19 Kasım 1939 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 8

| £ Sayfa SON POSTA İkineiteşrin 19 Çekyada örti idare ilân edildi , © (Baştarafı 1 inei sayfada) #evzuubahs üç şehir: Kadno, Beran Ye Horakoviç şehirleridir. Buralarda İbü''in gazino, lokanta, bar, sinema, ti- İya'ı5 ve diğer umumi müesseseler; ge- foe saat 10 da ka Eilün Çek halkı büyük bir asabiyet iç ndedir. Dün 9 Çek telebesinin ida - im:. âdeta bir isyan havası uyandır - m Alman ajansının tebliği Bern, 18 (A.A) — D. N. B. ajansı, bir “Almana, ölümle neticelenen bir tecavüz- de bulunulması üzerine, üç Çekaslovak- İ yalının kurşuna dizildiğini, bunlardan İ- kisinin polis memuru olduğunu bildiri. İdamlar ve tevkifler Bugün de, iki polis komiseri olmak üzere, tekrar üç Çek idam edilmiştir. Ayrıca, bin kişinin tevkif edildiği an. laşılmıştır. Roma radyosu, mevkufla- rın iki bin kişi olduğunu bildirmekte. dir. Telefon muhaveresi kesildi Prag ile ecnebi memleketler arasın- daki telefon muhaberesi kesilmiştir. Hâlen mevkuf bulunduğu söylenen Çek hükümeti reisi Hacha. bu akşam radyoda Misa bir hitabede bulunarak, Çek halkını Alman makamlarına itan. te davet etmiştir. Hacha, Almanyanm haliharbde bu- Munduğunu ve Çekler tarafından gös « terilecek en ufak bir fagliyelin (dahi pek vahim neticeler doğurscağmı söy lemiş. böyle (hareketlere © tevessül #denlerin, kendi ailelerini ve bunla - rin akibetini düşünmelerini tavsiye €y Yemiştir. Amerikada Amerikadaki bütün Çek könsolashane- leri, dokuz Çek talebesinin idamı dola - yisile bugün matem bayrağı çekmişlerdir. Diğer taraftan Çekaslovakyanın eski Londra sefiri Jan Masarik de, Çekyanım| şimdi büyük bir temerküz kampı manza- Yesı örzettiğini, fakat vakit çelince Çek| Slovakyada cereyan eden tahammül » feras tethişi mevzuu bahsetmiş ve de- raiştir kir Almanyanın beynelmilel ovaziyeti gisgide güçleşmekte ve bu sebeble, bu harhdeki mevkii gitgide daha fazla teh likeye maruz kalmakta olmasına binâ- en, Hitler bütün öfkesini Çeko-Slo » vakyaya yöklemekte ve orada müthiş Ve Âmansız bir tethiş tatbik etmekte dir. Çeko - Slovak milleti, hiçbir za - man hiçbir rejimin tethişine boyun eğ. memiştir, ve şimdi bile eğmiyecektir. Son hâdise Beneş, 9 Çek talebesinin kurşuna di- zildiği haberi hakkında da şu sözleri söylemiştir: Bu hâdise, son harb esnasında Bel. çikada cereyan eden hâdiseleri gar'b bir şekilde hatırlatan bir cinayettir. Bu cinayet, Çek efkârı umumiyesinde Mis Cavell'in katlinin, İngiliz efkârı umu- miyesi üzerinde bıraktığı tesiri yapı. caktır. Bene, Sözlerine şöyle nihayet miştir: İdam edilen 9 talebenin Çeko.Slo - vak milleti tarafından intikamı alına - cağı zaman gelecektir. Bu sadece za man meselesidir. Ve az bir zaman me- selesidir. Çeko.Slovakya, siyasi (ve miDİ bekımdan az bir zaman içinde hürriyete kavuşacaktır. Hacha tevkif edildi Belgrad 18 (A.A.) — Pragdan bildi riliyor: Von Neurath'ın talebi üzerine Hacha |” «Lany» de tevki? edilmiştir. Çek mahfellerine gelen malümata sö re Hacha Almanlarla birlikte hizmet etmek üzere | milyon Çekin silâh altı- na alınmasına dair bir kararname im. za etmek üzere Berline davet edilmiş- tir. ver- Almanlaştırma siyaseti Avusturya hududu, 18 (A.A) — «Ha Vas»: Bohemya ve Moravya protektorasında. | milletinin Alman boyunduruğundan sil -| xi Alman makamları gizli talimat almış: | kineceğini söylemiştir. Sen günlerde olup bitenler Amsterdam, 18 mağ — Havas ajansı | | Almanlığa temessül edebilmesi için Jâ.| bildiriyor: Holardada çıkan Prag hâdiselerine dair bir makale peşret- mektedir, Bu gezete, istiklâl bayramı günü olan 28 Teşrinievvel tezahüratındanberi vazi- yeli tetkik etmekte ve demektedir ki: Himmler, himaye hükümeti merkezin. de bizzat isbatı vücud ederek, Pragda ce reyan eden hâdiselerden dolayı, Gestapo- yu şiddetle müaheze etmiş ve bu hâdise | İlardır. Bu talimata / Jar Bohemya ile Moravyanın tamamila İzm gelen tedbirleri alacaklardır. Alman Ketvolk gözetesi,| makamatı Yahudiler aleyhindeki kanun- lardan istifade ederek Çek firmalarına Alman komiserleri ikame etmektedirler, Skoda ve Sbrojovka gibi büyük silâh fabrikalarında Alman amelesi imkân nis- betinde Çek ümelesinin yerini almakta. dır. Ecneb! memleketlerde yaşayan Alman- ların memlekete avdeti üzerine Akran (unsurları eskiden tamamile Çeklerle mes. lerin yabancı memleketlerde yaptığı fena | kin bulunan mıntakalara yerleştirilmek- tesiri tebarüz ettirmiştir. Himmlerin ziyaretinden sonra, Von Neurath, reis Hachayı ziyaret ederek, fe- na tesiri izale etmek üzere, ezcümle şu notakları ihtiva eden bir tesviye tarzı teklifinde bulunmuştur; Hududların, Po. Jonya, Avusturya ve Bavyera tarafların dan, Çekleri tatmin edecek şekilde tashi- hi, himaye idaresinin, Berline bağlı bir cümhuriyet idaresine kalbi, bu cümhu riyetin Almanyaya sadakat beyan etmes!, Transaya ve İngiltereye karşı sembolik bir harb ilân edilmesi ve Alman ordusu emrine bir Çek kıt'ası verilmesi. Bacba bu tesviye tarzını reddetmiştir. Hacha ile hükümetin yerine, herhalde, Berlinin adamları getirilecektir. Şu hale göre, yeni bir vaziyet ihdas edilmiş de- mektir. Gazete, bu vaziyetin neticesini tahmin etmenin müşkül olduğunu ilâve etmek. tedir. Yüksek Çek mektebleri kapatıldı Prag 18 (A-A.) — diriyor: i İ İtedir. İşgal ordusu zabitleri ailelerini Al- manyadan getirmeğe davet edilmektedir. Muhtar idarenin Almanlaştırılması mu- hasematın bidayetindenberi devam et mektedir. Birçok Çek mektebleri ordu. nun binaya ihtiyacı olduğu bahanesile kapatılmıştır. Geri kalan mekteblerde al. manca lisan dersi mecburlâir. Nehirden çıkarılan cesedler Yumunla berâber Alman makamları dikkate şayan bir mukavemetle karşılaş-| maktadırlar. Kalk Almanlara karşı boy- kotaj yapmaktadır. Prag polisinin gizli maporlarına göre geçen Eylül aymdanberi Vlatava nehrin- den hücum müfrezeleri efradına aid otuz cesed çıkarılmıştır. Cek gizli radvosunun hesriyatı 1ondra, 18 (Hususi) — Bu akşım neş. riyata başlıyan Çek gizli radyosu, Çek gençlerine hitaben demiştir ki: — Almanlar dokuz arkadaşınızı idam ettiler. Fakat hepinizi tüketemezler. f- D. N. B. ajansı bil| viversitenizi üç sene için kapadılar. Fo- kat, bunu Almanlar değil, yakında siz Bir müddettenberi eski Reisicümhur| kendiniz tekrar açacaksınız. Beneş ile münasebette bulunan münev Fikir ve ruh gıdanızı, evlerinizde Çek ver bir Çek grupu azçok mühim müka-| kitsbları okuyarak alacaksınız» vemet hareketlerile Bohemya - Morav ya himaye idaresinde asayişi bozmağa 100 vagon mayi mahruk Be'grad, 18 (A.A.) — Petrol ve benzin! süre mezkür mekam- | RADYO Ankara Radyosu — DALGA UZUNLUĞU 1648 m. 182 Kes, 190 Kw. T.A.O. 19,74 m. 15195 Kes, 20 Kw, TAP, 31,79 m. 9465 Kes 29 Kw. ——— PAZAR 19/11/1939 1230: Program. ve memleket saat Ayarı 1215: Ajans ve meteoroloji haberleri. 1250: 'Türk müziği: Yeni bestekârların müntehsb şarkıları. Ankara Radyosu Küme ses ve saz Heyeti, İdare eden: Mes'nd Cemil. 1320-1490: Müzik (Küçük orkestra - Şef: Neslb Aşkın) 1 — Gangelberşer: Aşk çanları, 2 — Adolf Grunow: Berlin Viyana valai, 3 — Becce: Se- renad. 4 — Fritz Reektenwal4: Grinzing'de (potpuri.) $ — Rachmanineff: Prelhd. & — Gangiberger: Kücük Fit için konser parça. s1 7 — Sere o Bortklerier: o Gzvot. 8 — Brshma: Macar dana, No. 17. 18: Program. 1808: Memleket saat Ayarı, ajans ve mele » ©roloji haberleri. 1825: Müzik (Radyo cez orkestrası.) 19: Cocuk saati, 1930: Türk mü. si (Pasü Heyeti) 2020: Konusma. 2045: Türk müxlii, Çalarlar: Cevdet Kozan, Re - şad Erer, Fahire Fersah, Refik Persan. 1 — Okuyan: Semahat Özdenses. 1 — Udi Fah - ri - Hicaz şarkı: (Bahar olsa çemenisr Ol - 80.) 2 — Şevki bey - Hicaz sarkı: (Demem cana beni yâdet) 3 — Refik Fersan - Hicaz şarkı: (Oöğsümden kaçıp gitti) 2 — Oku - yan: Necmi Riza Ahıskan. 1 — Şekir Ağa « FerahnAk yürük semal: (Bir dilbere dil düş. dükl) 2 — Cemil bey - Briç şarkı: (Birni - gühm kalbimi etti esir) $ — Artaki - Briç şarkı: (Aşkınla harab olduğumu) 4 — Halk türküsü: (BÜlbDL) 3 — Okuyan: Melek Tok- göz. 1 — Reşad Rrer: Gösteri, 2 — Küzm Us - Kürdiihieazkâr şarkı: o (Kani değil) N — Artaki - Kürdilihlerrkâr çarkı: (Yetmez tfikenmez mi.) 4 — Bimen Şen - Kürdi - İicerkr sarkı: (Gün kavuştu.) 2130: Mü. İzik (Carband - PL) 22: Memleket sat Aya- rı, ve ajans haberleri. 2215: Alans Spor ser- visi, 2225: Müzik (Cazband - Pİ) 2326.28.30: Yarınki program, ve kapanış. * Hergün yalnız kısa dalga 31/7 m, 9465 ke/a postamızla neşredilmekte olan yabancı dil - lerde haberler snatleri (o aşağıda gösteril - miştle: İ İrmnen: (o Saat 13,00 ve 1845 de Arapça » 1315 ve 1045de Franmsen » O 1346 ve 2015 de iTürk - Sovyet temasları (Baştarafı 1 inci sayfada) fazla ehemmiyet oâtfetmemektedirler. Ayni mahfiller, Moskova ile Ankara a. rasındaki temasların muhafaza edildi- ğini, fakat Saracoğlunun, Moskovada bulunduğu zaman bir uzlaşma yapmağa muvaffak olamadığı tarihtenberi vazi. |” yetin değişmediğini söylemektedirler, Türkiyeyi, Büyük Britanya *le Fran-| saya karşı mevcud taahhüdlerine rağ.! nen, Çanakkale boğazını kapamaktan imtinaa mecbur eden ve Sovyet hü - kümetini, Balkanlarda vuku bulabile. icek bir Alman taarruzuna karşı Tür - ikiyeve müzaheretten alıkoyan sebeb - İler değişmemiştir. Türk mahfelleri, ancak Rusyanın, ken- di vaziyetin! değiştirebileceğini, fakat bunun da Finlandiya meselesinin haltin. den sonra mümkün olacağını söykiyor- lar. Rusyanın, Balkan meseleleri bahsin- de nasıl hareket etmek niyetinde oldu. ğunu anlamak atcak o zaman kabil ola- caktır. Sovyet - Bulgar münasebatı Yabancı omüşahidler, Bulgaristanın Rusyaya, Türkiye aleyhinde bir yardım! vadinde bulunduğuna, yahud Rusyadan | böyle bir vâd aldığına dair, teyid edilmi. yen haberlere inanmamaktadırlar. m bütün mahfeller Sovyet - Bulgar müna- İ sebatınm inkişfamı dikketle takib edi. yorlar, Bulgaristanın Türk - Sovyet mü- zakerelerinin akim kalmasından dolayı müteessif olduğu tebarüz ettiriliyor. Tür- kiyenin, Alman - Sovyet menafii ile İtal yan menafiinin tesadüm ettiği Balkanlar- ,da, istikrar Amili olan nüfuzunu idameye lazimli bulunduğu kanaati herkeste mev cuddur. (AA) teşehbüs etmektedir. Bu hareketleri İ-| yüklü iki duba, Almanyaya giderken, Profesör Fuad Köprülü dünkü dar teblerinde bulunuyorlar. enler bilhassa yüksek Çök mek| dün 'Tunanın kayalık civarma çarpmıs- lardır, Takriben 100 vagon mayl mahruk Bu unsurlar 28 Teşrinievvelde ve 15İ nehir sularına Katılıp akmış gitmiştir. Teşrinisanide Almanlara tecavüz et - #iklerinden yüksek Çek mektebleri üç Yuroslavyada nkisler Londra. 18 (Hususi) Bu akşam Bel sene müddetle kapatılmıştır. 9 Çek| sraddu Yuğoslav talebeleri, dün Prasda kurşuna dizilmiş ve bir takım nüma -| idam edilen Çek talebelerine karşı duv. yişçiler de tevkif olunmuştur. Beneşin beyanatı Londra 18 (A.A.) — Eski Çeko - Slo dukları acı ve sempatiyi izhar etmek tfi- zere, büvük bir miting tertib etmislerdir. Egil talebelerinin muhtemel taş- wokya Cümhurreisi Beneş, bugün Tem-| kınlıklarından korkan zabıta, Alman se- #-ada verdiği beyanatta, halen Çeko » farethanesini muhafaza altina olmıştır. ekspresle geldi Bir müddettenberi Fransada bulun. ad Köprülü, dün sabah semplon eks - presile şehrimize gelmiştir. Fuad Köprülüye Sorbon' Üniversite. si tarafından fahri doktor pâyesi ve - rilmiş ve fahri doktorluk diploması birkaç gün evvel Fransız Cümhurrei- sinin huzurunda üniversitenin büyük anlisinde kendisine tevdi edilmişti. makta olan Kars meb'usu profesör Fe) Almanyada (Baştarafı 1 inci sayfada) mektedir. her şeyin bitmiş olacağını söylemek su- relile hakikati kendilerinden ketmetmiş- tir. Filbakika müttefikler bu meydan o- kuma karşısında silâha davrandıkları va- kit Alman erkânıharbiyesi intizar edil- miyen bir vaziyet karşısında kalıvermiş- tir. Erkâruharbiye Nazi askeri için Maji- no hattını geçmek gayri kabil olduğunu ve bune teşebbüs etmekle mühim mik- tarda Insan zaylatına tahammül etmek lâzım geleceğimi bildirmiştir. Bunün I. çindir ki, Şansöliye Hitler hali hazırda bu muğlâk vaziyetin içinden ne suretle çıksbileceğini tayin edememektedir. (M.A) Londra siyasi mehafiline göre Londra 18 (A.A) — Almanyada Fitlerle ordu şefleri arasında anlaşmaz L:klar ve ibtilâflar mevcud olduğu hakkındaki haberler etrafında müta - Jena dermeyandan, resmi mahfeller im- tina etmektedirler. Fakat, siyasi mehafilde vukua gelen bir münakaşa bu haberleri biraz tak - viye eder görünüyor. Münakaşa şu şe. kilde hülâsa edilebilir; Alman ordu - sunun afaleti tebii bir hal değildir. Kaldı ki ordu daima kuvvetli ve çabuk darbe indirir. Bu sefer, bu şekilde du- (Baştarafı 6 ncı sayfada) gesfı bahane ederek, en yakın dostları. na bile veda etmeksizin Belgraddan ay- Soluğu doğru Berlinde aldı. Rozen onu çok iyi karşıladı. Muvaf - fakiyetini tebrik ederken, zattı. Karl için Berlinde gene tatlı bir hayat başladı. İngilterede, ilik yılnda, üç Alman casusunun yakalanışından sonra, Avam Kamarası. İngiliz ceza kanununda ca - suslara aiğ olan kanun! maddenin ve - rine şöyle bir madde kabul etti: «Bö - yük Rritanya İmparatorluğunun Me lağır hapis cezasile cezalandırılırlar.» Karl bu havadisi gazetelerde oku «- yunca, fena halde canı sıkıldı. Çünkü, ibu havadisin gazetelerde intişarından birkaç gün önce, Rozen ona, yakında İngiltereye gideceğinden bahsetmişti Esesen © aylardanberidir ki, üç deniz mübendisi, ona, deniz silâhları, deniz fenerleri ve “işaretler, mayn ve torpil - ler hakkında muntazaman ders veri - yorlurdı. Bu seyahatin teferrüatı bile tesbit e- dilmişti. Karl İngiltereye gidince, Brük sel vasıtasile Berlinle muhabere ede - cekti. Brükselde (o münhasıran bu işle İmeşgu! olmak üzere o hususi bir adam bulundurulacaktı. Brükseldeki bu ada” İlmin yakslanışı takdirinde, İngiltere 1- İş yapılarak muhabereye tavassut et - > üzere, iki kişi daha tesbit edilmiş.İbir tek fotinleri bulunmasına 3. Bunlardan biri Danimarkada, ma sirdirler. | Yeni Norveç sefiri Cümhurreisi tarafından kabul edilmiş ve sini vermiştir. Resimde sefir Riyaseticümhur köşküne girerken dir, lan yalancı haberlerde de kendini göster-| hususunda «küçük birİkalâde ehemmiyet verdiğini çok hediye» kaydile, ona yüklü bir çek u -|hissediyordu.. son vaziyet rahat rahat seferber etmek ve toplamâX Fransaya meydan barakt” lar. İngilizlerin de Fransaya asker gön B. Hitler Polonya sergüzeştine atılma-|dermelerine ve cephedeki vaziyetleri* dan evvel erkârıharbiyesini Almanyanm ini takviye etmelerine.mâni olm. garb hududunda harbe mecbur kalmıya.! Günden cağını ve Fransa ile İngilterenin daha va-İkuvvetleniyorlar. Almanlar, onlari ziyet almalarına meydan bile kalmadan | işde rahat bırakıyorlar. Alman ordü" güne Fransızlarla İngili sunun bu ataleti, Alman Nazi şefleri arasında görüş ihtilaflar bulunduğu kanaatıni bizzarure uy3”* dırmaktadır. Hitlerin hamlesi Londr» 18 (A.A.) — Daily Mail “ zetesinde Ward Price, Almanyanın ziyeti hakkında yağdığı bir makaleö? ezcümle diyor ki: Hitler, belki de tehlikeli hamlesi yapmak cesaretini bulacaktır. Fakat bu hamle muvaffakiyetsizliğe mah * küm bir ümidsizlik hareketi olacak. Almanyayı şarkta ( serbest bırakm? hakkmdaki Alman plânı, Alman « Rİ paktile akim kalmıştır. Arab hikây© lerinde ism! geçen ve şişedeki şeY' serbest bırakıp sonradan şişeye s0£ * inada. vnıva?fak olümeyan balıgı uça Gİ von Ribbentrop, Nazizme yaraması çin Sovyetler Birliğini çağırmış, fak” balen bumu kontroldan fciz bulunmus” tur. Zira, Ribbentrop, Almanyanın #f ka doğru genişleyişine Rusyanm pasif surette mukavemet edeceğin! hiçbir X men aklına getirmemiştir. Diğer tart dan, Türkiyenin müttefklene müz& © hereti ve Balkanlara doğru yayılm Karşısında İtalyanın menfi vaziyeti Alman siyasetinin hesaba katmadIğ” lar yerde, Almanlar kuvvetlerini İinkişafları teşkil eylemiştir. Bir casusun hayatı ri Fransada bulunacaktı. Şimdiye K8 dar Karl'ın yaptığı seyahatlerden hi birisinde bu kadar dikkat ve ihti gösterilmemişti. Karl bütün bu tezi piklardan, Almanyanm bu seyahate fe" işi (Arkası var) Fransanın dahili vaziyeti (Baştarafı 1 inci sayfada) Bu gizete, (o garb memleketlerini" niyetini ihlâl eden kimseler, yedi yıl|$imdi sarih bir surette meydan& mış olan harb gayelerinin daha kuv * vetli bir Versay ihdası olduğunu vE nun bütün Almanya dahilinde bü? bir peiret o uyandırdığını ya dır. yn Ayni gazetenin Paris muhabiri, yi sunın dahili vaziyetini müşkülât İİ tn de yöstermekte ve Fransız hayâ dik bazı «karanlık gölgeler» le #hata mekte olduğunu kayla y Zannolunduğuna göre, Fransız e kerleri için kâfi derecede örtü DX değildir ve Fransız levazım dağresi # kerin palto ve panfalonlarini tecdid memektedir. Askerler, kendilerine ver litre şarab yerine daha az verili sini, 800 gram ekmeğe mukabil gram tevzi olunmasına ve İki 5 yali olduğu ilân edilmesine mukabil nite aki