19 Kasım 1939 Tarihli Son Telgraf Gazetesi Sayfa 1
SAYISI KURUŞ SON TELGRAF PAZAR 19 2inci TEŞRİN 1939 SAYI; 971 Telelon: Başmuharrir: 20827 — İdare Müdürü: 22300 İstanbul Nuracsmaniye Ne. W Eıı Son Telgnfları Ve Haberlen Veren Akşam Gazetesi Sahib ve Başmubarririk ETEM İZZET nıNıcı YIL: 3 Yılların Mes'uliyeti| Bugünkü Maarif Vekil Maarif ve kitap işleri üzerindeki sakat ve ha- taları ancak tasfiye ile | alâkalı ve muvazzaftır. Yazan: ETEM İZZET BENİCE | Her babaya sorunuz. Uğunuzun okumasından mem- musunuz?. vap şudur: — Eh.. Şöyle büyle. Her talebeye sorunuz. | — Nazıl mektebinden, hocandan, tabından, imtihan tardından | Remnun musunuz?. fünün davasıdır. stikbali ültür dav hazırlar e alâ Yarının ti tünkiye lek vatandaş görmiye, muasır tanlarla bulr ltilarda bu nok “Klar tzerindi Biz, gadoce Cak, bugünkü Eksiklikler | Tamak ve onu zetice, hatal rinde bir me a bugünkü İün bu münakaşa ve hedefi olamaz. Bugünkü Vekil yıl lı'ınl' neticedir. öyle neticeler uzun yıllarda hu- | Yul bulduğu gibi izalesi de ancak kazun yılların çalışması ile gide - Filebilir. Cumhuriyetin ilânından e kadar Cumi is- | aline şamil kültür bünyesini bulmak, maziyi tasfiye etmek, il Tiye hedef ve veçhe vermekle uğ- Taştık. Dürkü yazımızda da işaret ettiğimiz gibi bu birinci sağha, in- | hlâp safhası tamamlanmıştır. Sı- Ta, şimdi İkinci safhadadır. Yani | İnça ve hodefo varm Bunun için de bir inkılâp lâzı: GÜr, Hakikaten, asla oportül #lmıyan yıkıcı ve her şeyi den kurucu bir inkılâ) için de genç Hasar f tnaarifin bütün günlük imtihana hazırlık finden sıyrılması ve , k Kbınaın ikinci safhasının plânını Sizme kzımdır. Ve Hasan Âli . Nin şahsiyeti de bunun için kâfi- Gr. Söylediğimizi bugün de tek farlıyabiliriz: Bu plâmı başarmak için iki yıllık aagari bir intika devri lâzımdır. Bu devre — içinde türk tipi kitap ta, program da, | Bsul de, imtihan tan İk ve teşkilât da hepsi ku- t ve.. bunu yapmak, dem Röjinin kendisine yaygara kop: Eğer, filân Ye heyeti reisi filân abul etmişse; falan yıl lmun müdür şu ve bu hatalar Yapmış da bütün bL hatalar bir te- mde bugünkü neticeyi Aydınlanmıya daktadır. a de, eleman |— olonyada da iğtişaşlar Prag Üniversitesinde Talebe İle Alman Polisi Arasında Çok Şiddetli Bir Mücadele Oldu Balkan bloku Belgrad'da Çekoslovak talebesi lehine nümayişler yapıldı Londra 19 (Mususi)— Çekcsleyak yada Almanların tedbiş hareketi g- tiker artmakladır. Bohemya ve Merav- ya protektorasındaki Alman makamla- rına gizli emirler verilmiştir. Bu emir- lere eğre, Behemya ve Moravya Al - manlaştırılacaktır. Çek firmalarına Al- man kömiserleri kenmuştur. Skoda ve Sbrojovka silâh fabrikalarındaki Çek | amele çıkarılmakla, yerlerine Alman zmelesi konulmakladır. İszal ordusu zabitleri Almanyadaki allelerini geürmeğe davet edilmişler- dir. Birçok Çek mektepleri ordunun binaya İhtiyası olduğu bahanesile ka- patılmıştır. Geri kalan mekteplerde al- manca tedrisat mecburldir. Bununla beraber, halkın pasif muka- vemeti devam etmektedir. Almanlarla alışveriş ediümemektedir. — Konal memnütyete rağınen bircok Çekler Mi nih salkastını takip eden günler zar- fında üç renkli Çek rozelini takmışlar- dar. Hücum kıl'alarının hususi mütre- zeleri bu razetleri sökmekle mesgul 6l- muşlardır. Pragda ve Giğer Çekoslovak şehirle- rinde tevkif edilenlerin miktarı sekix bini bulmuşlur. Bunların bir kaxmı tah- Şit kamplarına gönderitmektedir. Prax polisinin gizli raparlarına ma- yaran, geçen eylâl ayındasberi Viata. inden hücüm müfrerelerine a- M elüz mefer çıkarılmıştır. ÜÇ KİŞİ DAHA KURŞUNA DİZİLDİ Farlk 19 (Mumei)— Pragdaki — son nümayişler delayıslle idam edilen do kuz Cek talebesinden başka, üç Kişinin daha kurgma dizildiği bildirümektedir. Kski Cumhurrelsi Dr. Beneş bu V- damların enayetten başka biryer 6l- madığını, bu elnayetlerin iatikamı alı- nacağını Her zaman tarih teker- rürden ibaret mi ?. Tarih tetkikçilerinden biri yamıyor: Eski Bomada, servet Mâhesini, gözleri bağlı, iki tekerlek üzerinde ayakla du- ran ve elleri e elralına para dağılan | bir adam olarak zesmederlermiş" Zamanla berşey değişiyor. Mir kene, BiMdi, sarvet ümsali olan adazmın gözü hi değii, bilâkis ackrözdür. Sonra ü tekerlekli araba Üzerinde değii, otomabil içinde zider, sanra, ekrafa pa ra dağılmaz, etrafla daha ne var, ne yek, diye bakınır, Her zaman, tarih tekerrürden Yba- rel değildir. ** ekoslovakyada müthiş Vir | | terrör hüküm sürdüğünü demiştir. | Dektar Beneşe halef alan Hacha lev- | kif edilmişlir. Almanlar ise Hachanın $la olduğunu ve buyüzden dışarıya | çıkmadığını bildirmektedirler. | PoLoNyaDAa isYan mazZII Londra 18 (Ilususi)— Amsterdam - | dan bildirildiğine zöre Polanyada ie- yan zihniyetini yaşatmak için zizli bir | teşkliât vücüde getlirilmiştir. | PRAG ÜNİVERSİTESİNDE | ALMANLARLA MÜCADELE | I Londra 19 (Hususi)— Resmi Alman | | tavassutu | sulhun teessüs edebil! | Paris 19 (Hususi) — Papanın Ber-| Hindeki vekili dört defa Başvekâ- let dairesine uğramıştır. Papalığın Bulh dehinde bir tavassutla bu - araştırdığı SİLÂHLI SULH Roma 19 (Hususi) — Musodini | korporasyonlar kamisyomunun bir | 1 toplantısında, muharebenin İtal - | Papanın yeni sulh | den bir Kral beyasınaı | Bundan baska Almı.n ordasunun Çekaslovakyayı işralini müteakip Hitlerin Çek Istikkâmlarında teftişlerde bulunduğu zaman alınmış resmi | a züyaret etmi makamları da Çekedluvakyanın büyük Dir iğlişaş içinde elduğunü tasdik et mektedir. Aşağıdaki mıntakalarda örfi idare iân edilmiştir: Prar ve eivan, | Kladnç, Beraua, Horeheviç, Alman istihbarat bürasn bu tedbirin Almanlara tatbik edilmiyeceğini bil - dirmektedir. Kahveler, üyatrelar — ve eteller saat 2? den iliharen kapanmak- tadırlar. Telefan amuhaberatı dürmüştür. Dün de üç sene müddetle kapatıl - | (Devamı 3 üncü sanitede) umuluyor | Almanlar geniş mikyasta muharebe olmadan leceğine inanmıyorlar vaziyet beyan ukabil genişlemedi Fakat ik etmiştir, muharebo 4 bir | iştir ki:| bir sulh ekonamisinden 'a bütün Avrupa milletleri bir sulh halinde yaşama; (Devamı 3 üneti salilfedi si- | dükkânda yat İtalyada bir Beklenıyor Dü buçuk milyon | İtalyanın bu hafta ' yesmi teşebbüslere | geçmesi bekleniyor Musolini bitaraf Balkan bloku hakkında hazıt- daimi asker Kral bu yolda bir kararname neşretti dra 19 (Hususi)— Dün meşredi ünde, bir bu- İlalyanın dalmi sare mdurulması emrran cuk milyon dün altında mektedir. On ha falim devresi için ça 1810, 1812 u ipka - edileceklerdir. kanlan 1 harı ordü kadrosu mrddi uvaszaflar letleri Valimizin Rnoı:ınj/:ula şova şehrine gitli Bükçeşle bulunmakta olan Vahi ve Belediye Reisi LÖWE Kırfar Sinayayı r. Valiye Propazanda Nezaretindeni bir mihmandar refakat elmiştir. Vali Sinaya parkını ve petral kuyularını ve Kral sarayını germiş, ze- | <e ötelde gerefine büyük bir ziyalel ve- rilmiştir. Vali Sinayadaki birçok yer deri telkik citiklem sonra — Hraşovaya hareket etmiştir. Yolda kar mıntaka- sında bir müddet tevakkuf edilerek kış xporları mahalti gezilmiştir. İki gündür dükkândan içıkmıyan adam| | Kepenk açıldı, dükkân | İsahibi ölü olarak bulundu, Mercanda Uzunçarşı caddesin de hırdavatçılık — yapan ve ayni p «alkan Sadullah oğlu Murat isminde — birinin ikt gündenberi dükkândan çıkmadr- Zımı gören komşuları polise haber vermişlerdir. Kapıyı açarak dük kâna giren memurl. 1 dük kânın ortasında ölü olarak bul - pılan muayene net inde Muradın çekmekte mı Akanser hastalığından öldüğü ar laşılmıştır. — MEMLEKETİMİZDE MÜHİM BİR SAN'AT HÂDİSESİ — ÇOK HEYECANLI ve ORİJİNAL BİR FİLM: Ş BAR ÇİÇE Rejisörü : İskender Fahreddin KLERİ tanbul halkını şimdiden merak ve heyecana düşüren bu film acaba nerede ve ne zaman gösterilecek?!.. Şimdiye kadar hiç bir filmde görmediğiniz yeni artistler.. Muhteşem sahneler.. Göz kamaştırıcı dekorlar.. Yakında vereceğimiz tafsilâtı bekleyi iz! ladığı plânı 18 gTtusasl darda İtaba büküme- lek vü- ve kadar yap tığı diplema: bu hafla içinde resmen teşebbitne geçeceği sazmedilmektedir Deyti Ekxprex gazetesi, Vün Balkan ve Tuma dev eskili hakk Par üni Paf bitaraf bir cüde getlimek ürere, » döncmelerden son itatyanın be- letlerine bir da hazırladığı plânı e umümi bir ken Bu konferansa aacteleri bu münase d İlatyanın taşı Budapeşle- berlere göre İlalya hükü- hükümeti e diğer ba asadaki meselelerde mu dir ediyorlar ti devletler a davassıf rolü oynayarak müsamnalı me- seleleri halletmek deşe balunmayı kahul edecektir. İtalya bu daha şimdiden tmişlir. (Devamı 3 #acü cahifede fikrini ax alâkadarlara bildirecek İtalya Başvekili Muselininin yeke Tesimlerinden Bir vapur battı, 140 Şimal deni - vinde Simoe Boliyar isminde 8000 tan- Tuk ve dört yüz yekcaya hâmli bir Ho | | l Lonüra 18 (ttusas | | danda vapara mayine çarpmış ve bat- muştır, 140 kişinin boğulmuş olduğu zannediliyor. Kurtalanlardan 260 kişi İngillerenin şark sahiline getirilmiş - | derdir. Bunlardan ellisi yarahdır. Amsterdam 189 (ALA.)— 8000 tanlak «Simon Boliyarı ismindeki — Wolanda vaparu İngiltere sahitimin acıtında bir | mayine çarpmıştır. Şimdiye kadar 106 'ÇERÇEVE kişi boğuldu yaralı Marviche çıkarıkaştır. 50 ağır yaralı vardır. Kaç kişinin ek- sik olduğu benür malüm değiidir. Lomdra 18 (AA)— Amirallik ma- Kamı bu hâdisenin İnzilir tlearet va- Purtarlle bitaraf vapurların mutad yol- | darma bunları batırmak maksadile ha- ber verme” / mayinler döken Alman hükümetinin hukuku düvel kaldeleri pe ve İmanlık vazifelerine riayet et mediğine yehi bir misal teykil ettiğimi beyan etmektedir. ! Aksiyon Serisinden: Maarif meselemiz ae ÜŞLEKİN SAYISI VE SERLEVMALAI Müşahhas cerçevede maarif meselelerimiz, benim tasnifime göre 14 tane, har, he Gağ süsiledi Bun- bellibaşlı 14 birliği gibi, birer Büyük vâhid. Teker teker Mmürekkep iş eruplarını gösteren bu vükidleri şabeleştirdikçe mesolelerin sayı- ni çoğallmış olurur. Kesirsiz birer ftoplulak Wadesile bence döğmatik alarak yazlardır: 1— ANA FİKİR — PLAN.. maarif — meselelerimiz #— OKUTMAYI GENİŞLETME.. $— YETİŞTİRİCİYİ YETİŞTİRME.. #— MEKTEP KİTAPLARI. &— AHLAK VE DİSİPLİN.. &— DİL VE ISTILAN.. 1— ÜNİVERSİYE.. $— YABANCI PROFESÖR... 10— AVRUFAYA GÖNDERİLECEK TALEBE.. Ü— it— NALK TERBİYESİ.. — DÜ M— KÜTÜPHAN AN'AT VE İLİM HAREKETLERİNİ DOGURMA VE KORUMA... YA KÜLTÜRÜNÜ NAKİL.. VE MÜZE.. Bu 14 meselenin icindo. bütün dünyadaki örneklerinden üstünkörü kopye edilmiş olarak tatbiki islendiği halde bir türlü becerilememiş ve ayrıca hiç lmemiş ve tafbik edilmemiş işler var. Sadece serlevhalarını kaymakla ken- disini yarı yarıya ifade edecek kadar derin bir iktiyaç bedaheti eden terasdi meseleler, kronolajik bir ahenk içinde kafamızda bilürlaşmadan maarif davamın | dürük mevzmuna kavuşamıyacaklır. Ba mesclelerden her gün iki tanesini, en dinamik hatlarla belirtmete çalışa- vağım. ı Ölçü: Kllndeki pöstekimin tek teli üstünde gkeçhule dalmış deliler aibi, davayı delr ve batit bir mesele halinde israf etmek istemiyorsak, en kaba serlevha ve kemrii- yel plânında olsun, işe temas Temyekıre NECİB FAZIL KISAKÜREK
