzım, valinin kapıların ka - patı'masına dair emir vermesi keyfiye- ini santral memurunun kendisine bildir- mediğini söylemiştir. , Öğleden sonraki celsede şahidlerin ifa- delerine devam edilerek, polis memuru vazi - vuku Hasan Özcan şehadetinde şunları söy -| İemiştir: — Hâdiseye kapının vakitsiz açılıp ka-| panması sebeb olmuştur. Kabahat Be - şiktaş emniyet âmiri Lütfidedir. Diğer şahid'erden polis memuru Sami Yücel, Vahidettin, ve Şevket de hâdiseye tehacümün sebeb o'duğunu ve Salih K; « kçla, Kâmıranın suçsuz bulunduklarını beyan etmişlerdir. Şahidlerden polis Cemil, Mehmed Ali ve vek'a gecesi ziyaret maksadile saray. da bulunan ve o gündenberi hastalana - rak, dili pepeme'eşen Sadun da, şeha - rüz ettirmişlerdir. Zimmetine para geçiren bir icra memuru tevkif edildi İstanbul 2 nci icra memurlarından Hü- seyin hakkında zimmetine para geçirmek suçundan, tahkikat ve takibatı başlan - mıştır. İddia edildiğine göre, Hüseyin haciz esnasında iki alacaklıdan almış olduğu paraları borçlulara vermemiş ve zim - Suçlu, dün Sultanahmed 1 inci su'h ce- za mahkemesinde yapılan sorgusu esns- sanda, demiştir ki: — Aldığım paraleri borçluya verdim. Fakat borçludan #mza almayı ve kayde geçirmeği unutmuşum. Borçlu, şimdi pa- rayı aldığım inkâr ediyor. Hâkim, isticvebı müteek'b Hüseyinin Beyhude bir zahmet! (Baştarafı 1 inci sayfada) adresleri yazılı zarflara bir takım propa- ganda kâğıdları koyarak mektubları muh telif memleketlerden postaya verdir - Almanlar bu işe hayli kızmakla bera - ber derhal ve aynen mukabeleden geri durmamışlardı. Dün bir tesadüf neticesinde öğrendik ki bu şekilde başlıyan propaganda faa - liyeti devam etmektedir ve şeklini değiş- tirmekle beraber sahası da bir hayli ge- nişletmiştir. Meseleyi anlatalım: Yakından tanıdığımız maruf bir zat dün elinde bir mektub bulunduğu halde matbaamıza geldi. Zarfın üzerinde ad - resi yazılı idi. Mektub Berlinden postaya verilmişti. İçimde de türkçe olarak mat - bu bir kâğıd bulunuyordu. Bu kâğrdda Münih sulkasdinin tarzı cereyanı anla - tılıyor ve Alman polisinin yaptığı tah - kikattan aldığı neticeler hikâye ediiyor- du. Mütbu bir kâğıd yalnız bir kişiye gön- derilmek üzere tabettirilmiveceğine gö syni şekilde birçok mektubların 'Türki -| yedeki birçok adreslere yollandığına hükmettik ve harbin başlangıcında cere- yan eden buna müşabih hâdiseleri hatır- ladık. Ayni zamanda (King Hol) usulünün A'manlar tarafından bu tarzda tatbiki karşısında derin bir hayrete düşmekten de kendimizi alamadık. Almanyadan Türkiyeye bu mektubla- ti gönderenlerin maksadlarının ne ola- bileceğini anlıyamadık. Bu satırları yaz - dığımız dakikalarda dahi muammanın â- nahtarını ele geçiremediğimizi itiraf e - delim. “Türkiye, matbuatına sensiir koyan bir memleket değildir. Gazetelerimiz harb başladığındanberi cereyan eden her hâ- disede İngi'iz ve Fransız nokta! nazarı ile birlikte Almna noktal nazarma da yer vermişlerdir. Müttefiklerin muvaffaki - Gümrük Muhafaza Genel Komutanlığı İstanbul Levazım Amirliği Satınalma Komisyonundan: Miktarı Cinsi Erat betta, niyesi Brat külmi “me “0 1050 1 — Teşkilât ihtiyacı için yukarıda göslerilen iki kalem oğya maştır. Cumartesi Açık 28/12/099 eksilime u a nr 7 — Mn ve nümuneleri komisyonda görülebilir. 3 — İsteklilerin gün ve anatinde hizalarında miktarı gösterilen teminat makbuzlarile deceğ ıktadırlar. kanuni vesikalarını hâmilen Galata Gümrük caddesi Veli Alemdar hanı ikinci kaltaki ik komisyona gelmeleri, 410078: Saat Refik Saydam, dün Ankaraya döndü (Baştaraf: 1 inci sayfada) de Karabük ve Zonguldakta yaptığı 58- yahetten dönmekte olan Başvekil Dr. Refik Saydam bugün saat !1,5 te Ar- #araya avdet etmiştir. Başvekilimiz Büyük Millet Meelişi Reisi Abdülhalik Renda ile Vekiller, ON POSTA Deleyeç. Başygver Celâl, meb'uslar, Ankara Valisi Nevzad Tandoğan, Em- niyet Direktörü tarafından selâmlan - muştır. Garda bulunan kalbalık bir tezahüratı göstermişlerdir. Dahiliye Vekili Kastamonu 5 (A.A.) — Dahiliye Ve- kili Faik Öztrak, refakatinde Kasta - monu meb'usu Rauf Orbay, Bingöl meb'usu Necmeddin Sahir ve kendile- rini Çenkırıda karşılamış olan valimiz olduğu halde bugün sast 16.45 de Kıw- tamonuya gelmiştir. Vekilimizi şehrin methalinde basta muzika olduğu halde bir kıt'a asker ile sön'at okulu, kız orta ve IK okullardan birer grup tzlebe selâlamtışlardır. Gümrük ve İnhisarlar Vekili Adana 5 (A.A) — Gümrük ve İn - hisarlar Vekili Raif Karadeniz ve re - iwkatindeki zevat ile birlikte Hataydan şebrimize gelmiş ve garda Vali, Parti ve Belediye reisleri Partililer Halkev- hler tarafından karşılanmıştır. Adana klübünde şereflerine verilen akşam 7i- yafetinde vekilimiz muhtelif mevzular üzerinde hasbihallerde bulunmuş ve vilâyetimiz hakkında alâkadarlardan malümat almıştır. Vekil dün vilâyeti, Belediyeyi, Par- tiyi ve kumandanlığı ziyaret etmiş halkevi insaatını, su kanallarını ve ba- Tai inşaatmı, kız enstitüsünü, tütün fabrikasını gezmiştir. İnhisarlar bas - müdürlüğünü de ziyaret eden Raif Ka- | radeniz inhisar idaresinin buradaki ça-| idir. İnh sine gitmiştir. Mersin 5 (A.A.) — Gümrük ve İnhi. sarlar Veki Raif Karadeniz ya »- nmda Gümrük Muhafaza Komutanı Ge İneral Lütfi Karapmar olduğu halde dim akşam Mersine gelmiştir. Sıhhiye Vekili Erzincan 5 (A.A.) — Sıhhiye ve İç- timai Muavenet Vekili Hulüsi Alataş dün akşam şehrimize gelmişler ve İs - tasyonda vali ve askeri komutanlar ve kalabalık bir halk kütlesi tarafından karşılanmışlardır. a yet ve kayıpları gibi Almanyanın mu - vaffakiyet ve kayıpları da yazılmıştır. O halde hâdizeleri Alman noktai nazarma göre izah eden bu mektub'ara sebeb ne?| Sakm maksad Türk gazetelerine rekabet olmasın. Muharibler radyolardan sonra bir de bu mektublarla karşımıza rakib o- larak dikilirlerse halimiz neye varır? Yazımız; bitirirken şakayı bir tarafa bırskarak Alman dostlarımıza hâlisıme bir nasihatte bulunalım: Ru emeğe ve bu masrafa yayıktır. Dün ya hâdiselerinden mektublarla haberdar olmak usulü bize yabancı gelir. Beyhude zahmet ediyorlar. Bir Almn tayyaresi Ravyerada düşüp parcalandı Londra 5 (A.A) — Bir Alman tayys- resinin Münih şimali şarkisinde Bavyera dağlarına düşüp parçalandığı haber ve- rilmektedir. Kazanm sebebi meçhuldür. Yunan - İtalyan ticaret görüşmeleri Roma 5 (AA) — Gazeteler, yakında bir Yunan ticaret heyetinin, İtalyanın ar- zusuna tevfikan, Romaya gelerek İtalya , aşık eksilmeye çıkar!) hükümetinin mümessilleri ile ihracat ve idhalâtın mütekabil kontenjanlarının ye- niden gözden geçirilmesi meselesini tet- Yeni Posta Telgraf müdürleri Ankara 5 (Hususi) — Kayseri posla let demiryolları ve limanları işletmesi umum idaresi ilânları İ| telmat müdürü Şefik Yorgancı İçel mü- (Derin demiryolları ve imanları işletmesi umum ares anar Muhammen bedeli 2272 irn olan mubtelif etadda beş kalem flançlı çelik çekme bo- ru ve teferrünt 12/12/1099 Salı günü anat 11030) on buçukta Haydarpaşa Gar bina - sındaki Komlayon tarafından açık eksiltme usulile satın alınacaktır. Bu İşe girmek isteyenlerin 170 ra 40 kuruşluk muvakkat teminat ve kanunun ta - ği veseikle birlikte ekalitme günü asatine kadar Komisyona müracantları lâ . Li Bu işe ald şarinameler Komisyondan parasiz olarak dağıtılmaktadır. — (9793) dürlüğüne, İçel müdürü Yaşır Kiper Kayseri müdürlüğüne naklen tayin odll - mişlerdir. Şehirde sun'i bir motörif buhranı (Baştarafı 1 inci soyfnaa) sında işliyen motörler büyük müşkü - iâta düşmüşler ve bunlardan bir kıs - mi seferlerini yapamıyarak muattal bir halde kalmışlardır. Buna sebeb şirketlerin deniz moför. lerine motörin vermemeleri veya bu. nu İsizla nisbetle azaltmış olmaları - dır. Şehrimizdeki beş büyük gaz ve ben- zin firmasından en büyüğü verdiği mo törin miktarını 200, diğerleri de 100 ve 30 Htreye indirmişlerdir. Bu yüzden evvelce 1200 litre motö. rin alan bir motör limandan ayrılamaz hale gelmiş ve bazıları muhtelif firma. latvdan birer miktar almak suretile ihti- yaçlarını kısmen tedarik edebilmişler- dir. Limana istihlâk emtiası getiren ve buradan ithalât eşyası vesaire gölüren motör seferleri bizzarur azalmaktatlır. Bu vaziyet birkaç gün devam ettiği tak dirde yakın Hmanlarla İstanbul ora - sındaki deniz muvasalası mühim nis - bette eksilecek ve bunun mühim ikti. sadi akisleri görülecektir. Yaptığımız tahkikata göre kumpan. yeların motörin vermemelerinin sebebi metörinin tonuna mevzu 7320 kuruş narkın şirketlerce bugünkü şartlar, da hilinde idare etmemekte olması iddis- sığır. Bu arada stok bulunmadığı veya stokların konturata bağlı bulundukla - r: büyük müesseselere aid olduğu ileri sürülmekte fse de, şirketlerin navlun fiatlarının yükselmesi dols'yısile mo - törin flatlarmı arttırmak istedikleri an laşılmaktadır. z Bu ornda şirketlerin tonu 9075 ku - tuş olan teneke motorini vermek iste- meleri de buna delil tutulmaktadır. Diğer taraftan navlun yükselişi he - (luşmaları hakkında malüâmat almışlar -İ yüz fiatları nisbeten yüksek olan gaz! Alâkadarlar vaziyetin devamli 14 a LER ve benzine tesir etmemiş bulunmak - İvelce ipl drlar Vekili dün akşam Mer -İdaar. Bütün firmalar memleketimize İdırmış olar İktısad Vekâletini YO e gaz, benzin, mazot ve motörini Rus Ro: (Baştarafı 1 İnci sayfada) bugün kısmi seferberlik ilân etmiştir. Bu sayede yeniden 40 bin kişi silâh altına alınarek, ordu mevcüdü 150 bin kisiye yükseltilmiştir. Ozdudan bütün mezuniyetler daha evvel kaldırılmış ve sahil bataryaları takviye edilmişti. Hükümet, bir ihtiyat tedbiri olarak, Aland adaları civarında, İsveç kara suları dahilinde mayn dökmeğe de ka- rar vermiştir. İcabmde# Stokholm ve diğer büyük şehirlerin tahliyesi için hazırlıkları ya- pılmıştır. İtalyada Finlândiya lehinde yeni tezahürat Roma 5 (Hususi) — Sovyet - Fin harbi başlanmemdenberi bugün üçün. cü defa olarak Romada, binlerce İtai - yan talebesi Finliândiya elçiliği önün - de büyük tezahürat yaparak, Finlilere karşı sempetilerini izh#r etmişlerdir. Talebeler, Fin ve İtalyan bayrakla - rını taşıdıkları halde büyük caddeler. den geçmiş ve tezahürata devsim et - mişlerdir. Milletler Cemiyetinin toplantısı Cenevre 5 (Hususi) — Önümüzde. ki Cumartesi günü yapılacak olan Mil- letler Cemiyeti korseyi toplantısının hazırlıkları ikmal edilmektedir. Moskova hükümetinin. “aplantıyı yersiz bulduğu ve celselere iştirnle etmiyeceği hakkındaki cevabı büğün umum? kâtibliğe gelmiştir.” Konsey toplantılarına kimin riyaset edeceği henüz belli değildir. Sırası Yaşoslavyadan sonra gelen Belçika hü kümeti de riyasetten imtina etmiştir. Diğer taraftan Uruşuay hükümeti, Mi letler Cemiyetine bir nota vererek, Finlân — diyaya yaptığı tecavüzden dolayı, Sovyetler Birliğinin Cemiyetten ihracını taleb etmiş. tir, Aksi takdirde Urumuay hükümeti Mi etler Cemiyetinden ayrılacaktır. Arjantin hülleümeti de eyni salebde bulunmuştur. Diğer Lâtin Amerika devlellerinin de bu ZAYİ — Fatih nüfus memurluğundan al. harekete imtisai edecekleri anlaşılmakla — dığım hüviyet cüzdanımı zayi ettim, Yeni. sini alacağımdan eskisinin hükmü yoktur. Cemli oğlu Nuri Kumç dır. Amerikanın kararı Londra 5 (Hususi) — Birleşik Amerika eç dün kısmi Seferberlik ilân eti başladı « dan Karadenizdeki ngvlun ö ğinin derecesi de muhtaçı toki rülmektedir. Kaldı ki memleket Ki dafaası bakımından da mühim bu maddelerin dahilde geniş 5! yi # bulunması ve ârızi sebeblerle fi8' derhal yükselmemesi icab eder Alâkadarlar bu ve buna ir halâtın biran evvel devlet mu e altına alınması lüzumuna işaret © ee ipliği fiatları yüksekti saz 15 gün evvel 555 kuruşa miş olan Adana ve Tarsus fa a mamulğtı pamuk ipliklerinin vel ketine yeniden 20 kuruş zam yep. ve bu muntakalar malları şehri ikası maflarının #at ; miştir. Bu vaziyet karşısında şehufi yaf fabrikada gerek akala cinsi pamuk 1 landığı ve gerekse mallarının K# m tbarile üstünlüğünü ileri sürerdi ye mulâtına paket başına 20 kuruş etmiştir. gi Bu suretle sebebsiz olarak il sasında bir buhran vücude bulunmaktadır. » Her ne kadar alâkadarlar yam racımın lisansa tâbi tutulmasi eğ fatların 35 kuruştan 58 kuruşa “# yükseldiğini ileri sürmekte yele eğ pamuk fiatları ehemmiyetli ps düştüğü zaman fizklarda tenzilât “4 pılmadığından bu cihet varid memektedir. Bu vaziyet iş mevsimine lunan ve memleketimizin her tongi yapılan binlerce el dokuma 4 ve bunların istihsalâtını istihâk geniş müstehlik kütlesini giddelf kadar eder mahiyettedir. # izerine mevzu li rarlar silmuğa sevkedeceği mü si, hükümeti harlelye müsteşarı Wells beyanatta bulunarak, Bin Sovyetlerin hücumunu takbih etme, Osio $ (AA) — Bini Osin üniversitesinde bolşevizm aleyiigi nimmayiş yapımşlardır. Bu inleten iii risinin sozyalst oldukları görül a Sevik sa # çok profesörler. #52 alarak ştâdetie hücum etinişler ve Rusya ibtilâtında bitaraf kalma ei veç Için tehlikeli olacağını, çünkü zamanda Norveçin de tecavüze ei ihtimal herleinde olmadığını j dir Talehe, muharib Finlândiyahı bir tesanlld mesajı göndermişlerdi” Finlândiya meselesi ve Al ile İtalya Brüksel 5 (A.A) — Alman siyosi ri, vakayı teyid etmemekle He Almanya arasında Finlândiy atl hakkında belki de moktal naza mekte olduğunu teslim ediyorlar. ii di Es mi gelince, ; d'İlalianın Habeşistan harbi lürndiyanım hattı hareketini veni ei Bina vergisi nizamnai 22 nci maddesi de Ankara 5 (Hususi) — Bina zamnamesinin 22 nei maddesi miştir. Maddenin yeni şeklini Tüm: «Gayri safi iradların tahmin binalardan her bifinin evvelâ maddenin 1236 numarah yi nlı istisnalardan istifade edi e komisyonlarca tetik ve tesbit fıkralar mucibince vergiğen “İtulan binalarla derdesti inş9 naların gayri safi iradları tahmin bg * Gene 3 üncü maddenin 4, 5, 5. 1 numarah fukralarmda yanl © gi talirirden evvel mfistesnatıle Ihr miş olan ve istimeiyetleri indi mucibince beyanname vermeği kıt bulunan binalarla 7 nu yazılı binaların iradları tahmin