9 Kasım 1939 Tarihli Cumhuriyet Gazetesi Sayfa 1

Tanzimatıa yüzüncü yıldönümü münasebetile oeşrolunan vesikalara müstenid eser TANZiMAT Maliye Nazırları Mehmed Zeki Pakalın Fiatı 125 cildlisi 150 KANAAT KiTABEVi umhuri Onaltıncı yıl sayı: 5567 Telefon: Başmunarrlr ve evl: 22360. Tahrlr heyeti: 24298. İdare ve matbaa fcısmı 24298 . 24290 T e l g r a f v e me Şoz AŞARMAK KARNECI »n : ÖMER RIZA 400^ahife 125, Ciltlisi 150 Kr. ve «nb 9^^^^Tt^S f^tatm: x istanbm *, ™ Perşembe 9 ikinciteşrin 1939 Ahmed Halid Kitabevi Ankara muahedesi, Mecliste Hükumetinyenikararı dün ittifakla tasdik edildi Silâh altına alman asker terhis ediliyor Hariciye Vekilimizin mühim beyanatı Pakhn tasdikı ün Büyük Millet Meclisinde Hanciye Vekili Şükrü Saracoğlu tarafından umumî heyetin tasvibinc konulan Türk İngiliz Fransız anlaşması, birçok meb'uslann hararetli sözlerinden sonra ittifakla tasdik olundu. Bu suretle, bu mühim anlaşma, tarihî vazifesini yapmak üzere mer'iyete girmiş buluııuyor demektir. Şimdiye kadar üzerinde birçok şeyler yazılan Türk İngiliz Fransız paktımn memleketimizde nekadar içten ve hararetli bir alâka ile karşılandığım anlamak için, tasdik hâdisesi münasebetile Mecliste gösterilen samimî heyecanı lâyık olduğu ehemmiyetle kaydetmenin kâfi geleceğini zannederiz. Hariciye Vekili Saracoğlu Şükrü muahedenin baş yapıcılarından biriydi. Eseri Büyük Meclise arzetmek üzere küısüye çıktığı zaman, meb'uslar kencL'sin.1 uzun uzun alkışlamak suretile, hazıriaran vesikanın millet nazarında nasıl bir kıymet ifade ettiğini peşinen açığa vurmuş cldular. Vekılin izahatı, bir takım hukuki mecburiyetler dolayısile Meclis karşısnda hesab veren bir hükumet adamınm sözlerinden ziyade, her hareketini mil.'etın ve onu temsil eden Meclisin arzu'arına uyduran, bu itibarla meydana çık^n es<*>Ierin millî iradeyi tam manasile ifade etliğine emin bulunan bir şahsiyetin fikirlerini ifade ediyordu. Şükriı Saracoğlu, Ankara muahedesini hayata kavuşturan şartlar hakkında izahat veriıken, muahedenin hazırlanmasında ıo! alan kıymetli adamları da hürmetle andı, büyük Millet Meclisi kürsüsünden on'ara teşekkürlerini sundu. Türkiye ile İngilterc ve Fransa arasında «az vermek, çok almak» gibi hasis ve maddî menfaal endişelerinin münakaşa mevzııu olrradığını, en büyük gayesi sulha hizmet olan muahedenin dünya tarihinde bir dönüm noktası teşkü edeceğini söyledi. V e : « Bu muahedeyi bizim için yalnız askerî ve siyasî bir vesika telâkki et mek asla doğru olmaz. Bilâkis doğru olan telâkki şudur ki bu siyasî vesikalar, milletimiz için, siyasî ve askerî sahaîarda ol duğu kadar içtimaî ve iktısadî sahalarda da uzun, mes'ud ve verimii bir devreye esaslı bir başlangıc teşkil edecektir.» Dedi. Hariciye Vekili Şükrü Saracoğlunu takibpT söz alan birçok meb'uslar da içleriıiden taşan, zaptedemedikleri heyecanı güzel cümleler halinde dökmüş oldular. Kalbden gelen bu dinamik tezahüratın oonunca ise Türk İngiliz Fransız anlaşnıası sürekli alkışlar arasında tasdik edildi. Bu şartlar altında hayata atılan Ankara paktını parlak bir istikbal bekliyor! Dediğımiz zaman, herhalde yanılmadığırnıza emin olabiliriz. Ankara paktı, iyi niyet sahibi, sulhçu milkllerin müşterek eseridir. Millî Şef İsnıet Inönünün de ısrarla söylediği gibi mabachmız, harbin mümkün olduğu kadar önüne geçmek, onun bizim taraflara yaklaşmasına mâni olmaktır. Şimdi, arlık Balkanlar ve Akdeniz şüphesiz daha rahat nefes alacaklar, millî mevcudiyetlerini daha ku\rvetli bir emniyet altında hissedeHariciye Vekili Saracoğlu Meclis kürsüsünde Ankara, 8 (Telefonla) Memleke ler erkânı bulunmakta idi Sovyetler se vel tarihinde, imza edilmiş olan bu üçlü yardımlaşma muahedesi ve merbutları, timizle îngiltere ve Fransa arasında An fıri Terentief de bu arada idi. Yoklamayı müteakıb Hariciye Vekili millet vekillerinin son ve resmî tasvibini karada imzalanan üç taraflı yardım muahedesile merbutları bugün saat 15 te Dr. Şükrü Saracoğlu kürsüye gelerek aşağıki almak için, bugün yüksek huzurunuza gelmiş bulunuyor. Mazhar Kermenin riyasetinde toplanan nutku irad etmiştir: Söze başlarken, hemen söyliyeyim ki « Arkadaşlar, Büyük Millet Meclisinde müzakere ve Altı yedi aydanberi, fırka grupu içti bu eserin vücud bulması için beraber çakabul olundu. Meclisin bu rcühim celsesini takib için gelenler, büriin samiin loca malannda, elbirliğile çal'şarak vücude lıştığım Fransız ve îngiliz sefirleri bana larını doldurmuşlardı. Kor diplomatiğe getirdiğimiz eser, Türkiye ile Fransa ve eserin büyüklüğü ile mütenasib büyük biİArKası Sa 5 sutun 1 dcl aid locada da bir çok sefirler ve sefaret îngiltere devletleri arasında, (9 teşriniev J Şükrü Saracoğlu, üç taraflı paktın büyük ehemmiyetini tebarüz ettirdi ve şiddetle alkışlandı Memleketimize çağırılan talebeler de tahsillerine devam etmek üzere tekrar Avrupaya gönderilecek Ankara 8 (Telefonla) Eylulün sekizinde kırk beş günlük talim ve staj devresi için Vekiller Heyeti kararnamesile silâh altına çağırılmış olan ihtiyat smıflar askerî talimleri görmüş olduklarmdan bunların terhisleri hükumetçe takarriir etmiş ve buna dair Vekiller Heyeti kararı alâkadar Vekâlete bildirilmiştir. Talebeler Avrupaya gönderiliyor Diğer taraftan gerek devlet hesabına, gerek kendi hesablarına Avrupada tahsilde bulunan ve son hâdiseler dolayısile memlekete çağırılmış olan talebeierin tahsillerini ikmal için tekrar Avrupaya gönderümeleri takarriir etmiştir. Hükumet hesabına tahsil edenler okumakta olduklan memleketlere, kendi hesablarına tahsil edenler de diledikleri yere gidebileceklerdir. Talebelerin tahsil masrafları bulunduklan memleketlere göre mutad şekilde tesviye olunacaktır. Bu husustaki Vekiller Heyeti kararı da bugün Maarif, Dahiliye ve Maliye Vekâletlerine ve diçer alâkadarlara tebliğ olundu. 7 inlândiyada tabiî hayat tekrar avdet ediyor Mosvokadan gelen haberler üzerine halk Helniskiye dönmekte ve mekteblerin açılacağı bildirilmektedir Sulh teşebbüslerinjn akisleri îngiltere ve Almanya bu teklifleri tetkik ediyor Sulh tekliflerine rağmen Belçika ve Holandada geniş mikyasta müdafaa tedbirleri alınıyor Dahiliye Vekili Faik Öztrak, Elâzığda merasimle karşılandı Elâzıg, 8 (a.a.) Dahiliye Vekili Faik Öztrak dün buraya gelmiş ve Yolçatı istasyonunda Dördüncü Umumî Müfettiş vekili Saib Örge ile Valimiz, Vilâyet erkânı ve halk mümessilleri tarafından karşılanmıştır. Dahiliye Vekili şerefine gece Halkevinde bir ziyafet verilmiştir. Sovyet hududundan 10 mil uzakta bulunan Viipuri şehrinde kazılan siperldrde bir Finlandiyah asker Helsinki, 8 (a.a.) Moskovada bu veresinde bulunmuştur. Haber verildiğine lunan Finlandiya Maliye Nazırı Tanner göre, Maliye Nazırı Sovvet Finlandidün Helsinki ile uzun bir telefon muhalArkası Sa. 8 sutun 3 de\ ingiliz ordusuna 80 bin gönüllü asker kaydedildi Iskoçya sahillerinde yapılan bir hava muhare besinde iki Alman tayyaresi düşürüldü NADİR NAD1 [Arkasi Sa. 3 siitun 6 da] II MIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMIIIIIIIIIII IIIMIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIInı Belçika tanklan Alman Belçika hududunda Londra 8 (a.a.) Kabine bu sabah Belçika ve Holanda tarafından gönde rilen sulh mesajını tetkik etmiştir. Bu mesaja cevab verilmeden evvel Fransa hükumetile istişareler yapılacaktır. Alman Hariciye Nezareti Führer'e yapılan sulh teklifi hakkında tefsirde bulunmadan evvel bu müzakerenin neticesine intizar etmektedir. Fakat Berlinin bitaraf mahfilleri müzakerenin müsaid bir neticeye varacağı ümidindedirler. Belçika ve Holanda hükümdarlannın bu jesti, Holanda ve Belçikada pek müsaid bir şekilde karşılanmıştır. Belçikalılar ve Holandalılar memleketlerinin emlArkast Sa. 5 stitun & te\ Yeni romanımız Ben casus değilim! Yazan : Server Bedi Bugün 2 inci sahifemizde Hitler istişarelere başladt Amsterdam 8 (a.a.) Reuter: Berlinden alman haberlere göre Hitler, La Haye sulh mesajını tetkik etmektedir. Bu teklif hakkında görüşmek üzere Von Ribbentrop'u davet etmiştir. ingiliz torpitoları şafakla beraber denizalU avına çıkıyorlar (Yazısı 5 inci sahifede)