3 Kasım 1939 Tarihli Son Posta Gazetesi Sayfa 2

i I R 2 Savfa Hergi ün i Yeni Ticaret Vekilimiz Yazan: Muhittin Birgen amam J B aşvekilimizin mes'ud bir intihabı ile Ticaret Vekâletine Nazmi Topçuoğlu tayin edildi. Memleketimizin siyasi ve İktısadi mruhitlerinde yeni Tica- ret Vekilimizi tanımayan pek az insan vardır. Sempatik çehresi, (temiz zekâs, iyi kalbi ile - i Me me eme şim muhabbet toplayan Topçu- oğlu, bu memleketin kendi kendisini yap- mış insanlarından biridir. Ona karşı, ben belki de kâfi derecede bitaraf olamam; çünkü aramızda uzun seneler devam et- miş bir hayat, iş ve fikir arkadaşlığı var- dır. Fakat, dündenberi umumi hayatımı. zın büyük bir sahasında birinci rolü oy- basmaya davet edilmiş olan bu dost hak- kında azami derecede bitaraf olmaya ça- ışarak söyliyebilirim ki muhterem Dr. Sarydamın bu intihabı hi «mes'ud» ke- İlmesinin ifade kuvveti sığamıyacak derecede hayırlı bir iş olmuştur. Nazmi Ticaret Vekâle- tine getirilmesi, otuz iki senedenberi! memleketin mütemadiyen geçirmekte ol- duğu ininlâb ve istihale hareketleri için- de, çok veni bir hâdise olarık kaydedil- meğe lâyık bir bâdisedir. Çünkü, Topçu- oğlu, devlet kadrosunum an'ane ve teşki- Mtları Oiçinden oOçıkmış, (o bürokra - si külürü içinde yetişmiş ve bu “itibar ile hayata Oyalnız dos- ya yığınları, kanun ve nizam helezön - ları arasından bakmaya alışmış insanlar- dan değildir. Bunun gibi, idaresine me-| mur olduğu milli faaliyet subesine aid! bilgilerini Avrupa mekteblerinde öğren- miş veyahud Avrupa kitablarından top- lamış genç bir unsur da değildir. O, bö- tün bilgilerini bu memleketin hayatı i- çinden çıkarmış ve ihtısasım yirmi beş senelik bir faaliyet hayatınm tecrübeleri arasında yapmıştır. Topçuoğlu, devlet makinesine, esas iti- barile hiç yabancı değildir. Onun ilk kül türü, devlet kültürüdür; yani tahsilini eski Mülkiye mektebinde yapmıştır. Onu birçok Mülkiye mezunlarından ayıran hususiyet şuradadır ki, mektebden çık. tıktan sonra memurluk peşine düşmemiş, kendisini evvelâ müstahsil, sonra da te- cir mfatile İktsedi hayata atmıştır. Yir mi beş senedenberi bir taraftan müstah- sil, diğer taraftan ticaret ve iş adamı ola- rak sarfettiği bitip tikenmek o bilmiyen geniş faaliyet, Topçuoğluna bu memle- ketin iktısedi haryatının bütün sırlarını açmış, onu İktisadi varlığımızın her un- surile derin bir ülfet ve muarefeye sevk etmiştir. Müstahailin ne demek olduğunu | kendi babadan mevrus islerinde çok iyi görmüş, anlamış ve tecrübe etmiş; tics- retin ne demek olduğunu da, türlü türlü ilerinde ve türlü türlü buhran devirleri arasında mütemadiyen öğren- y mın üstünden g#eçebflecek her meseleyi sene- erdenberi tanıyen bir adem mevkiin. | dedir. O, ne her şeyi kâğıd ve kelime halinde| mütalex eder bir bürokrat, ne de gökyü- zündeki “yıldızların esrarını keşfe çalışm- ken, ayağının ucundaki çukuru göremi- yen bir feylesoftur. O, tecrübeli bir pra- tisien, hattâ bizzat bir tecrü-| bedir. İş âlemi, on bir ta can» sız kelimeler değil, yasayan, riruh, sey-| yal, dnima hareket ve hettâ cidal halin-| de bulunan iktisadi hâdiseler dünyasıdır. Böyle bir unsur, bizim Ticaret Vekâleti- mize, ilk defa giriyor, demekte mübalâğa| yoktur, * Pakat, zannedilmemelidir ki Topçuoğ- Yu, sade bir ticaret ve iş adamıdır; sade; bir tatbikatçı, bir pratisiendir. Hayır, o- nun kafası geniş bir iktisadi kültürle do- hudur. Nazariyesiz insen, ictimai bayat-! ta, sade sevki tabi! ile yürüyen iptidaf mahlüklara benzer, Topçuoğlu, bu ba- kımdan da en zengin kuvvetlere sahib bir Türk münevveridir. Dalma işleyerek düşünen ve düşünerek işleyen yeni Ve- kil, bütün hayatında idealist bir insan 0- larak yaşamıştır. Gene bundan virmı beş sene evvel, iktısadi hayata ilk adımlarını atarken, yüreğinde bir kooperatifçi ide- alizaninin taştığını hissetmis ve bu uğur- da, kendi emuhiti içinde büyük emekler sarfetmişti. Topçuoğlumm bu uğurda serfettiği emeği yakından tenıyanlar bi- Hrler ki o, $u memleket içinde yalnız ka- zanç düşünen bir #acir değil, bu memle- kete faydalı olacağına emin bulunduğu davaların, bilhassa halk davalarının mü- dafaâsı uğurunda hattâ kendi var ve yo- ğunu feda bilen idealist hir halk sdamıdır. lâde dürüst ahlâkı, geniş v duygularla olan idealizmi, onun zaman tam bir tacir ve iş adamı olmasına mâni olmuştur. O, daha ziyade nezariye ve ilim âlemile tecrübe ve tat- t dünyasm mütemadiyen kendi ka- ni yapmak için değil, belki de sirf n her dakika ve her yerde maksadile yapmıştır. O, bir halk adamıdır, bir © onun asıl çehresi bu- il i i : ; 2 Onün “asil şahsiyetini tebarüz ettiren nokta Üzerinde srar ederken hiçbir g Her o erkekte kaömlıktan oO42 mevcüddur, Eshi tayyarecilerle Bugünkülerin Mukayesesi Tayyarecilik Büyük Harbdenberi ne kadar çok terakki etti! O zamana aid re- simlerin tetkiki 1914 de yeni tayyareci - lerin ne kadar iptidei şertler içinde ça - aşmış olduklarını anlatmaktadır. Meselâ © zamanki tayyareciler havada yüksek - Jerde uçarken yüzlerini bir maske ile ört- meğe ve kekndilerini xtmak için de vü- eudierinden elektrik telleri geçirmeğe mecbur olurlardı. Şimdi bunu hatırla - dıkça İnsan gülümsemekten kendini ala- imıyor, İngiliz ordusunda killer kaldırıdı İngiliz erkândiarbiyesi tarafından ve - rilen bir karar mucibince ordudan Kiltler kaldırılmıştır. Kit İskoçyalı askerlerin giydikleri rengârenk etekliğe verilen isimdir. Ve bunlar çok zarif bir manzerş arzederler. mübalâğa yapmadığımdan eminim. Sene- lerce, kooperatifçilik işlerinde bersberce düşüp kalktığımız Topçuoğlunu, bütün temiz, asil ve necib tareflarile o kadar iyi tanırım ki onun Ticaret Vokâletine geti- rilmesini bugünkü devrin en karakteris- tk hâdisesi olanak telâkki ediyorum. Bu hüdisede bu memleketin hükümet ciha- Zi helk ruhuna tamemen sadık bir ruh! ile cemlendiren büyük ve xat'i bir adım görmek lâzamdır. Çünkü Tooçuoğlu, bü- tün hayatım halk içinde, halk unsuru 6- larak ve halk ile birlikte geçirmek sure- tile yetişmiş bir münevverdir. Onun ide- alleri halkın idealleridir. Milli Şefimizin ve Başvekilimizin bu ruhu iş başına ge- tirmeğe karar vermiş olmalar: gösterir ki, havstımızda kitabım veyahud bürok- rasi kademelerinin deği), bizzat halk ide- allerinin hâkim olması, bugünkü devrin an aziz gayelerinden biridir. Muhittin « İSTER Lehistan muharebesi bittiği zamane — Yeni bir harb usulü icad edildi, derilmişti. Bu cümleyle Almanların cephede piyadeyi rakarak moförlü, kıt'alarla cephe gerisine dalmak tatbik ettikleri yen! taktik usulü kestolunuyordu Hakikatte icad eğilen harb usulü &ir değil, ikidir, birinei- sinin ne olduğunu biliyoruz, ikincisine gelince: Tam iki ay okuyor ki gerb cephesinde Iki ordu karşı kar- şıya yer almış bulunmaktadir. Bu iki ordunun ikisi de top- İSTER İ İNAN, SON POSTA çok bir hisse edilmesinden amman | DEngERİORlarında “ Hergün bir fıkra Beterin beteri vardır Bir mecliste konuşuluyordu, her İ şeyi hoş görmek, kendini üzüntüye : kaptırmamak yüzünden yaşlanmış ol- £ duğu halde genç görünebilen biri: — Ben, dedi, daima her şeyin da- ha fenası olabileceğini düşünürüm. Başıma bir felâket gelse, bu feldketin | daha birkaç katı başkalarının başına : gelmiştir, diyerek müteselli olurum. Mecliste bulunanlardan biri, — Bu her zaman mümkün olmu » yor ki, dedi, benim belki yiz yere borcum var, beş param yok. Borçlu- i : : i : lar gırtlağıma seriliyorlar. Kendim - den daha beter vaziyette kimse ola- cağını tahmin edemiyorum ki. milte- selli olebileyim. — Sizden daha fena vaziyette olan: lar yok mu? Size borç vermiş, ala « mayacak olan alacaklılarımızın vazi - yetlerini bir gözününe getirin! & ei Çelik ve demir Yağmuru Modern harblerde daima mevzuubahs olmaktadır. Biri muha ler tarafından teşkil edilen ordu, diğe.| ri de geride bulunan ve muhariblere ühimmet yeliştirmeğe ça- iki ordu harbde bulunan muha edi cephede çarpışan askerler. fazladır. a harb tebliğlerinde sürekli ve < toncu düellosu icra edi den bahsedilmektedir. Bunun ifade eylediği münayı tahmin jedehilir misiniz?.. İ Bu hususta zivadesile şayanı dikkat barı misaller vereceğiz: Harbi Umumi sırasında 1915 sene - sinde Fransada Samvanya cephesinde vukua gelen şiddetli muharebele: Fransız toncu kuvvetleri Alman rına 40.000 ton obüs endaht eylemiş . lerdir. 20 Ağustos 1917 tarihinde mes- hur Verdin muharebesinde dahi avni| miktarda mühimmat sarfedilmistir. 1914 . 1918 umumi hari e mühim (mat rekoru 1917 senesi Nisanmda den de İBGEM gene Fransada Chemin des Dames 450 milyon altın frank tutmaktadır. İSTER Jantılarını yapmışlar, her dir, fakat içlerinde topguyu bi. suretile bir harb usulü daha lünün ne olduğunu yoktur. NAL iŞLER.. Dikkat ediniz; Fikrimizden ziyade zevkimizin mahküm iteessir oluruz. emen b-| rebeden iyi neticeler alınabil -| p ve De panyaları karışır. mtı çekmemeleri | Çinde iş bu takdirde dahe basit bir şe-| binbir çeşid ihtimalden bahsedildiğini görüyoruz. cephenin bü noktası, yarın öbür noktası taarruza hedef ola- caktır, diyorlar, Fakat resmi tebliğlerde görüyoruz, en kü- gik bir hareket dahi yapılmamaktadır. Anlaşılıyor ki ikinci E Zayıf damarımız z e e Görülen Gaz maskeleri İ Londrada gaz maskesi taşımak srtik| moda olmuştur, Kadınlar ve erkekler gaz maskeleri yanlarında olmadıkça sokağa çıkmamakta, hattâ dansa bile gaz mas - kesile gitmektedirler. Çinde bir insanın bedeli | bir köpekten altı defa fazladır Avrupada bir şoför bir yolcuyu çiğ - neyip öldürümse hâdise mahkemeye inti-| kal eder. Araya bazı defa sigorta kum -| İkil arzeder. Şoför bir erkeğin ölümüne | sabebiyet verirse ölümün aflesine 300 Çin | doları verilir. Çiğnenen kadm ise tazmi- nat daha az tutar. | Bir köpek çiğnenime tazminat bedeli! 5 dolardır. Yani bir erkek bedelinden 6| defa aşağı! En fazla asker veren aile En fazla asker veren ailelerin tes için Fransada yapılmış olan tetkikatta birineiliği Somme mıntakasında bulu. İnan bir sile kazanmıştır. Baba, oğul, İyeğen olarak silâh altında bulunan si. le efradını sayısı tam kırk yedidir. re a RE m ie kırılmıştır. 5 ve 6 ncı Fransız ordularına men - Bu 65.000 ton cepanenin bedeli! İNANMA! türlü hazırlıklarını bitirmişler- kımıldayan yoktur. Hergün gazetelerde Bugün icad edilmiştir, fakat bu ikinci harb usu- henüz uzaktan, yakından kestirebilen NANM A1 JE sub bulunan topçular bu mubarebede!li tam 65.000 tonluk cepane sarfeyle -İİİ -İmişlerdir. İ İkineiteşrin 3 Sözün Kısası Yazı Çok Olduğu için Bugün Konamadı usenssununasananas umu ş0000020000404 504 00m4 04 AmAMA 04 maaAA Almanyada tek kumanda makamı yok mu? Londra 2 (A.A.) — Havas ajansı bil diriyor: York shire Post gazetesinin askeri muharriri Almanyada tek kumanda mâ kamı bulunmadığını söyledikten sonra diyor ki: Göring bir hava taarruzu yapılma « sım istiyor. Amiral Reader, barekâta denize teşmil etmek arzusundadır. Ge“ neral Keltl, Sar'da umumi Bir taarruz taraftarıdır. Ve Ribbentrop, büvük as i taafruzdan evvel yeni bir diplo * otaarruz yapılması mütaleasındâ. İngiltere tereyağı sarfiyatını tabdid ed yor Londra 2 (A.A) — Röyter: Hükümet, tereyağı ve jambon sarfi « yatma tahdidat koymuştur. Adam başı « na haftada dört ons tereyağı ve dört ons janfbon almabilecektir. Burn © sebebi, Avrupadan az miktarda tereyağı gelmesi ve hükümetin uzak memleketlerden it - halât için lâzem gelen tertibatı henüz tw mamile almamış bulunmasıdır. Marâarin ietihseli, İngiltere için ta * maemile kâfi miktardadır. Sovyet- Finlandiya müzakereleri dün tekrar inkıtaa uğradı (Baştarafı 1 İnel sayfada) Stokholm 2 (A.A) — Bütün İsveç gir zeteleri Rüsyenın Finlândiyaden yaptığı talebleri tetkik etmekte ve bu telebler * den bazılarının kat'iyen kabul edilemez» Uğini müttefikan kaydeylemektedi si kabul edilmez taleblerin başlıcası ngoe veya Perkkalada bir üssü bahri tesisi Te Finlândiya İle Ladoga gölü sında Korelinin askerlikten tecridi. Gazetelere nazaran Rusya Fin nın bütün müdafaa teşkilâtın sıkı kontrola tâbi tutmak istemektedir. Bun- dan başka Rusların Stokholmsin 20 mil 8- tesine yerleşmeleri İsveç için de bir teh Ukedir. Finlandiya körfezine maynler döküldü Kopenhag 2 (AA) — Danimarka münâs âit nesar bir tebliğine göre, Pinlân- diya körfezinin ağzında kâin olup Sovyetler Birliğinin Finlândiyadan kendisine veni » mesini #stediği oHangö limanına maynlef konmuştur. Almanya teşebbüslerde bulunmuş Slokhotm 2 (LA) — Aften Biadet güme testinin rün muhabirinin bildirdiğine gö“ ra, Baltık mıntakasında Sovyetlerin geniş « lematinden endişe duymakts olan Alman « ya, Möskovanın Finlândiya hakkındaki İeb'erini hafitletmek maksadile gavet ihti. yatkir bazı teşebbüsler yapmışsa da, her hargi bir muvaffakiyet elde edememiştir. TAKVİM | İKİNCİTEŞRİN — — > 0 Ramazan ii: emi bae ee