9 Kasım 1939 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 6

Rİ En C (Z TARİHTEN SAYFAL Üç adam ve üç fıkra ON POST Paşanın rüyasına girdiği için asılan ağa - Öküz lâkabını memnuniyetle taşıyan sadrazam - Padişahın gözdesi bir idam hükmünün affı On dokuzuncu asır vezirlerinden To. .pal İzzet paşa, katil, zalim bir adamdı. İkinci Mahmudun yeniçeri ocağını bü- yük bir şehir muharebesi ile lâğvettiği sırada Üsküdar muhafızı idi. Üsküdar- © da bulunan ve İstanbuldan Üsküdara kaçan yüzlerce yehiçeriyi kılıçtan ge. çirmekle büyük bir şöhret almış, hü. “kümdarın itimadını kazanmış, sonra iliklerde bulunmuş, sadra - zamlığa kadar yükşelmişti Topal İzzet paşa Kastamonu valisi İken bir sabah erkenden Kastamonu natbi Aziz Mollayı vali konağına çağırt. mış, vakitsiz çağırılan Molla telâşa düşmüş, valj,konağının önüne gelip de Kastamonu eşrafından bir ağanın dar- ağacında sallandığını görünce korkusu bir kat daha artmış, valinin birdenbi. re parlamak tabiatinde olduğunu, pâar- ladığı zamanlarda da gözünün cihanı görmediğini bildiğinden, titriye titriye huzura girmiş. Aziz Mollayı sabırsızlıkla bekliyen İzzet paşa, o daha kapıdan girerken ba- ğırmıya başlamış: — Molla! Molla!. Eşrafı beldeden fa- Jan ağay: tanırsınız ya, ben ona iltifat ederdim, meğer hain imiş! Bu gece Tü- yamda üzerime yürüdü! Tabanca bo. şalltı! Ben de demincek müstahak ol duğu cezayı verdim! Aziz Molla şaşırmiş kalmış. Bu söze| ne denir? Pasaya hak vererek hiddetin! yatıştırmış, mahkemeye dönünce de düşünmiye başlamış, düşündükçe de korkusu artmış, akşamı 2or etmiş, ge. > ce olunca da, aflesi efradını, eşyasını çarçabuk toplıyarak OKastamonudan «Royal Air Forces» adını taşıyan İngi. fiz hava kuvvetleri kendilerine tam ma- mâsile lâyrk bulunan bir kumandana ma- — liktir. Sir Gril Newall... Yüksek rütbeli bir zabitin oğlu bulunan Sir Gril Newsll gençliğinin bir kısmını Hindistan ordu- #unda geçirmiştir, Oradı cesareti, soğuk- kanlılığı ile temayüz etmiştir. 1911 senesinde İngilterede bır seyahat yapmakta olan Sir Gril Nexali, bir tay- yarenin havalandığına şahid olmuş, bu manzara onun hayatına yeni bir istika. met vermiştir. © © Hemen tayyareciliğe yanılmak arz Sunu duymuş. bu mesleğe girişinden az sonra pilotluk rütbesini ihraz eylemiştir. Staj müddetini müteakıb Hindistana dö- ner Sir Gril Newali orada ilk askeri tay- yarecilik mektebini küşad eylemiştir. Harbi Umumi patlak verines derhal Avrupaya gelmiş ve hava teşkilâtında © yer almıştır. 1914 sonunda Fransiz cep- hesine gönderilmiştir. O zaman İngiliz heva teşkilâtının ismi Flying Corps'tu. Fevkalâde yararlığına binaen birkaç ey sonra tayyare filosu kumamdanlığına tayin edilince mühim muvaffakiyetler göstermeğe başlamıştır. Alman jeplinleri İrgiltereyi bonbardı- man eyledikten az sora mukabele bil - #misil olmak üzere Almanya üzerinde mu- yalfakiyetli akınlar tertib etmiştir. Yararlıklarına binaen 191€ senesinde «Albert Medal; nişanını almıştır. Bu ni- şan: alâbilenlerin sayısı parmak ile sayı- Jabilecek kadar azdır. Harbi Umumi hitamında İngiltere hü- ricasını nasıl karşılar İstanbula canını zor atmış. İstanbulda, Şeyhislâmın huzuruna çıkıp vakayı anlatmış. Şeyhislâm İzzet paşayı biraz idare edip geçinecek yerde vazifesini bırakıp izin almadan İstanbula geldi - dinden Aziz Mollayı azarlamış- Fakat Aziz Molla, gülümsiyerek: — İzzet paşayı gündüzleri idare et- kolay efendi hazretleri, demiş, rüyasına girip girmemek elim. m gecele; de deği * Bir öküz nalbandının oğlu idi. On altıncı asrın sonlarına doğru, İstanbul da Kataglimrükte doğmuştu. 1619 da da, iki defa sadrazamlık etmiş, valilik- lerle bulunmuş bir Osmanlı veziri ola. rak ölmüştü. Zarif, zeki, hazır cevab bir adamdı. man, babasınm san'atinden kısaltıla - rak takılan «Ökülz« lâkabını, devrinin! bövle bir lâkabı olmıyan, fakat basit. likleri ve cehilleri karşısında dudak bükerek «Eşek!» denilen diğer ricali arasında, hiç Üzllmeden taşımıştı. rouasırlarından şair Şamlı Mantıki, i hemserilerini iğneliyen bir şiirinde: Samda bilmediler kıymetimi, Hicret ettim Halebuşşehbâyd Harların çiftel i'acından, İlter ettim Öküz pâşâyâ! Diye o zaman Haleb valisi bulunan Mehmed paşayı methetmişti. Öküz Mehmed paşanın zarafeti ve hazır cevablığı için de şu fıkra meş. dı ? (“Son Posta ,, nın tarihi bahisler muharriri yazıyor | kaçmış. Vali peşinden adam gönderipletmiş. harb hakkında konuşuyordu. O yakalatmasın diye de sapa yollardan isırıda serdarın olağını taşıyan araba- nasılsa otağın kapısma kadar gelmiş, ve başınt larin öküzlerinden bir tanesi kapıdan içeriye uzatarak (böğürmüş idi. Kumandanlar, serdarın yince, Öküz Mehmed Paşa da gülüm. İsemiş.: — Evet paşalar, beyler!.. demişti. Ba. na baktı. beni aradı, fakat ne dedi bili- yor musunuz? Haydi seni tanıdım, bendensin arıma, bu eşeklerin arasın. da ne işin var? diye sordu! * İkinci Mahmudun gözdesi meşhur Hâlet elendi güzel bir adamdı. Ezmek istediği, çekemediği devlet ricalinden Köse Canib efendi de bilâkis çok çir- Çözükluğundü Enderuna- alrıdığı 28 ikin idi. Bir gün padişahın bir alayında, giderlerken, seyircilerden» ihtiyar bir kadın Hâlet efendiye: «Allah padişaha seri şirin göstersin!» diye dua etmişti. Hâlet efendi hemen arkasından gelen Canib efendivi göstermiş: «Hanım! Ha. nım! Sen o duayı arkadaki şu efendiye et's demişti. Gene naklederler, bir gün Hâlet e « fendinin tesiri ile bir delikanlının ida. mıra hükmolunmuş. Delikanlının şefa atçılârı efendinin ayağına düşmüşler. İkinci Mahmudun si: «Canım e - fendim, birine gençtir yazıktır, öbürü. ne ihtiyardır yazıktır dersiniz. İdam elmek için her zaman orta yaşlı adami hurdur: Bir sefer esnasında, maiy: deki paşaları ve beyleri çadırına ( GUNUN ADAMLARI İngiliz tayyareciliğini yaratan Ea, i l Sir Gril Newell manasile müilatakil bir mahiyet arzeyli. İngiltere" i yordu. Bu sırada Sir Gril Newmall Fırtına yüzünden vapurlar teahhurla g'iyor Karadenizde birkaç gündenberi fır - tına devam etmekte olduğundan, bu muza rötarla gelmektedir. Evvelki gün gelmesi beklenen Mer. sin vapuru dün akşam limanımıza geç vakit gelmiştir. Bundan başka bugün gelmesi icab e İden İzmir vapuru yarın, ve yarın gel - mesi beklenen Eye vapuru da bir gün rötarla Cumartesi günü gelecektir. Lise edebiyat muallimleri Ankaraya çağırıldılar Tiselerin edebiyat muallimleri Ve - kümeti tayyareclliğe daha büyik ehem- kâletin daveti üzerine Ankaraya git - © miyet vermeğe başlamış ve «Royal Air © Forces u teşkil etmişti ve bu teşkilât tam mişlerdir. Vekâlet, muallimlerden ted- ris hakkında muhtelif malümat alacak- ad herede bulalım!» dermiş. Reşad Ekrem kralma yaver tayin edilmişti. Bu vazife- de iki sene müddetle hizmet gırdü. Sir Gril Newall 1925 senesinde, hava meclisi azası ve vis mareşal oldu. 1937 senesinde de tayyare erkânıhar- biye riyasetine tayin edildi ve ilk işi Lon- dranın hava müdafaasını tanzim etmek oldu. Halen hava mareşali rütbesi haiz bu- lunmaktadır, Royal Air Force'un da w- mum kumandanıdır, Bu değerli kumandan az konuşur, gö. rünüşte soğuk tavırlıdır, fotografcılar- dan hiç hoşlanmaz. Kendisini bütün 'mev- cudiyeti le çok sevdiği vekfeylemiş bulunmaktadır. Çekirdekten yetişmiştir, vatanının gös- terdiği itimada lâyık bir askerdir. Yok- tan var ettiği İngiliz tayyereciliği bütün kudretini ona medyundur. Limanda temizleme ameliyesi yapılıyor Sirköci rıhtımında Gümrük kapısı a- çığında deniz dibinde bulunan zincir ve hatta işleyen bütün vapurlar limanı - demir kütlelerinin temizlenmesine baş lanmıştır. Bu münasebetle dinamit vesair ba - 21 patlayıcı maddeler istimal edildiğin. der, bülün merakibin dalgıçların meş- gul olacağı bu sahadan uzak geçmesi dün mıntaka liman reisliği © vâsıtasile bütün vapur ve bilcümle deniz nakil vasıtalarına tebliğ edilmiştir. 300.000 kilo mazot geldi Dün limanımıza gelen İngiliz ban - dırmalı Pagasus vapuru 300,000 kilo mazot. getirmiştir. Hamülenin buğün sabahtan itiba - zen tahliye edilmesine başlanacaktır. ; İMutad seyir ile Nevyork Imarındari |randan mahrum bırakılmıştır. . lâkabını havrlıyarak bıyık altından gülümse - tayyareciliğe AR —'Bremen in sergüzeşti Harb patlayınca Amerikadan Avrupaya hareket edef Alman transatlantiği Atlas denizinde İngilizlerin elinden nasıl kurtuldu ? i Almanyanın Bremen transatlantiği muharebenin ilânma takaddüm eden günlerde Amerikada Nevyork lima - nında bulunuyordu. Muharebenin ilâ- , İni sırasında tehlikeye rağmen oradan hareket etti. o Gazetelerimiz o zaman evvelden vermiş olduğu İkinciteşrin. 2 ae Bremen Atlas Okyantısunda çıktık. Daha kara sularında idik ki bet kumandayı ikinci kaplana bırakarak V# purun şahsıma mahsus kasasına koştum” İkasada Alman deniz erkânıharbiyesini? hsrb vukuunda açılmak kaydi ile dah? kapalı za Avrupadan gelen telgraflara atfen her | yardı. Telsiz memuru harbin ilân edil gün: — Tutuldu, tutuluyor, tutulacak, di. ye sütun sütun yazı yazdılar ve nihâ- yet geminin yakalanarak bir İngiliz li. manına götürüldüğünü haber verdiler, Fakat İngiliz amirallığı bu haberi he - men tekzib etti. Gazeteleri de bu mütenakız haberle- re mzkes oldukları için fazla muaha « ze etmiyelim, nihayet telli ve telsiz tel- grafla radyonun esiriyiz, kendi vasıtâ- Jarımızla aslını bizzat tahkik edeme - miz uzakta olmuş hâdiselerde ne söylerlerse onu naklederiz. Biz elimizde olmıyan sebeblerle bu mütenakız haberleri oyazıp dururken hakikat anlaşıldı; Bremen transatlantiği bin bir tehli. key! atlatarak Amerikadan Avrupaya dönmüş ve Şimal Buz denizinde bir Rus timanı olan (Murmansk)ja demirlemiş. Faknt geminin âkibeti meçhul olduğu sıralarda seryüzeşti hergün ilk sayfa- lar: isgal ederken tehlikeden sıyrılışı- nın şekli ancak bir iki satırla yazılıyor” İdu. Bununla beraber sergüzeştin bu İso kısmı gerçekten dikkate değer nok İtelari ihtiva etmektedir. Biz bu kısmı bir Alman ogüzetesinden naklen bir İtalyan gazetesinde gördük. Avrupalı meslekdaşımız ise sergüzeşti bizzat transatlantiğin süvarisinden dinlemiş. Süvari sersüzesti şöyle anlatmıştır: — Nevyork İimanındaydık, bir gece yenekten sonra kamaramda otururken telsiz telgraf memuru küçük bir telgraf *rdt. Baktım; bu telgrafta harb tehli. önüne geçilmez bir seyir aldığı yazılıydı. Derhal harekete hazırlık em. rini verdim ve © dakikadan itibaren de kamaramı bırakarak telsiz dairesinde yer aldım. Havadan geçen ne kadar tel siz varsa hepsin! de alıyor, şifrelileri de dahil olmak üzere hepsini de okumıya çalışıvardum: Tehlike gerçekten önüne geçilemez bir seyir almıştı. Alman or. dusu Leh toprağına girdi, Fransız ve| İnsilizler seferberlik ilân etüler. Bu tedbirin arkasından Alman hükümeti- ne verilen ültimatom geldi, bütün bu diği haberini de getirdiği için art“ zarfı açmak hakkımdı. Açtım ve kar? sularını terk eder etmez zarfın içinde" ki talimatnamede yazılı olan rota”! tuttum. Şimdi mesele İngiliz kuvveti? rinden kurtulmaktaydı, bunun için © basit bir çareye baş vurdum: Gemide bulunan motörlü şalapelef* den bir tanesinin içine büyük bir telsi# cikazı yerleştirdim, bir telsiz memuvü ile bir zabit kumandasında tiç, beş Kİ” silik bir müfreze koydum ve şalope”i denize indirerek Bremenin o Avrupay& dönüş seyahatinde mutad olarak takib ettiği rotayı takib etmesi emrini ver rim. Şalopenin telsiz cihazı bu seyahat esnasında güya Bremenin kendisi imi$ «ibi Berlin ile muntazaman temasla bulunacaktı. Maksadı anlamışsınızdır» İngiliz kuvvetleri şalope telsizinin 80* sine bakarak kendisini Bremen sanâ caklar ve uzaktın t kib edeceklerdir ben de bu müddet zarfında erkânıha'- biyenin peşinden tertib etmiş olduğu rotayı takib ederek (o düşmanlarımız€* | meçhul bir istikamete sapacaktım. Tabs minimiz tamamen doğru çıktı. İngili”- ler şalopeyi takib ettiler ve bir müddet sonra da Bremenin yerinde büyük bi” motörlü sandal bulunduğunu heY* i retle “gördüler. Biz ise müste” rihane (Avrupaya döndük, Ruslis manina girdik o Tablatile busv” det” seyahati esnasında telsizle omü habere yanmaktan : çekindik, yalnı$ baskalârınin verdikleri telsizleri din * emekle iktifa ettik, hakkımızda söy © İenenleri; işiterek de bol bol güldüğ İlâve edeyim ki, bu avdet seyahati ©9” nasında vapurumuzda yolcu yoktu. vemeasanayer Erdekte zeytincilik Erdek (Hususi) — Kazamızda bu yil zeytin mahsulü iyidir. 38 yılında kâmile denecek derecede soğuktan o kavrulmüğ ölan zeytin ağaçları yeniden ( gelişmiy€ başlamış ve bu sene lâyıkile mahsule yet mıştır. Yağ zeytini ve su zeytini namil£ iki cinse ayrilan Erdek zeytinleri çok ç© şitli ve diğerlerine kat, kat faiktir. Bu sete au zeytini yılı olduğundan bU hâdiseleri hepiniz bilirsiniz, bilmediği. |cins zeylin ağaçlarında mahsul mebzul * nokta İngiliz.Fransız ültirmatomunu wakib şahsen bizi alâkadar eden telgrafların da fezada mekik dokuma- ya başladıklarıdır. Filhakika Almanyaya verilen müş - terek ültimatomu müteakib İngiliz ami rallığının Amerika sularında bulunan İngiliz kuvvetlerine «Bremenin tev - kifi için çektiği bir telgrafı tuttuk. Bu telgraf şifreliydi, fakat bizim için hal- dür. Kapıdağı İle-Afablar adasi ve Ekinlik Paşalimanı, Avşa, Marmara adaları ze” | #inleri de yüz güldürecek derecede ber ketlidir, ” Hava We manzana itibarile müstes” bir güzelliğe sahib olan yeşil Erdeğimi"? . haftada bir vapur uğramakta ve İstanbü' postasını yapmaktadır. Üç sene nahiy© halinde kalan Erdeğe, yangından son"* İl il il Jedilmesi güç olmadı. O dakikada hareket emrini verdim: hiç bakılmamış, her şehirde dev adımla” la ilerlerken 'ne yazıktır ki; burasi WX” e 2